آیا بیان اینکه گناه غیبت از گناه زنا شدیدتر است، به کوچک شمردن گناه زنا نخواهد انجامید؟

قبل از هر سخنی باید گفت؛ برای هر تشبیه یا تفضیلی سه رکن وجود دارد.
الف. مشبّه‌به یا مفضّل‌به
ب. مشبّه‌منه یا مفضّل‌منه
ج. مشبّه (وجه تشبیه) یا مفضّل (وجه تفضیل)
این ارکان را در ضمن مثالی توضیح می‌دهیم.
گفته شده (گناه دروغ گفتن از شراب خوردن بیشتر است).[1]
در این مثال دروغ گفتن مفضّل‌به و شراب خوردن مفضّل‌منه و علتی که موجب این برتری شد را وجه تفضیل می‌گویند.
آنچه در این اسناد مهم است و آن‌را توجیه می‌کند وجه تفضیل است.
نکات
1. در مورد روایت مطرح شده در پرسش، حد اقل یکی از علّت‌‌های این‌‌که غیبت شدیدتر و سخت‌‌تر از زنا است، در ادامه همین روایت بیان شده است.
پیامبر بزرگ اسلام(ص) در سفارشی به ابوذر فرمود: بر حذر باش از غیبت؛ زیرا غیبت سخت‌‌تر از زنا است، چه آن‌‌که شخص زنا می‌‌کند و توبه می‌‌نماید و خدا توبه او را می‌‌پذیرد، ولی غیبت کننده آمرزیده نمی‌‌شود تا آن‌‌که کسی که غیبتش را نموده او را ببخشد.[2]
بر این اساس، روایت در صدد بیان بزرگ­تر بودن گناه غیبت از زنا نیست، بلکه نظر به این‌که غیبت حق الناس است و برای بخشش آن از جانب خداوند نیاز به حلالیت از جانب غیبت شونده دارد، روایت بیان می‌‌دارد که خلاصی از گناه غیبت مشکل‌‌تر از پذیرفته شدن توبه در گناه زنا است.
2. در یک تقسیم بندی گناهان به دو بخش شخصی و اجتماعی تبدیل می‌‌شوند.
اگر بتوانیم زنا را یک گناه شخصی و غیبت را گناهی اجتماعی به شمار آوریم، برتری گناه غیبت نسبت به گناه زنا روشن می‌شود؛ زیرا اگرچه گناه زنا به خودی خود بزرگ است، امّا در عین حال نسبت به غیبت یک گناه فردی محسوب می‌‌شود که به طور طبیعی شخص گناه‌‌کار باید پاسخ‌‌گو باشد، امّا غیبت همواره شخصی نیست، چه بسا یک غیبت موجب فتنه و اختلاف بین خانواده، طائفه و یک محله و در نهایت موجب فتنه شود که (الْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ)؛[3] فتنه از قتل شدیدتر است.

پی نوشتها:
[1]. (أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ لِلشَّرِّ أَقْفَالًا وَ جَعَلَ مَفَاتِیحَ تِلْکَ الْأَقْفَالِ الشَّرَابَ وَ الْکَذِبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرَابِ)، کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 339، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. حر عاملی، وسائل‌الشیعة، ج 12، ص 281، مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام، قم، 1409ق.
[3]. بقره، 187.
منبع: www.islamquest.net