حضرت زینب
حرم حضرت زینب (س) در جنوب دمشق در کشور سوریه، مشهورترین مکانی است که به‌عنوان مدفن حضرت زینب (س) دختر امام علی(ع)، مطرح شده است.
چرا برخی علما می‌گویند به حضرت زینب نگویید (زینب مضطر)؛ چرا که زینب مضطر نبوده در حالی که در دعای ندبه می‌خوانیم (أین المضطر الذی یجاب اذا دعا)؟
حضرت زینب(س) در همراهی برادرش امام حسین(ع) در سفر کربلا مضطر نبوده، بلکه با اختیار خویش این راه دشوار را انتخاب کردند، اما اسارت ایشان و حاضر شدن در دار الإماره ابن زیاد و دربار یزید از روی اجبار بوده و اجبار نیز نوعی اضطرار است. به همین دلیل، حضرتشان در برخی مقاطع دچار اضطرار شده‌اند همان‌گونه که امام زمان(عج) را در زمان غیبت می‌توان به نوعی مضطر دانست. اما این‌که چرا برخی توصیه می‌کنند که به ایشان مضطر گفته نشود شاید به دلیل معنای دوپهلوی آن باشد. برای نمونه، کلمه «بیچاره» که همان معنای فارسی «مضطر» است، گاه در تعابیر تحقیرآمیز و توهین‌آلود مورد استفاده قرار می‌گیرد و اگر استفاده از واژه «مضطر» برای حضرت زینب(س) نشانگر نوعی ضعف و زبونی باشد، استفاده از آن روا نیست، اما اگر شیوه سخن به گونه‌ای باشد که توهین و تحقیری از این کلمه برداشت نشود، استفاده از آن ایرادی نخواهد داشت. در مورد تعابیری چون «زین العابدین بیمار» نیز باید به همین نکته توجه داشت.
حضرت زینب(س) در همراهی برادرش امام حسین(ع) در سفر کربلا مضطر نبوده، بلکه با اختیار خویش این راه دشوار را انتخاب کردند، اما اسارت ایشان و حاضر شدن در دار الإماره ابن زیاد و دربار یزید از روی اجبار بوده و اجبار نیز نوعی اضطرار است. به همین دلیل، حضرتشان در برخی مقاطع دچار اضطرار شده‌اند همان‌گونه که امام زمان(عج) را در زمان غیبت می‌توان به نوعی مضطر دانست. اما این‌که چرا برخی توصیه می‌کنند که به ایشان مضطر گفته نشود شاید به دلیل معنای دوپهلوی آن باشد. برای نمونه، کلمه «بیچاره» که همان معنای فارسی «مضطر» است، گاه در تعابیر تحقیرآمیز و توهین‌آلود مورد استفاده قرار می‌گیرد و اگر استفاده از واژه «مضطر» برای حضرت زینب(س) نشانگر نوعی ضعف و زبونی باشد، استفاده از آن روا نیست، اما اگر شیوه سخن به گونه‌ای باشد که توهین و تحقیری از این کلمه برداشت نشود، استفاده از آن ایرادی نخواهد داشت. در مورد تعابیری چون «زین العابدین بیمار» نیز باید به همین نکته توجه داشت.
عنوان سوال:
چرا برخی علما می‌گویند به حضرت زینب نگویید (زینب مضطر)؛ چرا که زینب مضطر نبوده در حالی که در دعای ندبه می‌خوانیم (أین المضطر الذی یجاب اذا دعا)؟
پاسخ:
حضرت زینب(س) در همراهی برادرش امام حسین(ع) در سفر کربلا مضطر نبوده، بلکه با اختیار خویش این راه دشوار را انتخاب کردند، اما اسارت ایشان و حاضر شدن در دار الإماره ابن زیاد و دربار یزید از روی اجبار بوده و اجبار نیز نوعی اضطرار است. به همین دلیل، حضرتشان در برخی مقاطع دچار اضطرار شده‌اند همان‌گونه که امام زمان(عج) را در زمان غیبت می‌توان به نوعی مضطر دانست.
اما اینکه چرا برخی توصیه می‌کنند که به ایشان مضطر گفته نشود شاید به دلیل معنای دوپهلوی آن باشد. برای نمونه، کلمه «بیچاره» که همان معنای فارسی «مضطر» است، گاه در تعابیر تحقیرآمیز و توهین‌آلود مورد استفاده قرار می‌گیرد و اگر استفاده از واژه «مضطر» برای حضرت زینب(س) نشانگر نوعی ضعف و زبونی باشد، استفاده از آن روا نیست، اما اگر شیوه سخن به گونه‌ای باشد که توهین و تحقیری از این کلمه برداشت نشود، استفاده از آن ایرادی نخواهد داشت.
در مورد تعابیری چون «زین العابدین بیمار» نیز باید به همین نکته توجه داشت.
- [سایر] آیا به نظر شما نبودن زیارت نامه حضرت زینب درمفاتیح الجنان عجیب نیست؟ آیا امکان دارد که دعای معروف ام داود از حضرت زینب باشد؟ اگر نه، علت نبودن زیارت نامه آن حضرت در مفاتیح الجنان چه می تواند باشد؟
- [سایر] با عرض سلام جریان خواستگاری عبدالله بن جعفر از حضرت زینب سلام الله علیها چه بود؟ و شروط حضرت زینب سلام الله علیها برای ازدواج چه بود؟
- [سایر] آیا حضرت زینب (سلام الله علیها) زیارت نامه دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر عاقد بگوید انکحت موکلاتی فاطمه، زهرا، زینب لموکِلی احمد، علی، حسین یعنی قصد دارد فاطمه را به عقد احمد و زهرا به عقد علی و زینب را به عقد حسین درآورد آیا چنین عقدی صحیح است؟
- [سایر] حضرت زینب(س) در روز عاشورا چند ساله بوده است؟ آیا حضرت زینب(س) فرزندی هم داشت؟
- [سایر] آیا زینب کبری(س)، فرزندانی هم داشت؟ آیا حضرت زینب(س) در روز عاشورا فقط یک فرزند داشتهاند؟ و اینکه فرزند ایشان در کربلا شهید شده است یا خیر؟ زیرا می‌گویند در روز عاشورا سه فرزند عبدالله بن جعفر طیّار به نامهای عون اکبر و عون اصغر و محمد حضور داشتند که محمد و عون اکبر فرزندان حضرت زینب(س) بودند. در حالی که منابع وسیعی می‌گویند؛ مادر یکی از عونها جمانه دختر مسیب بوده و مادر یکی حضرت زینب و مادر محمد دختر حفصه بوده است. نقل بعدی این است که عون اکبر در واقعه طف کشته شده است و عون اصغر در واقعه حَرّه. و بعضی از منابع دیگر می‌گویند؛ عون اکبر که در کربلا شهید شده است پسر جمانه می‌باشد.
- [سایر] حضرت زینب چند سال عمر کردند؟
- [سایر] زینب تایلور از استرالیا چگونه شیعه شد؟
- [سایر] آیا از حضرت فاطمه(سلام الله علیها) دختری غیر از حضرت زینب و ام کلثوم(سلام الله علیهما) در شام مدفون است؟
- [سایر] خویشان حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) که در کربلا به شهادت رسیدند چه کسانی بودند؟
- [آیت الله جوادی آملی] .مستحب است نمازگزار پس از نماز در حالی که رو به قبله و با طهارت است, به ذکر، دعا، تلاوت و مانند آن که وارد شده, اشتغال داشته باشد. کار نیک, مانند تفکّر در عظمت خدا و گریه هراس از دوزخ یا شوق به بهشت یا اشتیاق به لقای الهی, از نمونههای خوبِ تعقیب نماز است. از بهترین ذکر تعقیبی، تسبیح حضرت زهرا(س) است و آن به این ترتیب است: سی و چهار بار (اللّه اکبر), سی و سه بار (الحمد للّه) و سی و سه بار (سبحان اللّه), هرچند تقدیم (سبحان اللّه) بر (الحمد للّه) صحیح است؛ لیکن اَولی تقدیم (الحمد للّه) بر (سبحان اللّه) است.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قران شود و بهتر است پیش از ان که از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهایی را که در کتاب‌های دعا دستور داده اند بخواند و از تعقیبهایی که خیلی به ان سفارش شده است تسبیح حضرت زهرا علیها السلام است که به این ترتیب گفته شود سی و چهار مرتبه الله اکبر بعد از ان سی و سه مرتبه الحمد لله بعد از ان سی و سه مرتبه سبحان الله
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است نمازگزار بعد از نماز مشغول ذکر و دعا و قرآن شود و این را تعقیب می نامند و بهتر است پیش از آن که از جای خود حرکت کند و وضوی او باطل شود رو به قبله بنشیند و تعقیب را بخواند. در کتاب‌های دعا تعقیب های زیادی از ائمه معصومین(علیهم السلام) نقل شده که یکی از مهمترین آنها تسبیح حضرت زهراء(علیها السلام) است، به این ترتیب که 34 مرتبه (الله اکْبر)، سپس 33 مرتبه (الْحمْد لله) و بعد 33 مرتبه (سبْحان الله) بگوید و فضیلت و ثواب بسیار دارد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب، یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود. و بهتر است پیش از آن که از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود، رو به قبله تعقیب را بخواند. و لازم نیست تعقیب به عربی باشد، ولی بهتر است چیزهایی را که در کتاب‌های دعا دستور داده‌اند بخواند، و از تعقیبهایی که خیلی سفارش شده است، تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) است که باید به این ترتیب گفته شود: (34) مرتبه (الله اکبر)، بعد از آن (33) مرتبه (الحمد لله)، بعد از آن (33) مرتبه (سبحان الله) و می‌شود (سبحان الله) را پیش از (الحمد الله) گفت ولی بهتر است بعد از (الحمد الله) گفته شود.
- [امام خمینی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشدولی بهتر است چیزهایی را که در کتاب‌های دعا دستور داده اند بخواند و از تعقیبهایی که خیلی سفارش شده است تسبیح حضرت زهرا سلام الله علیها است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه (الله اکبر)، بعد مرتبه 33 (الحمد لله )، بعد از آن مرتبه 33 (سبحان الله ) و می شود (سبحان الله ) را پیش از (الحمد الله ) گفت ولی بهتر است بعد از (الحمد الله ) گفته شود.
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب ، یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود . و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود ، رو به قبله تعقیب را بخواند . لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهائی را که در کتاب‌های دعا دستور داده اند بخواند . و از تعقیبهائی که خیلی سفارش شده است ، تسبیح حضرت زهرا – سلام الله علیها – است که باید به این ترتیب گفته شود : 34 مرتبه الله اکبر ، بعد 33 مرتبه الحمدلله ، بعد از آن 33 مرتبه سبحان الله و می شود سبحان الله را پیش از الحمدلله ، ولی بهتر است بعد از الحمد لله گفته شود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود. و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمّم او باطل شود، رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهایی را که در کتاب‌های دعا دستور داده اند بخواند و از تعقیب هائی که خیلی سفارش شده است، تسبیح حضرت زهرا سلام الله علیها است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه الله اکبر، 33 مرتبه الحمدالله 33 مرتبه سبحان الله. و می شود سبحان الله را پیش از الحمدالله گفت ولی بهتر است بعد از الحمدالله گفته شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب؛ یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود؛ رو به قبله تعقیب را بخواند. و لازم نیست تعقیب به عربی باشد؛ ولی بهتر است چیزهائی را که در کتاب‌های دعا دستور داده اند بخواند. و از تعقیبهائی که خیلی به آن سفارش شده است؛ تسبیح حضرت زهرا سلام اللّه علیها است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه اللّه اکبر؛ بعد از آن 33 مرتبه الحمد للّه؛ بعد از آن 33 مرتبه سبحان اللّه و می شود سبحان اللّه را پیش از الحمد للّه گفت ولی بهتر است بعد از الحمد للّه گفته شود.
- [آیت الله سیستانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی : خواندن ذکر و دعا و قرآن شود ، و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود ، رو به قبله تعقیب را بخواند . و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ، ولی بهتر است چیزهائی را که در کتاب‌های دعا دستور داده‌اند بخواند . و از تعقیبهائی که خیلی به آن سفارش شده است ، تسبیح حضرت زهرا سلام اللّه علیها است که باید به این ترتیب گفته شود : 34 مرتبه (اللّه اکبر) ، بعد از آن 33 مرتبه (الحمد للّه) ، بعد از آن 33 مرتبه (سبحان اللّه) ، و می‌شود سبحان اللّه را پیش از الحمد للّه گفت ، ولی بهتر است بعد از الحمد للّه گفته شود .
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب؛ یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود و بهتر است پیش از آن که از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود، رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهایی را که در کتاب‌های دعا دستور داده‌اند بخواند و از تعقیبهایی که بسیار به آن سفارش شده است تسبیح حضرت زهرا علیهاالسلام است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه اللَّه اکبر، بعد 33 مرتبه الحمد للَّه و بعد از آن 33 مرتبه سبحان اللَّه و می‌شود سبحان اللَّه را پیش از الحمد للَّه گفت؛ ولی بهتر است بعد از الحمدللَّه گفته شود.