رزق و روزی
رزق به معنای روزی و عطای دائمی می‌باشد، حال چه دنیوی و چه اخروی و چه مادی و چه معنوی باشد رزق می‌گویند. در قرآن شریف به نبوت و معرفت نیز رزق گفته شده است.
در کدام سوره قرآن کریم آمده است که من رزق و روزی را برای هر کس که بخواهم گسترش می‌دهم و یا تنگ می‌گیرم؟
به این نکته در آیه 30 سورة "اسرأ" اشاره شده است. رازقیت خداوند به این معناست که او موجودات را طوری آفریده که احتیاج به رزق و روزی دارند و طوری خلق شده‌اند که باید از موجود دیگری که خداوند آفریده تغذیه کنند تا بتوانند باقی بمانند، خداوند متعال بین روزی و روزی‌خوار انطباق کامل برقرار کرده است; همچنان که در بعضی موارد روزی را آماده در کنار روزی‌خوار قرار می‌دهد; چون زمین را پا نباشد جود اوابر را راند هماره سوی او طفل را چون پا نباشد مادرش‌آید و ریزد وظیفه بر سرش گاهی نیز روزی خوار وظیفه دارد که به طرف روزی حرکت کند و خود را به روزی برساند; مانند: گیاهان، حیوانات و... امّا در مورد انسان، از آن‌جا که او موجودی عالی‌تر است و افزون بر روزی حیوانات طلب می‌کند; بنابراین، وسایل زیادتری در اختیار او قرار داده، دستگاه هدایت در وجود انسان تقویت شده، به او عقل و علم و فکر داده شده، وحی و نبوت، به کمک او آمده و برایش وظیفه و تکلیف مقرر کرده است.(مجموعه گفتارها، شهید مطهری، گفتار شانزدهم، رازقیت الهی، انتشارات صدرا.) بعد از این که خداوند با اراده تکوینی‌اش تمام مواهب زمین و اسباب به دست آوردن روزی را برای انسان فراهم کرد، انسان را برای تحصیل روزی از راه حلال تشویق نمود: "و أن لّیس للإنسَن إلاّ ما سعی‌َ" (نجم، 39) و وسعت و تنگی روزی را مشروط به شرایطی کرد که بر زندگی انسانها حکم فرماست از قبیل، تلاش‌ها، کوشش‌ها، اخلاص‌ها و فداکاری‌ها و... پر واضح است، در جامعه‌ای که استفاده از مواهب طبیعی‌اش برای همگان آزاد است، برخی سودجویان و سوءاستفاده کنندگان پیدا می‌شوند که برای مردم و افراد جامعه ناراحتی‌هایی می‌آفرینند و دیگران را از مواهب طبیعی محروم می‌کنند. یا اینکه افرادی بر اثر از دست دادن سرپرستان، از کار، کسب و بهره‌مندی از طبیعت باز می‌مانند که در این جا خداوند برای مبارزه با این پدیده و برای مهار غرایز، تهذیب نفوس و تربیت انسانها طبق اراده تشریعی‌اش از طریق ایثار و فداکاری، و گذشت و انفاق، قوانین را وضع نمود، و مردم را به انفاق و کمک به فقرا توصیه فرموده است. در قرآن آمده است: "و إذا قیل لهم أنفقوا ممّا رزقکم اللّه قال الّذین کفروا للّذین ءامنوَّا أنطعم مَن لّو یشآء اللّه أطعمه إن أنتم إلاّ فی ضلَل مّبین; (یس، 47) و هنگامی که به آنان گفته میشود از آنچه خدا به شما روزی کرده انفاق کنید، کافران به مؤمنان می‌گویند: آیا ما کسی را اطعام کنیم که اگر خدا می‌خواست او را اطعام می‌کرد؟ (پس خدا خواسته که او گرسنه باشد) شما فقط در گمراهی آشکارید" اکنون به وضوح در می‌یابیم که این پاسخ در مقابل توصیه به انفاق، مغالطه‌ای بیش نیست.(ر.ک: المیزان، علامه طباطبایی;، ج 17، ص 93، جامعه مدرسین و نیز / تفسیر نمونه، آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 18، ص 401، دارالکتب الاسلامیة.) از آیات قرآن کریم استفاده میشود که توسعه و تنگی روزی به دست خداست; چنان که میفرماید: "إن‌ّ ربّک یَبسط الرّزق‌َ لِمَن یَشأ و یَقدر إنّه کان بِعبادِه خبیراً بصیراً" (اسرأ،30); بنابراین هر چند اراده و کوشش انسان در زیاد شدن رزق و روزی مؤثر است; "لیس‌َ للإنسَن‌َ إلاّ ما سَعی‌َ" (نجم، 39) ولی اینها "جزءالعلة" و یا از آن هم کمتر به حساب می‌آیند; زیرا اراده و عمل انسان در به دست آمدن رزق و روزی یکی از صدها شرایط است که تمامی اسباب و شرایط به او منتهی میشود، و اوست که بر اساس علم و حکمتش روزی را بین بندگان تقسیم می‌کند; چنانکه میفرماید: "أهم یقسمون رحمت ربّک نحن قسمنا بینهم معیشتهم فی الحیوَة الدّنیا; (زخرف، 32) آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟! ما معیشت آنها را در حیات زندگی در میانشان تقسیم کردیم." همان گونه که بیان کردیم، خواست خداوند متعال "یرزق من یشأ" جزافی نیست; بلکه گشایش و تنگی روزی نیز، روی عللی است که خدا به بندگان دانا و به صلاح آنان آگاه‌تر است. به بعضی افراد به جهت برخی اعمالشان روزی فراوان و به بعضی به سبب عمل‌هایشان (مانند تنبلی، قطع رحم و...) روزی کمتر می‌دهد. برخی را جهت آزمایش، روزی فراوان عطا می‌کند و در کار و زندگیشان گشایش می‌دهد و برخی را جهت آزمایش، روزی کم می‌دهد و... .(اقتباس از: قاموس قرآن، سید علی‌اکبر قرشی، ج 3، ص 8286، دارالکتب‌الاسلامیة، با اندکی اضافات.) eporsesh.com
به این نکته در آیه 30 سورة "اسرأ" اشاره شده است. رازقیت خداوند به این معناست که او موجودات را طوری آفریده که احتیاج به رزق و روزی دارند و طوری خلق شده‌اند که باید از موجود دیگری که خداوند آفریده تغذیه کنند تا بتوانند باقی بمانند، خداوند متعال بین روزی و روزی‌خوار انطباق کامل برقرار کرده است; همچنان که در بعضی موارد روزی را آماده در کنار روزی‌خوار قرار می‌دهد; چون زمین را پا نباشد جود اوابر را راند هماره سوی او طفل را چون پا نباشد مادرش‌آید و ریزد وظیفه بر سرش گاهی نیز روزی خوار وظیفه دارد که به طرف روزی حرکت کند و خود را به روزی برساند; مانند: گیاهان، حیوانات و... امّا در مورد انسان، از آن‌جا که او موجودی عالی‌تر است و افزون بر روزی حیوانات طلب می‌کند; بنابراین، وسایل زیادتری در اختیار او قرار داده، دستگاه هدایت در وجود انسان تقویت شده، به او عقل و علم و فکر داده شده، وحی و نبوت، به کمک او آمده و برایش وظیفه و تکلیف مقرر کرده است.(مجموعه گفتارها، شهید مطهری، گفتار شانزدهم، رازقیت الهی، انتشارات صدرا.) بعد از این که خداوند با اراده تکوینی‌اش تمام مواهب زمین و اسباب به دست آوردن روزی را برای انسان فراهم کرد، انسان را برای تحصیل روزی از راه حلال تشویق نمود: "و أن لّیس للإنسَن إلاّ ما سعی‌َ" (نجم، 39) و وسعت و تنگی روزی را مشروط به شرایطی کرد که بر زندگی انسانها حکم فرماست از قبیل، تلاش‌ها، کوشش‌ها، اخلاص‌ها و فداکاری‌ها و... پر واضح است، در جامعه‌ای که استفاده از مواهب طبیعی‌اش برای همگان آزاد است، برخی سودجویان و سوءاستفاده کنندگان پیدا می‌شوند که برای مردم و افراد جامعه ناراحتی‌هایی می‌آفرینند و دیگران را از مواهب طبیعی محروم می‌کنند. یا اینکه افرادی بر اثر از دست دادن سرپرستان، از کار، کسب و بهره‌مندی از طبیعت باز می‌مانند که در این جا خداوند برای مبارزه با این پدیده و برای مهار غرایز، تهذیب نفوس و تربیت انسانها طبق اراده تشریعی‌اش از طریق ایثار و فداکاری، و گذشت و انفاق، قوانین را وضع نمود، و مردم را به انفاق و کمک به فقرا توصیه فرموده است. در قرآن آمده است: "و إذا قیل لهم أنفقوا ممّا رزقکم اللّه قال الّذین کفروا للّذین ءامنوَّا أنطعم مَن لّو یشآء اللّه أطعمه إن أنتم إلاّ فی ضلَل مّبین; (یس، 47) و هنگامی که به آنان گفته میشود از آنچه خدا به شما روزی کرده انفاق کنید، کافران به مؤمنان می‌گویند: آیا ما کسی را اطعام کنیم که اگر خدا می‌خواست او را اطعام می‌کرد؟ (پس خدا خواسته که او گرسنه باشد) شما فقط در گمراهی آشکارید" اکنون به وضوح در می‌یابیم که این پاسخ در مقابل توصیه به انفاق، مغالطه‌ای بیش نیست.(ر.ک: المیزان، علامه طباطبایی;، ج 17، ص 93، جامعه مدرسین و نیز / تفسیر نمونه، آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 18، ص 401، دارالکتب الاسلامیة.) از آیات قرآن کریم استفاده میشود که توسعه و تنگی روزی به دست خداست; چنان که میفرماید: "إن‌ّ ربّک یَبسط الرّزق‌َ لِمَن یَشأ و یَقدر إنّه کان بِعبادِه خبیراً بصیراً" (اسرأ،30); بنابراین هر چند اراده و کوشش انسان در زیاد شدن رزق و روزی مؤثر است; "لیس‌َ للإنسَن‌َ إلاّ ما سَعی‌َ" (نجم، 39) ولی اینها "جزءالعلة" و یا از آن هم کمتر به حساب می‌آیند; زیرا اراده و عمل انسان در به دست آمدن رزق و روزی یکی از صدها شرایط است که تمامی اسباب و شرایط به او منتهی میشود، و اوست که بر اساس علم و حکمتش روزی را بین بندگان تقسیم می‌کند; چنانکه میفرماید: "أهم یقسمون رحمت ربّک نحن قسمنا بینهم معیشتهم فی الحیوَة الدّنیا; (زخرف، 32) آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟! ما معیشت آنها را در حیات زندگی در میانشان تقسیم کردیم." همان گونه که بیان کردیم، خواست خداوند متعال "یرزق من یشأ" جزافی نیست; بلکه گشایش و تنگی روزی نیز، روی عللی است که خدا به بندگان دانا و به صلاح آنان آگاه‌تر است. به بعضی افراد به جهت برخی اعمالشان روزی فراوان و به بعضی به سبب عمل‌هایشان (مانند تنبلی، قطع رحم و...) روزی کمتر می‌دهد. برخی را جهت آزمایش، روزی فراوان عطا می‌کند و در کار و زندگیشان گشایش می‌دهد و برخی را جهت آزمایش، روزی کم می‌دهد و... .(اقتباس از: قاموس قرآن، سید علی‌اکبر قرشی، ج 3، ص 8286، دارالکتب‌الاسلامیة، با اندکی اضافات.) eporsesh.com
عنوان سوال:
در کدام سوره قرآن کریم آمده است که من رزق و روزی را برای هر کس که بخواهم گسترش می‌دهم و یا تنگ می‌گیرم؟
پاسخ:
به این نکته در آیه 30 سورة "اسرأ" اشاره شده است.
رازقیت خداوند به این معناست که او موجودات را طوری آفریده که احتیاج به رزق و روزی دارند و طوری خلق شده‌اند که باید از موجود دیگری که خداوند آفریده تغذیه کنند تا بتوانند باقی بمانند، خداوند متعال بین روزی و روزی‌خوار انطباق کامل برقرار کرده است; همچنان که در بعضی موارد روزی را آماده در کنار روزی‌خوار قرار می‌دهد;
چون زمین را پا نباشد جود اوابر را راند هماره سوی او
طفل را چون پا نباشد مادرش‌آید و ریزد وظیفه بر سرش
گاهی نیز روزی خوار وظیفه دارد که به طرف روزی حرکت کند و خود را به روزی برساند; مانند: گیاهان، حیوانات و... امّا در مورد انسان، از آن‌جا که او موجودی عالی‌تر است و افزون بر روزی حیوانات طلب می‌کند; بنابراین، وسایل زیادتری در اختیار او قرار داده، دستگاه هدایت در وجود انسان تقویت شده، به او عقل و علم و فکر داده شده، وحی و نبوت، به کمک او آمده و برایش وظیفه و تکلیف مقرر کرده است.(مجموعه گفتارها، شهید مطهری، گفتار شانزدهم، رازقیت الهی، انتشارات صدرا.)
بعد از این که خداوند با اراده تکوینی‌اش تمام مواهب زمین و اسباب به دست آوردن روزی را برای انسان فراهم کرد، انسان را برای تحصیل روزی از راه حلال تشویق نمود: "و أن لّیس للإنسَن إلاّ ما سعی‌َ" (نجم، 39) و وسعت و تنگی روزی را مشروط به شرایطی کرد که بر زندگی انسانها حکم فرماست از قبیل، تلاش‌ها، کوشش‌ها، اخلاص‌ها و فداکاری‌ها و...
پر واضح است، در جامعه‌ای که استفاده از مواهب طبیعی‌اش برای همگان آزاد است، برخی سودجویان و سوءاستفاده کنندگان پیدا می‌شوند که برای مردم و افراد جامعه ناراحتی‌هایی می‌آفرینند و دیگران را از مواهب طبیعی محروم می‌کنند. یا اینکه افرادی بر اثر از دست دادن سرپرستان، از کار، کسب و بهره‌مندی از طبیعت باز می‌مانند که در این جا خداوند برای مبارزه با این پدیده و برای مهار غرایز، تهذیب نفوس و تربیت انسانها طبق اراده تشریعی‌اش از طریق ایثار و فداکاری، و گذشت و انفاق، قوانین را وضع نمود، و مردم را به انفاق و کمک به فقرا توصیه فرموده است.
در قرآن آمده است: "و إذا قیل لهم أنفقوا ممّا رزقکم اللّه قال الّذین کفروا للّذین ءامنوَّا أنطعم مَن لّو یشآء اللّه أطعمه إن أنتم إلاّ فی ضلَل مّبین; (یس، 47) و هنگامی که به آنان گفته میشود از آنچه خدا به شما روزی کرده انفاق کنید، کافران به مؤمنان می‌گویند: آیا ما کسی را اطعام کنیم که اگر خدا می‌خواست او را اطعام می‌کرد؟ (پس خدا خواسته که او گرسنه باشد) شما فقط در گمراهی آشکارید" اکنون به وضوح در می‌یابیم که این پاسخ در مقابل توصیه به انفاق، مغالطه‌ای بیش نیست.(ر.ک: المیزان، علامه طباطبایی;، ج 17، ص 93، جامعه مدرسین و نیز / تفسیر نمونه، آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 18، ص 401، دارالکتب الاسلامیة.)
از آیات قرآن کریم استفاده میشود که توسعه و تنگی روزی به دست خداست; چنان که میفرماید: "إن‌ّ ربّک یَبسط الرّزق‌َ لِمَن یَشأ و یَقدر إنّه کان بِعبادِه خبیراً بصیراً" (اسرأ،30); بنابراین هر چند اراده و کوشش انسان در زیاد شدن رزق و روزی مؤثر است; "لیس‌َ للإنسَن‌َ إلاّ ما سَعی‌َ" (نجم، 39) ولی اینها "جزءالعلة" و یا از آن هم کمتر به حساب می‌آیند; زیرا اراده و عمل انسان در به دست آمدن رزق و روزی یکی از صدها شرایط است که تمامی اسباب و شرایط به او منتهی میشود، و اوست که بر اساس علم و حکمتش روزی را بین بندگان تقسیم می‌کند; چنانکه میفرماید: "أهم یقسمون رحمت ربّک نحن قسمنا بینهم معیشتهم فی الحیوَة الدّنیا; (زخرف، 32) آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟! ما معیشت آنها را در حیات زندگی در میانشان تقسیم کردیم."
همان گونه که بیان کردیم، خواست خداوند متعال "یرزق من یشأ" جزافی نیست; بلکه گشایش و تنگی روزی نیز، روی عللی است که خدا به بندگان دانا و به صلاح آنان آگاه‌تر است. به بعضی افراد به جهت برخی اعمالشان روزی فراوان و به بعضی به سبب عمل‌هایشان (مانند تنبلی، قطع رحم و...) روزی کمتر می‌دهد. برخی را جهت آزمایش، روزی فراوان عطا می‌کند و در کار و زندگیشان گشایش می‌دهد و برخی را جهت آزمایش، روزی کم می‌دهد و... .(اقتباس از: قاموس قرآن، سید علی‌اکبر قرشی، ج 3، ص 8286، دارالکتب‌الاسلامیة، با اندکی اضافات.)
eporsesh.com
- [سایر] چه کارهایی رزق و روزی را تنگ می کند و فقر می آورد؟
- [سایر] ارتباط رزق و روزی مقرّر شده با تلاش انسان چیست؟
- [سایر] چه کاری رزق و روزی را زیاد می کند؟
- [سایر] رزق و روزی اولاد در آیات چگونه بیان شده است؟
- [سایر] در قرآن آمده است که رزق و روزی انسان علاوه بر حلال بودن، طیب هم باید باشد. میان حلال و طیب چه فرقی است؟
- [سایر] باعرض سلام-جزء29 قرآن کریم شامل چه سوره هایی است؟(اگر من بخواهم جزء29 قرآن کریم را بخوانم،باید چه سوره هایی را بخوانم؟
- [سایر] مهمانی دادن چه تأثیری در رزق و روزی دارد؟
- [سایر] ارتباط رزق و روزی مقرّر شده و تلاش انسان چیست؟
- [سایر] در قرآن منظور از این که خداوند فرموده است: رزق و روزی شما و هرآنچه وعده دارید در آسمان است چیست؟ لطفاً شرح دهید.
- [سایر] در قرآن آمده است که رزق و روزی انسان علاوه بر حلال بودن، طیب هم باید باشد. میان حلال و طیب چه فرقی است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وقت نماز تنگ باشد، یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند مثلاً بترسد که اگر سوره را بخواند دزد، یا درنده یا چیز دیگری باو صدمه بزند نباید سوره را بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وقت نماز تنگ باشد؛ یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند؛ مثلا بترسد که اگر سوره را بخواند؛ دزد یا درنده یا چیز دیگری به او صدمه بزند؛ نباید سوره را بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وقت نماز تنگ باشد، یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند مثلاً بترسد که اگر سوره را بخواند، دزد یا درنده یا چیز دیگری به او صدمه بزند، نباید سوره را بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر وقت نماز تنگ باشد، یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند، مثلاً بترسد که اگر سوره را بخواند دزد یا درنده، یا چیز دیگری به او صدمه بزند، نباید سوره را بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر وقت نماز تنگ باشد یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند، مثلًا بترسد که اگر سوره را بخواند دزد یا درنده یا چیز دیگری به او صدمه بزند، نباید سوره را بخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر وقت نماز تنگ باشد، یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند، مثلاً بترسد که اگر سوره را بخواند، دزد یا درنده، یا چیز دیگری به او صدمه بزند، نباید سوره را بخواند؛ و اگر در کاری عجله داشته باشد، بهطوریکه اگر سوره را بخواند ضرری به او میرسد، میتواند سوره را نخواند.
- [آیت الله مظاهری] اگر وقت نماز تنگ باشد یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند مثلاً بترسد که اگر سوره را بخواند دزد یا درنده یا چیز دیگری به او صدمه بزند، نباید سوره را بخواند ولی اگر در کاری عجله داشته باشد نمیتواند سوره را نخواند.
- [آیت الله سبحانی] اگر وقت نماز تنگ باشد، یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند، مثلا بترسد که اگر سوره را بخواند، دزد یا درنده، یا چیز دیگری به او صدمه بزند، نباید سوره را بخواند و اگر برای کار مهمّی عجله داشته باشد می تواند سوره را نخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وقت نماز تنگ باشد یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند مثلاً بترسد که اگر سوره را بخواند دزد یا درنده یا چیز دیگری به او صدمه بزند نباید سوره را بخواند و اگر در کاری عجله داشته باشد می تواند سوره را نخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر وقت نماز تنگ باشد ، یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند ، مثلاً بترسد که اگر سوره را بخواند ، دزد یا درنده یا چیز دیگری به او صدمه بزند ، یا آنکه کار ضروری داشته باشد ، میتواند سوره را نخواند ، بلکه در صورت تنگی وقت و در بعض از موارد ترس نباید سوره را بخواند .