نان و گندم در دین اسلام چقدر اهمیت دارد؟

در تعالیم دینی ما، نان و آب به عنوان حیاتی­ترین و محوری­ترین نعمت­های خداوند مطرح شده­اند. در منابع روایی و حدیثی نیز باب مستقلی با عنوان: «الخبز و الماء رأس معاش الإنسان و حیاته»؛ نان و آب سرآمد خوردنی‌های انسان و زندگی‌اش، به چشم می‌خورد. روایت از معصوم(ع) در این باره می‌گوید:  «ای مفضل، بدان‌که در رأس خوردنی‌های انسان و زندگی‌اش نان و آب است، پس بنگر که خداوند چگونه تدبیر کرده است امر را در این دو چیز؛ زیرا که چون آدمی را احتیاج به آب شدیدتر، از احتیاج به نان است؛ به دلیل آن‌که صبر انسان بر گرسنگی زیاده است از صبر بر تشنگی، و احتیاجش به آب بیشتر از احتیاج به نان است؛ زیرا که او محتاج به آب است؛ برای خوردن، وضو ساختن، غسل کردن، شستن جامه، آب دادن چهار پایان و کشاورزی؛ لذا آب را فراوان گردانید ... .‏[1] بنابر این، روشن است که نان و قبل از آن گندم که از آن نان درست می‌شود به عنوان ضروری‌ترین نیاز انسان و یکی از نعمت‌های خداوند، جایگاه ویژه دارد. و اساساً گندم اوّلین محصول در کشاورزی، در طول تاریخ بشر با او همراه بوده. و با توجه به این‌که اصلی‌ترین شغل پیامبران الاهی در کره خاکی، کشاورزی بود، می‌توان گندم را نیز جزو محصولات کشاورزی آنان به حساب آورد. امروزه نیز چنین است که با پیش‌رفت علم و صنعت هنوز چیزی نتوانست جای گندم و نان را در سبد خوراکی انسان بگیرد. امروزه با فراوانی غذاهای متنوع و گوناگون، گندم و نان جایگاه خویش را دارند، به گونه‌ای که اکثر خوراکی‌ها مواد اولیه‌شان از آرد گندم تهیه می‌شود. گندم، به ویژه جایگاه خویش را در مباحث فقهی نیز نشان می‌دهد، آن‌جا که بحث در باره کفاره، فدیه، زکات فطره و... مطرح می‌شود گندم معیار سنجش و پرداخت است.   [1] . مفضل بن عمر، توحید المفضل، محقق، مصحح، مظفر، کاظم، ص 87، داوری، قم، چاپ سوم، بی­تا.‏ «وَ اعْلَمْ یَا مُفَضَّلُ أَنَّ رَأْسَ مَعَاشِ الْإِنْسَانِ وَ حَیَاتِهِ الْخُبْزُ وَ الْمَاءُ فَانْظُرْ کَیْفَ دُبِّرَ الْأَمْرُ فِیهِمَا فَإِنَّ حَاجَةَ الْإِنْسَانِ إِلَی الْمَاءِ أَشَدُّ مِنْ حَاجَتِهِ إِلَی الْخُبْزِ وَ ذَلِکَ أَنَّ صَبْرَهُ عَلَی الْجُوعِ أَکْثَرُ مِنْ صَبْرِهِ عَلَی الْعَطَشِ وَ الَّذِی یَحْتَاجُ إِلَیْهِ مِنَ الْمَاءِ أَکْثَرُ مِمَّا یَحْتَاجُ إِلَیْهِ مِنَ الْخُبْزِ لِأَنَّهُ یَحْتَاجُ إِلَیْهِ لِشُرْبِهِ وَ وُضُوئِهِ وَ غُسْلِهِ وَ غَسْلِ ثِیَابِهِ وَ سَقْیِ أَنْعَامِهِ وَ زَرْعِهِ فَجُعِلَ...».