آیه تطهیر چگونه شامل چهارده معصوم میشود؟
آیه تطهیر چگونه شامل چهارده معصوم میشود؟ گاهی اشکال می شود که آیه تطهیر تنها دلالت بر عصمت پنج تن دارد و نمی تواند عصمت سایر ائمه را اثبات کند؛ در پاسخ می گوئیم: اوّلا: حصر در آیه تطهیر اضافی است نه حقیقی. حصر اضافی نسبت به عده ای خاص است و مطلق نمی باشد. در مورد آیه تطهیر، حصر به لحاظ همسران و دیگران است؛ یعنی این پنج تن نه همسران مشمول آیه تطهیرند و این منافات ندارد با این که افرادی از قبیل همین پنج تن مشمول آیه تطهیر باشند؛ همان گونه که پیامبر(صلی الله علیه وآله) کلمه اهل بیت را در حدیث ثقلین به طور عموم به کار برده است. ثانیاً: در زمان نزول آیه، از چهارده معصوم همین پنج تن بیشتر نبودند و پیامبر(صلی الله علیه وآله) کسا را روی خود و آنان انداخته، آیه نازل شد که طبیعتاً خطاب به آنان بود. اگرچه منافاتی ندارد، شامل افرادی مثل آنان نیز بشود؛ خصوصاً آن که حکم در آیه بر عنوان (اهل بیت) آمده است و از آنجا که در هر زمان احتیاج به امام معصومی است، لذا افراد دیگری نیز که عنوان اهل بیت بر آنان صادق است، مشمول آیه تطهیرند. ثالثاً: روایات فراوانی از طرق شیعه و سنی از پیامبر(صلی الله علیه وآله) وارد شده که امامان بعد از من، دوازده نفرند و چون امام باید معصوم از هر خطا و گناه باشد،(مراجعه شود: شیعه شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی) پس باید سایر امامان نیز معصوم باشند. رابعاً: برای اثبات عصمت سایر امامان(علیهم السلام)، اثبات عصمت یکی از آنان کافی است؛ زیرا به طور قطع هر یک از امامان بر امام بعد خود وصیت کرده و او را امام معصوم بعد از خود معرفی کرده است؛ و چون با آیه تطهیر عصمت امام علی(علیه السلام) و امام حسن و امام حسین(علیهما السلام) را ثابت کردیم اگر اینان بر امام بعد از خود تصریح کردند عصمت او نیز با این نصّ ثابت خواهد شد.( گردآوری از کتاب: امام شناسی در قرآن وپاسخ به شبهات ،علی اصغر رضوانی، مسجد مقدس جمکران، قم، 1385 ه.ش، ج 1، ص 385( خامسا: بر اساس روایات، چهارده معصوم علیهم السّلام همه یک نور هستند و امتیازی به یکدیگر ندارند،(بحارالانوار ، ج 25، ص 1 و ج36، ص 280) لذا وقتی می گوییم آیه تطهیر در شان اهل بیت نازل شده است به این معنی است که در شان تمام چهارده معصوم علیهم السلام نازل شده است. به این مطلب امام سجاد علیه السلام در روایتی اشاره فرموده است: نقل شده وقتی اسراء را به شام می‌برند، برخی به اسراء طعنه می‌زنند. پیرمردی می‌گوید شما از اسرای کدام قبیله خارجی هستید. امام سجاد (علیه السلام) می‌فرماید: آیا قرآن خوانده‌اید؟ گفت: بله. فرمود: آیا آیه شریفه: إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا (سوره احزاب/آیه33) را خوانده‌اید؟ گفت: بله، ولی به شما چه ربطی دارد؟! مگر شما اهل بیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) هستید؟ امام سجاد (علیه السلام) فرمود: اهل بیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) ما هستیم و این آیه در شأن ما نازل شده است.( احتجاج، طبرسی، ص 157؛ نیز می‌توانید در این زمینه به تفاسیر ابن کثیر و الدر المنثور و طبری، ذیل این آیه شریفه را ملاحظه کنید)
عنوان سوال:

آیه تطهیر چگونه شامل چهارده معصوم میشود؟


پاسخ:

آیه تطهیر چگونه شامل چهارده معصوم میشود؟

گاهی اشکال می شود که آیه تطهیر تنها دلالت بر عصمت پنج تن دارد و نمی تواند عصمت سایر ائمه را اثبات کند؛ در پاسخ می گوئیم:
اوّلا: حصر در آیه تطهیر اضافی است نه حقیقی. حصر اضافی نسبت به عده ای خاص است و مطلق نمی باشد. در مورد آیه تطهیر، حصر به لحاظ همسران و دیگران است؛ یعنی این پنج تن نه همسران مشمول آیه تطهیرند و این منافات ندارد با این که افرادی از قبیل همین پنج تن مشمول آیه تطهیر باشند؛ همان گونه که پیامبر(صلی الله علیه وآله) کلمه اهل بیت را در حدیث ثقلین به طور عموم به کار برده است.
ثانیاً: در زمان نزول آیه، از چهارده معصوم همین پنج تن بیشتر نبودند و پیامبر(صلی الله علیه وآله) کسا را روی خود و آنان انداخته، آیه نازل شد که طبیعتاً خطاب به آنان بود. اگرچه منافاتی ندارد، شامل افرادی مثل آنان نیز بشود؛ خصوصاً آن که حکم در آیه بر عنوان (اهل بیت) آمده است و از آنجا که در هر زمان احتیاج به امام معصومی است، لذا افراد دیگری نیز که عنوان اهل بیت بر آنان صادق است، مشمول آیه تطهیرند.
ثالثاً: روایات فراوانی از طرق شیعه و سنی از پیامبر(صلی الله علیه وآله) وارد شده که امامان بعد از من، دوازده نفرند و چون امام باید معصوم از هر خطا و گناه باشد،(مراجعه شود: شیعه شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی) پس باید سایر امامان نیز معصوم باشند.
رابعاً: برای اثبات عصمت سایر امامان(علیهم السلام)، اثبات عصمت یکی از آنان کافی است؛ زیرا به طور قطع هر یک از امامان بر امام بعد خود وصیت کرده و او را امام معصوم بعد از خود معرفی کرده است؛ و چون با آیه تطهیر عصمت امام علی(علیه السلام) و امام حسن و امام حسین(علیهما السلام) را ثابت کردیم اگر اینان بر امام بعد از خود تصریح کردند عصمت او نیز با این نصّ ثابت خواهد شد.( گردآوری از کتاب: امام شناسی در قرآن وپاسخ به شبهات ،علی اصغر رضوانی، مسجد مقدس جمکران، قم، 1385 ه.ش، ج 1، ص 385(
خامسا: بر اساس روایات، چهارده معصوم علیهم السّلام همه یک نور هستند و امتیازی به یکدیگر ندارند،(بحارالانوار ، ج 25، ص 1 و ج36، ص 280) لذا وقتی می گوییم آیه تطهیر در شان اهل بیت نازل شده است به این معنی است که در شان تمام چهارده معصوم علیهم السلام نازل شده است.
به این مطلب امام سجاد علیه السلام در روایتی اشاره فرموده است:
نقل شده وقتی اسراء را به شام می‌برند، برخی به اسراء طعنه می‌زنند. پیرمردی می‌گوید شما از اسرای کدام قبیله خارجی هستید. امام سجاد (علیه السلام) می‌فرماید: آیا قرآن خوانده‌اید؟ گفت: بله. فرمود: آیا آیه شریفه:
إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا (سوره احزاب/آیه33)
را خوانده‌اید؟ گفت: بله، ولی به شما چه ربطی دارد؟! مگر شما اهل بیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) هستید؟ امام سجاد (علیه السلام) فرمود: اهل بیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) ما هستیم و این آیه در شأن ما نازل شده است.( احتجاج، طبرسی، ص 157؛ نیز می‌توانید در این زمینه به تفاسیر ابن کثیر و الدر المنثور و طبری، ذیل این آیه شریفه را ملاحظه کنید)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین