قرایت قران
تلاوت قرآن با رعایت قواعد مخصوص آن، یا دانش مربوط به اصول قرائت و اختلافات قاریان را قرائت قرآن می گویند.
چرا قرائت قرآن شاذ، جایز نیست؟
ما معتقدیم قرآنی که از طرف خداوند بر پیامبر نازل شده است یکی بیشتر نبوده و نیست، لذا مکلفیم قرآن را آن گونه که پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) قرائت نموده است، یعنی به طور صحیح بخوانیم. متخصصان علوم قرآن برای تشخیص قرائت صحیح شرایطی بیان نموده‌اند: 1. قرائت باید موافق با ثبت مصحف‌های موجود در بین مسلمانان باشد. زیرامسلمانان قرآن را سینه به سینه از پدران و اجداد خود، از شخص پیامبر یاد گرفته، ودر تمامی قرون، ثبت و ضبط نموده، و به طور متواتر به ما رسانده‌اند. 2. قرائت باید موافق با فصیح‌ترین اصول و قواعد لغت عرب باشد، زیرا قرآن با فصیح‌ترین لغت نازل شده و هرگز جنبه‌های شذوذ لغوی در آن یافت نمی‌شود. 3. موافق با اصول ثابت شریعت و احکام قطعی عقل باشد چرا که قرآن پیوسته پایه‌گذار شریعت و روشن‌گر اندیشه‌های صحیح عقلی است و نمی‌شود که با آن مخالف باشد. قرائتی که شرایط صحت را نداشته باشد قرائت شاذ شمرده میشود، لذا نمی‌توان قرآن را مطابق آن قرائت نمود.(ر.ک: علوم قرآنی، محمد هادی معرفت، ص 217247، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.) در پایان یادآور می‌شویم که بیشتر فقیهان، قرائت قرآن را مطابق قرائت یکی از قرّأ سبعه جایز می‌دانند (چه قرائت حفص و چه غیر آن); و برخی از آنان مانند حضرت امام1 می‌فرماید: احوط تخلف نکردن از قرآن کریم موجود در میان مسلمانان است; ولی عده‌ای از دانشمندان علوم قرآنی معتقدند که تنها قرائت مستند و صحیح، قرائت حفص از عاصم است که مطابق قرائت رایج در بین مسلمانان است و سند آن به مولی امیرمؤمنان(علیه السلام) می‌رسد و... .(اقتباس از: تاریخ قرآن، آیت الله معرفت، ص 150153، نشر سمت تاریخ قرآن کریم، سیدمحمدباقر حجتی، ص 374376، دفتر نشر فرهنگ اسلامی تحریر الوسیله حضرت امام خمینی1، ج 1، ص 168، انتشارات دارالعلم.) eporsesh.com
ما معتقدیم قرآنی که از طرف خداوند بر پیامبر نازل شده است یکی بیشتر نبوده و نیست، لذا مکلفیم قرآن را آن گونه که پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) قرائت نموده است، یعنی به طور صحیح بخوانیم. متخصصان علوم قرآن برای تشخیص قرائت صحیح شرایطی بیان نموده‌اند: 1. قرائت باید موافق با ثبت مصحف‌های موجود در بین مسلمانان باشد. زیرامسلمانان قرآن را سینه به سینه از پدران و اجداد خود، از شخص پیامبر یاد گرفته، ودر تمامی قرون، ثبت و ضبط نموده، و به طور متواتر به ما رسانده‌اند. 2. قرائت باید موافق با فصیح‌ترین اصول و قواعد لغت عرب باشد، زیرا قرآن با فصیح‌ترین لغت نازل شده و هرگز جنبه‌های شذوذ لغوی در آن یافت نمی‌شود. 3. موافق با اصول ثابت شریعت و احکام قطعی عقل باشد چرا که قرآن پیوسته پایه‌گذار شریعت و روشن‌گر اندیشه‌های صحیح عقلی است و نمی‌شود که با آن مخالف باشد. قرائتی که شرایط صحت را نداشته باشد قرائت شاذ شمرده میشود، لذا نمی‌توان قرآن را مطابق آن قرائت نمود.(ر.ک: علوم قرآنی، محمد هادی معرفت، ص 217247، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.) در پایان یادآور می‌شویم که بیشتر فقیهان، قرائت قرآن را مطابق قرائت یکی از قرّأ سبعه جایز می‌دانند (چه قرائت حفص و چه غیر آن); و برخی از آنان مانند حضرت امام1 می‌فرماید: احوط تخلف نکردن از قرآن کریم موجود در میان مسلمانان است; ولی عده‌ای از دانشمندان علوم قرآنی معتقدند که تنها قرائت مستند و صحیح، قرائت حفص از عاصم است که مطابق قرائت رایج در بین مسلمانان است و سند آن به مولی امیرمؤمنان(علیه السلام) می‌رسد و... .(اقتباس از: تاریخ قرآن، آیت الله معرفت، ص 150153، نشر سمت تاریخ قرآن کریم، سیدمحمدباقر حجتی، ص 374376، دفتر نشر فرهنگ اسلامی تحریر الوسیله حضرت امام خمینی1، ج 1، ص 168، انتشارات دارالعلم.) eporsesh.com
عنوان سوال:
چرا قرائت قرآن شاذ، جایز نیست؟
پاسخ:
ما معتقدیم قرآنی که از طرف خداوند بر پیامبر نازل شده است یکی بیشتر نبوده و نیست، لذا مکلفیم قرآن را آن گونه که پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) قرائت نموده است، یعنی به طور صحیح بخوانیم.
متخصصان علوم قرآن برای تشخیص قرائت صحیح شرایطی بیان نموده‌اند:
1. قرائت باید موافق با ثبت مصحف‌های موجود در بین مسلمانان باشد. زیرامسلمانان قرآن را سینه به سینه از پدران و اجداد خود، از شخص پیامبر یاد گرفته، ودر تمامی قرون، ثبت و ضبط نموده، و به طور متواتر به ما رسانده‌اند.
2. قرائت باید موافق با فصیح‌ترین اصول و قواعد لغت عرب باشد، زیرا قرآن با فصیح‌ترین لغت نازل شده و هرگز جنبه‌های شذوذ لغوی در آن یافت نمی‌شود.
3. موافق با اصول ثابت شریعت و احکام قطعی عقل باشد چرا که قرآن پیوسته پایه‌گذار شریعت و روشن‌گر اندیشه‌های صحیح عقلی است و نمی‌شود که با آن مخالف باشد.
قرائتی که شرایط صحت را نداشته باشد قرائت شاذ شمرده میشود، لذا نمی‌توان قرآن را مطابق آن قرائت نمود.(ر.ک: علوم قرآنی، محمد هادی معرفت، ص 217247، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.) در پایان یادآور می‌شویم که بیشتر فقیهان، قرائت قرآن را مطابق قرائت یکی از قرّأ سبعه جایز می‌دانند (چه قرائت حفص و چه غیر آن); و برخی از آنان مانند حضرت امام1 می‌فرماید: احوط تخلف نکردن از قرآن کریم موجود در میان مسلمانان است; ولی عده‌ای از دانشمندان علوم قرآنی معتقدند که تنها قرائت مستند و صحیح، قرائت حفص از عاصم است که مطابق قرائت رایج در بین مسلمانان است و سند آن به مولی امیرمؤمنان(علیه السلام) می‌رسد و... .(اقتباس از: تاریخ قرآن، آیت الله معرفت، ص 150153، نشر سمت تاریخ قرآن کریم، سیدمحمدباقر حجتی، ص 374376، دفتر نشر فرهنگ اسلامی تحریر الوسیله حضرت امام خمینی1، ج 1، ص 168، انتشارات دارالعلم.)
eporsesh.com
- [سایر] چرا قرآن به ترتیب نزول سورهها در دست مردم نیست؟
- [سایر] چرا ترتیب فعلی سور و آیات قرآن کریم به ترتیب نزول آنها نیست؟
- [آیت الله مظاهری] فرق بین (جایز نیست) و (مشکل است) چیست؟
- [آیت الله مظاهری] فرق بین (جایز نیست) و (حرام است) چیست؟
- [سایر] شاذ و معلل در مسائل حدیثی چه معنایی دارد؟
- [سایر] قرآن، همه مردم را به تحدی فراخوانده است، مگر الفاظ قرآن همین الفاظ عربی نیست؟ پس چگونه است که دیگران از مانند آوردن برای قرآن عاجزند؟
- [آیت الله سبحانی] آیا قرائت حمد و سوره به قرائت غیرمشهور جایز است؟
- [سایر] آثار قرائت قرآن چیست؟
- [سایر] آیا می توان بر طبق هر یک از قرائت های هفت گانه قرآن را تفسیر کرد؟ یا تفسیر باید برا ساس قرائت خاصی باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا نواختن موسیقی همراه قرائت قرآن با غیر از آلاتی که استفاده از آنها در مجالس لهو و لعب معمول است، جایز است؟
- [آیت الله مظاهری] اختلاف در قرائت که قرّاء گفته‌اند صحیح نیست و نماز باید بر طبق قرآن خوانده شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] جواب سلام را باید به قصد جواب بگوید، نه به قصد قرائت بعضی از آیات قرآن و مانند آن.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ذکر خدا، قرائت قرآن دعا، در هر جای نماز جایز است اگر جمله ای را مانند (الله اکْبر) به قصد ذکر خدا بگوید، اما در موقع گفتن، صدا را بلندکند که چیزی را به دیگری بفهماند اشکال ندارد، ولی دعا و ذکر به زبانهای غیر عربی اشکال دارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مأموم بعد از حمد امام، نیت فرادی کند، لازم نیست حمد را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد نیت فرادی کند، باید مقداری را که امام نخوانده، بخواند و احتیاط مستحب آن است که قبل از آن، قسمتی را هم که امام خوانده به نیت مردّد بین قرائت واجب نماز یا قرائت قرآن بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزار باید جواب سلام را به قصد جواب بگوید نه به قصد قرائت قرآن، ولی گفتن جواب سلام به قصد دعا به معنای طلب سلامت از خدا برای گوینده سلام، اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است زن حائض در وقت نماز خود را از خون پاک نماید و پنبه و دستمال را عوض کند و وضو بگیرد و اگر نمیتواند وضو بگیرد، به امید درک ثواب تیمّم نماید و در جای نماز خویش رو به قبله بنشیند و مشغول قرائت قرآن، ذکر، دعا و صلوات شود، اگرچه در غیر این اوقات، خواندن قرآن بر حائض مکروه است.
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است در نماز عید فطر و قربان قرائت رابلند بخواند .
- [آیت الله اردبیلی] هنگام تلاوت قرآن شایسته است انسان به آن گوش دهد و از صحبت کردن پرهیز کند؛ بلکه در صورتی که بیاحترامی و هتک به قرآن باشد صحبت کردن جایز نیست، ولی اگر کسی چیزی بپرسد میتواند جواب او را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بعد از گفتن تکبیرْ الاحرام شک کند که آن را صحیح گفته یا نه، اگر وارد خواندن قرائت نشده احتیاط در اتمام نماز و اعاده آن می‌باشد ولی اگر مشغول خواندن قرائت شده نماز او صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] دادن قرآن به دست کافر اگر موجب بی احترامی باشد حرام است و اگر امید هدایت او برود، یا برای تبلیغ اسلام باشد جایز، بلکه گاهی واجب است.