رابطه
رابطه، از اصطلاحات علم منطق بوده و عامل پیوند موضوع و محمول، و مقدم و تالی می‌باشد.
رابطه نامحرمی زنان غریبه با زنان فامیل یکی است؟
با آن‌که در محرم و نامحرم بودن، عنصر فامیل و غریبه بودن به تنهایی نقش چندانی ندارد، اما با توجه به این‌که مسئله «اطمینان به طرف مقابل» نیز در برخی از ارتباطات مهم است، این اطمینان، معمولاً در فامیل بیشتر است؛ از این‌رو ممکن است ارتباطات میان نامحرمان، در فامیل با غریبه متفاوت باشد. در روایت آمده است؛ صفوان جمال به امام صادق(ع) عرض کرد، مرا به شغلم می‌شناسی و میدانی که من شتر دارم، گاهی اتفاق می‌افتد که زنی برای سفر حج به من مراجعه می‌کند، مسلمان و دوست‌دار شما است، و به ولایت شما ایمان دارد ولی همراه او محرمی نیست، در این صورت تکلیف من نسبت به او چیست؟ امام(ع) فرمود: هر زمان که زنی مسلمان به تو مراجعه کرد، او را سوار کن؛ زیرا که مرد مؤمن محرم زن مؤمنه است. سپس امام صادق(ع) این آیه را تلاوت کرد: و «المؤمنون و المؤمنات بعضهم أولیاء بعض»؛ مردان مؤمن و زنان مؤمن دوستان یکدیگرند.[1] بدیهی است بسیاری از مسائل معاشرتی که مراعات آن نسبت به غریبه لازم است، در معاشرت‌های معمول میان فامیل و کسانی که به نوعی اعتماد و اطمینان در میانشان وجود دارد، ضروری به نظر نمی‌رسد. البته؛ گفتنی است؛ این بدان معنا نیست که مسائلی؛ مانند رعایت حجاب و بسیاری از احکام مسلم و ضروری محرم و نامحرمی در میان فامیل برداشته می‌شود، بلکه به این معنا است که با رعایت موازین شرعی، در معاشرت و رفت و آمدهای معمول و مرسوم، می‌توان مقداری راحت‌تر نسبت به غریبه‌ها برخورد کرد. [1] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، ج ‏2، ص 439، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق، «وَ رَوَی الْبَزَنْطِیُّ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَدْ عَرَفْتَنِی بِعَمَلِی تَأْتِینِی الْمَرْأَةُ أَعْرِفُهَا بِإِسْلَامِهَا وَ حُبِّهَا إِیَّاکُمْ وَ وَلَایَتِهَا لَکُمْ لَیْسَ لَهَا مَحْرَمٌ قَالَ إِذَا جَاءَتِ الْمَرْأَةُ الْمُسْلِمَةُ فَاحْمِلْهَا فَإِنَ‏ الْمُؤْمِنَ‏ مَحْرَمُ‏ الْمُؤْمِنَةِ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ :(وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ)؛ مردان مؤمن و زنان مؤمن دوستان یکدیگرند. به نیکی فرمان می‏دهند و از ناشایست باز می‏دارند».
با آن‌که در محرم و نامحرم بودن، عنصر فامیل و غریبه بودن به تنهایی نقش چندانی ندارد، اما با توجه به این‌که مسئله «اطمینان به طرف مقابل» نیز در برخی از ارتباطات مهم است، این اطمینان، معمولاً در فامیل بیشتر است؛ از این‌رو ممکن است ارتباطات میان نامحرمان، در فامیل با غریبه متفاوت باشد. در روایت آمده است؛ صفوان جمال به امام صادق(ع) عرض کرد، مرا به شغلم می‌شناسی و میدانی که من شتر دارم، گاهی اتفاق می‌افتد که زنی برای سفر حج به من مراجعه می‌کند، مسلمان و دوست‌دار شما است، و به ولایت شما ایمان دارد ولی همراه او محرمی نیست، در این صورت تکلیف من نسبت به او چیست؟ امام(ع) فرمود: هر زمان که زنی مسلمان به تو مراجعه کرد، او را سوار کن؛ زیرا که مرد مؤمن محرم زن مؤمنه است. سپس امام صادق(ع) این آیه را تلاوت کرد: و «المؤمنون و المؤمنات بعضهم أولیاء بعض»؛ مردان مؤمن و زنان مؤمن دوستان یکدیگرند.[1] بدیهی است بسیاری از مسائل معاشرتی که مراعات آن نسبت به غریبه لازم است، در معاشرت‌های معمول میان فامیل و کسانی که به نوعی اعتماد و اطمینان در میانشان وجود دارد، ضروری به نظر نمی‌رسد. البته؛ گفتنی است؛ این بدان معنا نیست که مسائلی؛ مانند رعایت حجاب و بسیاری از احکام مسلم و ضروری محرم و نامحرمی در میان فامیل برداشته می‌شود، بلکه به این معنا است که با رعایت موازین شرعی، در معاشرت و رفت و آمدهای معمول و مرسوم، می‌توان مقداری راحت‌تر نسبت به غریبه‌ها برخورد کرد. [1] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، ج ‏2، ص 439، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق، «وَ رَوَی الْبَزَنْطِیُّ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَدْ عَرَفْتَنِی بِعَمَلِی تَأْتِینِی الْمَرْأَةُ أَعْرِفُهَا بِإِسْلَامِهَا وَ حُبِّهَا إِیَّاکُمْ وَ وَلَایَتِهَا لَکُمْ لَیْسَ لَهَا مَحْرَمٌ قَالَ إِذَا جَاءَتِ الْمَرْأَةُ الْمُسْلِمَةُ فَاحْمِلْهَا فَإِنَ‏ الْمُؤْمِنَ‏ مَحْرَمُ‏ الْمُؤْمِنَةِ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ :(وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ)؛ مردان مؤمن و زنان مؤمن دوستان یکدیگرند. به نیکی فرمان می‏دهند و از ناشایست باز می‏دارند».
پاسخ:
با آنکه در محرم و نامحرم بودن، عنصر فامیل و غریبه بودن به تنهایی نقش چندانی ندارد، اما با توجه به اینکه مسئله «اطمینان به طرف مقابل» نیز در برخی از ارتباطات مهم است، این اطمینان، معمولاً در فامیل بیشتر است؛ از این‌رو ممکن است ارتباطات میان نامحرمان، در فامیل با غریبه متفاوت باشد.
در روایت آمده است؛ صفوان جمال به امام صادق(ع) عرض کرد، مرا به شغلم می‌شناسی و میدانی که من شتر دارم، گاهی اتفاق می‌افتد که زنی برای سفر حج به من مراجعه می‌کند، مسلمان و دوست‌دار شما است، و به ولایت شما ایمان دارد ولی همراه او محرمی نیست، در این صورت تکلیف من نسبت به او چیست؟ امام(ع) فرمود: هر زمان که زنی مسلمان به تو مراجعه کرد، او را سوار کن؛ زیرا که مرد مؤمن محرم زن مؤمنه است. سپس امام صادق(ع) این آیه را تلاوت کرد: و «المؤمنون و المؤمنات بعضهم أولیاء بعض»؛ مردان مؤمن و زنان مؤمن دوستان یکدیگرند.[1]
بدیهی است بسیاری از مسائل معاشرتی که مراعات آن نسبت به غریبه لازم است، در معاشرت‌های معمول میان فامیل و کسانی که به نوعی اعتماد و اطمینان در میانشان وجود دارد، ضروری به نظر نمی‌رسد. البته؛ گفتنی است؛ این بدان معنا نیست که مسائلی؛ مانند رعایت حجاب و بسیاری از احکام مسلم و ضروری محرم و نامحرمی در میان فامیل برداشته می‌شود، بلکه به این معنا است که با رعایت موازین شرعی، در معاشرت و رفت و آمدهای معمول و مرسوم، می‌توان مقداری راحت‌تر نسبت به غریبه‌ها برخورد کرد. [1] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 439، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق، «وَ رَوَی الْبَزَنْطِیُّ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَدْ عَرَفْتَنِی بِعَمَلِی تَأْتِینِی الْمَرْأَةُ أَعْرِفُهَا بِإِسْلَامِهَا وَ حُبِّهَا إِیَّاکُمْ وَ وَلَایَتِهَا لَکُمْ لَیْسَ لَهَا مَحْرَمٌ قَالَ إِذَا جَاءَتِ الْمَرْأَةُ الْمُسْلِمَةُ فَاحْمِلْهَا فَإِنَ الْمُؤْمِنَ مَحْرَمُ الْمُؤْمِنَةِ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ :(وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ)؛ مردان مؤمن و زنان مؤمن دوستان یکدیگرند. به نیکی فرمان میدهند و از ناشایست باز میدارند».
- [سایر] آیا با توجه به شناختی که از فامیل داریم، ازدواج فامیلی، از ازدواج با غریبه بهتر نیست؟
- [سایر] حکم مشاهده فیلم زنان فامیل که از دنیا رفتهاند، چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا دیدن تصاویر عریان زنان و مردان غریبه مسلمان و غیر مسلمان که جزو امر آموزش پزشکی هستند ، جایز است ؟
- [سایر] سلام: یه سوال مهم! من تقریبا 20 سالمه و با پدر و مادرم زندگی میکنم و اونا رابطه خوبی با فامیل ندارند و البته بیشتر فامیل مقصرند با این اوصاف بر عهده من هست که(احتمالا پنهانی)با فامیل رابطه داشته باشم.ضمنا تلاش برا بهبود رابطه بی فایدست!
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لطفاً نظر مبارک را در رابطه با ازدواج دو فامیل بیان فرمایید؟
- [سایر] نگاه کردن به عکس و فیلمهای زنان فامیل و آشنا که در آن بدون حجاب مشاهده میشوند، چگونه است؟
- [سایر] در حالی که میدانیم مردان فامیل و آشنا، فیلم ما را مشاهده می‌کنند ؛ آیا بر ما (زنان ) جایز است بدون حجاب در مقابل فیلمبردار ظاهر شویم؟
- [سایر] نگاه به زنان نامحرم - به ویژه فامیل و آشنا بدون قصد لذت و تنها از روی علاقه و محبت (مثلاً به چشم خواهری )، چه حکمی دارد؟
- [سایر] لطفا در رابطه با مهارت حل اختلاف بین خودم و اطرافیان چه پدر و مادر چه همسر و چه فامیل راهنمایی کنید.
- [سایر] شوهرم با من حرف نمی زند ولی از من حرف می زند نزد غریبه و آشنا و فامیل من از کسی خبر ندارم ولی اطرافیانش همه از جزییات زندگی من خبر دارند محرم نامحرم هم سرش نمی شود در این ناامنی چه کنم؟
- [آیت الله مظاهری] هیچکدام از علوم غریبه حجّیت ندارد و چیزی بهواسطه آن اثبات نمیشود، گرچه بهواسطه آنها یقین حاصل شود، زیرا یقینی حجّت است که از راه متعارف پیدا شود.
- [آیت الله مظاهری] دوستیابی زن با مرد نامحرم و مرد با زن نامحرم، حرام است، گرچه شهوتانگیز و دارای احتمال مفسده هم نباشد، و قرآن شریف از اینکه زن، مرد نامحرمی را و یا مرد، زن نامحرمی را به عنوان دوست بگیرد، نهی مؤکّد فرموده است.
- [آیت الله مظاهری] اگر با زن نامحرمی به گمان اینکه عیال خود اوست نزدیکی کند چه زن بداند که شوهرش نیست، یا گمان کند شوهرش می‌باشد باید عدّه نگهدارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مرد با زن حایض زنا کند یا با زن حایض نامحرمی به گمان این که عیال خودش است جماع نماید احتیاط مستحب ان است که کفاره بدهد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مرد با زن حائض زنا کند یا با زن حائض نامحرمی به گمان اینکه عیال خودش است جماع نماید کفاره واجب نمی شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مرد نباید عکس زن نامحرم را بیندازد، و اگر زن نامحرمی را بشناسد، نباید به عکس او خصوصاً در مواردی که معرض هتک و فساد باشد نگاه کند.
- [آیت الله بروجردی] اگر مرد با زن حائض زنا کند یا با زن حائض نامحرمی به گمان این که عیال خود اوست جماع نماید، احتیاط واجب آن است که کفاره بدهد.
- [امام خمینی] اگر مرد با زن حائض زنا کند یا با زن حائض نامحرمی به گمان اینکه عیال خود او است جماع نماید، احتیاط واجب آن است که کفاره بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر با زن نامحرمی به گمان اینکه همسر خود اوست نزدیکی کند، چه زن بداند که او شوهرش نیست، یا گمان کند شوهرش می‌باشد، باید عدّه نگاه دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مرد با زن حائض زنا کند، یا با زن حائض نامحرمی بگمان این که عیال خود اوست جماع نماید، احتیاط مستحبّ آن است که کفّاره بدهد.