شرح پرسش: مسئله ای که مطرح می کنم سوالی است که به یکباره در ذهنم به وجود نیامده است بلکه به نوعی با آن زندگی کرده ام اما به تازگی نسبت به آن آگاهی یافته ام . این موضوع مربوط به درک من از بیت معروف حافظ است که می فرماید : هر که در این بزم مقرب تر است جام بلا بیشترش می دهند . وقتی این بیت را با دنیای واقعی و مسائل گوناگون در آن ، چه تاریخی و چه مرتبط با امروز مقایسه می کنم به صحت آن ایمان می آورم . اما از طرف دیگر این موضوع مرا آزار داده و ذهنم را به شدت مشوش می کند . چرا که هرگاه تصمیم می گیرم میزان تقرب و توکل خودم را به خدواند افزایش دهم این احساس پیش می آید که از این لحظه به بعد باید منتظر بلا های آسمانی باشم که بر سرم فرود آید و لذا تقرب به درگاه خداوند برای من نه تنها کمک نمی کند بلکه روحیه ی مرا ضعیفتر از گذشته می کند و احساس می کنم که با توجه به تجربیات تاریخی و حال امروز افراد من هم باید به سیل شکست خوردگانی این چنینی اضافه شوم . این موضوع یک تناقض رنج آور است و گویی سنت الهی بر این است که هر که رابطه اش رابا خداوند قوی تر کند محکوم به بدبختی کشیدن و رنج و حتی در برهه هایی ذلت است .این موضوع را در مطالعه ی سرگذشت بسیاری از مومنان و حقیقت جویان تاریخ و امروز جهان به خوبی مشاهده می کنید . این موضوعات موجب شده نتوانم به خوبی با خداوند رابطه برقرار کنم و این دست سوالات ذهن مرا به شدت آزار می دهد . من انتظار داشتم با توکل و تقرب به درگاه پروردگار بر قوت قلبی من افزوده شود و مطمئن تر از قبل به زندگی ادامه دهم اما احساسم اکنون بر عکس شده . لطفا مرا راهنمایی و از این رنج نجات دهید. پاسخ اجمالی: شیطان دشمن قسم خورده فرزندان آدم است که به عزت و جلال الاهی قسم یاد کرده که هرگز از فرزندان آدم دست بر ندارد تا این که همه را گمراه نماید، مگر انسان های مخلص را که توان تسلط بر آنها را ندارد، از این رو باید توجه داشت که هیچ وقت نباید از دسیسه های شیطان غافل بود. انسان های مؤمن به بلایایی مبتلا می شوند اما باید توجه داشت. الف. همان طور که واژه شناسان گفتند: بلاء، به معنای اختبار و امتحان است. ب. دنیا محل امتحان است و همه انسان ها امتحان می شود منتها این که، امتحان نسبت به افراد شدت و ضعف دارد، و بر اساس ظرفیت ها و درجاتی که افراد دارند امتحان می شوند. ج. یکی از موارد امتحان، ابتلا به مشکلات و مصیبت ها است و این مختص به مؤمنان نیست، گرچه شاید امتحاناتشان سخت تر باشد. د. تقرب به خدا منتها درجه کمالی است که ممکن است بنده به آن برسد، از این رو مرتبه امتحان آن باید از مراحل گذشته سخت تر و مهم تر باشد. نتیجه این که کسی که به درجه بالای کمال می رسد، باید منتظر امتحان سخت تر باشد نه عذاب و مصیبت شدیدتر، پس با توکل و استعانت از خدا در راه پیشرفت و رسیدن به کمال کوشش نمایید. پاسخ تفصیلی: برای روشن شدن هر چه بیشتر موضوع، پاسخ را در چند بخش ارائه می کنیم. اول. شیطان دشمن قسم خورده فرزندان آدم است که به عزت و جلال الاهی قسم یاد کرده که هرگز از فرزندان آدم دست بر ندارد تا این که همه را گمراه نماید، مگر انسان های مخلص را که توان تسلط بر آنها را ندارد. [1] از این رو باید توجه داشت که هیچ وقت نباید از دسیسه های شیطان غافل بود؛ زیرا در راستای قسمی که خورده است همیشه در حال وسوسه انسان ها است و قابل توجه است شیطان از راهی وارد می شود که بتواند آدمی را اغفال نماید با بهانه های ظاهراً موجّه، حتی از راه عبادات انسان مؤمن را از رسیدن به کمال باز می دارد. دوم. همان گونه که خود معترفید، بر اساس روایات انسان های مؤمن به بلایایی مبتلا می شوند، اما باید توجه داشت. الف. همان طور که واژه شناسان گفتند بلا به معنای اختبار و امتحان است، [2] بنابر این همیشه امتحان به معنای دچار شدن شخص به مصیبت نیست. ب. دنیا محل امتحان است [3] و کسی از انسان ها نیست که امتحان نشود نهایت این که شدت و ضعف دارد و بر اساس ظرفیت ها و درجاتی که افراد از جهت کمال دارند امتحان می شوند؛ مانند کسانی که مراحل دبستان، راهنمایی، دبیرستان، پیش دانشگاهی و دانشگاه را طی می کنند طبیعی است که هر کسی از امتحان مرحله خودش برخوردار باشد؛ یعنی نه دانشگاهی امتحان دبستانی را داشته باشد و نه دبستانی امتحان دانشگاهی را. ج. یکی از موارد امتحان، ابتلا به مشکلات و مصیبت ها است و این مختصّ به مؤمنان نیست، گرچه به دلیل طی مدارج بالای کمال به وسیله آنان شاید امتحاناتشان سخت تر باشد، [4] امّا این بدان معنا نیست که دیگران به بلایا و مشکلات مبتلا نمی شوند، بلکه چه بسا انسان های گناهکار نیز به بلایایی مبتلا شوند؛ یعنی بسیاری از گناهان است که انجام دهنده آن در همین دنیا به کیفرش می رسد. [5] د. تقرّب به خدا منتها درجه کمالی است که ممکن است بنده به آن برسد از این رو مرتبه امتحان او باید از مراحل گذشته سخت تر و مهم تر باشد. پس اگر کسی بخواهد به درجه و مراتب بالای کمال برسد باید خود را برای امتحان سخت تر آماده سازد وگرنه به همان داشته هایش بسنده نماید. نتیجه این که کسی که به درجه بالای کمال می رسد باید منتظر امتحان سخت تر باشد نه عذاب و مصیبت شدیدتر پس با توکل و استعانت از خدا در راه پیشرفت و رسیدن به کمال کوشش نمایید. پی نوشتها: [1] ص، 82 و 83، گفت: (به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان خالص تو، از میان آنها!). [2] ابن منظور محمد بن مکرم، لسان‌العرب، ج 14، ص 83 ، ناشر دار صادر، بیروت، چاپ: سوم‌، 1414 ق‌، بَلَوْتُ الرجلَ بَلْواً و بَلاءً و ابْتَلَیْته: اخْتَبَرْته، و بَلاهُ یَبْلُوه بَلْواً إذا جَرَّبَه و اخْتَبَره. [3] ملک، 2، آن کس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل می‌ کنید. [4] مستدرک‌الوسائل، ج 2، ص 427، حدیث، 2368- 31، وَ قَالَ النَّبِیُّ (ص) زمانی که خداوند بنده ای را دوست بدارد او را به سختی ها مبتلا می کند اگر شکیبایی نمود او را برمی گزیند اگر خشنود شد برای خود معین می نماید. [5] کلینی، کافی، ج 2، ص 347، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365 ه ش، حدیث 4، عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ فِی کِتَابِ عَلِیٍّ ع ثَلَاثُ خِصَالٍ لَا یَمُوتُ صَاحِبُهُنَّ أَبَداً حَتَّی یَرَی وَبَالَهُنَّ الْبَغْیُ وَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الْیَمِینُ الْکَاذِبَة ... . منبع: www.islamquest.net
شرح پرسش:
مسئله ای که مطرح می کنم سوالی است که به یکباره در ذهنم به وجود نیامده است بلکه به نوعی با آن زندگی کرده ام اما به تازگی نسبت به آن آگاهی یافته ام . این موضوع مربوط به درک من از بیت معروف حافظ است که می فرماید : هر که در این بزم مقرب تر است جام بلا بیشترش می دهند . وقتی این بیت را با دنیای واقعی و مسائل گوناگون در آن ، چه تاریخی و چه مرتبط با امروز مقایسه می کنم به صحت آن ایمان می آورم . اما از طرف دیگر این موضوع مرا آزار داده و ذهنم را به شدت مشوش می کند . چرا که هرگاه تصمیم می گیرم میزان تقرب و توکل خودم را به خدواند افزایش دهم این احساس پیش می آید که از این لحظه به بعد باید منتظر بلا های آسمانی باشم که بر سرم فرود آید و لذا تقرب به درگاه خداوند برای من نه تنها کمک نمی کند بلکه روحیه ی مرا ضعیفتر از گذشته می کند و احساس می کنم که با توجه به تجربیات تاریخی و حال امروز افراد من هم باید به سیل شکست خوردگانی این چنینی اضافه شوم . این موضوع یک تناقض رنج آور است و گویی سنت الهی بر این است که هر که رابطه اش رابا خداوند قوی تر کند محکوم به بدبختی کشیدن و رنج و حتی در برهه هایی ذلت است .این موضوع را در مطالعه ی سرگذشت بسیاری از مومنان و حقیقت جویان تاریخ و امروز جهان به خوبی مشاهده می کنید . این موضوعات موجب شده نتوانم به خوبی با خداوند رابطه برقرار کنم و این دست سوالات ذهن مرا به شدت آزار می دهد . من انتظار داشتم با توکل و تقرب به درگاه پروردگار بر قوت قلبی من افزوده شود و مطمئن تر از قبل به زندگی ادامه دهم اما احساسم اکنون بر عکس شده . لطفا مرا راهنمایی و از این رنج نجات دهید.
پاسخ اجمالی:
شیطان دشمن قسم خورده فرزندان آدم است که به عزت و جلال الاهی قسم یاد کرده که هرگز از فرزندان آدم دست بر ندارد تا این که همه را گمراه نماید، مگر انسان های مخلص را که توان تسلط بر آنها را ندارد، از این رو باید توجه داشت که هیچ وقت نباید از دسیسه های شیطان غافل بود.
انسان های مؤمن به بلایایی مبتلا می شوند اما باید توجه داشت.
الف. همان طور که واژه شناسان گفتند: بلاء، به معنای اختبار و امتحان است.
ب. دنیا محل امتحان است و همه انسان ها امتحان می شود منتها این که، امتحان نسبت به افراد شدت و ضعف دارد، و بر اساس ظرفیت ها و درجاتی که افراد دارند امتحان می شوند.
ج. یکی از موارد امتحان، ابتلا به مشکلات و مصیبت ها است و این مختص به مؤمنان نیست، گرچه شاید امتحاناتشان سخت تر باشد.
د. تقرب به خدا منتها درجه کمالی است که ممکن است بنده به آن برسد، از این رو مرتبه امتحان آن باید از مراحل گذشته سخت تر و مهم تر باشد.
نتیجه این که کسی که به درجه بالای کمال می رسد، باید منتظر امتحان سخت تر باشد نه عذاب و مصیبت شدیدتر، پس با توکل و استعانت از خدا در راه پیشرفت و رسیدن به کمال کوشش نمایید.
پاسخ تفصیلی:
برای روشن شدن هر چه بیشتر موضوع، پاسخ را در چند بخش ارائه می کنیم.
اول. شیطان دشمن قسم خورده فرزندان آدم است که به عزت و جلال الاهی قسم یاد کرده که هرگز از فرزندان آدم دست بر ندارد تا این که همه را گمراه نماید، مگر انسان های مخلص را که توان تسلط بر آنها را ندارد. [1]
از این رو باید توجه داشت که هیچ وقت نباید از دسیسه های شیطان غافل بود؛ زیرا در راستای قسمی که خورده است همیشه در حال وسوسه انسان ها است و قابل توجه است شیطان از راهی وارد می شود که بتواند آدمی را اغفال نماید با بهانه های ظاهراً موجّه، حتی از راه عبادات انسان مؤمن را از رسیدن به کمال باز می دارد.
دوم. همان گونه که خود معترفید، بر اساس روایات انسان های مؤمن به بلایایی مبتلا می شوند، اما باید توجه داشت.
الف. همان طور که واژه شناسان گفتند بلا به معنای اختبار و امتحان است، [2] بنابر این همیشه امتحان به معنای دچار شدن شخص به مصیبت نیست.
ب. دنیا محل امتحان است [3] و کسی از انسان ها نیست که امتحان نشود نهایت این که شدت و ضعف دارد و بر اساس ظرفیت ها و درجاتی که افراد از جهت کمال دارند امتحان می شوند؛ مانند کسانی که مراحل دبستان، راهنمایی، دبیرستان، پیش دانشگاهی و دانشگاه را طی می کنند طبیعی است که هر کسی از امتحان مرحله خودش برخوردار باشد؛ یعنی نه دانشگاهی امتحان دبستانی را داشته باشد و نه دبستانی امتحان دانشگاهی را.
ج. یکی از موارد امتحان، ابتلا به مشکلات و مصیبت ها است و این مختصّ به مؤمنان نیست، گرچه به دلیل طی مدارج بالای کمال به وسیله آنان شاید امتحاناتشان سخت تر باشد، [4] امّا این بدان معنا نیست که دیگران به بلایا و مشکلات مبتلا نمی شوند، بلکه چه بسا انسان های گناهکار نیز به بلایایی مبتلا شوند؛ یعنی بسیاری از گناهان است که انجام دهنده آن در همین دنیا به کیفرش می رسد. [5]
د. تقرّب به خدا منتها درجه کمالی است که ممکن است بنده به آن برسد از این رو مرتبه امتحان او باید از مراحل گذشته سخت تر و مهم تر باشد.
پس اگر کسی بخواهد به درجه و مراتب بالای کمال برسد باید خود را برای امتحان سخت تر آماده سازد وگرنه به همان داشته هایش بسنده نماید.
نتیجه این که کسی که به درجه بالای کمال می رسد باید منتظر امتحان سخت تر باشد نه عذاب و مصیبت شدیدتر پس با توکل و استعانت از خدا در راه پیشرفت و رسیدن به کمال کوشش نمایید.
پی نوشتها:
[1] ص، 82 و 83، گفت: (به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان خالص تو، از میان آنها!).
[2] ابن منظور محمد بن مکرم، لسانالعرب، ج 14، ص 83 ، ناشر دار صادر، بیروت، چاپ: سوم، 1414 ق، بَلَوْتُ الرجلَ بَلْواً و بَلاءً و ابْتَلَیْته: اخْتَبَرْته، و بَلاهُ یَبْلُوه بَلْواً إذا جَرَّبَه و اخْتَبَره.
[3] ملک، 2، آن کس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل می کنید.
[4] مستدرکالوسائل، ج 2، ص 427، حدیث، 2368- 31، وَ قَالَ النَّبِیُّ (ص) زمانی که خداوند بنده ای را دوست بدارد او را به سختی ها مبتلا می کند اگر شکیبایی نمود او را برمی گزیند اگر خشنود شد برای خود معین می نماید.
[5] کلینی، کافی، ج 2، ص 347، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365 ه ش، حدیث 4، عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ فِی کِتَابِ عَلِیٍّ ع ثَلَاثُ خِصَالٍ لَا یَمُوتُ صَاحِبُهُنَّ أَبَداً حَتَّی یَرَی وَبَالَهُنَّ الْبَغْیُ وَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الْیَمِینُ الْکَاذِبَة ... .
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] آیا یهودیان بلا و مصیبت میبینند؟
- [سایر] آیا بلا برای عقوبت نیست؟ پس چرا امام حسین (ع) دچار بلا و مصیبت شدند؟
- [سایر] سلام؛ چرا برخی اشتباهات خود را بلا مینامند و آنرا به خدا نسبت میدهند؟ آیا اشتباهات ما که سهل انگاری ما است بلا نام دارد؟
- [سایر] چرا خدا ما را دچار مصیبت ها و سختی ها می کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا گریه برای مصیبت اولیای خدا، به غیر از حضرت سیدالشهداء علیه السّلام باعث باطل شدن نماز می شود؟
- [سایر] در زیارت عاشورا می خوانیم «الحمدالله علی عظیم رزیتی» آیا برای مصیبت بزرگ باید خدا را شکر کرد؟ شکر چه چیز؟
- [سایر] طبق رابطه علت و معلول انسان را خدا به وجود آورده بنا بر این طبق این رابطه خدا را هم باید کسی آفریده باشد؟
- [سایر] در حالی که ثروت و فرزند از بهترین چیزهاست چگونه است که خداوند متعال در قرآن آنها را موجب بلا و ناراحتی می داند ؟
- [سایر] در حالی که ثروت و فرزند از بهترین چیزهاست چگونه است که خداوند متعال در قرآن آنها را موجب بلا و ناراحتی می داند؟
- [سایر] بهره های معنوی مصیبت چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است صاحبان عزا را تسلیت گویند، اما اگر مدتی گذشته است و خاطره مصیبت فراموش شده و به واسطه تسلیت مصیبت یادشان می آید ترک آن بهتر است و نیز شایسته است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند.
- [آیت الله وحید خراسانی] بنابر احتیاط واجب پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر جایز نیست ولی در مصیبت پدر و برادر مانعی ندارد
- [آیت الله خوئی] پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر جایز نیست. و احتیاط واجب آن است که در مصیبت آنان هم یقه پاره نکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر جایز نیست و احتیاط واجب آن است که در مصیبت آنان هم یقه پاره نکند.
- [آیت الله سیستانی] پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر بنابر احتیاط جایز نیست ، و احتیاط مستحب آن است که در مصیبت آنان هم یقه پاره نکند .
- [آیت الله بروجردی] پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر جائز نیست و احتیاط واجب آن است که در مصیبت آنان هم یقه پاره نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحاضه اگر بین غسل و نماز فاصله بیندازد و خون ببیند، باید دوباره غسل کند و بلا فاصله مشغول نماز شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است و بهتر است بعد از نماز عشا بلا فاصله خوانده شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است و بهتر است بعد از نماز عشا بلا فاصله خوانده شود.
- [آیت الله سیستانی] وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است ، و بهتر است بعد از نماز عشا بلا فاصله خوانده شود .