سرنوشت
قضا و قدر از عقاید قطعى اسلامى است که در کتاب و سنت وارد شده و دلایل عقلی نیز آن را تأیید مى‌کند.
آیا دیدن سرنوشت و فال آینده خود، به وسیله قرآن کریم، امکان‌پذیر است؟
1. قرآن کریم، کتاب هدایت و راهنمای زندگی انسان، در عرصه‌های گوناگون است: "وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتََب‌َ تِبْیََنًا لِّکُل‌ِّ شَی‌ْءٍ وَ هُدًی وَ رَحْمَة‌ً وَ بُشْرَی‌َ لِلْمُسْلِمِین‌َ ;(نحل،89) ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیان‌گر همه چیز و مایة هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است." از این رو، هر نوع بهره‌وری‌های حاشیه‌ای که در جهت این هدف اصیل و بنیانی قرآن است، استفاده‌ای نابه جا و به دور از شأن و منزلت قرآن است. از جملةاین استفاده‌ها، منحصر کردن استفاده از قرآن در سفره عقد، مجالس ختم و این قبیل موارد است. 2. یکی از استفاده‌های نابه جای قرآن، همان است که در متن پرسش بدان اشاره شده; چرا که آن چه در پرسش آمده، تداعی کننده کهانت و غیب‌گویی است; همان چیزی که در شرع مقدّس اسلام، تحریم شده است. 3. در روایات نیز از کهانت نهی شده است; در روایتی از امام زین العابدین‌آمده است: "...والذنوب التی تظلم الهوأ. السحر و الکهانه، و الایمان بالنجوم و التکذیب بالقدر و عقوق الوالدین: گناهانی که سبب تیرگی هوا و فضای زندگی انسان‌ها (کنایه از شدت گناه) می‌شوند عبارت‌اند از: سحر و کهانت، باور به تأثیر ستارگان در سرنوشت انسان‌ها، دروغ پنداری قضا و قدر و عقوق والدین."( وسایل الشیعه، الحر العاملی، ج 16، ص 282، موسسه آل البیت. ) در این حدیث شریف، سحر و کهانت در ردیف گناهانی بر شمرده شده که فضای دنیا و جامعه را تیره و تار میکند. روشن است که منظور از این تیرگی، آلوده کردن جامعه، به جهت‌گیری‌های غلط می‌باشد به گونه‌ای که کارها را از مسیر و روند طبیعی خود خارج کرده، به مقوله‌های نابخردانه‌ای چون توسّل به کارهای کهانت‌آمیز پیوند می‌زند. 4. در پایان یادآور می‌شویم که آنچه مورد نهی روایات قرار گرفته، فال زدن و پیش‌گویی است که از آن، به کهانت نام برده می‌شود، ولی تفأّل و استخاره به قرآن کریم، به منظور رفع سرگردانی در مقام عمل و مشاوره از آیات، به منظور گزینش راه خیر، نه تنها اشکالی ندارد، بلکه مستحب و خوب است و در خود، گونه‌ای توکل به خداوند را به همراه دارد; البته چون استخاره مورد پرسش نبود، در پاسخ به تفصیل بدان پرداخته نشد. eporsesh.com
1. قرآن کریم، کتاب هدایت و راهنمای زندگی انسان، در عرصه‌های گوناگون است: "وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتََب‌َ تِبْیََنًا لِّکُل‌ِّ شَی‌ْءٍ وَ هُدًی وَ رَحْمَة‌ً وَ بُشْرَی‌َ لِلْمُسْلِمِین‌َ ;(نحل،89) ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیان‌گر همه چیز و مایة هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است." از این رو، هر نوع بهره‌وری‌های حاشیه‌ای که در جهت این هدف اصیل و بنیانی قرآن است، استفاده‌ای نابه جا و به دور از شأن و منزلت قرآن است. از جملةاین استفاده‌ها، منحصر کردن استفاده از قرآن در سفره عقد، مجالس ختم و این قبیل موارد است. 2. یکی از استفاده‌های نابه جای قرآن، همان است که در متن پرسش بدان اشاره شده; چرا که آن چه در پرسش آمده، تداعی کننده کهانت و غیب‌گویی است; همان چیزی که در شرع مقدّس اسلام، تحریم شده است. 3. در روایات نیز از کهانت نهی شده است; در روایتی از امام زین العابدین‌آمده است: "...والذنوب التی تظلم الهوأ. السحر و الکهانه، و الایمان بالنجوم و التکذیب بالقدر و عقوق الوالدین: گناهانی که سبب تیرگی هوا و فضای زندگی انسان‌ها (کنایه از شدت گناه) می‌شوند عبارت‌اند از: سحر و کهانت، باور به تأثیر ستارگان در سرنوشت انسان‌ها، دروغ پنداری قضا و قدر و عقوق والدین."( وسایل الشیعه، الحر العاملی، ج 16، ص 282، موسسه آل البیت. ) در این حدیث شریف، سحر و کهانت در ردیف گناهانی بر شمرده شده که فضای دنیا و جامعه را تیره و تار میکند. روشن است که منظور از این تیرگی، آلوده کردن جامعه، به جهت‌گیری‌های غلط می‌باشد به گونه‌ای که کارها را از مسیر و روند طبیعی خود خارج کرده، به مقوله‌های نابخردانه‌ای چون توسّل به کارهای کهانت‌آمیز پیوند می‌زند. 4. در پایان یادآور می‌شویم که آنچه مورد نهی روایات قرار گرفته، فال زدن و پیش‌گویی است که از آن، به کهانت نام برده می‌شود، ولی تفأّل و استخاره به قرآن کریم، به منظور رفع سرگردانی در مقام عمل و مشاوره از آیات، به منظور گزینش راه خیر، نه تنها اشکالی ندارد، بلکه مستحب و خوب است و در خود، گونه‌ای توکل به خداوند را به همراه دارد; البته چون استخاره مورد پرسش نبود، در پاسخ به تفصیل بدان پرداخته نشد. eporsesh.com
پاسخ:
1. قرآن کریم، کتاب هدایت و راهنمای زندگی انسان، در عرصه‌های گوناگون است: "وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتََب‌َ تِبْیََنًا لِّکُل‌ِّ شَی‌ْءٍ وَ هُدًی وَ رَحْمَة‌ً وَ بُشْرَی‌َ لِلْمُسْلِمِین‌َ ;(نحل،89) ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیان‌گر همه چیز و مایة هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است." از این رو، هر نوع بهره‌وری‌های حاشیه‌ای که در جهت این هدف اصیل و بنیانی قرآن است، استفاده‌ای نابه جا و به دور از شأن و منزلت قرآن است. از جملةاین استفاده‌ها، منحصر کردن استفاده از قرآن در سفره عقد، مجالس ختم و این قبیل موارد است.
2. یکی از استفاده‌های نابه جای قرآن، همان است که در متن پرسش بدان اشاره شده; چرا که آن چه در پرسش آمده، تداعی کننده کهانت و غیب‌گویی است; همان چیزی که در شرع مقدّس اسلام، تحریم شده است.
3. در روایات نیز از کهانت نهی شده است; در روایتی از امام زین العابدین‌آمده است: "...والذنوب التی تظلم الهوأ. السحر و الکهانه، و الایمان بالنجوم و التکذیب بالقدر و عقوق الوالدین: گناهانی که سبب تیرگی هوا و فضای زندگی انسان‌ها (کنایه از شدت گناه) می‌شوند عبارت‌اند از: سحر و کهانت، باور به تأثیر ستارگان در سرنوشت انسان‌ها، دروغ پنداری قضا و قدر و عقوق والدین."( وسایل الشیعه، الحر العاملی، ج 16، ص 282، موسسه آل البیت. ) در این حدیث شریف، سحر و کهانت در ردیف گناهانی بر شمرده شده که فضای دنیا و جامعه را تیره و تار میکند. روشن است که منظور از این تیرگی، آلوده کردن جامعه، به جهت‌گیری‌های غلط می‌باشد به گونه‌ای که کارها را از مسیر و روند طبیعی خود خارج کرده، به مقوله‌های نابخردانه‌ای چون توسّل به کارهای کهانت‌آمیز پیوند می‌زند.
4. در پایان یادآور می‌شویم که آنچه مورد نهی روایات قرار گرفته، فال زدن و پیش‌گویی است که از آن، به کهانت نام برده می‌شود، ولی تفأّل و استخاره به قرآن کریم، به منظور رفع سرگردانی در مقام عمل و مشاوره از آیات، به منظور گزینش راه خیر، نه تنها اشکالی ندارد، بلکه مستحب و خوب است و در خود، گونه‌ای توکل به خداوند را به همراه دارد; البته چون استخاره مورد پرسش نبود، در پاسخ به تفصیل بدان پرداخته نشد.
eporsesh.com
- [سایر] دین جامع و کامل از نظر قرآن کریم، دارای چه ویژگیهایی است؟
- [سایر] بزرگترین آیهی قرآن کریم، که در مورد احترام به والدین می‌باشد، کدام است؟
- [سایر] چرا قرآن به نامهای کریم، رحیم، مجید و... نام گرفته و آیا قائل شدن به این که "قرآن محمد" است، صحیح است؟
- [سایر] آیا قرآن کریم، "اجتهاد" را نفی کرده و همه چیز را به عقل انسان واگذار نموده است؟
- [سایر] قرآن کریم، کسانی را که بر تکّه سنگی که لایه نازکی از خاک روی آن نشسته و در انتظار محصول می‌باشد به چه کسی تشبیه کرده است؟
- [سایر] قرآن کریم، در چه آیاتی با تعابیر تفکر، تفقه ما را به زندگی مبتنی بر علم و آگاهی فرا خوانده است؟
- [آیت الله اردبیلی] فال فنجان که شخصی پیش‌گویی میکند و از آینده خبر میدهد جایز است؟
- [سایر] آیا در قرآن کریم، آیه و یا آیههایی هست که هنوز تفسیر و یا تأویلش معلوم نشده باشد؟
- [سایر] زمانی که قرآن کریم، نقطه گذاری نشده بود، چگونه قرائت می‌‌شد؟
- [سایر] چرا مشرکان، در زمان نزول قرآن کریم، قصد داشتند تغییراتی در آیات آن به وجود آورند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] نوشتن قران با مرکب نجس اگر چه یک حرف ان باشد حکم نجس کردن ان را دارد و اگر نوشته شود باید ان را به وسیله اب و یا غیر ان محو کنند
- [آیت الله اردبیلی] به دست آوردن فتوا (یعنی حکمی که مجتهد از ادله استنباط کرده است) به یکی از سه راه ذیل امکان‌پذیر است: اوّل: شنیدن از خود مجتهد. دوم: شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل می‌کنند. سوم: دیدن در رساله مجتهد در صورتی که انسان به درستی آن رساله اطمینان داشته باشد و یا ملاحظه دستخط او و یا هر راه عقلایی دیگر که انسان به آن اعتماد و اطمینان داشته باشد، مانند شنیدن از کسی که مورد اطمینان و راستگو است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان از بچه غیر ممیز که خوب و بد را نمی فهمد یا از کسی که قصد خواندن قران ندارد یا مثلا از گرامافون یا نوار ضبط صوت ایه سجده را استماع کند سجده واجب نیست ولی اگر شخصی در ایستگاه رادیو ایه سجده را به قصد این که از قران است بخواند و انسان به وسیله رادیو گوش دهد سجده واجب است
- [آیت الله مظاهری] وقتی که زن و مرد در آستانه ازدواج هستند، میتوانند با رضایت طرفین و در حدّ متعارف به همدیگر نگاه کنند. به شرط آنکه قصدِ آنان صرفاً اطمینان از پسندیدنِ همسرِ آینده باشد و احتمال مفسده هم ندهند. ولی بسیار به جا است که در صورت نیاز به دیدن بدن مرد یا بدن و موی زن، این نگاه توسّط نزدیکانِ طرفین که نگاه آنها اشکال ندارد، صورت پذیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان از گرامافون یا از بچه غیر ممیز که خوب و بد را نمی فهمد؛ یا از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد؛ آیه سجده را بشنود یا گوش دهد؛ سجده واجب نیست و همچنین است رادیو اگر به طور نوار و ضبط صوت باشد؛ ولی اگر شخصی در ایستگاه رادیو آیه سجده را به قصد اینکه از قرآن است بخواند و انسان به وسیله رادیو گوش دهد؛ سجده واجب است.
- [آیت الله بهجت] نوشتن قرآن با مرکّب نجس، اگر چه یک حرف آن باشد، حرام است. و اگر نوشته شود باید آن را آب بکشند، یا به وسیله تراشیدن و مانند آن ، کاری کنند که عین مرکب نجس از بین برود و ورق متنجس به آن ، آب کشیده شود .
- [آیت الله اردبیلی] (کهانت) و (تنجیم)(1) اگر به این شکل باشد که برای غیر خداوند، به نحو استقلال یا اشتراک با خداوند، تأثیر قائل شوند، حرام بلکه شرک است، ولی اگر مشیّت خدای متعال را مؤثر مطلق بدانند و پیشبینیهای آنها به نحو حدس و تخمین و =============================================================================== 1 (کاهن) ادّعا میکند که وقایع را به واسطه خبردادن اجنّه وشیاطین یا به واسطه اسباب خفیّه دیگری میفهمد و (منجّم) به وسیله حرکات افلاک و تقارن کواکب از آینده خبر میدهد. مبنی بر این باشد که پروردگار عالم بعضی امور را سبب یا مقارن و هماهنگ بعضی امور دیگر قرار داده و بقیه سببیّت یا تقارن و سلب آن در قبضه قدرت مطلقه او می‌باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنهای حائض بر شش قسماند: اول: صاحب عادت وقتیه و عددیه و آن زنیست که دو ماه پشت سر هم از وقت معیّن خون حیض ببیند و شماره روزهای حیض او هم در هر دو ماه به یک اندازه باشد، مثل آن که دو ماه پشت سر هم از اول ماه تا هفتم خون حیض ببیند. دوم: صاحب عادت وقتیه و آن زنیست که دو ماه پشت سر هم از وقت معیّن حیض ببیند، ولی شماره روزهای حیض او در هر دو ماه به یک اندازه نباشد؛ مثلاً دو ماه پشت سر هم از روز اول ماه خون ببیند، ولی ماه اول روز ششم و ماه دوم روز هفتم از خون پاک شود. سوم: صاحب عادت عددیه و آن زنیست که شماره روزهای حیض او در دو ماه پشت سر هم به یک اندازه باشد، ولی وقت دیدن آن دو خون یکی نباشد، مثل آن که ماه اول از اول ماه تا آخر روز هفتم و ماه دوم از هفتم تا آخر روز سیزدهم خون ببیند. چهارم: مبتدئه و آن زنیست که دفعه اول خون دیدن او است. پنجم: مضطربه و آن زنیست که چند ماه خون دیده ولی عادت معیّنی پیدا نکرده، یا عادتش بهم خورده و عادت تازهای پیدا نکرده است. ششم: ناسیه و آن زنیست که عادت خود را فراموش کرده است. و هر کدام اینها احکامی دارند که در مسائل آینده گفته می‌شود:
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زن های حایض بر شش قسمند: اول صاحب عادت وقتیه و عددیه و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین، خون حیض ببیند و شماره روزهای حیض او هم در آن دو ماه یک اندازه باشد، مثل آن که دو ماه پشت سر هم از اول ماه تا هفتم خون ببیند. دوم صاحب عادت وقتیه و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین، خون حیض ببیند ولی شماره روزهای حیض او در آن دو ماه یک اندازه نباشد، مثلاً دو ماه پشت سر هم از روز اول ماه خون ببیند ولی ماه اول روز هفتم و ماه دوم روز هشتم از خون پاک شود. سوم صاحب عادت عددیه و آن زنی است که شماره روزهای حیض او در دو ماه پشت سر هم به یک اندازه باشد، ولی وقت دیدن آن دو خون یکی نباشد مثل آن که ماه اول از پنجم تا دهم و ماه دوم از دوازدهم تا هفدهم خون ببیند. چهارم مضطربه و آن زنی است که چند ماه خون دیده ولی عادت معینی پیدا نکرده، یا عادتش به هم خورده و عادت تازه ای پیدا نکرده است. پنجم مبتدئه و آن زنی است که دفعه اول خون دیدن او است. ششم ناسیه و آن زنی است که عادت خود را فراموش کرده است. و هر کدام اینها احکامی دارند که در مسائل آینده گفته می شود.
- [آیت الله نوری همدانی] زنهای حائض بر شش قسمند : اول : صاحب عادت وقتیه و عددیه ، وان زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون حیض ببیند و شمارة روزهای حیض او هم در هر دو ماه یک اندازه باشد ، مثل آنکه دو ماه پشت سر هم از اول ماه تا هفتم خون ببیند . دوم : صاحب عادت وقتیه و آن زنی است که د و ماه پشت سر هم در وقت معین ، خون حیض ببیند ، ولی شماره روزهای حیض او در هر دو ماه یک اندازه نباشد ، مثلاً دو ماه پشت سر هم از روزاول ماه خون ببیند ولی ماه اول ، روز هفتم و ماه دوم ، روز هشتم از ون پاک شود . سوم : صاحب عادت عددیه و آن زنی است که شمارة روزهای حیض او در دو ماه پشت سر هم به یک اندازه باشد ، ولی وقت دیدن آن دو خون یکی نباشد ، مثل آنکه ماه اول از پنجم تا دهم و ماه دوم از دوازدهم تا هفدهم خون ببیند . چهارم :مضطربه و آن زنی است که چند ماه خون دیده ، ولی عادت معینی پیدا نکرده یا عادتش به هم خورده و عادت تازه ای پیدا نکرده است . پنجم : مبتدئه و آن رنی است که دفعة اول خون دیدن او است . ششم : ناسیه وآن زنی است که عادت خود را فراموش کرده است و هر کدام اینها احکامی دارند که در مسائل آینده گفته می شود . 1-صاحب عادت وقتیه و عددیه