مقام امن به چه معنا است؟
پرهیزکاران به پاس ایمان و تسلیم در برابر حق، در قیامت در پیشگاه خدای متعال مقامی خواهند داشت که از آن به «مقام امن» یا «مقام امین» تعبیر می‌شود. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «إِنَّ الْمُتَّقینَ فی‏ مَقامٍ أَمینٍ»؛[1] براستی پرهیزگاران در مقامی امن هستند. واژه «مقام» به معنای محل قیام است؛ یعنی محل ثبوت و پابرجایی هر چیز؛ و به همین جهت محل اقامت را نیز مقام گفته‌‏اند. کلمه «امین» صفتی است از «أمن»؛ یعنی نرسیدن مکروه. بنابر این معنای آیه این است که پرهیزکاران در روز قیامت، در محلی امن از هر ناخوشایندی و از تمام ناملایمات، ثابت و مستقر خواهند بود.[2] مقام امین در قیامت، می‌تواند همان باغ‌ها با چشمه‌هایی باشد که در زیر درختانش جاری است.[3] «مقام امن» و «مقعد صدق»[4] در این آیه، مخصوص افرادی است که در زندگی تقوا پیشه کرده‌اند. کسانی که در این عالم قلبشان مطمئن به ایمان گردید و خانه دل را از اغیار خالی نموده، با غضب و شهوت و جنود شیطان به مقابله برخاسته و بر آنها پیروز گردیدند؛ و از چنگ علائق عالم طبیعت و مادیات رها شده‌اند. اینان در قیامت در جایگاه امن سکنا می‌گزینند. گفتنی است که نسبت دادن «أمن» به «مقام» و گفتن «مقام امین» از باب مجاز در نسبت است؛ به دلیل آن‌که «امین» صفت «صاحب مقام» است و در ظاهر به خود «مقام» نسبت داده شده است.[5]   [1] . دخان، 51. [2] . طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏18، ص 149، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق. [3] . طبری، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏25، ص 81،  بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، 1412ق. [4] . ر. ک: پاسخ 85318 (جایگاه پرهیزکاران در قیامت). [5] . آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، عطیة، علی عبدالباری، ج ‏13، ص 133، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق؛ المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏18، ص 149.
عنوان سوال:

مقام امن به چه معنا است؟


پاسخ:

پرهیزکاران به پاس ایمان و تسلیم در برابر حق، در قیامت در پیشگاه خدای متعال مقامی خواهند داشت که از آن به «مقام امن» یا «مقام امین» تعبیر می‌شود.
قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «إِنَّ الْمُتَّقینَ فی‏ مَقامٍ أَمینٍ»؛[1] براستی پرهیزگاران در مقامی امن هستند.
واژه «مقام» به معنای محل قیام است؛ یعنی محل ثبوت و پابرجایی هر چیز؛ و به همین جهت محل اقامت را نیز مقام گفته‌‏اند. کلمه «امین» صفتی است از «أمن»؛ یعنی نرسیدن مکروه. بنابر این معنای آیه این است که پرهیزکاران در روز قیامت، در محلی امن از هر ناخوشایندی و از تمام ناملایمات، ثابت و مستقر خواهند بود.[2]
مقام امین در قیامت، می‌تواند همان باغ‌ها با چشمه‌هایی باشد که در زیر درختانش جاری است.[3]
«مقام امن» و «مقعد صدق»[4] در این آیه، مخصوص افرادی است که در زندگی تقوا پیشه کرده‌اند. کسانی که در این عالم قلبشان مطمئن به ایمان گردید و خانه دل را از اغیار خالی نموده، با غضب و شهوت و جنود شیطان به مقابله برخاسته و بر آنها پیروز گردیدند؛ و از چنگ علائق عالم طبیعت و مادیات رها شده‌اند. اینان در قیامت در جایگاه امن سکنا می‌گزینند.
گفتنی است که نسبت دادن «أمن» به «مقام» و گفتن «مقام امین» از باب مجاز در نسبت است؛ به دلیل آن‌که «امین» صفت «صاحب مقام» است و در ظاهر به خود «مقام» نسبت داده شده است.[5]   [1] . دخان، 51. [2] . طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏18، ص 149، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق. [3] . طبری، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏25، ص 81،  بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، 1412ق. [4] . ر. ک: پاسخ 85318 (جایگاه پرهیزکاران در قیامت). [5] . آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، عطیة، علی عبدالباری، ج ‏13، ص 133، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق؛ المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏18، ص 149.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین