چرا حضرت فاطمه(س) فاطمه نامیده شده است؟
از احادیث بر می آید که نامگذاری فاطمه زهرا(علیها السلام) بوسیله حکیم علی الاطلاق یعنی خدای عالم انجام گرفته است. از سوی دیگر (فاطمه) از ماده (فطم) (بر وزن حتم) به معنای بازگرفتن کودک از شیر مادر است، سپس به هر گونه بریدن و جدایی اطلاق شده است.اکنون ببینیم روایات اسلامی در این زمینه چه می گوید؟ 1 در حدیثی از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) آمده است که فرمود: (اِنَّما سَمَّاهَا فَاطِمَة لاَِنَّ اللهَ فَطَمَها وَ مُحِبِّیها عَنِ النّارِ)(1)؛ (او را فاطمه نام نهاده، زیرا خداوند او و دوستانش را از آتش دوزخ باز داشته است). از این تعبیر استفاده می شود که نامگذاری بانوی اسلام به این نام، از سوی خداوند صورت گرفته، و مفهومش این است که خدا وعده داده است او و کسانی که او را دوست دارند و در خط مکتب او باشند هرگز به دوزخ نروند. 2 در حدیث دیگری از علی(علیه السلام) می خوانیم که رسول الله(صلی الله علیه وآله) به فاطمه(علیها السلام) فرمود: (یا فاطِمَةُ! اَتَدرینَ لِمَ سُمِّیتِ فاطِمَة)؛ (ای فاطمه! آیا می دانی چرا فاطمه نامیده شده ای؟). علی(علیه السلام) می گوید: من گفتم: ای رسول خدا! شما بفرمایید چرا نام او فاطمه است؟ فرمود: (اِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ فَطَمَها وَ ذُرِّیَّتَها عَنِ النّارِ یَوْمَ الْقِیامَةِ)(2)؛ (خداوند بزرگ او و فرزندانش را از آتش دوزخ در قیامت باز می دارد). بدیهی است منظور از فرزندان در این جا فرزندانی است که در خط این مادر بزرگ باشند، نه همچون پسر نوح که خطاب شد: (إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ)(3)؛ (او از اهل تو نیست). و به همین دلیل در بعضی از احادیث، (ذریّه) و (محبّان) هر دو با هم ذکر شده اند، و این که گمان کنیم مفهوم روایات فوق این است که اگر آنها مرتکب انواع گناهان شوند و حتی کافر و مشرک باشند از عذاب الهی در قیامت در امانند، اشتباه بزرگی مرتکب شده ایم که با هیچ یک از معیارهای اسلامی نمی سازد، زیرا خود پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) که اصل این شجره طیّبه است صریحاً در قرآن مجید به این خطاب مخاطب شده است: (لَئِنْ اَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَ لَتَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ)(4)؛ (اگر (به فرض محال) مشرک شوی، تمام اعمالت تباه می شود و از زیانکاران خواهی بود). و در جای دیگر می فرماید: (وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنا بَعْضَ الْأَقاوِیلِ، لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْیَمِینِ، ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِینَ)(5)؛ (اگر او سخنی دروغ بر ما می بست ما او را با قدرت می گرفتیم سپس رگ قلبش را قطع می کردیم). پی نوشتها:: (1). تاریخ بغداد، جلد2، صفحه331. (2) . ذخائرالعقبی، صفحه26. (3) . سوره هود، آیه46. (4) . سوره زمر، آیه65. (5) . سوره حاقّه، آیه44 تا 46. کتاب زهرا(س) برترین بانوی جهان، حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،ص 99. منبع:سایت انوار طاها
عنوان سوال:

چرا حضرت فاطمه(س) فاطمه نامیده شده است؟


پاسخ:

از احادیث بر می آید که نامگذاری فاطمه زهرا(علیها السلام) بوسیله حکیم علی الاطلاق یعنی خدای عالم انجام گرفته است.
از سوی دیگر (فاطمه) از ماده (فطم) (بر وزن حتم) به معنای بازگرفتن کودک از شیر مادر است، سپس به هر گونه بریدن و جدایی اطلاق شده است.اکنون ببینیم روایات اسلامی در این زمینه چه می گوید؟
1 در حدیثی از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) آمده است که فرمود: (اِنَّما سَمَّاهَا فَاطِمَة لاَِنَّ اللهَ فَطَمَها وَ مُحِبِّیها عَنِ النّارِ)(1)؛ (او را فاطمه نام نهاده، زیرا خداوند او و دوستانش را از آتش دوزخ باز داشته است).
از این تعبیر استفاده می شود که نامگذاری بانوی اسلام به این نام، از سوی خداوند صورت گرفته، و مفهومش این است که خدا وعده داده است او و کسانی که او را دوست دارند و در خط مکتب او باشند هرگز به دوزخ نروند.
2 در حدیث دیگری از علی(علیه السلام) می خوانیم که رسول الله(صلی الله علیه وآله) به فاطمه(علیها السلام) فرمود: (یا فاطِمَةُ! اَتَدرینَ لِمَ سُمِّیتِ فاطِمَة)؛ (ای فاطمه! آیا می دانی چرا فاطمه نامیده شده ای؟).
علی(علیه السلام) می گوید: من گفتم: ای رسول خدا! شما بفرمایید چرا نام او فاطمه است؟ فرمود: (اِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ فَطَمَها وَ ذُرِّیَّتَها عَنِ النّارِ یَوْمَ الْقِیامَةِ)(2)؛ (خداوند بزرگ او و فرزندانش را از آتش دوزخ در قیامت باز می دارد).
بدیهی است منظور از فرزندان در این جا فرزندانی است که در خط این مادر بزرگ باشند، نه همچون پسر نوح که خطاب شد: (إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ)(3)؛ (او از اهل تو نیست).
و به همین دلیل در بعضی از احادیث، (ذریّه) و (محبّان) هر دو با هم ذکر شده اند، و این که گمان کنیم مفهوم روایات فوق این است که اگر آنها مرتکب انواع گناهان شوند و حتی کافر و مشرک باشند از عذاب الهی در قیامت در امانند، اشتباه بزرگی مرتکب شده ایم که با هیچ یک از معیارهای اسلامی نمی سازد، زیرا خود پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) که اصل این شجره طیّبه است صریحاً در قرآن مجید به این خطاب مخاطب شده است: (لَئِنْ اَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَ لَتَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ)(4)؛ (اگر (به فرض محال) مشرک شوی، تمام اعمالت تباه می شود و از زیانکاران خواهی بود).
و در جای دیگر می فرماید: (وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنا بَعْضَ الْأَقاوِیلِ، لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْیَمِینِ، ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِینَ)(5)؛ (اگر او سخنی دروغ بر ما می بست ما او را با قدرت می گرفتیم سپس رگ قلبش را قطع می کردیم).

پی نوشتها::
(1). تاریخ بغداد، جلد2، صفحه331.
(2) . ذخائرالعقبی، صفحه26.
(3) . سوره هود، آیه46.
(4) . سوره زمر، آیه65.
(5) . سوره حاقّه، آیه44 تا 46.
کتاب زهرا(س) برترین بانوی جهان، حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی،ص 99.
منبع:سایت انوار طاها





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین