باید توجّه داشت که (هلاک) در آیه شریفه به معنای نابودی و فنای مطلق نیست، زیرا نه تنها روح انسان، بلکه جسم او هم نابود محض نمی شود و پس از تجزیه شدن، در دل خاک و دیگر موجودات این جهان باقی می ماند و در روز رستاخیز هم از آن برانگیخته می شود. بنابراین، ما چه روح را مجرّد بدانیم و چه ندانیم، هرگز فانی مطلق و نابود محض نمی شود; حتّی جسم انسان هم چنین نخواهد شد; بلکه منظور از هلاک در آیه شریفه، به هم خوردن ترکیب و فنای صورت است. فنا و هلاک یک انسان همین است که رابطه روح و جسم او قطع شود و آن وضع سابق به هم بخورد، اگر چه هر کدام از جسم و روح به وضع دیگری به بقای خود ادامه دهند. گواه این مطلب آیات فراوانی است که درباره هلاک اقوام گذشته وارد شده است، مانند ( وَ اِنَّهُ اَهلَکَ عاداً الاُولی * وَ ثَمُود فَما اَبقَی * وَ قَوْم نُوح مِنْ قَبْلُ;(و آیا انسان نرسیده است که در کتب انبیای پیشین آمده) که خداوند قوم (عاد نخستین) را هلاک کرد؟! و همچنین قوم (ثمود) را، کسی از آنان را باقی نگذارد! و نیز قوم نوح را پیش از آنها.)(نجم/50تا52) روشن است که منظور از هلاکت قوم عاد و ثمود و نوح در این آیات، همان میراندن آنها و بر هم زدن رابطه جسم و جان آنهاست. بنابراین، منظور از آیه (کُلُّ شَیء هالِک اِلاّ وَجهَه) این است تمامی موجودات جهان هستی متلاشی می شوند و وضع آنها دگرگون می گردد و تنها ذات پاک خداست که از هر گونه دگرگونی برکنار است.
شما می گوئید روح انسان مجرّد است و فانی نمی شود، پس چگونه با آیه «کُلُّ شَیء هالِک اِلاّ وَجْهَهُ » (قصص/88) سازش پیدا می کند؟
باید توجّه داشت که (هلاک) در آیه شریفه به معنای نابودی و فنای مطلق نیست، زیرا نه تنها روح انسان، بلکه جسم او هم نابود محض نمی شود و پس از تجزیه شدن، در دل خاک و دیگر موجودات این جهان باقی می ماند و در روز رستاخیز هم از آن برانگیخته می شود.
بنابراین، ما چه روح را مجرّد بدانیم و چه ندانیم، هرگز فانی مطلق و نابود محض نمی شود; حتّی جسم انسان هم چنین نخواهد شد; بلکه منظور از هلاک در آیه شریفه، به هم خوردن ترکیب و فنای صورت است. فنا و هلاک یک انسان همین است که رابطه روح و جسم او قطع شود و آن وضع سابق به هم بخورد، اگر چه هر کدام از جسم و روح به وضع دیگری به بقای خود ادامه دهند.
گواه این مطلب آیات فراوانی است که درباره هلاک اقوام گذشته وارد شده است، مانند ( وَ اِنَّهُ اَهلَکَ عاداً الاُولی * وَ ثَمُود فَما اَبقَی * وَ قَوْم نُوح مِنْ قَبْلُ;(و آیا انسان نرسیده است که در کتب انبیای پیشین آمده) که خداوند قوم (عاد نخستین) را هلاک کرد؟! و همچنین قوم (ثمود) را، کسی از آنان را باقی نگذارد! و نیز قوم نوح را پیش از آنها.)(نجم/50تا52)
روشن است که منظور از هلاکت قوم عاد و ثمود و نوح در این آیات، همان میراندن آنها و بر هم زدن رابطه جسم و جان آنهاست. بنابراین، منظور از آیه (کُلُّ شَیء هالِک اِلاّ وَجهَه) این است تمامی موجودات جهان هستی متلاشی می شوند و وضع آنها دگرگون می گردد و تنها ذات پاک خداست که از هر گونه دگرگونی برکنار است.
- [سایر] (کلّ شیء هالک إلا وجهه) (قصص،88)؛ گفته اند امام علی وجه الله است. معنای آن چیست؟
- [سایر] آیا آیه «وَمِن کُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ»، شامل همه مخلوقات، حتّی ملائکه نیز می شود؟
- [سایر] آیا به مقتضای آیه کل شی ء هالک الا وجهه می توان گفت بهشت و جهنم و عرش نیزنابود خواهند شد ؟
- [سایر] منظور از روح در آیه «یوم یقوم الروح» چیست؟
- [سایر] سبب تقدیم جار و مجرور بر «رجل» در سورۀ یس: «وَجَاءَ مِنْ أَقْصَی الْمَدِینَةِ رَجُلٌ یَسْعَی ..» و سبب تأخیر آن از «رجل» در سورۀ قصص چیست؟
- [سایر] تفاوت بین «روح» و «نفس» در قرآن چیست؟
- [سایر] معنای کلمه «قمطریر» در آیه 10 سوره انسان چیست؟
- [سایر] چگونگی اعجاز علمی «حرکت زمین» را با توجه به آیهی 88 سورهی نمل توضیح دهید؟
- [سایر] چرا امام خمینی (ره) که فرمود: نگویید «من»، این «من» شیطان است، خود فرمود: «من دولت تعیین میکنم»؟
- [سایر] مراد از «وحی» و «امر آسمانها» در آیه 12 سوره فصلت چیست؟