دستور
امر (انشا) به واداشتن کسی به انجام کاری از طریق دستور اطلاق می‌شود.
سلام، آیا صحت دارد که پیامبر دستور داد خانه کسی که به مسجد نیامده را آتش بزنند و یا این‌‌که چنین کاری را خود انجام داده است؟
اگر چه روایاتی در موضوع مورد پرسش در منابع شیعه و اهل سنت وجود دارد، اما جدای از اعتبار و عدم اعتبار آنها باید گفت؛ این تهدیدها در مقام اهمیت و جایگاه ویژه نماز جماعت صادر شده است، نه در مقام اجرای چنین مسئله‌ای، و گرنه کیست که نداند پیامبر رحمت هرگز هنگام نماز صبح که زن و بچه در منزل در حال استراحت‌اند و اتفاقاً آنان یا اساساً مأمور به نماز نیستند[1] و یا موظف به حضور در مسجد نیستند،[2] آنان را مورد هجوم قرار نمی‌دهد. این مسئله مانند تهدید به عذابی است که خداوند نسبت به مسلمانان صدر اسلام داشت که البته هیچ وقت اتفاق نیفتاد. به هر حال به چند مورد از روایات اشاره می‌شود. الف. منابع شیعه 1. امام صادق(ع) فرموده است: پیامبر اسلام(ص) با همسایگان مسجد شرط فرمودند که برای نمازها در مسجد حاضر شوند و فرمودند: آیا افرادی که برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‏شوند از رفتار خود دست برمی‌­دارند یا آن‌‌که بگویم کسی اذان و اقامه بگوید و اگر حاضر نشدند به مردی از اهل بیت خودم یعنی علی(ع) دستور دهم خانه آنان را با هیزم آتش بزند.[3] 2. به امام علی(ع) خبر رسید که گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‌شوند، حضرت در ضمن خطبه‌‌ای فرمودند: گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‌شوند، پس حق ندارند با ما بخورند و بیاشامند و با ما مشورت و وصلت کنند و از غنیمت نیز سهمی ندارند تا این‌‌که در نماز جماعت ما شرکت نمایند و شاید هم دستور دهم که خانه‌‌هایشان را با آنان آتش بزنم، مگر این‌‌که دست از این کارشان بردارند. به دنبال بیانات حضرت، مسلمانان نیز با آنان سر یک سفره ننشستند و با آنان وصلت نکردند تا این‌‌که با مسلمانان در جماعت حاضر شدند.‏[4] ب. منابع اهل سنت 1. رسول خدا(ص) فرمود: هیچ نمازی چون نماز صبح و عشاء بر منافقان گران نمی‏‌آید. و اگر می‌‏دانستند این دو نماز چه با خود دارند، با خزیدن هم که می‌‏بود برای گزاردن آنها می‌‏آمدند، تصمیم گرفتم تا دستور دهم نماز جماعت برپا شده، سپس دستور دهم فردی امامت جماعت را بر عهده گرفته و بعد از آن، خودم با تعدادی از مردم که پشته‌‌ای از هیزم به همراه دارند به سمت گروهی بروم که در نماز جماعت حضور پیدا نمی‌‌کنند، تا خانه‌‌هایشان را بر سرشان آتش بزنم.[5] 2. رسول خدا(ص) در جایی دیگر فرمود: تصمیم گرفتم به نماز دستور دهم تا اقامه شود، سپس به سمت خانه افرادی بروم که در جماعت شرکت نمی­‌کنند و خانه‌هایشان را بر سرشان آتش بزنم.[6] بنابر این، به دلیل وجود عباراتی مانند «انی لاوشک ان آمر» که در متن روایت برخی از روایات وجود دارد، می‌‌توان چنین برداشت نمود که این روایات بیشتر جنبه تهدید دارد و احتمالاً مخصوص همسایگان مسجد می‌‌باشد و بیشتر برای نشان دادن فضیلت نماز جماعت است. دلیل محکمی که ما را در این دیدگاه تأیید می‌‌کند این است که پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) هرگز به چنین کاری اقدام ننموده و خانه فردی را به دلیل عدم حضور در جماعت آتش نزدند. [1] . بچه‌ها که به سن تکلیف نرسیده‌اند. [2] . زنان که بر اساس روایات نماز در منزل برای آنها بهتر از نماز در مسجد است. [3] . برقی، احمد بن محمد بن خالد، محاسن، ج، 1، ص 84، دار الکتب الإسلامیة قم، 1371ق. [4] . طوسی، امالی، ص 696 و 697، دارالثقافة، قم، 1414ق. [5] . قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله(ص) (صحیح مسلم)، محقق:‌ عبدالباقی، محمد فؤاد، ج 1، ص 451، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا. [6] . بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، ج 3، ص 122، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق.
اگر چه روایاتی در موضوع مورد پرسش در منابع شیعه و اهل سنت وجود دارد، اما جدای از اعتبار و عدم اعتبار آنها باید گفت؛ این تهدیدها در مقام اهمیت و جایگاه ویژه نماز جماعت صادر شده است، نه در مقام اجرای چنین مسئله‌ای، و گرنه کیست که نداند پیامبر رحمت هرگز هنگام نماز صبح که زن و بچه در منزل در حال استراحت‌اند و اتفاقاً آنان یا اساساً مأمور به نماز نیستند[1] و یا موظف به حضور در مسجد نیستند،[2] آنان را مورد هجوم قرار نمی‌دهد. این مسئله مانند تهدید به عذابی است که خداوند نسبت به مسلمانان صدر اسلام داشت که البته هیچ وقت اتفاق نیفتاد. به هر حال به چند مورد از روایات اشاره می‌شود. الف. منابع شیعه 1. امام صادق(ع) فرموده است: پیامبر اسلام(ص) با همسایگان مسجد شرط فرمودند که برای نمازها در مسجد حاضر شوند و فرمودند: آیا افرادی که برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‏شوند از رفتار خود دست برمی‌­دارند یا آن‌‌که بگویم کسی اذان و اقامه بگوید و اگر حاضر نشدند به مردی از اهل بیت خودم یعنی علی(ع) دستور دهم خانه آنان را با هیزم آتش بزند.[3] 2. به امام علی(ع) خبر رسید که گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‌شوند، حضرت در ضمن خطبه‌‌ای فرمودند: گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‌شوند، پس حق ندارند با ما بخورند و بیاشامند و با ما مشورت و وصلت کنند و از غنیمت نیز سهمی ندارند تا این‌‌که در نماز جماعت ما شرکت نمایند و شاید هم دستور دهم که خانه‌‌هایشان را با آنان آتش بزنم، مگر این‌‌که دست از این کارشان بردارند. به دنبال بیانات حضرت، مسلمانان نیز با آنان سر یک سفره ننشستند و با آنان وصلت نکردند تا این‌‌که با مسلمانان در جماعت حاضر شدند.‏[4] ب. منابع اهل سنت 1. رسول خدا(ص) فرمود: هیچ نمازی چون نماز صبح و عشاء بر منافقان گران نمی‏‌آید. و اگر می‌‏دانستند این دو نماز چه با خود دارند، با خزیدن هم که می‌‏بود برای گزاردن آنها می‌‏آمدند، تصمیم گرفتم تا دستور دهم نماز جماعت برپا شده، سپس دستور دهم فردی امامت جماعت را بر عهده گرفته و بعد از آن، خودم با تعدادی از مردم که پشته‌‌ای از هیزم به همراه دارند به سمت گروهی بروم که در نماز جماعت حضور پیدا نمی‌‌کنند، تا خانه‌‌هایشان را بر سرشان آتش بزنم.[5] 2. رسول خدا(ص) در جایی دیگر فرمود: تصمیم گرفتم به نماز دستور دهم تا اقامه شود، سپس به سمت خانه افرادی بروم که در جماعت شرکت نمی­‌کنند و خانه‌هایشان را بر سرشان آتش بزنم.[6] بنابر این، به دلیل وجود عباراتی مانند «انی لاوشک ان آمر» که در متن روایت برخی از روایات وجود دارد، می‌‌توان چنین برداشت نمود که این روایات بیشتر جنبه تهدید دارد و احتمالاً مخصوص همسایگان مسجد می‌‌باشد و بیشتر برای نشان دادن فضیلت نماز جماعت است. دلیل محکمی که ما را در این دیدگاه تأیید می‌‌کند این است که پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) هرگز به چنین کاری اقدام ننموده و خانه فردی را به دلیل عدم حضور در جماعت آتش نزدند. [1] . بچه‌ها که به سن تکلیف نرسیده‌اند. [2] . زنان که بر اساس روایات نماز در منزل برای آنها بهتر از نماز در مسجد است. [3] . برقی، احمد بن محمد بن خالد، محاسن، ج، 1، ص 84، دار الکتب الإسلامیة قم، 1371ق. [4] . طوسی، امالی، ص 696 و 697، دارالثقافة، قم، 1414ق. [5] . قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله(ص) (صحیح مسلم)، محقق:‌ عبدالباقی، محمد فؤاد، ج 1، ص 451، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا. [6] . بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، ج 3، ص 122، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق.
عنوان سوال:
سلام، آیا صحت دارد که پیامبر دستور داد خانه کسی که به مسجد نیامده را آتش بزنند و یا این‌‌که چنین کاری را خود انجام داده است؟
پاسخ:
اگر چه روایاتی در موضوع مورد پرسش در منابع شیعه و اهل سنت وجود دارد، اما جدای از اعتبار و عدم اعتبار آنها باید گفت؛ این تهدیدها در مقام اهمیت و جایگاه ویژه نماز جماعت صادر شده است، نه در مقام اجرای چنین مسئله‌ای، و گرنه کیست که نداند پیامبر رحمت هرگز هنگام نماز صبح که زن و بچه در منزل در حال استراحت‌اند و اتفاقاً آنان یا اساساً مأمور به نماز نیستند[1] و یا موظف به حضور در مسجد نیستند،[2] آنان را مورد هجوم قرار نمی‌دهد. این مسئله مانند تهدید به عذابی است که خداوند نسبت به مسلمانان صدر اسلام داشت که البته هیچ وقت اتفاق نیفتاد.
به هر حال به چند مورد از روایات اشاره می‌شود.
الف. منابع شیعه
1. امام صادق(ع) فرموده است: پیامبر اسلام(ص) با همسایگان مسجد شرط فرمودند که برای نمازها در مسجد حاضر شوند و فرمودند: آیا افرادی که برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‌شوند از رفتار خود دست برمیدارند یا آنکه بگویم کسی اذان و اقامه بگوید و اگر حاضر نشدند به مردی از اهل بیت خودم یعنی علی(ع) دستور دهم خانه آنان را با هیزم آتش بزند.[3]
2. به امام علی(ع) خبر رسید که گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‌شوند، حضرت در ضمن خطبه‌‌ای فرمودند: گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی‌‌شوند، پس حق ندارند با ما بخورند و بیاشامند و با ما مشورت و وصلت کنند و از غنیمت نیز سهمی ندارند تا این‌‌که در نماز جماعت ما شرکت نمایند و شاید هم دستور دهم که خانههایشان را با آنان آتش بزنم، مگر این‌‌که دست از این کارشان بردارند. به دنبال بیانات حضرت، مسلمانان نیز با آنان سر یک سفره ننشستند و با آنان وصلت نکردند تا این‌‌که با مسلمانان در جماعت حاضر شدند.[4]
ب. منابع اهل سنت
1. رسول خدا(ص) فرمود: هیچ نمازی چون نماز صبح و عشاء بر منافقان گران نمیآید. و اگر میدانستند این دو نماز چه با خود دارند، با خزیدن هم که میبود برای گزاردن آنها میآمدند، تصمیم گرفتم تا دستور دهم نماز جماعت برپا شده، سپس دستور دهم فردی امامت جماعت را بر عهده گرفته و بعد از آن، خودم با تعدادی از مردم که پشته‌‌ای از هیزم به همراه دارند به سمت گروهی بروم که در نماز جماعت حضور پیدا نمی‌‌کنند، تا خانههایشان را بر سرشان آتش بزنم.[5]
2. رسول خدا(ص) در جایی دیگر فرمود: تصمیم گرفتم به نماز دستور دهم تا اقامه شود، سپس به سمت خانه افرادی بروم که در جماعت شرکت نمی‌‌کنند و خانههایشان را بر سرشان آتش بزنم.[6]
بنابر این، به دلیل وجود عباراتی مانند «انی لاوشک ان آمر» که در متن روایت برخی از روایات وجود دارد، میتوان چنین برداشت نمود که این روایات بیشتر جنبه تهدید دارد و احتمالاً مخصوص همسایگان مسجد میباشد و بیشتر برای نشان دادن فضیلت نماز جماعت است.
دلیل محکمی که ما را در این دیدگاه تأیید می‌‌کند این است که پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) هرگز به چنین کاری اقدام ننموده و خانه فردی را به دلیل عدم حضور در جماعت آتش نزدند. [1] . بچه‌ها که به سن تکلیف نرسیده‌اند. [2] . زنان که بر اساس روایات نماز در منزل برای آنها بهتر از نماز در مسجد است. [3] . برقی، احمد بن محمد بن خالد، محاسن، ج، 1، ص 84، دار الکتب الإسلامیة قم، 1371ق. [4] . طوسی، امالی، ص 696 و 697، دارالثقافة، قم، 1414ق. [5] . قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله(ص) (صحیح مسلم)، محقق: عبدالباقی، محمد فؤاد، ج 1، ص 451، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا. [6] . بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، ج 3، ص 122، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق.
- [سایر] انگیزه تهاجم به خانه حضرت زهرا(علیها السلام) و آتش زدن در منزل آن بزرگوار چه بوده است؟
- [سایر] آیا آتش زدن درب خانه امام علی(علیه السلام) و بی احترامی عمر به حضرت زهرا(سلام الله علیها) سند تاریخی دارد؟
- [سایر] آیا سندی در رابطه با حقانیت و مظلومیت شیعه و آتش زدن در خانه حضرت زهرا(سلام الله علیها) توسط عمر داریم ؟
- [سایر] سلام. آیا صحت دارد که پیامبر(ص) به ابوبکر و عمر لقب صدیق و فاروق را داده اند؟
- [سایر] بعضی می گویند پیامبر در عروسی حضرت زهرا (س) به دفّ زنان اجازه داد تا دف بزنند؛ آیا این حقیقت دارد یا جعل حدیث است؟
- [سایر] سلام، در مقالهای خواندم که در بنی اسرائیل هفت زن به پیامبری رسیدند؛ به عنوان مثال ساره همسر حضرت ابراهیم (ع) را پیامبر معرفی کرده است. آیا این موضوع صحت دارد؟ آیا اصولا پیامبر زن بوده است؟
- [سایر] بعضی می گویند پیامبر در عروسی حضرت زهرا (س) به دفّ زنان اجازه داد تا دف بزنند؛ آیا این حقیقت دارد یا جعل حدیث است؟
- [سایر] آیا این حرف از ابوبکر صحت دارد که گفته کاش به خانه فاطمه حمله نمیکردم؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا اعتکاف در غیر مساجد جامع، مثل نماز خانه و مساجد دانشگاهها رجاء اشکال دارد یانه؟ در صورت صحت، آیا احکام اعتکاف از قبیل ترک محرمات جاری می‌شود یا خیر؟
- [سایر] شیعه می گوید: فاطمه پاره ی تن حضرت محمد (ص) در زمان خلافت ابوبکر مورد اهانت قرار گرفته است، و پهلوی او را شکستند، و خواستند خانه اش را آتش بزنند، و او را زدند که بر اثر آن فرزندی که در شکمش بود و اسمش محسن بود، سقط شد! سؤال این است که علی کجا بود؟! چرا حق فاطمه را نگرفت در صورتی که او شجاع و دلیر بود؟!
- [آیت الله وحید خراسانی] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند بلکه اگر مثلا بگوید خانه خود را وقف کردم کفایت می کند و همچنین انشاء وقف به عمل نیز محقق می شود مثل این که حصیری را به قصد وقف بودن در مسجد بیندازد و یا جایی را به قصد مسجد بودن بسازد و در موقوفات عامه مثل مسجد و مدرسه یا چیزی را که بر فقراء یا سادات و امثال اینها وقف نمایند قبول کردن کسی در صحت وقف معتبر نیست بلکه در اوقاف خاصه هم مثل وقف بر اولاد اقوی عدم اعتبار قبول است هرچند قبول احوط است
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است انسان برای اموری که وضو هر چند شرط صحت انها نیست ولی در کمال انها معتبر است وضو بگیرد مانند مناسک حج به غیر از طواف واجب ونماز طواف که وضو در ان دو شرط صحت است و همچنین برای نماز میت و ادخال میت در قبر و رفتن به مسجد و برای خواندن قران و نوشتن ان و برای خوابیدن و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد و هرگاه برای یکی از این کارها وضو بگیرد می تواند هر کاری را که باید با وضو انجام داد به جا اورد مثلا می تواند با ان وضو نماز بخواند یا طواف واجب انجام دهد
- [آیت الله علوی گرگانی] پیش از داخل شدن در حرم مکّه، شهر مکّه، مسجد الحرام، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه مسجد پیغمبر وحرم امامان: مستحبّ است انسان غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرّف شود، یک غسل کافی است و کسی که میخواهد در یک روز داخل حرم مکّه و مسجد الحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیّت همه، یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه وشهر مدینه و مسجد پیغمبر شود، یک غسل برای همه کفایت می‌‌کند و برایزیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سیّد الشهدأ7 مستحبّ است انسان غسل کند و اگر یکی از غسلهایمکانی وبعضی از غسلهای فعلی که گفته شد بجا آورد، و بعد کاری کند که وضو را باطل مینماید مثلاً بخوابد، غسل او باطل می‌شود ومستحبّ است دوباره غسل را بجا آورد.
- [آیت الله سبحانی] پیش از داخل شدن در حرم مکه، شهر مکه، مسجدالحرام، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه، مسجد پیغمبر و حرم امامان (علیهم السلام) (که غسل در زیارت آنها وارد شده) مستحب است انسان غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود، یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیّت همه یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیامبر(صلی الله علیه وآله) شود، یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیامبر(صلی الله علیه وآله) و امامان (علیهم السلام) از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سیّدالشّهدا(علیه السلام)مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسل هایی را که در این مسأله گفته شد به جا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل می کند مثلا بخوابد; غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را به جا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] برای داخل شدن در حرم مکه، شهر مکه، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه و مسجد پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، مستحب است انسان غسل کند و برای صِرف داخل شدن در مسجدالحرام و حرم امامان علیهم‌السلام نیز می‌تواند به قصد رجاء غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرّف شود، یک غسل کافی است و کسی که میخواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیّت همه یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم شود، یک غسل برای همه کفایت می‌‌کند و برای زیارت پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم و امامان علیهم‌السلام از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند و همچنین برای توبه و برای نشاط به جهت عبادت و برای به سفر رفتن، خصوصا سفر زیارت حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام ، مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسلهایی را که در این مسأله گفته شد بجا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل می‌‌کند مثلاً بخوابد غسل او باطل می‌شود.
- [آیت الله جوادی آملی] .نیّت نماز به معنای انجام دادن آن به دستور خدا باید خالص باشد. قصد غیر خدا خواه در تمام نماز , خواه در جزئی از اجزای آن, اعم از آنکه فقط برای غیر خدا باشد یا بخشی از آن برای غیر او باشد و خواه به وسیله کاری یا وصفی , مانند در مسجد خواندن یا اول وقت ادا نمودن و خواه به صورت ریا , یعنی به دیگران نشان دهد ک ه برای خدا نماز می خواند یا به صورت سمعه, یعنی به گوش دیگران برساند, در حالی که چنین نیست نماز را باطل می‌‌کند.
- [آیت الله نوری همدانی] پیش از داخل شدن در حرم مکه ، شهر مکه ، مسجد الحرام ، خانة کعبه ، حرم مدینه ، شهر مدینه مسجد پیغمبر ( صلی الله علیه و آله ) مستحب است انسان غسل کند و برای داخل شدن در حرم امامان ( علیهم السلام ) رجاءً غسل نماید و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجد الحرام و خانه کعبه شود اگر به نیت همه ، یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبر ( صلی الله علیه و آله ) شود ، یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سید الشهداء ( علیه السلام ) مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسل هائی را که در این مساله گفته شد بجا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل می نماید مثلاً بخوابد ، غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را بجاآورد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پیش از داخل شدن در حرم مکه، شهر مکه، مسجد الحرام، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه، مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و حرم ائمه:مستحب است انسان غسل کند، و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود، یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجد الحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیت همه یک غسل کند کافی است. و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله شود، یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیغمبر صلی الله علیه و آله و ائمه: از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و هم چنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سید الشهداء علیه السلام مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسل هایی را که در این مسأله گفته شد به جا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل می نماید مثلاً بخوابد، مستحب است دوباره غسل را به جا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پیش از داخل شدن در حرم مکه، شهر مکه، مسجدالحرام، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه و مسجد پیغمبر و حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است انسان غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرّف شود یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیت همه یک غسل کند کافی است. و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبر(صلی الله علیه وآله)شود، یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سیدالشّهداء(علیه السلام) مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسلهایی را که در این مسأله گفته شد بجا آورد و بعد کاری که وضو را باطل می نماید مرتکب شود مثلاً بخوابد، غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را به جا آورد.
- [امام خمینی] پیش از داخل شدن در حرم مکه شهر مکه مسجدالحرام خانه کعبه حرم مدینه شهر مدینه مسجد پیغمبر مستحب است انسان غسل کند و برای داخل شدن در حرم امامان علیهم السلام رجاءا غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود اگر به نیت همه یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله شود یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصا سفر زیارت حضرت سیدالشهداء علیه السلام مستحب است انسان غسل کند و اگریکی از غسلهایی را که در این مساله گفته شد بجا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل می نماید مثلا بخوابد غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را بجاآورد.