سلام؛ آیا سربازی به صورت کنونی مورد پذیرش اسلام است؟ اگر ممکن است روایاتی در این مورد از زبان معصومین(ع) ذکر کنید. همچنین بفرمایید در چه دورانی از حکومت های اسلامی این موضوع وجود داشته و به چه نحو بوده است؟
1. همان گونه که می دانید، مسئلۀ جهاد و دفاع در زمان پیامبر اسلام(ص) و امامانی که علاوه بر امامت، عهدار حکومت نیز بودند -مانند امام علی و امام حسن(ع)- امری واجب بوده و مختص به زمان خاص، یا افراد خاص نمی شد. به بیان دیگر، در آن زمان هرگاه که اسلام و سرزمین اسلامی مورد تعرض و هجوم کفار و مخالفان واقع می شد، بر تمام مسلمانان دفاع در برابر تجاوز بی گانگان واجب بود و مردم نیز وظیفۀ خود می دانستند تا از دین و ناموس خود دفاع کنند، و این کار را می کردند. اما در زمان صلح هر فردی مشغول کار خود می شد. 2. مرابطه و نگهداری از مرزها، همچنین تأمین امنیت شهرها از اموری اختیاری و مستحب بود، و معمولاً مشکلی از این جهت به وجود نمی آمد. 3. در صدر اسلام، اگر چه نبرد و دفاع معمولاً هزینه های سنگینی بر حکومت اسلامی تحمیل نمی کرد، اما همان مقدار مخارج اولیۀ جهاد نیز بر عهدۀ مجاهدان و مسلمانان بود و حکومت اسلامی هر زمان که از لحاظ اقتصادی در تنگنا واقع می شد، کمک هایی از مردم و مجاهدان می گرفت. 4. با توجه به این مسئله، مسلمانان در زمان حکومت پیامبر(ص) و امام(ع) همواره برای دفاع از سرزمین های اسلامی آماده بودند، و امروزه نیز چنین است. چنان که در زمان هشت سال دفاع مقدس شاهد بودیم که مردم از تمام قشرها، دفاع از میهن اسلامی را بر خود لازم می دانستند و عاشقانه با جان و مال از اسلام و کشور دفاع می کردند، خدمت سربازی نیز تنها بخشی از آن محسوب می شد. 5. شایان توجه است که خدمت سربازی به صورت کنونی به مدت دو سال یا کمتر، از موضوعات جدید است؛ چراکه اساساً حفاظت از مرزها به شکل کنونی در گذشتۀ نه چندان دور مطرح نبوده، تا چه رسد به هزار و چهار صد سال قبل؛ زیرا با پیشرفت مسائل حکومتی، شیوه حکومت داری و تقسیمات جغرافیایی، بدیهی است که ارتش و نیروهای امنیتی به شیوه کنونی عرف بسیاری از کشورها شده است. و این نوع سربازی را قوانین کشورها تعیین می کند. البته، قانون خدمت سربازی منطقی و معقول نیز می باشد. طبیعی است که شرع اسلام نیز با این نوع قوانین مخالفتی ندارد؛ چرا که در این قانون نه کسی مورد ظلم قرار می گیرد و نه تبعیضی صورت می گیرد و... این قانون نیز مانند قانون مالیات، یا قوانین شهرداری است که دولت در قبال خدماتی که به شهروندان ارائه می کند، از آنها عوارض و مالیات می گیرد. خدمت سربازی نیز به نوعی می تواند مالیات محسوب شود. یک مرد که می خواهد در این مملکت زندگی کند، خانواده تشکیل دهد، از امکانات و سرمایه های ملی استفاده کند، امنیتش حفظ باشد و در یک فضای امن به کار و زندگی بپردازد، قانون می گوید چنین فردی در صورت سلامت جسمی و روانی، موظف است دو سال از عمرش را در جهت تأمین امنیت کشورش در قالب خدمت سربازی سپری کند. البته، گفتنی است که خدمت سربازی الزاماً به معنای حضور در مرزها نیست، بلکه بستگی به تخصص سرباز دارد، تا چه تخصصی داشته باشد و در چه جایگاهی بکار گرفته شود.
عنوان سوال:

سلام؛ آیا سربازی به صورت کنونی مورد پذیرش اسلام است؟ اگر ممکن است روایاتی در این مورد از زبان معصومین(ع) ذکر کنید. همچنین بفرمایید در چه دورانی از حکومت های اسلامی این موضوع وجود داشته و به چه نحو بوده است؟


پاسخ:

1. همان گونه که می دانید، مسئلۀ جهاد و دفاع در زمان پیامبر اسلام(ص) و امامانی که علاوه بر امامت، عهدار حکومت نیز بودند -مانند امام علی و امام حسن(ع)- امری واجب بوده و مختص به زمان خاص، یا افراد خاص نمی شد. به بیان دیگر، در آن زمان هرگاه که اسلام و سرزمین اسلامی مورد تعرض و هجوم کفار و مخالفان واقع می شد، بر تمام مسلمانان دفاع در برابر تجاوز بی گانگان واجب بود و مردم نیز وظیفۀ خود می دانستند تا از دین و ناموس خود دفاع کنند، و این کار را می کردند. اما در زمان صلح هر فردی مشغول کار خود می شد. 2. مرابطه و نگهداری از مرزها، همچنین تأمین امنیت شهرها از اموری اختیاری و مستحب بود، و معمولاً مشکلی از این جهت به وجود نمی آمد. 3. در صدر اسلام، اگر چه نبرد و دفاع معمولاً هزینه های سنگینی بر حکومت اسلامی تحمیل نمی کرد، اما همان مقدار مخارج اولیۀ جهاد نیز بر عهدۀ مجاهدان و مسلمانان بود و حکومت اسلامی هر زمان که از لحاظ اقتصادی در تنگنا واقع می شد، کمک هایی از مردم و مجاهدان می گرفت. 4. با توجه به این مسئله، مسلمانان در زمان حکومت پیامبر(ص) و امام(ع) همواره برای دفاع از سرزمین های اسلامی آماده بودند، و امروزه نیز چنین است. چنان که در زمان هشت سال دفاع مقدس شاهد بودیم که مردم از تمام قشرها، دفاع از میهن اسلامی را بر خود لازم می دانستند و عاشقانه با جان و مال از اسلام و کشور دفاع می کردند، خدمت سربازی نیز تنها بخشی از آن محسوب می شد. 5. شایان توجه است که خدمت سربازی به صورت کنونی به مدت دو سال یا کمتر، از موضوعات جدید است؛ چراکه اساساً حفاظت از مرزها به شکل کنونی در گذشتۀ نه چندان دور مطرح نبوده، تا چه رسد به هزار و چهار صد سال قبل؛ زیرا با پیشرفت مسائل حکومتی، شیوه حکومت داری و تقسیمات جغرافیایی، بدیهی است که ارتش و نیروهای امنیتی به شیوه کنونی عرف بسیاری از کشورها شده است. و این نوع سربازی را قوانین کشورها تعیین می کند. البته، قانون خدمت سربازی منطقی و معقول نیز می باشد. طبیعی است که شرع اسلام نیز با این نوع قوانین مخالفتی ندارد؛ چرا که در این قانون نه کسی مورد ظلم قرار می گیرد و نه تبعیضی صورت می گیرد و... این قانون نیز مانند قانون مالیات، یا قوانین شهرداری است که دولت در قبال خدماتی که به شهروندان ارائه می کند، از آنها عوارض و مالیات می گیرد. خدمت سربازی نیز به نوعی می تواند مالیات محسوب شود. یک مرد که می خواهد در این مملکت زندگی کند، خانواده تشکیل دهد، از امکانات و سرمایه های ملی استفاده کند، امنیتش حفظ باشد و در یک فضای امن به کار و زندگی بپردازد، قانون می گوید چنین فردی در صورت سلامت جسمی و روانی، موظف است دو سال از عمرش را در جهت تأمین امنیت کشورش در قالب خدمت سربازی سپری کند. البته، گفتنی است که خدمت سربازی الزاماً به معنای حضور در مرزها نیست، بلکه بستگی به تخصص سرباز دارد، تا چه تخصصی داشته باشد و در چه جایگاهی بکار گرفته شود.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین