آیا معاد معصومان(ع) با بقیه فرق خواهد داشت؟
1. با توجه به این‌که همه انسان‌ها در روز رستاخیز و قیامت کبرا مبعوث خواهند شد، از این نگاه تفاوتی بین معصوم و غیر معصوم وجود نخواهد داشت. قرآن کریم در این ارتباط می‌فرماید: «یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتاتاً لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ»؛[1] در آن روز مردم به صورت گروه‌‏های پراکنده (از قبرها) خارج می‌‏شوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود. «وَ یَوْمَ نُسَیِّرُ الْجِبالَ وَ تَرَی الْأَرْضَ بارِزَةً وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَدا»؛[2] و روزی را به خاطر بیاور که کوه‌‏ها را به حرکت درآوریم و زمین را آشکار (و مسطح) می‌‏بینی و همه آنان [انسان‌ها] را برمی‌‏انگیزیم، و احدی از ایشان را فروگذار نخواهیم کرد. با توجه به این آیات و ده‌ها آیه دیگر، حشر در «معاد» یک حکم عمومی و همگانی است و هیچ‌کس از آن مستثنا نخواهد بود. در آن روز اهل سعادت و رستگاری از اهل شقاوت و هلاکت متمایز می‏‌شوند، تا نتیجه عملکرد دنیای‌شان را ببینند: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ* وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ»؛[3] پس هر کس به وزن ذره‌‏ای نیکی کرده باشد آن‌را می‌‏بیند. و هر کس به وزن ذره‌‏ای بدی کرده باشد آن‌را می‌‏بیند. 2. اما در مورد جایگاه ‌هر یک‌ از پیامبران‌ و امامان(ع)‌ در روز قیامت‌، و چگونگی حشر و موقعیتی که در معاد دارند، باید گفت به یقین تفاوت چشمگیری با دیگر مردم حتی مؤمنان، صالحان و شهیدان دارند؛ چرا که آنان برترین شفیعان در روز محشرند. علی بن‌ إبراهیم، در تفسیر قمی در ذیل‌ آیه 185 سوره آل عمران: «فَمَن‌ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ»، از پدرش‌ إبراهیم‌، از سلیمان‌ دیلمی‌، از أبو بصیر، از امام صادق(ع) نقل می‌کند: چون‌ روز قیامت‌ بر پا شود، پیامبر اسلام(ص)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او یک‌ پیراهن زیبای بهشتی‌ که‌ چون‌ برگ‌ گل‌ است‌ می‌‌پوشانند، و‌ او در طرف‌ راست‌ عرش‌ خدا می‌ایستد. بعد از او‌ حضرت‌ ابراهیم(ع)‌ را می‌‌‌خوانند و به‌ او یک‌ پیراهن زیبای سفید رنگ‌ می‌‌پوشانند، و او در طرف‌ چپ‌ عرش‌ خدا قرار می‌گیرد. پس‌ از آن علی بن‌ أبی ‌طالب(ع)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست‌ رسول خدا‌ جایش‌ می‌دهند. آن‌گاه حضرت‌ اسماعیل(ع)‌ را صدا می‌زنند و به‌ او پیراهن زیبای سفید رنگی‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ چپ‌ ابراهیم(ع) قرار می‌دهند. پس‌ از اسماعیل(ع) حسن(ع)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست علی(ع)‌ می‌‌ایستانند. بعد از آن‌ حسین(ع)‌ را صدا می‌زنند و پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ به‌ او می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست‌ حسن‌ جایش می‌دهند. آن‌گاه هر یک از ائمّه‌ را فراخوانده و پیراهن‌های زیبایی‌ چون‌ گل‌ بر تن آنان پوشانده و هر یک‌ را به‌ ترتیب‌ در طرف‌ راست‌ امام قبلی‌ می‌نشانند.[4]   [1] . زلزله، 6. [2] . کهف، 47. [3] . زلزله، 7-8.   [4] . قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق، موسوی جزایری، سید طیب، ج ‏1، ص 128، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، 1367ش. «حدثنی أبی عن سلیمان الدیلمی عن أبی بصیر عن أبی عبد الله (ع) قال إذا کان یوم القیامة یدعی محمد (ص) فیکسی حلة وردیة ثم یقام علی یمین العرش ثم یدعی بإبراهیم (ع) فیکسی حلة بیضاء فیقام عن یسار العرش، ثم یدعی بعلی أمیر المؤمنین (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین النبی (ص) ثم یدعی بإسماعیل فیکسی حلة بیضاء فیقام علی یسار إبراهیم، ثم یدعی بالحسن (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین أمیر المؤمنین (ع) ثم یدعی بالحسین (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین الحسن (ع) ثم یدعی بالأئمة فیکسون حللا وردیة و یقام کل واحد علی یمین صاحبه».
عنوان سوال:

آیا معاد معصومان(ع) با بقیه فرق خواهد داشت؟


پاسخ:

1. با توجه به این‌که همه انسان‌ها در روز رستاخیز و قیامت کبرا مبعوث خواهند شد، از این نگاه تفاوتی بین معصوم و غیر معصوم وجود نخواهد داشت.
قرآن کریم در این ارتباط می‌فرماید: «یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتاتاً لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ»؛[1] در آن روز مردم به صورت گروه‌‏های پراکنده (از قبرها) خارج می‌‏شوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود.
«وَ یَوْمَ نُسَیِّرُ الْجِبالَ وَ تَرَی الْأَرْضَ بارِزَةً وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَدا»؛[2] و روزی را به خاطر بیاور که کوه‌‏ها را به حرکت درآوریم و زمین را آشکار (و مسطح) می‌‏بینی و همه آنان [انسان‌ها] را برمی‌‏انگیزیم، و احدی از ایشان را فروگذار نخواهیم کرد.
با توجه به این آیات و ده‌ها آیه دیگر، حشر در «معاد» یک حکم عمومی و همگانی است و هیچ‌کس از آن مستثنا نخواهد بود.
در آن روز اهل سعادت و رستگاری از اهل شقاوت و هلاکت متمایز می‏‌شوند، تا نتیجه عملکرد دنیای‌شان را ببینند: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ* وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ»؛[3] پس هر کس به وزن ذره‌‏ای نیکی کرده باشد آن‌را می‌‏بیند. و هر کس به وزن ذره‌‏ای بدی کرده باشد آن‌را می‌‏بیند.
2. اما در مورد جایگاه ‌هر یک‌ از پیامبران‌ و امامان(ع)‌ در روز قیامت‌، و چگونگی حشر و موقعیتی که در معاد دارند، باید گفت به یقین تفاوت چشمگیری با دیگر مردم حتی مؤمنان، صالحان و شهیدان دارند؛ چرا که آنان برترین شفیعان در روز محشرند.
علی بن‌ إبراهیم، در تفسیر قمی در ذیل‌ آیه 185 سوره آل عمران: «فَمَن‌ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ»، از پدرش‌ إبراهیم‌، از سلیمان‌ دیلمی‌، از أبو بصیر، از امام صادق(ع) نقل می‌کند: چون‌ روز قیامت‌ بر پا شود، پیامبر اسلام(ص)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او یک‌ پیراهن زیبای بهشتی‌ که‌ چون‌ برگ‌ گل‌ است‌ می‌‌پوشانند، و‌ او در طرف‌ راست‌ عرش‌ خدا می‌ایستد. بعد از او‌ حضرت‌ ابراهیم(ع)‌ را می‌‌‌خوانند و به‌ او یک‌ پیراهن زیبای سفید رنگ‌ می‌‌پوشانند، و او در طرف‌ چپ‌ عرش‌ خدا قرار می‌گیرد. پس‌ از آن علی بن‌ أبی ‌طالب(ع)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست‌ رسول خدا‌ جایش‌ می‌دهند. آن‌گاه حضرت‌ اسماعیل(ع)‌ را صدا می‌زنند و به‌ او پیراهن زیبای سفید رنگی‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ چپ‌ ابراهیم(ع) قرار می‌دهند. پس‌ از اسماعیل(ع) حسن(ع)‌ را می‌‌خوانند و به‌ او پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست علی(ع)‌ می‌‌ایستانند. بعد از آن‌ حسین(ع)‌ را صدا می‌زنند و پیراهن زیبایی چون‌ برگ‌ گل‌ به‌ او می‌‌پوشانند، و او را در طرف‌ راست‌ حسن‌ جایش می‌دهند. آن‌گاه هر یک از ائمّه‌ را فراخوانده و پیراهن‌های زیبایی‌ چون‌ گل‌ بر تن آنان پوشانده و هر یک‌ را به‌ ترتیب‌ در طرف‌ راست‌ امام قبلی‌ می‌نشانند.[4]   [1] . زلزله، 6. [2] . کهف، 47. [3] . زلزله، 7-8.   [4] . قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق، موسوی جزایری، سید طیب، ج ‏1، ص 128، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، 1367ش. «حدثنی أبی عن سلیمان الدیلمی عن أبی بصیر عن أبی عبد الله (ع) قال إذا کان یوم القیامة یدعی محمد (ص) فیکسی حلة وردیة ثم یقام علی یمین العرش ثم یدعی بإبراهیم (ع) فیکسی حلة بیضاء فیقام عن یسار العرش، ثم یدعی بعلی أمیر المؤمنین (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین النبی (ص) ثم یدعی بإسماعیل فیکسی حلة بیضاء فیقام علی یسار إبراهیم، ثم یدعی بالحسن (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین أمیر المؤمنین (ع) ثم یدعی بالحسین (ع) فیکسی حلة وردیة فیقام علی یمین الحسن (ع) ثم یدعی بالأئمة فیکسون حللا وردیة و یقام کل واحد علی یمین صاحبه».





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین