محتوای آیه مباهله چیست؟
آیه مباهله به ضمیمه آیاتی که قبل و بعد از آن نازل شده ، نشان می‌دهد که در برابر پافشاری مسیحیان در عقاید باطل خود از جمله ادعای الوهیت حضرت مسیح (ع) و عدم کارایی منطق و استدلال در برابر لجاجت آنها ، پیامبر (ص) مأمور می‌شود از طریق مباهله وارد شود، و صدق گفتار خود را از این طریق خاص روحانی به ثبوت برساند ، یعنی با آنها مباهله کند تا راستگو از دروغگو شناخته شود! مباهله در اصل از مادة (بَهْل) (بر وزن اَهْل) به معنی رها کردن است ، به همین جهت هنگامی که حیوان را، به حال خود واگذارند و پستان آنرا – برای جلوگیری از نوشیدن نوزادش – در کیسه قرار ندهند به آن حیوان (باهِل) می‌گویند ، و (ابتهال) در دعا به معنی تضرع و واگذاری کار به خداست . و گاه این واژه را به معنی (هلاکت و لعن و دوری از خدا) معنی کرده‌اند آن نیز به خاطر رها کردن و واگذار نمودن بنده به حال خویش و خروج از سایه لطف خدا است . این از نظر ریشة لغوی ، و اما از نظر (مفهوم متداول) که در آیه به آن اشاره شده ، مباهله به معنی نفرین کردن دو نفر به همدیگر است ، به این ترتیب که وقتی استدلالات منطقی سودی نداشت ، افرادی که با هم دربارة یک مسأله مهم دینی گفتگو دارند در یکجا جمع می‌شوند ، و به درگاه خدا تضرع می‌کنند و از او می‌خواهند که دروغگو را رسوا سازد و مجازات کند ، همان کاری که پیامبر اسلام (ص) در بابر مسیحیان نجران کرد، که در آیه به آن اشاره شده است . با توجه به آنچه گفته شد نگاهی به تفسیر آیه می‌اندازیم ، می‌فرماید: (هرگاه (مسیحیان) بعد از علم و دانشی که به تو رسیده (دربارة نفی الوهیت مسیح (ع) و تثلیت و انحرافاتی از این قبیل) با تو به بحث و ستیز برخیزند ، به آنها بگو بیایید ما فرزندان خود را دعوت می‌کنیم و شما هم فرزندان خود را بخوانید (فَمَن حاجَّکَ فیهِ مَن بَعدِ ما جائَکَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدْعُ اَبنائَنا وَ اَبنائَکُم) و ما زنان خود را دعوت می‌کنیم و شما هم زنان خود را (وَ نِسائَنا وَ نِسائَکُمْ) و ما نفوس خود را دعوت می‌کنیم و شما هم نفوس خود را (وَ اَنفُسَنا وَ اَنفُسَکُمْ.) سپس مباهله می‌کنیم (تا راستگو و دروغگو از این طریق شناخته شود) پس لعنت خدا را بر دروغگویان قرار می‌دهیم (ثُمَّ نَبْتَهِل فنَجْعَلْ لَعْنَهَ اللهِ عَلَیَ الکاذِبینَ.) بدون تردید از نظر تاریخی این مسئله واقع شد ، یعنی پیامبر (ص) گروهی را انتخاب کرد و همراه خود برای مباهله آورد. در روایات اسلامی که مفسران و محدثان نقل کرده‌اند آمده است (هنگامی که آیه فوق نازل شد ، پیامبر (ص) به مسیحیان نجران پیشنهاد مباهله داد ، بزرگان مسیحی از پیامبر (ص) یک روز مهلت خواستند ، تا در این باره به شور بنشینند ، اسقف (اعظم) به آنها گفت نگاه کنید اگر فردا محمد (ص) با فرزند و خانواده‌اش برای مباهله آمد از مباهله با او بپرهیزید، و اگر اصحاب و یارانش را همراه آورد با او مباهله کنید که او پایه و اساسی ندارد. فردا که شد پیامبر (ص) آمد در حالی که دست علی (ع) را گرفته بود و حسن و حسین (ع) پیش روی او حرکت می‌کردند، و فاطمه پشت سر او ، مسیحیان و در پیشاپیش آنان ، اسقف اعظم آنان بیرون آمدند، هنگامی که پیامبر (ص) را با همراهان مشاهده کرد پرسید اینها کیانند ؟ گفتند این یکی ، پسر عمو و داماد او است ، و این دو دختر زاده‌های او هستند ، و این بانو ، دختر او است که از همه نزد او گرامی‌تر است ، اسقف نگاهی کرد و گفت من مردی را می‌بینم که مصمم و با جرأت در مباهله است ، و می‌ترسم او راستگو باشد، و اگر راستگو باشد بلای عظیمی بر ما وارد خواهد شد، سپس گفت ای ابوالقاسم (محمد) ما با تو مباهله نخواهیم کرد، بیا با هم صلح کنیم)! eporsesh.com
عنوان سوال:

محتوای آیه مباهله چیست؟


پاسخ:

آیه مباهله به ضمیمه آیاتی که قبل و بعد از آن نازل شده ، نشان می‌دهد که در برابر پافشاری مسیحیان در عقاید باطل خود از جمله ادعای الوهیت حضرت مسیح (ع) و عدم کارایی منطق و استدلال در برابر لجاجت آنها ، پیامبر (ص) مأمور می‌شود از طریق مباهله وارد شود، و صدق گفتار خود را از این طریق خاص روحانی به ثبوت برساند ، یعنی با آنها مباهله کند تا راستگو از دروغگو شناخته شود!
مباهله در اصل از مادة (بَهْل) (بر وزن اَهْل) به معنی رها کردن است ، به همین جهت هنگامی که حیوان را، به حال خود واگذارند و پستان آنرا – برای جلوگیری از نوشیدن نوزادش – در کیسه قرار ندهند به آن حیوان (باهِل) می‌گویند ، و (ابتهال) در دعا به معنی تضرع و واگذاری کار به خداست .
و گاه این واژه را به معنی (هلاکت و لعن و دوری از خدا) معنی کرده‌اند آن نیز به خاطر رها کردن و واگذار نمودن بنده به حال خویش و خروج از سایه لطف خدا است .
این از نظر ریشة لغوی ، و اما از نظر (مفهوم متداول) که در آیه به آن اشاره شده ، مباهله به معنی نفرین کردن دو نفر به همدیگر است ، به این ترتیب که وقتی استدلالات منطقی سودی نداشت ، افرادی که با هم دربارة یک مسأله مهم دینی گفتگو دارند در یکجا جمع می‌شوند ، و به درگاه خدا تضرع می‌کنند و از او می‌خواهند که دروغگو را رسوا سازد و مجازات کند ، همان کاری که پیامبر اسلام (ص) در بابر مسیحیان نجران کرد، که در آیه به آن اشاره شده است .
با توجه به آنچه گفته شد نگاهی به تفسیر آیه می‌اندازیم ، می‌فرماید:
(هرگاه (مسیحیان) بعد از علم و دانشی که به تو رسیده (دربارة نفی الوهیت مسیح (ع) و تثلیت و انحرافاتی از این قبیل) با تو به بحث و ستیز برخیزند ، به آنها بگو بیایید ما فرزندان خود را دعوت می‌کنیم و شما هم فرزندان خود را بخوانید (فَمَن حاجَّکَ فیهِ مَن بَعدِ ما جائَکَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدْعُ اَبنائَنا وَ اَبنائَکُم)
و ما زنان خود را دعوت می‌کنیم و شما هم زنان خود را (وَ نِسائَنا وَ نِسائَکُمْ) و ما نفوس خود را دعوت می‌کنیم و شما هم نفوس خود را (وَ اَنفُسَنا وَ اَنفُسَکُمْ.)
سپس مباهله می‌کنیم (تا راستگو و دروغگو از این طریق شناخته شود) پس لعنت خدا را بر دروغگویان قرار می‌دهیم (ثُمَّ نَبْتَهِل فنَجْعَلْ لَعْنَهَ اللهِ عَلَیَ الکاذِبینَ.)
بدون تردید از نظر تاریخی این مسئله واقع شد ، یعنی پیامبر (ص) گروهی را انتخاب کرد و همراه خود برای مباهله آورد.
در روایات اسلامی که مفسران و محدثان نقل کرده‌اند آمده است (هنگامی که آیه فوق نازل شد ، پیامبر (ص) به مسیحیان نجران پیشنهاد مباهله داد ، بزرگان مسیحی از پیامبر (ص) یک روز مهلت خواستند ، تا در این باره به شور بنشینند ، اسقف (اعظم) به آنها گفت نگاه کنید اگر فردا محمد (ص) با فرزند و خانواده‌اش برای مباهله آمد از مباهله با او بپرهیزید، و اگر اصحاب و یارانش را همراه آورد با او مباهله کنید که او پایه و اساسی ندارد.
فردا که شد پیامبر (ص) آمد در حالی که دست علی (ع) را گرفته بود و حسن و حسین (ع) پیش روی او حرکت می‌کردند، و فاطمه پشت سر او ، مسیحیان و در پیشاپیش آنان ، اسقف اعظم آنان بیرون آمدند، هنگامی که پیامبر (ص) را با همراهان مشاهده کرد پرسید اینها کیانند ؟ گفتند این یکی ، پسر عمو و داماد او است ، و این دو دختر زاده‌های او هستند ، و این بانو ، دختر او است که از همه نزد او گرامی‌تر است ، اسقف نگاهی کرد و گفت من مردی را می‌بینم که مصمم و با جرأت در مباهله است ، و می‌ترسم او راستگو باشد، و اگر راستگو باشد بلای عظیمی بر ما وارد خواهد شد، سپس گفت ای ابوالقاسم (محمد) ما با تو مباهله نخواهیم کرد، بیا با هم صلح کنیم)!
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین