البته گناهان مردم یکی از عوامل زمینه‌ساز غیبت است. امّا این به معنی انحصار عوامل غیبت نیست. چرا که بشر بدون اتّکا به جهان وحی نمی‌تواند بر تمامی ابعاد احکام و وقایع دینی مسلّط باشد. از سوی دیگر، برای قُرب ظهور و فرج تأکید بسیاری بر ترک گناه و اصلاح فرد و جامعه شده است. هر جا سخن از آرزوی ظهور است سخن از صلاح و تقوی هم هست.به شرط تقوی و زلالی جان، می‌توانیم با زبان‌های پاک و جانهای زلال از خداوند متعال تقاضا کنیم که ظهور زودتر واقع بشود. و این هم بدان معنی نیست که خوب شدن ما حتمیت ظهور را به همراه داشته باشد. پاکی و صلاح، زمینه ظهور است نه علّت تامّه آن. امامان‌(علیهم السلام) هنگام شکوه شیعیان از درازی غیبت، به دعا برای فرج و رعایت تقوی فرمان داده‌اند و حتی کسانی که در دوران غیبت خدمت حضرت مهدی‌(علیه السلام) رسیده‌اند، چنین سفارشی را شنیده‌اند. از جمله در یکی از توقیعات حضرت مهدی‌(علیه السلام) که برای شیخ مفید(رحمه الله علیه)نوشته‌اند، آن حضرت به شیعیان چنین امر فرموده‌اند: (فاتقوا اللَّه جل جلاله و ظاهرونا علی انتیاشکم من فتنةٍ قد انافت علیکم) (تقوی پیشه کنید و ما را در نجات خود از فتنه‌ای که شما را احاطه کرده یاری کنید.) www.mahdishenakht.com
البته گناهان مردم یکی از عوامل زمینهساز غیبت است. امّا این به معنی انحصار عوامل غیبت نیست. چرا که بشر بدون اتّکا به جهان وحی نمیتواند بر تمامی ابعاد احکام و وقایع دینی مسلّط باشد. از سوی دیگر، برای قُرب ظهور و فرج تأکید بسیاری بر ترک گناه و اصلاح فرد و جامعه شده است. هر جا سخن از آرزوی ظهور است سخن از صلاح و تقوی هم هست.به شرط تقوی و زلالی جان، میتوانیم با زبانهای پاک و جانهای زلال از خداوند متعال تقاضا کنیم که ظهور زودتر واقع بشود. و این هم بدان معنی نیست که خوب شدن ما حتمیت ظهور را به همراه داشته باشد. پاکی و صلاح، زمینه ظهور است نه علّت تامّه آن.
امامان(علیهم السلام) هنگام شکوه شیعیان از درازی غیبت، به دعا برای فرج و رعایت تقوی فرمان دادهاند و حتی کسانی که در دوران غیبت خدمت حضرت مهدی(علیه السلام) رسیدهاند، چنین سفارشی را شنیدهاند. از جمله در یکی از توقیعات حضرت مهدی(علیه السلام) که برای شیخ مفید(رحمه الله علیه)نوشتهاند، آن حضرت به شیعیان چنین امر فرمودهاند:
(فاتقوا اللَّه جل جلاله و ظاهرونا علی انتیاشکم من فتنةٍ قد انافت علیکم)
(تقوی پیشه کنید و ما را در نجات خود از فتنهای که شما را احاطه کرده یاری کنید.)
www.mahdishenakht.com
- [سایر] چرا با توجه به وجود احادیثی از رسول خدا(ص) مبنی بر باطل کردن روزه با گناه غیبت، این گناه از مبطلات روزه در کتابهای احکام آورده نمیشود؟
- [سایر] وظیفه ی شیعه در زمان غیبت چیست؟
- [آیت الله خوئی] آیا غیبت مخالفین شیعه جایز است؟ و مراد از مؤمنی که در کتاب منهاج الصالحین فرمودهاید که غیبت آن جایز نیست آیا مسلمان است یا شیعه؟
- [سایر] چرا سلسله امامان شیعه با غیبت امام زمان (عج) به پایان میرسد؟
- [سایر] آیا بیان اینکه گناه غیبت از گناه زنا شدیدتر است، به کوچک شمردن گناه زنا نخواهد انجامید؟
- [سایر] آیا عصمت امامان علیهم السلام در دوری شیعیان از گناه نیز تأثیر دارد؟ آیا این درست است که امامان برای گناهان شیعه استغفار می کردند؟
- [سایر] آیا غیبت کردن پشت سر مرده گناه است؟
- [سایر] برای جبران گناه غیبت چه کاری انجام دهیم؟
- [سایر] غیبت چند نوع است؟ آیا غیبتی داریم که معصیت نباشد؟
- [سایر] وظیفه شیعیان در دوران غیبت امام زمان (عج) چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] غیبت و ان ذکر عیب مستور و پوشیده مومن در غیاب او است چه ان عیب را به گفتار بیان کند یا به رفتار بفهماند هرچند در اظهار عیب مومن قصد اهانت و هتک حیثیت نداشته باشد و اگر به قصد اهانت عیب مومن را اظهار نماید دو گناه مرتکب شده است و مرتکب غیبت باید توبه کند و بنابر احتیاط واجب از کسی که غیبت او را کرده حلیت بطلبد مگر ان که حلیت طلبیدن موجب مفسده ای شود و در مواردی غیبت جایز است متجاهر به فسق یعنی کسی که اشکارا و علنی گناه می کند که غیبت کردن از او در همان گناه جایز است غیبت کردن مظلوم از ظالمی که بر او ظلم کرده نسبت به ان ظلم در مورد مشورت که اظهار عیب به قصد نصیحت مشورت کننده در حدی که نصیحت محقق شود جایز است غیبت بدعت گذار در دین و کسی که موجب گمراهی مردم می شود غیبت برای اظهار فسق شاهد یعنی اگر کسی که شهادت می دهد فاسق است غیبت او به اظهار فسق او برای ان که به شهادت او حقی ضایع نشود جایز است غیبت کردن از شخصی برای دفع ضرر از جان یا عرض یا مال ان شخص غیبت کردن از گناهکار به قصد بازداشتن او از ان گناه در صورتی که به غیر ان بازداشتن او ممکن نباشد
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز جمعه با امام معصوم علیه السلام یا منصوب از قبل ان حضرت واجب تعیینی است و در زمان غیبت مکلف مخیر است که نماز ظهر بخواند یا با اجتماع شرایط نماز جمعه بخواند و احوط نماز ظهر است و افضل نماز جمعه است
- [آیت الله اردبیلی] یکی از گناهان کبیره که وعده عذاب بر آن داده شده، (غیبت) است و معنای (غیبت) آن است که شخص، عیب برادر یا خواهر مؤمن خود را در غیاب =============================================================================== 1 وسائلالشیعة، چاپ آل البیت، باب 147 از (أبواب أحکامالعِشرة)،ح1 و 2 و 3،ج12،ص269 و 270. او بیان کند، بلکه چنانچه هر مطلبی را درباره او نقل کند که اگر در حضور او بیان میکرد ناراحت میشد، غیبت محسوب میشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شخص با اهل معصیت، محشور باشد و بتواند به ترک معصیت، از معصیت آنها جلوگیری نماید، بهترین طریقه امر به معروف و نهی از منکر است، مثلاً اگر رفیق انسان بخواهد غیبت کند، انسان از استماع، معذرت بخواهد و بگوید من از خدا میترسم غیبت کنم، و اگر در بین تارکالصلاةها باشد، مراقب خواندن نماز باشد، یا بین روزهخورها مراقب روزه باشد تا آنها به همین خواندن نماز و گرفتن روزه، تشویق شوند و نماز بخوانند و روزه بگیرند، بهترین اقسام نهی از منکر و امر به معروف را انجام داده است.
- [آیت الله اردبیلی] بر مسلمانان لازم است روابط اجتماعی خود را از اموری همچون غیبت، تهمت، حسد، تکبّر، تجسّس، دروغ، تملّق، خدعه و مکر، رشوه، سوء ظن، فتنهانگیزی، خیانت، نفاق، استهزا، تضییع حقوق یکدیگر و ظلم و از هرگونه معصیت پاک گردانند.
- [آیت الله اردبیلی] (اَنفال) یعنی اموال عمومی که برای اداره جامعه در اختیار امام معصوم علیهالسلام قرار دارد و در زمان غیبت برای تصرّف در آن بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرعی (یعنی مجتهد جامع الشرایط) اجازه گرفت.
- [آیت الله بهجت] در حال غیبت نباید به کسانی که منصب امام را غصب کردهاند زکات داد، ولی دادن زکات به مجتهد جامعالشرایط بنابر اقوی مثل دادن زکات به امام معصوم علیهالسلام است.
- [آیت الله مظاهری] غیبت- یعنی عیب کسی را در غیاب او به دیگران منتقل نمودن- از گناهان بزرگ است و قرآن شریف آن را به منزله خوردن گوشت مردار انسان دانسته است: (وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَیُحِبُّ احَدُکُمْ انْ یَأْکُلَ لَحْمَ اخیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُموُه)[1] (و بعضی از شما، غیبت بعضی دیگر را نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد؟ (در حالی که) از آن کراهت دارید.) و فرقی نیست که آن عیب مستور و پوشیده باشد یا غیر مستور، و همچنین فرقی نیست کسی که غیبت او میشود راضی باشد یا نه، و همچنین فرقی نیست که غیبت با گفتار باشد و یا کردار نظیر اشاره و نوشتن و امثال اینها و همین مقدار که به عنوان تنقیص و ضربهزدن به شخصیّت کسی عیب او را در غیاب او به دیگری منتقل کند غیبت و از گناهان کبیره است و اگر کسی که غیبت او میشود راضی باشد که از او غیبت شده، علاوه بر اینکه غیبتکننده گناه نموده است، کسی که راضی به آن گناه بوده است نیز گناهکار است.
- [آیت الله مظاهری] از گناهان بزرگ در اسلام تعییر و سرزنش است که قرآن شریف با کلمه (وَیْل) سرزنشکننده و غیبتکننده را تهدید فرموده است: (وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَة)[1] (وای بر هر بدگویِ عیب جوی.) و آن اقسامی دارد: الف) سرزنش بهواسطه عیبی که در او نیست؛ و این صورت علاوه بر اینکه گناه سرزنش را دارد، گناه تهمت را نیز دارد. ب) سرزنش بهواسطه عیبی که در او میباشد و این صورت همان (لمزه) قرآن است که با کلمه ویل، سرزنشکننده را تهدید کرده است. ج) سرزنش که با ضمیمه استهزا یا اهانت و یا فحش باشد؛ و این صورت علاوه بر اینکه حرام است، گناه آن ضمیمه را نیز دارد، و ممکن است سرزنش بهواسطه ضمائمی که دارد، گناهان فراوانی داشته باشد. د) سرزنش کسی بهخاطر معصیت، و آن سرزنش نیز حرام است، مگر اینکه از باب نهی از منکر باشد، و در نهی از منکر و یا امر به معروف، چارهای جز تعییر و سرزنش نداشته باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر حمد و سوره یا یکی از آنها را فراموش کند و بعد از رسیدن به رکوع بفهمد، نمازش صحیح است، ولی باید دو سجده سهو بهخاطر فراموش کردن قرائت بهجا آورد.