آیا کلمه (انوار) در عنوان (بحار الأنوار) و (عبقات الأنوار) جمع نُور است یا جمع نَور(به معنای شکوفه)؟
هم جمع «نُور» و هم جمع «نَور»، «أنوار» می‌باشد. نُور به معنای روشنایی است که ضد «ظلمت» و «تاریکی» بوده[1] و نَور به معنای شکوفه یا گل سفید رنگ می‌باشد.[2] بر این اساس، به کار بردن واژه انوار برای هردو(به معنای روشنایی یا شکوفه) درست است، امّا به نظر می‌رسد ترجمه «عبقات الانوار» به «بوی خوش شکوفه‌ها» مناسب‌تر است تا «بوی خوش نورها». لذا برخی گفته‌اند: عبقات به فتح عین و کسر باء جمع عبقه به معنای چیزی است که بوی خوش دارد، و انوار به فتح نون و سکون واو به معنای گل و یا گل سفید است. [3] امّا «بحار الانوار» را می‌توان به هر دو معنای «دریای نورها» و «دریای شکوفه‌ها» ترجمه کرد، امّا آنچه از مقدمه جلد اول این کتاب برداشت می‌شود آن است که همان نور معروف(روشنایی) مراد است.[4]   [1] . النُّورُ: الضَّوْءُ وَ هُوَ خِلَافُ الظُّلْمَةِ وَ الْجَمْعُ (أَنْوَارٌ) و (أَنَارَ) الصُّبْحُ (إِنَارَةً) أَضَاءَ و (نوَّر) (تَنْوِیراً)، فیومی، أحمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ج ‏2، ص 629، قم، مؤسسه دار الهجرة، چاپ دوم، 1414ق‏. [2] . النَّوْر- [نور]: مص،- ج أَنْوار (ز): شکوفه یا گل سفید رنگ، بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی، متن، ص 941، تهران، اسلامی‏، چاپ دوم‏، 1375ش‏. [3] . سایت ویکی شیعه [4] . «... سمیته بکتاب بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار فأرجو من فضله سبحانه علی عبده الراجی رحمته و امتنانه أن یکون کتابی هذا إلی قیام قائم آل محمد علیهم الصلاة و السلام و التحیة و الإکرام مرجعا للأفاضل الکرام و مصدرا لکل من طلب علوم الأئمة الأعلام و مرغما للملاحدة اللئام و أن یجعله لی فی ظلمات القیامة ضیاء و نورا»، مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ‏1، ص 6، بیروت، لبنان، مؤسسة الوفاء، 1404ق.
عنوان سوال:

آیا کلمه (انوار) در عنوان (بحار الأنوار) و (عبقات الأنوار) جمع نُور است یا جمع نَور(به معنای شکوفه)؟


پاسخ:

هم جمع «نُور» و هم جمع «نَور»، «أنوار» می‌باشد. نُور به معنای روشنایی است که ضد «ظلمت» و «تاریکی» بوده[1] و نَور به معنای شکوفه یا گل سفید رنگ می‌باشد.[2]
بر این اساس، به کار بردن واژه انوار برای هردو(به معنای روشنایی یا شکوفه) درست است، امّا به نظر می‌رسد ترجمه «عبقات الانوار» به «بوی خوش شکوفه‌ها» مناسب‌تر است تا «بوی خوش نورها».
لذا برخی گفته‌اند: عبقات به فتح عین و کسر باء جمع عبقه به معنای چیزی است که بوی خوش دارد، و انوار به فتح نون و سکون واو به معنای گل و یا گل سفید است. [3]
امّا «بحار الانوار» را می‌توان به هر دو معنای «دریای نورها» و «دریای شکوفه‌ها» ترجمه کرد، امّا آنچه از مقدمه جلد اول این کتاب برداشت می‌شود آن است که همان نور معروف(روشنایی) مراد است.[4]   [1] . النُّورُ: الضَّوْءُ وَ هُوَ خِلَافُ الظُّلْمَةِ وَ الْجَمْعُ (أَنْوَارٌ) و (أَنَارَ) الصُّبْحُ (إِنَارَةً) أَضَاءَ و (نوَّر) (تَنْوِیراً)، فیومی، أحمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ج ‏2، ص 629، قم، مؤسسه دار الهجرة، چاپ دوم، 1414ق‏. [2] . النَّوْر- [نور]: مص،- ج أَنْوار (ز): شکوفه یا گل سفید رنگ، بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی، متن، ص 941، تهران، اسلامی‏، چاپ دوم‏، 1375ش‏. [3] . سایت ویکی شیعه [4] . «... سمیته بکتاب بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار فأرجو من فضله سبحانه علی عبده الراجی رحمته و امتنانه أن یکون کتابی هذا إلی قیام قائم آل محمد علیهم الصلاة و السلام و التحیة و الإکرام مرجعا للأفاضل الکرام و مصدرا لکل من طلب علوم الأئمة الأعلام و مرغما للملاحدة اللئام و أن یجعله لی فی ظلمات القیامة ضیاء و نورا»، مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ‏1، ص 6، بیروت، لبنان، مؤسسة الوفاء، 1404ق.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین