آیا در منابع روایی شیعه، روایتی وجود دارد که، یک عده جهنم می‌روند برای نپرسیدن؟

با توجه به آیات قرآنی و آموزه‌های روایی، کسی که نسبت به یادگیری معارف دینی از راه‌هایی؛ مانند مطالعه، پرسیدن و ... کوتاهی کند دچار عذاب دوزخ می‌شود. البته در مواردی که به اعتقادات بنیادین او مرتبط بوده و یا آن‌که در اثر این کوتاهی واجبی ترک شده، و یا حرام و گناهی انجام پذیرد، و گرنه - با آن‌که افزایش دانش اعتقادی، تاریخی، تفسیری و ... بسیار ارزشمند است - اما لازم و واجب نیست که انسان آشنایی کامل با تمام جزئیات موجود در دانش دینی داشته باشد.
خداوند در آیات 148 و 149 سوره انعام، به پاره‌ای از استدلالات واهی‏ و بهانه‌جویانه مشرکان اشاره می‌کند و چنین نتیجه می‌گیرد که دلائل و حجت‌های خداوند برای بشر از طریق عقل و نقل و به وسیله دانش و خرد، و همچنین فرستادن پیامبران، از هر نظر روشن و رسا است، به طوری که جای هیچ‌گونه تردید برای افراد باقی نماند، به همین دلیل خدا پیامبران(ع) را معصوم از هر گونه خطا و اشتباه قرار داده، تا هر گونه تردید و دودلی را از دعوت آنان دور سازد.[1]
پرسیدن، یکی از عوامل موفّقیت در آموختن است. در زندگی، پرسش‌های فراوانی برای انسان پیش می‌آید. هنگام آموختن نیز ممکن است که ابهام‌هایی برای او به وجود آید و راه برطرف ساختن آنها، پرسیدن است. بدون پرسش، راهی برای دست یافتن به دانش و تبدیل جهل با دانایی، وجود ندارد.
در احادیث نیز به اهمیت پرسیدن و نکوهش نپرسیدن و آثار آن در دنیا و آخرت که یکی از آثار آن در مواردی، عذاب جهنم است، پرداخته شده است، که به ذکر نمونه‌هایی بسنده می‌شود:
پیامبر خدا(ص): «دانش، گنجینه است و کلید آن، پرسش. پس - خدا رحمتتان کند-، بپرسید که به چهارکس، پاداش داده می‌شود: پرسشگر، گوینده(پاسخ دهنده)، شنونده، و دوست‌دار آنها».[2]
پیامبر خدا(ص): «اُف بر هر مسلمانی که هفته‌ای یک روز را به کار آموختن امور دینی خود و پرسیدن مسائل دینی‌اش اختصاص ندهد».[3]
امام علی(ع): «سؤال کن آنچه را که باید بدانی و در ندانستنش معذور نیستی».[4]
امام سجّاد(ع): «از پرسیدن درباره نادانسته‌ها کوتاهی مکن؛ هر چند به دانش، ناموَر شده باشی».[5]
از امام صادق(ع) درباره معنای این سخن خدای متعال: «فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبالِغَة»،[6] سؤال شد، آن‌حضرت ‌فرمود: «خدای تعالی در قیامت از بنده‌اش می‌پرسد؛ آیا عالم [به معارف و احکام دین] بودی، اگر جواب دهد، آری، خداوند می‌فرماید: پس چرا به آنچه می‌دانستی عمل نکردی؟! و اگر بگوید نمی‌دانستم، می‌گوید: آیا کسی نبود که از وی بیاموزی؟! تا از روی شناخت عمل کنی. پس حجت الهی بر او تمام می‌شود، و او در برابر حجت خدا ساکت می‌شود».[7]
امام صادق(ع) به حمران بن اعین هنگامی که چیزی پرسید، فرمود: «مردم به دلیل آنچه نمی‌پرسند، به هلاکت می‌رسند».[8]   [1] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 6، ص 24، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش. [2] . ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، ص 41، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق؛ شیخ صدوق، الخصال، ج 1، ص 245، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش؛ جلال الدین سیوطی، عبد الرحمن بن أبی بکر، الفتح الکبیر فی ضم الزیادة إلی الجامع الصغیر، ج 2، ص 238، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، 1423ق؛ قادری هندی، علاء الدین علی بن حسام الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، ج 10، ص 133، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ پنجم، 1401ق. [3] . برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج ‏1، ص 225، قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق. [4] . لیثی واسطی، علی، عیون الحکم و المواعظ، ص 284، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1376ش.‏ [5] . حلوانی، حسین بن محمد، نزهة الناظر و تنبیه الخاطر، ص 92، قم، مدرسة الإمام المهدی(عج)، قم، چاپ اول، 1408ق. [6] . انعام، 149. [7] . شیخ صدوق، الامالی، ص 228، اعلمی، بیروت، چاپ پنجم، 1400ق. [8] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ‏1، ص 40، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.