حضرت زهرا(س) چه کسانی را (حامل دین و وحی و نماینده خدا) و (نور آشکار) خطاب نمودند؟
1. حضرت زهرا(س) در خطبه فدکیه پس از آن‌که به وحدانیت خدای متعال و رسالت پیامبر اسلام(ص) شهادت داد، رو به حاضران کرده و فرمود: «أَنْتُمْ عِبَادَ اللَّهِ نُصْبُ أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ، وَ حَمَلَةُ دِینِهِ وَ وَحْیِهِ، وَ أُمَنَاءُ اللَّهِ عَلَی أَنْفُسِکُمْ، وَ بُلَغَاؤُهُ إِلَی الْأُمَمِ».[1] شما ای بندگان خدا مخاطب و مورد امر و نهی خدا هستید، شما حاملان دین خدا و وحی او هستید یعنی شما مهاجران و انصار بودید که نزول قرآن، وحی و محضر پیامبر اکرم(ص) را درک کردید، و شما وظیفه دارید که این دین را به جوامع دیگر و نسل‌های آینده منتقل کنید. حمل دین و وحی، همان رسالت رساندن صحیح و کامل آن به نسل‌های بعدی است. گفتنی است که پیامبر اکرم(ص) دین اسلام را برای تمام جهان آورده است. وقتی که آن‌حضرت از دنیا رفتند هنوز اسلام از جزیرة العرب بیرون نرفته بود. همین اصحاب و مهاجران و انصار باید دین خدا را به ملت‌های دیگر برسانند. این است که حضرت می‌‎ فرمایند: شما رساننده دین خدایید به سوی امت‌های دیگر؛ یعنی شما در حقیقت باید الگوی اسلام و عدالت باشید تا ملت‌های دیگر شما را الگو قرار دهند و راه شما را انتخاب کنند. پس اگر در آغاز اسلام راه را عوض کردید و از مسیر اصلی منحرف شدید، دیگران چگونه شما را الگو قرار دهند و چگونه به شما اقتدا خواهند کرد؟ و شما چگونه می‌خواهید اسلام را به ملت‌های دیگر معرفی و تبلیغ کنید؟ 2. البته، حضرت فاطمه(س) در بخش دیگری از سخنانش، به ویژگی‌های قرآن و اهل بیت(ع) پرداخت که در آن فراز، قرآن را نور آشکار نامید. روشن است که این جمله ارتباطی به مهاجر و انصار ندارد: «و القرآن الصادق و النور الساطع و الضیاء اللامع».[2] قرآنی که صادق و نورش فراگیر است؛ یعنی هیچ باطل و خلاف حقیقت در قرآن نیست. «النور الساطع»، یعنی نور بلند؛ به این معنا که قرآن نورش تلالؤ دارد و فراگیر است، در عالم نورافشانی می‌کند. «و الضیاء اللامع»؛ و پرتوی روشنی بخش است. «ضیاء» یعنی روشنی، «لامع» هم به معنای روشنی دهنده است؛ یعنی قرآن علاوه بر این‌که خود نور است و درخشنده، روشنی‌دهنده نیز هست، و پرتوافشانی می‌کند.   [1] . جوهری بصری، احمد بن عبد العزیز، السقیفة و فدک، محقق، مصحح، امینی، محمد هادی‏، ص 139، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة، بی‌تا. [2] . طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج ‏1، ص 99، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق.‏
عنوان سوال:

حضرت زهرا(س) چه کسانی را (حامل دین و وحی و نماینده خدا) و (نور آشکار) خطاب نمودند؟


پاسخ:

1. حضرت زهرا(س) در خطبه فدکیه پس از آن‌که به وحدانیت خدای متعال و رسالت پیامبر اسلام(ص) شهادت داد، رو به حاضران کرده و فرمود: «أَنْتُمْ عِبَادَ اللَّهِ نُصْبُ أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ، وَ حَمَلَةُ دِینِهِ وَ وَحْیِهِ، وَ أُمَنَاءُ اللَّهِ عَلَی أَنْفُسِکُمْ، وَ بُلَغَاؤُهُ إِلَی الْأُمَمِ».[1]
شما ای بندگان خدا مخاطب و مورد امر و نهی خدا هستید، شما حاملان دین خدا و وحی او هستید یعنی شما مهاجران و انصار بودید که نزول قرآن، وحی و محضر پیامبر اکرم(ص) را درک کردید، و شما وظیفه دارید که این دین را به جوامع دیگر و نسل‌های آینده منتقل کنید. حمل دین و وحی، همان رسالت رساندن صحیح و کامل آن به نسل‌های بعدی است.
گفتنی است که پیامبر اکرم(ص) دین اسلام را برای تمام جهان آورده است. وقتی که آن‌حضرت از دنیا رفتند هنوز اسلام از جزیرة العرب بیرون نرفته بود. همین اصحاب و مهاجران و انصار باید دین خدا را به ملت‌های دیگر برسانند. این است که حضرت می‌‎ فرمایند: شما رساننده دین خدایید به سوی امت‌های دیگر؛ یعنی شما در حقیقت باید الگوی اسلام و عدالت باشید تا ملت‌های دیگر شما را الگو قرار دهند و راه شما را انتخاب کنند. پس اگر در آغاز اسلام راه را عوض کردید و از مسیر اصلی منحرف شدید، دیگران چگونه شما را الگو قرار دهند و چگونه به شما اقتدا خواهند کرد؟ و شما چگونه می‌خواهید اسلام را به ملت‌های دیگر معرفی و تبلیغ کنید؟
2. البته، حضرت فاطمه(س) در بخش دیگری از سخنانش، به ویژگی‌های قرآن و اهل بیت(ع) پرداخت که در آن فراز، قرآن را نور آشکار نامید. روشن است که این جمله ارتباطی به مهاجر و انصار ندارد: «و القرآن الصادق و النور الساطع و الضیاء اللامع».[2]
قرآنی که صادق و نورش فراگیر است؛ یعنی هیچ باطل و خلاف حقیقت در قرآن نیست. «النور الساطع»، یعنی نور بلند؛ به این معنا که قرآن نورش تلالؤ دارد و فراگیر است، در عالم نورافشانی می‌کند. «و الضیاء اللامع»؛ و پرتوی روشنی بخش است.
«ضیاء» یعنی روشنی، «لامع» هم به معنای روشنی دهنده است؛ یعنی قرآن علاوه بر این‌که خود نور است و درخشنده، روشنی‌دهنده نیز هست، و پرتوافشانی می‌کند.   [1] . جوهری بصری، احمد بن عبد العزیز، السقیفة و فدک، محقق، مصحح، امینی، محمد هادی‏، ص 139، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة، بی‌تا. [2] . طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج ‏1، ص 99، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق.‏





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین