در شأن نزول این آیه آمده است که؛ پیامبر صلی الله علیه و آله گاه که نزد (زینب بنت جحش (که یکی از همسران او بود) میرفت زینب او را نگاه میداشت و از عسلی که تهیه کرده بود خدمت پیامبر میآورد این سخن به گوش عایشه رسید و بر او گران آمد. میگوید من با حفصه (یکی دیگر از همسران پیامبر) قرار گذاشتیم که هر وقت پیامبر صلی الله علیه و آله نزدیک ما آمد فوراً بگوئیم: آیا ضمغ (مغافیه) (که بوی نامناسبی داشت) خوردهای و پیامبر حساسیت زیادی به بوی بد و نامناسب داشت. به این ترتیب روزی پیامبر صلی الله علیه و آله نزد حفصه آمد او این سخن را به پیامبر گفت: حضرت فرمود من مغافیه نخوردهام بلکه عسل نوشیده ام من سوگند یاد میکنم که دیگر از آن عسل ننوشم. ولی این سخن را به کسی مگو، ولی سرانجام او این راز را فاش کرد. بعداً معلوم شد اصل این قضیه توطئهای بوده است. پیامبر سخت ناراحت شد و آیات اول سوره تحریم نازل گشت. مسألهای که در شأن نزول ذکر شده هیچگونه منافاتی با عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ندارد.[1] هرچند بعضی از مفسرین این شأن نزول را قبول ندارند.[2] بنابراین نوشیدن عسل توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در منزل یکی از همسرانش و حوادث بعدی که پیش آمد امری طبیعی است و اتفاق افتادن چنین رخدادی از شأن و عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نمیکاهد و اصولاً پیامبر نه مرتکب کار حرامی شده و نه عمل مکروهی از آن حضرت سرزده است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. علامه طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، (تهران، دارالکتب الاسلامیة)، ج 19، ص 382391. 2. ابراهیم امینی، آیین همسرداری، قم، انتشارات اسلامی. 3. طبرسی، ابوعلیالفضل بن الحسن، مجمعالبیان، (بیروت، دارمکتبة الحیاة)، ج 6، ص 119121. 4. فضل الله سید محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن، ج22. 5. عروسی هویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج5. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 17، ص 241250. [2] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 19، ص 382.
در شأن نزول این آیه آمده است که؛ پیامبر صلی الله علیه و آله گاه که نزد (زینب بنت جحش (که یکی از همسران او بود) میرفت زینب او را نگاه میداشت و از عسلی که تهیه کرده بود خدمت پیامبر میآورد این سخن به گوش عایشه رسید و بر او گران آمد. میگوید من با حفصه (یکی دیگر از همسران پیامبر) قرار گذاشتیم که هر وقت پیامبر صلی الله علیه و آله نزدیک ما آمد فوراً بگوئیم: آیا ضمغ (مغافیه) (که بوی نامناسبی داشت) خوردهای و پیامبر حساسیت زیادی به بوی بد و نامناسب داشت.
به این ترتیب روزی پیامبر صلی الله علیه و آله نزد حفصه آمد او این سخن را به پیامبر گفت: حضرت فرمود من مغافیه نخوردهام بلکه عسل نوشیده ام من سوگند یاد میکنم که دیگر از آن عسل ننوشم. ولی این سخن را به کسی مگو، ولی سرانجام او این راز را فاش کرد. بعداً معلوم شد اصل این قضیه توطئهای بوده است. پیامبر سخت ناراحت شد و آیات اول سوره تحریم نازل گشت.
مسألهای که در شأن نزول ذکر شده هیچگونه منافاتی با عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ندارد.[1] هرچند بعضی از مفسرین این شأن نزول را قبول ندارند.[2]
بنابراین نوشیدن عسل توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در منزل یکی از همسرانش و حوادث بعدی که پیش آمد امری طبیعی است و اتفاق افتادن چنین رخدادی از شأن و عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نمیکاهد و اصولاً پیامبر نه مرتکب کار حرامی شده و نه عمل مکروهی از آن حضرت سرزده است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. علامه طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، (تهران، دارالکتب الاسلامیة)، ج 19، ص 382391.
2. ابراهیم امینی، آیین همسرداری، قم، انتشارات اسلامی.
3. طبرسی، ابوعلیالفضل بن الحسن، مجمعالبیان، (بیروت، دارمکتبة الحیاة)، ج 6، ص 119121.
4. فضل الله سید محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن، ج22.
5. عروسی هویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج5.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 17، ص 241250.
[2] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 19، ص 382.
- [سایر] شأن نزول آیه چهل سوره احزاب چیست؟
- [سایر] شان نزول آیه 223 سوره بقره چیست؟
- [سایر] شأن نزول سوره تحریم چیست؟
- [سایر] شأن نزول سوره تحریم چیست؟
- [سایر] آیا شان نزول سوره عبس ترشرویی پیامبر(ص) است؟
- [سایر] آیا شان نزول سوره عبس ترشرویی پیامبر(ص) است؟
- [سایر] شأن نزول دو آیه آخر سوره حجر چیست؟
- [سایر] تفسیر و شأن نزول آیه 103 سوره نساء چیست؟
- [سایر] شأن نزول و تفسیر آیه 105 سوره نساء چیست؟
- [سایر] شأن نزول دو آیه پایانی سوره حجر چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در نماز یکی از چهار سوره ای(1) را که آیه سجده دارد عمداً بخواند نمازش باطل است.
- [آیت الله سبحانی] احتیاط واجب آن است که خطبه ها پس از زوال آفتاب شروع شود. 1 . سوره جمعه آیه 9 .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در نماز واجب یکی از چهار سوره ای را که آیه سجده دارد(1) عمداً بخواند بنابراحتیاط واجب باید سجده را به جا آورد سپس برخیزد و حمد و سوره دیگری بخواند و نماز را تمام کند و بعد اعاده نماید و چنانچه سهواً مشغول خواندن سوره سجده شود اگر قبل از رسیدن به آیه سجده متوجه گردد باید آن سوره را رها کرده و سوره دیگری بخواند و اگر از نصف گذشته باشد احتیاطاً نماز را اعاده کند اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد باید به ترتیب بالا عمل کند. 1. سوره الم سجده سوره حم سجده (فصلت) سوره والنجم و سوره اقرأ (علق).
- [آیت الله جوادی آملی] .در چهار سوره قرآن, آیه سجده هست: آیه 15 سوره (سجده), آیه 37 سوره (فصّلت), آیه 62 سوره (نجم) و آیه 19 سوره (علق). هر کس یکی از این چهار آیه را بخواند یا گوش فرا دهد، پس از تمام شدن آیه، فوراً باید سجده کند و اگر آن را فراموش کرده، هر وقت یادش آمد, باید سجده نماید.
- [آیت الله بهجت] در هریک از چهار سوره: (سجده) (سوره32)، (فصّلت) (سوره?1)، (نجم) (سوره?3)، (علق) (سوره9?)، یک آیه سجده است که اگر انسان بخواند یا به آن گوش دهد، بعد از تمام شدن آن آیه، باید فوراً سجده کند؛ و اگر فراموش کرد هر وقت یادش آمد باید سجده نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله مظاهری] سه چیز بر جنب حرام است: اوّل: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و اسم پیغمبران و امامان و حضرت زهراعلیهم السلام. دوّم: گذاشتن چیزی یا توقف در مساجد و حرم ائمّه طاهرینعلیهم السلام، ولی اگر از یک در مسجد یا حرم داخل شود و از در دیگر خارج شود مانعی ندارد مگر مسجدالحرام و مسجد پیغمبراکرمصلی الله علیه وآله وسلم، ولی توقف در جاهایی که مربوط بهمسجد است ولی مسجد نیست و توقف در صحنها و رواقهای پیامبران و ائمه علیهم السلام و حرمهای امامزادهها مانعی ندارد. سوّم: خواندن هر یک از آیاتی که سجده واجب دارد و آن آیات در چهار سوره است: 1 - آیه پانزده، سورة سجده 2 - آیه سی و هفت، سورة فصّلت. 3 - آیه شصت و دو، سورة النّجم. 4 - آیه نوزده، سورة علق.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکة یس و الصافات و آیه الکرسی و آیه پنجاه و چهارم ازو سورة اعراف و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هر چه ازو قرآن ممکن بخوانند .
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه مستحبّی اولاد اگر اسباب اذیّت پدر ومادر یا جدّ شود، حرام است.