1. با توجه به این‌که همه انسان‌ها در روز رستاخیز و قیامت کبرا مبعوث خواهند شد، از این نگاه تفاوتی بین معصوم و غیر معصوم وجود نخواهد داشت. قرآن کریم در این ارتباط می‌فرماید: «یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتاتاً لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ»؛[1] در آن روز مردم به صورت گروه‌‏های پراکنده (از قبرها) خارج می‌‏شوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود. «وَ یَوْمَ نُسَیِّرُ الْجِبالَ وَ تَرَی الْأَرْضَ بارِزَةً وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَدا»؛[2] و روزی را به خاطر بیاور که کوه‌‏ها را به حرکت درآوریم و زمین را آشکار (و مسطح) می‌‏بینی و همه آنان [انسان‌ها] را برمی‌‏انگیزیم، و احدی از ایشان را فروگذار نخواهیم کرد. با توجه به این آیات و ده‌ها آیه دیگر، حشر در «معاد» یک حکم عمومی و همگانی است و هیچ‌کس از آن مستثنا نخواهد بود. در آن روز اهل سعادت و رستگاری از اهل شقاوت و هلاکت متمایز می‏‌شوند، تا نتیجه عملکرد دنیای‌شان را ببینند: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ* وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ»؛[3] پس هر کس به وزن ذره‌‏ای نیکی کرده باشد آن‌را می‌‏بیند. و هر کس به وزن ذره‌‏ای بدی کرده باشد آن‌را می‌‏بیند. 2. اما در مورد جایگاه ‌هر یک‌ از پیامبران‌ و امامان(ع)‌ در روز قیامت‌، و چگونگی حشر و موقعیتی که در معاد دارند، باید گفت به یقین تفاوت چشمگیری با دیگر مردم حتی مؤمنان، صالحان و شهیدان دارند؛ چرا که آنان برترین شفیعان در روز محشرند. علی بن‌ إبراهیم، در تفسیر قمی در ذیل‌ آیه 185 سوره آل عمران: «فَمَن‌ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ»، از پدرش‌ إبراهیم‌، از سلیمان‌ دیلمی‌، از أبو بصیر، از امام صادق(ع) نقل می‌کند: چون‌ روز قیامت‌ بر پا شود، پیامبر اسلام(ص)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او یک‌ پیراهن زیبای بهشتی‌ که‌ چون‌ برگ‌ گل‌ است‌ می‌‌پوشانند، و‌ او در طرف‌ راست‌ عرش‌ خدا می‌ایستد. بعد از او‌ حضرت‌ ابراهیم(ع)‌ را می‌‌‌خوانند و به‌ او یک‌ پیراهن زیبای سفید رنگ‌ می‌‌پوشانند، و او در طرف‌ چپ‌ عرش‌ خدا قرار می‌گیرد. پس‌ از آن علی بن‌ أبی ‌طالب(ع)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست‌ رسول خدا‌ جایش‌ می‌دهند. آن‌گاه حضرت‌ اسماعیل(ع)‌ را صدا می‌زنند و به‌ او پیراهن زیبای سفید رنگی‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ چپ‌ ابراهیم(ع) قرار می‌دهند. پس‌ از اسماعیل(ع) حسن(ع)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست علی(ع)‌ می‌‌ایستانند. بعد از آن‌ حسین(ع)‌ را صدا می‌زنند و پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ به‌ او می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست‌ حسن‌ جایش می‌دهند. آن‌گاه هر یک از ائمّه‌ را فراخوانده و پیراهن‌های زیبایی‌ چون‌ گل‌ بر تن آنان پوشانده و هر یک‌ را به‌ ترتیب‌ در طرف‌ راست‌ امام قبلی‌ می‌نشانند.[4] [1] . زلزله، 6. [2] . کهف، 47. [3] . زلزله، 7-8. [4] . قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق، موسوی جزایری، سید طیب، ج ‏1، ص 128، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، 1367ش. «حدثنی أبی عن سلیمان الدیلمی عن أبی بصیر عن أبی عبد الله (ع) قال إذا کان یوم القیامة یدعی محمد (ص) فیکسی حلة وردیة ثم یقام علی یمین العرش ثم یدعی بإبراهیم (ع) فیکسی حلة بیضاء فیقام عن یسار العرش، ثم یدعی بعلی أمیر المؤمنین (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین النبی (ص) ثم یدعی بإسماعیل فیکسی حلة بیضاء فیقام علی یسار إبراهیم، ثم یدعی بالحسن (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین أمیر المؤمنین (ع) ثم یدعی بالحسین (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین الحسن (ع) ثم یدعی بالأئمة فیکسون حللا وردیة و یقام کل واحد علی یمین صاحبه».
1. با توجه به اینکه همه انسانها در روز رستاخیز و قیامت کبرا مبعوث خواهند شد، از این نگاه تفاوتی بین معصوم و غیر معصوم وجود نخواهد داشت.
قرآن کریم در این ارتباط میفرماید: «یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتاتاً لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ»؛[1] در آن روز مردم به صورت گروههای پراکنده (از قبرها) خارج میشوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود.
«وَ یَوْمَ نُسَیِّرُ الْجِبالَ وَ تَرَی الْأَرْضَ بارِزَةً وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَدا»؛[2] و روزی را به خاطر بیاور که کوهها را به حرکت درآوریم و زمین را آشکار (و مسطح) میبینی و همه آنان [انسانها] را برمیانگیزیم، و احدی از ایشان را فروگذار نخواهیم کرد.
با توجه به این آیات و دهها آیه دیگر، حشر در «معاد» یک حکم عمومی و همگانی است و هیچکس از آن مستثنا نخواهد بود.
در آن روز اهل سعادت و رستگاری از اهل شقاوت و هلاکت متمایز میشوند، تا نتیجه عملکرد دنیایشان را ببینند: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ* وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ»؛[3] پس هر کس به وزن ذرهای نیکی کرده باشد آنرا میبیند. و هر کس به وزن ذرهای بدی کرده باشد آنرا میبیند.
2. اما در مورد جایگاه هر یک از پیامبران و امامان(ع) در روز قیامت، و چگونگی حشر و موقعیتی که در معاد دارند، باید گفت به یقین تفاوت چشمگیری با دیگر مردم حتی مؤمنان، صالحان و شهیدان دارند؛ چرا که آنان برترین شفیعان در روز محشرند.
علی بن إبراهیم، در تفسیر قمی در ذیل آیه 185 سوره آل عمران: «فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ»، از پدرش إبراهیم، از سلیمان دیلمی، از أبو بصیر، از امام صادق(ع) نقل میکند: چون روز قیامت بر پا شود، پیامبر اسلام(ص) را میخوانند و به او یک پیراهن زیبای بهشتی که چون برگ گل است میپوشانند، و او در طرف راست عرش خدا میایستد. بعد از او حضرت ابراهیم(ع) را میخوانند و به او یک پیراهن زیبای سفید رنگ میپوشانند، و او در طرف چپ عرش خدا قرار میگیرد. پس از آن علی بن أبی طالب(ع) را میخوانند و به او پیراهن زیبایی چون برگ گل میپوشانند، و او را در طرف راست رسول خدا جایش میدهند. آنگاه حضرت اسماعیل(ع) را صدا میزنند و به او پیراهن زیبای سفید رنگی میپوشانند، و او را در طرف چپ ابراهیم(ع) قرار میدهند. پس از اسماعیل(ع) حسن(ع) را میخوانند و به او پیراهن زیبایی چون برگ گل میپوشانند، و او را در طرف راست علی(ع) میایستانند. بعد از آن حسین(ع) را صدا میزنند و پیراهن زیبایی چون برگ گل به او میپوشانند، و او را در طرف راست حسن جایش میدهند. آنگاه هر یک از ائمّه را فراخوانده و پیراهنهای زیبایی چون گل بر تن آنان پوشانده و هر یک را به ترتیب در طرف راست امام قبلی مینشانند.[4] [1] . زلزله، 6. [2] . کهف، 47. [3] . زلزله، 7-8. [4] . قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق، موسوی جزایری، سید طیب، ج 1، ص 128، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، 1367ش. «حدثنی أبی عن سلیمان الدیلمی عن أبی بصیر عن أبی عبد الله (ع) قال إذا کان یوم القیامة یدعی محمد (ص) فیکسی حلة وردیة ثم یقام علی یمین العرش ثم یدعی بإبراهیم (ع) فیکسی حلة بیضاء فیقام عن یسار العرش، ثم یدعی بعلی أمیر المؤمنین (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین النبی (ص) ثم یدعی بإسماعیل فیکسی حلة بیضاء فیقام علی یسار إبراهیم، ثم یدعی بالحسن (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین أمیر المؤمنین (ع) ثم یدعی بالحسین (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین الحسن (ع) ثم یدعی بالأئمة فیکسون حللا وردیة و یقام کل واحد علی یمین صاحبه».
- [سایر] در عصر حضور معصومین(ع)، مؤمنین برای پاسخ به سؤالات دینی باید به قرآن مراجعه کنند یا به معصومین(ع)؟
- [سایر] در عصر حضور معصومین(ع)، مؤمنین برای پاسخ به سؤالات دینی باید به قرآن مراجعه کنند یا به معصومین(ع)؟
- [سایر] دلیل ولایت معصومان(ع) چیست؟
- [سایر] آیا معصومین(ع) مرتکب گناه می شوند؟
- [سایر] چگونگی خلقت معصومین(ع) را بیان کنید؟
- [سایر] از نظر معصومان(ع) قصاص برتر است یا بخشش؟
- [سایر] آیا پیامبراکرم(ص) و معصومین(ع) هم فشار قبر دارند؟
- [سایر] مقصود از عصمت پیامبر(ص) و ائمه معصومین (ع) چیست؟
- [سایر] آیا طبق روایات معصومین (ع) میتوانیم برای ظهور امام زمان (عج) زمان تعیین کنیم؟
- [سایر] آیا مقام حضرت زهرا(س) از سایر ائمه معصومین(ع) بالاتر است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که به یکی از معصومین علیهمالسلام دشنام دهد (خواه از روی دشمنی باشد یا نباشد) بنا بر احتیاط نجس است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تمام فرقه های اسلامی پاکند، مگر آنها که با ائمه معصومین(علیهم السلام)عداوت و دشمنی دارند و خوارج و غلات، یعنی غلوکنندگان در حق ائمه(علیهم السلام).
- [آیت الله شبیری زنجانی] أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلِیُّ اللَّه) جزء اذان و اقامه نیست؛ البته ولایت امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهمالسلام از ارکان ایمان است و اسلام بدون آن ظاهری بیش نیست و قالبی از معنی تهیست و خوب است که پس از (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، به قصد تیمن و تبرّک، شهادت به ولایت و امامت بلافصل حضرت امیر المؤمنین و سایر معصومین علیهمالسلام به گونهای که عرفاً از اجزاء اذان و اقامه به حساب نیاید؛ ذکر گردد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر دروغی را که دیگری ساخته عمدا به خدا و معصومان علیهمالسلام نسبت دهد، روزه او بنابر احتیاط باطل میشود؛ ولی اگر از قول کسی که آن دروغ را ساخته نقل کند، اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی پناه بر خدا به خدا، یا پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا یکی از ائمه معصومین(علیهم السلام) یا فاطمه زهرا(علیهم السلام) دشنام و ناسزا گوید یا عداوت داشته باشد، کافراست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر روزه دار دروغی را به خدا و پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم و ایمه معصومین علیهم السلام عمدا نسبت دهد بنابر احتیاط کفاره جمع که تفصیل ان در مساله پیش گذشت بر او واجب می شود
- [آیت الله شبیری زنجانی] پاک کردن مخرج غائط با چیزهایی که احترام آنها لازم است، مانند کاغذی که اسم خداوند متعال یا یکی از معصومین علیهمالسلام بر آن نوشته شده، حرام است، همچنین بنا بر احتیاط باید از پاک کردن مخرج با استخوان و سرگین اجتناب نمود ولی اگر با آنها پاک نمود مخرج غائط پاک میشود، اگر چه احتیاط مستحب در تکرار تطهیر با اشیاء دیگر میباشد.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه کسی به خدا یا پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم یا یکی از ائمّه معصومین علیهم السلام یا فاطمه زهرا علیها السلام ناسزا گوید یا با یکی از اینها دشمنی داشته باشد و یا یکی از ائمه علیهم السلام یا غیر آنها را خدا بداند کافر است.
- [آیت الله وحید خراسانی] پاک کردن مخرج غایط با چیزهایی که احترام انها لازم است مانند کاغذی که بر ان اسم خدا و پیغمبران و ایمه معصومین علیهم السلام و غیر اینها از انچه که واجب الاحترام در شریعت است حرام است ولی اگر کسی به انها استنجاء کند طهارت حاصل می شود و حصول طهارت در استنجاء با استخوان و سرگین محل اشکال است
- [آیت الله وحید خراسانی] پاک کردن مخرج غایط با چیزهایی که احترام انها لازم است مانند کاغذی که بر ان اسم خدا و پیغمبران و ایمه معصومین علیهم السلام و غیر اینها از انچه که واجب الاحترام در شریعت است حرام است ولی اگر کسی به انها استنجاء کند طهارت حاصل می شود و حصول طهارت در استنجاء با استخوان و سرگین محل اشکال است