تأکیدات قرآن بر منع نجوا را بیان کنید.
یکی از آداب اسلامی در معاشرت، این است که در مجالس عمومی، که دیگران هم نشسته اند و ما را می بینند، از سخن گفتن در گوشی و به اصطلاح پچ پچ کردن، بپرهیزیم. در این جا آیات نجوا را گروه بندی کرده و سپس مطالب لازم را یادآوری می کنیم: الف) بعضی آیات حاکی از آنند که خداوند از راز نجوا کنندگان آگاه است و به حساب آنان می رسد. این آیات، بیش تر جنبه تهدید دارند؛ مانند: (الم تر ان الله یعلم ما فی السموات و ما فی الارض ما یکون من نجوی ثلاثة الا هو رابعهم و لا خمسة الا هو سادسهم و لا ادنی من ذلک و لا اکثر الا هو معهم این ما کانوا ثم ینبئهم بما عملوا یوم القیامة ان الله بکل شئ علیم) (1) ((آیا نمی بینی که خدا از آن چه در آسمان و زمین است، آگاهی دارد؟ هیچ رازی را سه کس با هم زیر گوشی نگویند مگر آن که خدا چهارم آن ها باشد و پنج کس نگویند جز آن که خدا ششمین آن ها باشد و نه کم تر و نه بیش تر از این نگویند مگر آن که خدا هر کجا که باشند، با آنان است و سپس در قیامت، آن ها را به اعمال و کردار خود خبر خواهد داد که او به همه چیز دانا است.)) ب) برخی آیات ظهور در مذمت یا نهی از هر نجوایی به طور مطلق دارند؛ مانند: (الم تر الی الذین نهوا عن النجوی ثم یعودون لما نهوا عنه)(2) ((آیا آنان را ندیدی که از نجوا و راز گفتن منع شدند سپس باز گشتند به آن چه که از آن منع شده بودند؟)) ج) بعضی از آیات، نجوا را بر دو بخش کلی تقسیم کرده اند: یکی از دو بخش را نهی و به دیگری فرمان می دهند؛ مانند: (یا ایها الذین آمنوا اذا تناجیتم فلاتتناجوا بالاثم و العدوان و معصیت الرسول و تناجوا بالبر و التقوی و اتقوا الله الذی الیه تحشرون)(3) ای کسانی که ایمان آورده اید! هر گاه سخنی به راز می گویید (مواظب باشید که) هرگز بر بزهکاری و دشمنی و مخالفت با رسول مگویید و بر اساس نیکی و خدا ترسی نجوا کنید. د) بعضی آیات، حکمت نهی از نجوا را بیان می کنند. بعضی از آن ها به انگیزه نجوا کننده و بعضی دیگر به بدی خود به خودی و مطلق نجوا اشاره دارند. آیه های 8 و 9 از سوره مجادله به انگیزه نجوا کننده اشاره دارند و نجواهایی را که بر اساس انگیزه های سوء باشند (گناه و دشمنی و مخالفت با خدا و پیامبر باشند) نهی می کنند؛ اما آیه 10 همان سوره مطلق نجوا را که باعث سوء ظن و نگرانی و حزن و اندوه مؤمنان می شود، بد و شیطانی دانسته است. ه) بعضی از آیات نیز مواردی از نجوا را استثناء کرده اند و آنها را نه تنها بی اشکال دانسته، بلکه ستوده اند؛ زیرا، مصلحت موردی آن ها در حدی است که مفسده نجوا را تحت الشعاع قرار می دهد؛ مانند: (لا خیر فی کثیر من نجواهم الا من امر بصدقه او معروف او اصلاح بین الناس و من یفعل ذلک ابتغاء مرضات الله فسوف نؤتیه اجراً عظیماً) (4) ((در بسیاری از نجواهاشان خیر و صلاحی نیست مگر آن که پنهانی مردم را به دادن صدقه یا انجام کارهای نیک یا اصلاح میان مردم فرمان دهند و کسی که برای خدا و در طلب رضای او چنین کند، پاداش بزرگی به او می دهیم.)) پی نوشتها: 1: مجادله/7 و همچنین آیات: اسراء/47، توبه/78، زخرف/80 2: مجادله/8 و همچنین آیات: مجادله/10، نساء/114 3: مجادله/9 4: نساء/114 eporsesh.com
عنوان سوال:

تأکیدات قرآن بر منع نجوا را بیان کنید.


پاسخ:

یکی از آداب اسلامی در معاشرت، این است که در مجالس عمومی، که دیگران هم نشسته اند و ما را می بینند، از سخن گفتن در گوشی و به اصطلاح پچ پچ کردن، بپرهیزیم.
در این جا آیات نجوا را گروه بندی کرده و سپس مطالب لازم را یادآوری می کنیم:
الف) بعضی آیات حاکی از آنند که خداوند از راز نجوا کنندگان آگاه است و به حساب آنان می رسد. این آیات، بیش تر جنبه تهدید دارند؛ مانند:
(الم تر ان الله یعلم ما فی السموات و ما فی الارض ما یکون من نجوی ثلاثة الا هو رابعهم و لا خمسة الا هو سادسهم و لا ادنی من ذلک و لا اکثر الا هو معهم این ما کانوا ثم ینبئهم بما عملوا یوم القیامة ان الله بکل شئ علیم) (1)
((آیا نمی بینی که خدا از آن چه در آسمان و زمین است، آگاهی دارد؟ هیچ رازی را سه کس با هم زیر گوشی نگویند مگر آن که خدا چهارم آن ها باشد و پنج کس نگویند جز آن که خدا ششمین آن ها باشد و نه کم تر و نه بیش تر از این نگویند مگر آن که خدا هر کجا که باشند، با آنان است و سپس در قیامت، آن ها را به اعمال و کردار خود خبر خواهد داد که او به همه چیز دانا است.))
ب) برخی آیات ظهور در مذمت یا نهی از هر نجوایی به طور مطلق دارند؛ مانند:
(الم تر الی الذین نهوا عن النجوی ثم یعودون لما نهوا عنه)(2)
((آیا آنان را ندیدی که از نجوا و راز گفتن منع شدند سپس باز گشتند به آن چه که از آن منع شده بودند؟))
ج) بعضی از آیات، نجوا را بر دو بخش کلی تقسیم کرده اند: یکی از دو بخش را نهی و به دیگری فرمان می دهند؛ مانند:
(یا ایها الذین آمنوا اذا تناجیتم فلاتتناجوا بالاثم و العدوان و معصیت الرسول و تناجوا بالبر و التقوی و اتقوا الله الذی الیه تحشرون)(3)
ای کسانی که ایمان آورده اید! هر گاه سخنی به راز می گویید (مواظب باشید که) هرگز بر بزهکاری و دشمنی و مخالفت با رسول مگویید و بر اساس نیکی و خدا ترسی نجوا کنید.
د) بعضی آیات، حکمت نهی از نجوا را بیان می کنند. بعضی از آن ها به انگیزه نجوا کننده و بعضی دیگر به بدی خود به خودی و مطلق نجوا اشاره دارند. آیه های 8 و 9 از سوره مجادله به انگیزه نجوا کننده اشاره دارند و نجواهایی را که بر اساس انگیزه های سوء باشند (گناه و دشمنی و مخالفت با خدا و پیامبر باشند) نهی می کنند؛ اما آیه 10 همان سوره مطلق نجوا را که باعث سوء ظن و نگرانی و حزن و اندوه مؤمنان می شود، بد و شیطانی دانسته است.
ه) بعضی از آیات نیز مواردی از نجوا را استثناء کرده اند و آنها را نه تنها بی اشکال دانسته، بلکه ستوده اند؛ زیرا، مصلحت موردی آن ها در حدی است که مفسده نجوا را تحت الشعاع قرار می دهد؛ مانند:
(لا خیر فی کثیر من نجواهم الا من امر بصدقه او معروف او اصلاح بین الناس و من یفعل ذلک ابتغاء مرضات الله فسوف نؤتیه اجراً عظیماً) (4)
((در بسیاری از نجواهاشان خیر و صلاحی نیست مگر آن که پنهانی مردم را به دادن صدقه یا انجام کارهای نیک یا اصلاح میان مردم فرمان دهند و کسی که برای خدا و در طلب رضای او چنین کند، پاداش بزرگی به او می دهیم.))
پی نوشتها:
1: مجادله/7 و همچنین آیات: اسراء/47، توبه/78، زخرف/80
2: مجادله/8 و همچنین آیات: مجادله/10، نساء/114
3: مجادله/9
4: نساء/114
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین