(اسود عَنسی) چه کسی بود؟

در تاریخ اسلام، افرادی به معارضه با قرآن پرداخته‌اند، ولی تنها کاری که توانستند بکنند، اثبات عجز و کوچکی خود است. عده‌ای از آنها خواسته‌اند قرآن را کاری بشری جلوه دهند که تاریخ از عده‌ای از آنان نام می‌برد. از سوی دیگر؛ افراد بسیاری به ادعای پیامبری برخاسته و سخنانی نیز به ظاهر مانند قرآن گفته‌اند از جمله می‌توان به مسیلمه[1] ، عبهلة (اسود)[2] ، سجاح[3] و ... اشاره کرد.
اسود عنسی؛ همان عبهلة بن کعب بن عوف عنسی (از قبیله بنی مذحج) است که برخی او را ذو الخمار نامیده‌اند.[4]
وی در زمان حیات نبی اکرم(ص)، در یمن مدعی نبوّت شد؛ و اولین ارتداد از دین اسلام توسط او اتفاق افتاد، عده‌ای از قبیله بنی مذحج به او پیوستند و او با کمک آنان توانست کارگزاران پیامبر در یمن را اخراج کرده و برخی دیگر را به قتل رساند. خبر ادعای نبوّت او بعد از بازگشت پیامبر(ص) از حجة الوداع و در ایام بیماری ایشان، به حضرت رسید.[5]
اسود عنسی، توسط برخی از ایرانیان مسلمان، و مشخصاً توسط فیروز دیلمی، درست یک روز قبل از وفات پیامبر(ص) کشته شد.[6] بنابر برخی از نقل‌های تاریخی، مقابله با اسود و در نتیجه کشته شدنش، با دستور مستقیم پیامبر و توسط نامه ایشان که به برخی از مسلمانان یمن رسید، و آنها را امر به نبرد با أسود کرد، اتفاق افتاد.[7]   [1] . الکوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، ج ‏1، ص 21، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الاضواء، بیروت، 1411 ق. [2] . ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ‏الإسلام،ج‏3،ص 14، دار الکتاب العربی، بیروت، 1413ق. [3] . الفتوح، ج‏1 ،ص 22. [4] . بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح‏البلدان، ص 109، مکتبة الهلال، بیروت، 1988 م . [5] .ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج2، ص 336 و 337، دار صادر، بیروت، 1385 ق. [6] .الکامل، ج‏2، ص 341. [7] .ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ‏الإسلام،ج‏3،ص16، دار الکتاب العربی، بیروت، 1413ق.