آنچه که در بحث های گذشته مطرح شد [1] این بود که واقعاً دین در دنیای امروز چه کارکردی دارد؟ انسان معاصر با توجه به پیچیدگی وضعیت زندگی در دنیای امروز چه مقدار می تواند از دین استفاده کند. در پاسخ به این سؤال اشاره کردیم که مقصود ما از دین، آن دینی است که از ناحیه خداوند برای انسان آمده است، و خداوندی که انسان را خلق کرده است، با توجه به نیازهای انسان، برای او راهنمایی از طریق انبیاء (ع) فرستاده است. و آنچه که در دین خاتم تجلی پیدا کرده است، در واقع در بردارنده مفاهیمی است که برای انسان در همه زمان ها و مکان ها قابل استفاده باشد. توضیح دادیم که انسان - علی رغم این که ظواهر زندگی تغییر کرده است - امکاناتی که امروز در دنیای ما دارد در دنیای گذشته وجود نداشته است، اما نیازهای اساسی انسان، کشش های اصلی انسان، آن مواردی که انسان به خاطر آن به گمراهی گرفتار می شود، یا آن چیزهایی که عوامل هدایت او می شود، اینها همچنان ثابت و بدون تغییر باقی مانده است. به بیان دیگر، در حقیقت، عوامل سعادت و شقاوت انسان تغییر نکرده است؛ فطرت انسان عوض نشده است؛ غرائز و طبیعت انسان تغییر نکرده است؛ آنچه که تغییر کرده است، پوسته ای از زندگی انسان است، پوششی که ما امروز داریم ساختمان خانه ای که در آن زندگی می کنیم، ابزارها و امکاناتی که از آنها بهره می بریم، اینها تغییر کرده است. و به تبع آن روابطی که بین انسان ها پیدا شده پیچیده تر شده است، اما هویت انسانی همچنان همان هویت گذشته است و حقایقی که در دین وارد شده است، در واقع ناظر به همین هویت انسانی است، و این هویت انسانی است که همچنان مورد توجه دین است. بنابراین، آموزه های دینی ناظر به هویت انسانی است که، این هویت دست نخورده در طول تاریخ باقی مانده است. و این هویت همچنان قابل مراجعه به این منابع و استفاده از آنها است. نمونه هایی از آثار دین در دنیا را معاصر اشاره کردیم که در این مجال وارد آن جزئیات نمی شویم. پی نوشت: [1] پاسخ islamquest.net/fa/archive/question/10573 ، نقش دین در دنیای مدرن و متحول. islamquest.net/fa/archive/question/10573
آنچه که در بحث های گذشته مطرح شد [1] این بود که واقعاً دین در دنیای امروز چه کارکردی دارد؟ انسان معاصر با توجه به پیچیدگی وضعیت زندگی در دنیای امروز چه مقدار می تواند از دین استفاده کند. در پاسخ به این سؤال اشاره کردیم که مقصود ما از دین، آن دینی است که از ناحیه خداوند برای انسان آمده است، و خداوندی که انسان را خلق کرده است، با توجه به نیازهای انسان، برای او راهنمایی از طریق انبیاء (ع) فرستاده است. و آنچه که در دین خاتم تجلی پیدا کرده است، در واقع در بردارنده مفاهیمی است که برای انسان در همه زمان ها و مکان ها قابل استفاده باشد. توضیح دادیم که انسان - علی رغم این که ظواهر زندگی تغییر کرده است - امکاناتی که امروز در دنیای ما دارد در دنیای گذشته وجود نداشته است، اما نیازهای اساسی انسان، کشش های اصلی انسان، آن مواردی که انسان به خاطر آن به گمراهی گرفتار می شود، یا آن چیزهایی که عوامل هدایت او می شود، اینها همچنان ثابت و بدون تغییر باقی مانده است. به بیان دیگر، در حقیقت، عوامل سعادت و شقاوت انسان تغییر نکرده است؛ فطرت انسان عوض نشده است؛ غرائز و طبیعت انسان تغییر نکرده است؛ آنچه که تغییر کرده است، پوسته ای از زندگی انسان است، پوششی که ما امروز داریم ساختمان خانه ای که در آن زندگی می کنیم، ابزارها و امکاناتی که از آنها بهره می بریم، اینها تغییر کرده است. و به تبع آن روابطی که بین انسان ها پیدا شده پیچیده تر شده است، اما هویت انسانی همچنان همان هویت گذشته است و حقایقی که در دین وارد شده است، در واقع ناظر به همین هویت انسانی است، و این هویت انسانی است که همچنان مورد توجه دین است. بنابراین، آموزه های دینی ناظر به هویت انسانی است که، این هویت دست نخورده در طول تاریخ باقی مانده است. و این هویت همچنان قابل مراجعه به این منابع و استفاده از آنها است. نمونه هایی از آثار دین در دنیا را معاصر اشاره کردیم که در این مجال وارد آن جزئیات نمی شویم.
پی نوشت:
[1] پاسخ islamquest.net/fa/archive/question/10573 ، نقش دین در دنیای مدرن و متحول.
islamquest.net/fa/archive/question/10573
- [سایر] ارتباط انسان، دین و دنیا را چگونه ارزیابی می کنید؟
- [سایر] رابطه ی دین گریزی و پیشرفت علمی و صنعتی را در غرب چگونه ارزیابی می کنید؟
- [سایر] ارتباط دین و هنر چیست؟
- [سایر] اولین دین دنیا کدام دین بود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستثنیّات دین در ارتباط با ضامن شخص ورشکسته چیست؟
- [سایر] اگر دین برای آبادی زندگی دنیا و آخرت انسان آمده است، پس چرا دنیای برخی از جوامع غیر دینی آبادتر است؟
- [سایر] نسبت دین و دنیا از دیدگاه اسلام چیست؟ آیا هر یک از دین یا دنیا می توانند به طور مستقل از دیگری به هدفشان برسند؟
- [سایر] نسبت دین و دنیا از دیدگاه اسلام چیست؟ آیا هر یک از دین یا دنیا می توانند به طور مستقل از دیگری به هدفشان برسند؟
- [سایر] چگونه می توان دین و دنیا یا دنیا و آخرت را با هم داشت؟
- [سایر] آیا انسان قبل از اینکه وارد این دنیا شود مختار است که نسبت به دین خود تصمیم بگیرد یا اینکه طبق مشیت الهی است ؟
- [آیت الله مظاهری] انسان باید از مجتهد زنده تقلید کند و اگر مجتهدی که انسان از او تقلید میکند از دنیا برود، میتوان در همه مسائل بر تقلید او باقی بود، گرچه به هیچ یک از فتواهای او عمل نکرده باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مجتهدی که انسان از او تقلید میکند از دنیا برود، بقاء بر تقلید از او جایز است نه واجب. گرچه مجتهدِ میّت، اعلم از مجتهدینِ زنده باشد.
- [آیت الله سبحانی] انسان می تواند اعتکاف را از جانب خود و یا از جانب افراد از دنیا رفته انجام دهد، ولی از طرف فرد زنده جایز نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان زکات را به پسرش بدهد که خرج زن و نوکر و کلفت خود نماید ، یا دین خود را ادا کند با داشتن سایر شرایط ، اشکال ندارد .
- [امام خمینی] اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامدهاند وقف کند درست نیست ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمدهاند صحیح و آنها که به دنیا نیامدهاند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک میشوند.
- [آیت الله بروجردی] بعضی از واجبات نماز رکن است؛ یعنی اگر انسان آنها را به جا نیاورد، یا در نماز اضافه کند، عمداً باشد یا اشتباهاً، نماز باطل میشود و بعضی دیگر [از واجبات] رکن نیست؛ یعنی اگر عمداً کم یا زیاد شود نماز باطل میشود و چنانچه اشتباهاً کم یا زیاد گردد نماز باطل نمیشود.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه انسان کسی را وصیّ کند و بگوید که: (اگر آن فرد از دنیا رفت، فلانی وصی باشد)، بعد از آن که وصیّ اوّل مُرد، وصیّ دوم باید کارهای میّت را انجام دهد.
- [آیت الله مظاهری] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- [آیت الله سیستانی] محلی را که انسان برای اقامت دائمی و زندگی خود اختیار کرده ، وطن اوست ، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد ، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد .
- [آیت الله نوری همدانی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن او است ، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد ، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد .