معنای لغوی کلمه «الله» چیست؟

پاسخ اجمالی:
لفظ جلاله "الله" که آن را در فارسی به "خدا" ترجمه می کنند، اسم خاص و جامع ترین نام های خدا است.حضرت علی (ع) در بیان معنای "الله"فرموده اند:" اللَّه مفهومش، معبودی است که خلق در او حیرانند و به او عشق می ورزند، اللَّه همان کسی است که از درک چشمها، مستور است، و از افکار و عقول خلق محجوب."

پاسخ تفصیلی:
لفظ جلاله "الله" که آن را در فارسی به "خدا" ترجمه می کنند، اسم خاص و جامع ترین نام های خدا است. این نام جز بر خدا اطلاق نمی ‌شود، زیرا هر یک از اسامی پروردگار یک بخش خاص از صفات خدا را منعکس می‌ سازد، تنها نامی که در بردارنده تمام صفات و کمالات الهی، یا به تعبیر دیگر جامع صفات جلال و جمال است همان" اللَّه" می‌‌باشد.[1]
"الله " مشتق از" وله" به معنی" تحیر" است، چرا که عقل ها در ذات پاک او حیران است، چنان که در حدیثی از امیر مؤمنان علی (ع) آمده است:
" اللَّه مفهومش، معبودی است که خلق در او حیرانند و به او عشق می ‌ورزند، اللَّه همان کسی است که از درک چشم ها، مستور است، و از افکار و عقول خلق محجوب." [2]
گاه نیز آن را از ریشه "أله" (به معنی عبادت) دانسته ‌اند، و در اصل" اَلاِله" است، به معنی" تنها معبود به حق".
اسماء دیگر خداوند غالبا به عنوان صفت برای کلمه" اللَّه" گفته می ‌شود به عنوان نمونه:
" غفور" و" رحیم" که به جنبه آمرزش خداوند اشاره می ‌کند "فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ".[3]
" سمیع" اشاره به آگاهی او از مسموعات، و" علیم" اشاره به آگاهی او از همه چیز است "فَإِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ".[4]
" بصیر"، علم او را به همه دیدنی ها بازگو می‌‌کند "وَ اللَّهُ بَصِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ".[5]
" رزاق"، به جنبه روزی دادن او به همه موجودات اشاره می‌ کند و" ذو القوه" به قدرت او، و" متین" به استواری افعال و برنامه ‌های او "إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ".[6]
و بالاخره" خالق" و" بارء" اشاره به آفرینش او و" مصور" حاکی از صورتگریش می ‌باشد "ُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنی".‌[7]
آری تنها" اللَّه" است که جامعترین نام خدا می ‌باشد، لذا ملاحظه می‌ کنیم در یک آیه بسیاری از این اسماء، وصف" اللَّه" قرار می‌‌گیرند هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ:" او است اللَّه که معبودی جز وی نیست، او است حاکم مطلق، منزه از ناپاکی ها، از هر گونه ظلم و بیدادگری، ایمنی بخش، نگاهبان همه چیز، توانا و شکست ناپذیر، قاهر بر همه موجودات و با عظمت".
یکی از شواهد روشن بر جامعیت این نام آن است که ابراز ایمان و توحید تنها با جمله لا اله الا اللَّه می‌توان کرد، و جمله" لا اله الا العلیم، الا الخالق، الا الرازق" و مانند آن به تنهایی دلیل بر توحید و اسلام نیست، و نیز به همین جهت است که در مذاهب دیگر هنگامی که می‌ خواهند به معبود مسلمین اشاره کنند" اللَّه" را ذکر می‌ کنند، زیرا توصیف خداوند به اللَّه مخصوص مسلمانان است.

پی نوشتها:
[1] تفسیر نمونه، ج ‌1، ص 21 و 22.
[2]بحار الانوار" ج3، ص222. اللَّه معناه المعبود الذی یاله فیه‌الخلق، و یؤله الیه، و اللَّه هو المستور عن درک الأبصار، المحجوب عن الاوهام و الخطرات:
[3] بقره، 226.
[4] بقره، 227.
[5] حجرات، 18.
[6] ذاریات، 58.
[7] حشر، 24.
منبع: www.islamquest.net