http://www.islamquest.net

امام صادق(ع) در روایتی می‌فرماید که؛ (امامتشان دوازده هزار جهان را تحت پوشش قرار می‌دهد)؛ تفسیر این روایت چیست؟
شیخ صدوق روایتی را به این مضمون از امام صادق(ع) نقل می‌کند: «حَدَّثَنا أَبِی قالَ حَدَّثَنا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللهِ قالَ حَدَّثَنِی الْحُسَیْنُ بْنُ عَبْدِ الصَّمَدِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبی عُثْمانَ قالَ حَدَّثَنا الْعُبَّادُ بْنُ عَبْدِ الْخالِقِ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ(ع) قالَ: إِنَّ للهِ عَزَّ وَ جَلَّ اثْنَیْ‏ عَشَرَ أَلْفَ‏ عالَمٍ‏ کُلُّ عالَمٍ مِنْهُمْ أَکْبَرُ مِنْ سَبْعِ سَماواتٍ وَ سَبْعِ أَرَضِینَ ما تَرَی عالَمٌ مِنْهُمْ أَنَّ للهِ عَزَّ وَ جَلَّ عالَماً غَیْرَهُمْ وَ أَنَا الْحُجَّةُ عَلَیْهِمْ»؛ به‌راستی که خدای عزّ و جلّ دوازده هزار جهان دارد که هر جهانی از آنها بزرگ‌تر از هفت آسمان و هفت زمین است، و هیچ جهانی از آن جهان‌ها نمی‌داند که خدای متعال به جز او جهان دیگری هم آفریده، و من بر همه آن جهان‌ها حجّتم.[1] در مورد این روایت، به نکات ذیل توجه شود: 1. از لحاظ سلسله سند، این روایت به جهت مجهول بودن بیشتر راویان آن، ضعیف است. 2. بدون در نظرگرفتن سند، اما از لحاظ محتوا ما راهی به درک دقیق عوالم نداریم؛ و این موضوع در خود روایت نیز تصریح شده است: «ما تَرَی عَالَمٌ مِنْهُمْ أَنَّ للهِ عَزَّ وَ جَلَّ عالَماً غَیْرَهُمْ». 3. از ظاهر این روایت چنین بر می‌آید که اوّلاً: این دوازده هزار جهان بالفعل وجود دارند، ثانیاً: تمام آنها ساکنانی دارند، اما نسبت به عوالم دیگر اطلاعی ندارند.   [1] . صدوق، خصال، ج ‏2، ص 639، قم، جامعه مدرسین‏، چاپ اول، 1362ش‏.  
عنوان سوال:

امام صادق(ع) در روایتی می‌فرماید که؛ (امامتشان دوازده هزار جهان را تحت پوشش قرار می‌دهد)؛ تفسیر این روایت چیست؟


پاسخ:

شیخ صدوق روایتی را به این مضمون از امام صادق(ع) نقل می‌کند:
«حَدَّثَنا أَبِی قالَ حَدَّثَنا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللهِ قالَ حَدَّثَنِی الْحُسَیْنُ بْنُ عَبْدِ الصَّمَدِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبی عُثْمانَ قالَ حَدَّثَنا الْعُبَّادُ بْنُ عَبْدِ الْخالِقِ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ(ع) قالَ: إِنَّ للهِ عَزَّ وَ جَلَّ اثْنَیْ‏ عَشَرَ أَلْفَ‏ عالَمٍ‏ کُلُّ عالَمٍ مِنْهُمْ أَکْبَرُ مِنْ سَبْعِ سَماواتٍ وَ سَبْعِ أَرَضِینَ ما تَرَی عالَمٌ مِنْهُمْ أَنَّ للهِ عَزَّ وَ جَلَّ عالَماً غَیْرَهُمْ وَ أَنَا الْحُجَّةُ عَلَیْهِمْ»؛ به‌راستی که خدای عزّ و جلّ دوازده هزار جهان دارد که هر جهانی از آنها بزرگ‌تر از هفت آسمان و هفت زمین است، و هیچ جهانی از آن جهان‌ها نمی‌داند که خدای متعال به جز او جهان دیگری هم آفریده، و من بر همه آن جهان‌ها حجّتم.[1]
در مورد این روایت، به نکات ذیل توجه شود:
1. از لحاظ سلسله سند، این روایت به جهت مجهول بودن بیشتر راویان آن، ضعیف است.
2. بدون در نظرگرفتن سند، اما از لحاظ محتوا ما راهی به درک دقیق عوالم نداریم؛ و این موضوع در خود روایت نیز تصریح شده است: «ما تَرَی عَالَمٌ مِنْهُمْ أَنَّ للهِ عَزَّ وَ جَلَّ عالَماً غَیْرَهُمْ».
3. از ظاهر این روایت چنین بر می‌آید که اوّلاً: این دوازده هزار جهان بالفعل وجود دارند، ثانیاً: تمام آنها ساکنانی دارند، اما نسبت به عوالم دیگر اطلاعی ندارند.   [1] . صدوق، خصال، ج ‏2، ص 639، قم، جامعه مدرسین‏، چاپ اول، 1362ش‏.
 





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین