در صدر اسلام و در زمان نزول قرآن کریم در محیطی که قرآن نازل شد، علمی به نام فلسفه و عرفان نبود تا در قرآن نسبت به آن مطلبی داشته باشد و اصولا روش قرآن این نیست که به جزئیات بپردازد.
قرآن به طور عموم علم وعالم را ستوده است: "آیا کسانی که می‌دانند با کسانی که نمی‌دانند یکسانند؟".(1) نیز فرمود: "خداوند کسانی را که ایمان آورده‌اند و کسانی را که علم به آنان داده شده، درجات عظیمی می‌بخشد".(2) و فرمود: "خداوند با ایجاد نظام واحد جهان هستی گواهی می‌دهد که معبودی جز او نیست، و فرشتگان و صاحبان دانش نیز گواهی می‌دهند".(3) نزول قرآن با کلمه "بخوان" آغاز شد و این نشان دهنده اهمیت فوق العاده علم و دانش از نظر قرآن می‌باشد. بنابر این قرآن بیش از هر کتاب دیگر مشوق فراگیری علم و کشف حقایق می‌باشد.
فلسفه و عرفان که هر یک شاخه‌ای از معارف بشری هستند، زیر مجموعه علم بوده و در فراخوان دانش اندوزی که توسط قرآن به عمل آمده، قرار می‌گیرند. مقصود ما از فلسفه و عرفان، فلسفه و عرفان حقیقی است که به معنی کشف حقیقت، در راه عقل و دل است.
از آن جایی که فلسفه کشف حقیقت می‌کند و عرفان وصل به حقیقت می‌کند،(4) نیز از آن جایی که از نظر قرآن کریم ایمان به خدا هدف است و خدا برای فرد مؤمن هدف است.(5) می‌توان استفاده کرد راه عرفان ارجحیت دارد.
پی نوشت‌ها:
1 - زمر (39)، آیه 9.
2 - مجادله (58)، آیه 11.
3 - آل عمران(3)، آیه 18.
4 - مرتضی مطهری، آشنایی با علوم اسلامی (منطق و فلسفه)، ص 154.
5 - هدف زندگی، ص 77.
eporsesh.com
