تشکیل حکومت یک ضرورت اجتماعی است که عقل و نیز دین تشکیل آن‌را الزامی می‌دانند. وجوب برخی از احکام اجتماعی از سوی خداوند و دستور به اجرای آن توسط مسلمانان، نشان دهنده این است که جوامع مسلمان برای انجام واجبات خویش باید اقدامات لازم را برای زمینه اجرای احکام فراهم کنند و با تشکیل سازمانی به نام حکومت، عملاً به سمت گسترش و جاری ساختن دستورات الهی بروند. در زمان غیبت، شیعیان تلاش بسیاری را برای تشکیل حکومت اسلامی داشتند، در برهه‌ای از تاریخ، در کشور ایران نیز عده‌ای به نام اسلام حکومت تشکیل دادند که اوج این فرایند، تشکیل حکومت اسلامی به رهبری امام خمینی بود. حکومت اسلامی برای اجرای قوانین اسلام با مشکلات متعددی روبرو است که حداقل اجرای احکام را در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دچار وقفه کرده و یا حداقل به تأخیر می‌اندازد. این مشکلات را می‌توان در دو حوزه داخلی و خارجی تقسیم نمود. علی‌رغم وجود مشکلات در اجرای کامل احکام اسلامی‌ می‌توان حکومت ایران را متصف به اسلامی نمود و چنین ادعا کرد که حکومت ما اسلامی است.
تشکیل حکومت یک ضرورت اجتماعی است که عقل و نیز دین تشکیل آنرا الزامی میدانند. وجوب برخی از احکام اجتماعی از سوی خداوند و دستور به اجرای آن توسط مسلمانان، نشان دهنده این است که جوامع مسلمان برای انجام واجبات خویش باید اقدامات لازم را برای زمینه اجرای احکام فراهم کنند و با تشکیل سازمانی به نام حکومت، عملاً به سمت گسترش و جاری ساختن دستورات الهی بروند. در زمان غیبت، شیعیان تلاش بسیاری را برای تشکیل حکومت اسلامی داشتند، در برههای از تاریخ، در کشور ایران نیز عدهای به نام اسلام حکومت تشکیل دادند که اوج این فرایند، تشکیل حکومت اسلامی به رهبری امام خمینی بود. حکومت اسلامی برای اجرای قوانین اسلام با مشکلات متعددی روبرو است که حداقل اجرای احکام را در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دچار وقفه کرده و یا حداقل به تأخیر میاندازد. این مشکلات را میتوان در دو حوزه داخلی و خارجی تقسیم نمود. علیرغم وجود مشکلات در اجرای کامل احکام اسلامی میتوان حکومت ایران را متصف به اسلامی نمود و چنین ادعا کرد که حکومت ما اسلامی است.
- [سایر] معنای حکومت اسلامی چیست؟ آیا حکومت در جامعه ما اسلامی است؟
- [سایر] آیا حکومت ما اسلامی است؟
- [سایر] ادله حق بودن حکومت اسلامی؟
- [سایر] حکومت فعلی ایران- جمهوری اسلامی- چه برتری هایی نسبت به حکومت شاه دارد؟
- [سایر] جایگاه نهادهای مدنی در حکومت اسلامی چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] ملاک اصلی تعزیرات در حکومت اسلامی چیست؟
- [سایر] آیا درست است که امام خمینی (ره) در کتاب حکومت اسلامی رئیس حکومت اسلامی را حتی برتر از ملائکه خداوند دانسته است؟
- [سایر] آیا وجود حکومت اسلامی قبل از حکومت امام زمان (عج) در عصر غیبت، محقق میشود؟
- [سایر] اگر مقبولیت حکومت در اسلام لازم است، وقتی مردم حکومت اسلامی را نخواهند، چه می شود؟
- [سایر] با وجود اشکالات فراوان در حکومت، چگونه می توانیم حکومت ایران را اسلامی بدانیم؟
- [آیت الله مظاهری] زمینهایی که در اصل آباد بوده مانند جنگلها و نیزارها ملک حکومت اسلامی است و هر کس در آن تصرّف و اصلاح نماید مالک میشود مگر آنکه حکومت اسلامی منع نماید.
- [آیت الله مظاهری] علفها و بوتههای بیابان و ماهیهای دریاها و رودخانهها و پرندگان هوا و حیوانات صحرا و مانند اینها ملک حکومت اسلامی است ولی اگر کسی آنها را تصرّف کند مالک میشود مگر اینکه حکومت اسلامی جلوگیری نماید.
- [آیت الله مظاهری] آنچه که در زمینهای موات باشد مانند بوته و درخت و سنگ و معدن و غیره، مانند خود زمین ملک حکومت اسلامی است ولی اگر کسی در آنها تصرّف کند مالک میشود مگر آنکه حکومت اسلامی ممانعت نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر حکومت اسلامی معدنی را استخراج کند خمس به آن تعلق نمی گیرد.
- [آیت الله سبحانی] اگر حکومت اسلامی معدنی را استخراج کند، خمس به آن تعلق نمی گیرد. 3 گنج
- [آیت الله مظاهری] در صورت تشکیل حکومت اسلامی قاضی باید از طرف حاکم وقت منصوب باشد و اگر منصوب نباشد نباید قضاوت نماید.
- [آیت الله مظاهری] حکومت اسلامی در تعزیرات چنانکه میتواند تأدیب کند، میتواند جریمه مالی یا زندان یا تبعید و مانند اینها بنماید.
- [آیت الله مظاهری] زمینهایی که صاحب معیّنی ندارد و آثاری از آبادی در آن نیست چه در اصل بایر باشد مانند بیابانها و کوهها و درّهها و چه بعد از آباد شدن بایر شده باشد مثل زمینهایی که صاحبان آنها از آن اعراض کرده باشند ملک حکومت اسلامی است ولی اگر کسی آن را آباد کند مالک میشود مگر در صورتی که حکومت اسلامی ممانعت نماید.
- [آیت الله مظاهری] همه آبها چه زیرزمینی باشد یا روی زمین مانند دریاها و رودخانهها و نهرها و برکهها و چشمههایی که مالک معیّن ندارند ملک حکومت اسلامی است و هر کس در آنها تصرّف کند مالک میشود ولی حکومت اسلامی میتواند از آن جلوگیری نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر محتکر رفع ید از کار زشت خود نکرد، حکومت اسلامی اوّلًا اخطار و امر به فروش آن جنس میکند، و اگر به کارش ادامه داد، حکومت اسلامی آن جنس را به قیمت متعارف میفروشد و پول آن را به محتکر میدهد.