مقام محمود، که در این آیه ذکر شده: (بین اللیل فتهجّد به نافلة عیسی ان یبعثک ربّک مقاماً محموداً...; و پاسی از شب را زنده بدار تا برای تو نافله ای باشد، امید است که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند)(1) مرتبتی است که خداوند برای رسول گرامی اش قرار داده است. و مقصود از آن، هم چنان که در روایات مورد قبولِ اهل سنّت و شیعه آمده، مقامِ (شفاعتِ کبری، است که ویژه رسول اکرم((صلی الله علیه وآله)) در روز قیامت است.
در یکی از احادیثی که اهل سنّت نقل آمده است: (حدثنی ابی ثنا محمّدبن عبید ثنا داود الاودی عن ابیه عن ابی هریره عن النبی((صلی الله علیه وآله وسلم)): قال عسی ان یبعثک رّبک مقاماً محموداً، قال هو المقام الذی اشفع لامتی فیه; ابوهریر، از رسول خدا((صلی الله علیه وآله))نقل کرده که رسول خدا در مورد این آیه که: و باشد که خداوند ترا به مقام محمود مبعوث کند فرمودند، این مقامی است که من که در آن شفاعت می کنم برای امّتم)(2).
ذوی القربی هم اهل بیتِ رسول گرامی اسلامند، که آن حضرت، اجر رسالت خود را - طبق فرمایش خداوند متعال - مودّت اهل بیت خود قرار داده است. (بگو در ازای رسالت پاداشی از شما نمی خواهم مگر دوستی اهل بیتم)(3).
چنانچه در روایات اهل سنّت هم (اهل قربی) را مشخص کرده اند.
در تفسیر درالمنشور از ابن عباس نقل شده است: (لما نزلت هذه آلایة، قُل لااسئلکم علیه اجراً الاّ مودة فی القربی - قالوا: و یا رسول الله من قرابتک هؤلاء الذین وجبت مودّتهم - قال((صلی الله علیه وآله)): و علی و فاطمه و ولداها; زمانی که این آیه نازل شد بگو: و من از شما برای رسالتم هیچ مزدی نمی خواهم، مگر دوستی قُرَبایِ من - از حضرت پرسیدند: و ای رسول خدا قرابت شما چه کسانی هستند؟ فرمودند: علی((علیه السلام)) و فاطمه((علیها السلام)) و دو فرزند فاطمه((علیها السلام)).
پی نوشتها:
1 - سوره امراء، آیه 79.
2 - مسند احمد، ج 2، ص 528.
3 - سوره شوری، آیه 23.
eporsesh.com
