شأن نزول آیه 1 از سوره تحریم چیست؟ و آیا منافاتی با عظمت پیامبر دارد؟
در شأن نزول این آیه آمده است که؛ پیامبر صلی الله علیه و آله گاه که نزد (زینب بنت جحش (که یکی از همسران او بود) می‌رفت زینب او را نگاه می‌داشت و از عسلی که تهیه کرده بود خدمت پیامبر می‌آورد این سخن به گوش عایشه رسید و بر او گران آمد. می‌گوید من با حفصه (یکی دیگر از همسران پیامبر) قرار گذاشتیم که هر وقت پیامبر صلی الله علیه و آله نزدیک ما آمد فوراً بگوئیم: آیا ضمغ (مغافیه) (که بوی نامناسبی داشت) خورده‌ای و پیامبر حساسیت زیادی به بوی بد و نامناسب داشت. به این ترتیب روزی پیامبر صلی الله علیه و آله نزد حفصه آمد او این سخن را به پیامبر گفت: حضرت فرمود من مغافیه نخورده‌ام بلکه عسل نوشیده ام من سوگند یاد می‌کنم که دیگر از آن عسل ننوشم. ولی این سخن را به کسی مگو، ولی سرانجام او این راز را فاش کرد. بعداً معلوم شد اصل این قضیه توطئه‌ای بوده است. پیامبر سخت ناراحت شد و آیات اول سوره تحریم نازل گشت. مسأله‌ای که در شأن نزول ذکر شده هیچ‌گونه منافاتی با عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ندارد.[1] هرچند بعضی از مفسرین این شأن نزول را قبول ندارند.[2] بنابراین نوشیدن عسل توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در منزل یکی از همسرانش و حوادث بعدی که پیش آمد امری طبیعی است و اتفاق افتادن چنین رخدادی از شأن و عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نمی‌کاهد و اصولاً پیامبر نه مرتکب کار حرامی شده و نه عمل مکروهی از آن حضرت سرزده است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. علامه طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، (تهران، دارالکتب الاسلامیة)، ج 19، ص 382391. 2. ابراهیم امینی، آیین همسرداری، قم، انتشارات اسلامی. 3. طبرسی، ابوعلی‌الفضل بن الحسن، مجمع‌البیان، (بیروت، دارمکتبة الحیاة)، ج 6، ص 119121. 4. فضل الله سید محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن، ج22. 5. عروسی هویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج5. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 17، ص 241250. [2] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 19، ص 382.
عنوان سوال:

شأن نزول آیه 1 از سوره تحریم چیست؟ و آیا منافاتی با عظمت پیامبر دارد؟


پاسخ:

در شأن نزول این آیه آمده است که؛ پیامبر صلی الله علیه و آله گاه که نزد (زینب بنت جحش (که یکی از همسران او بود) می‌رفت زینب او را نگاه می‌داشت و از عسلی که تهیه کرده بود خدمت پیامبر می‌آورد این سخن به گوش عایشه رسید و بر او گران آمد. می‌گوید من با حفصه (یکی دیگر از همسران پیامبر) قرار گذاشتیم که هر وقت پیامبر صلی الله علیه و آله نزدیک ما آمد فوراً بگوئیم: آیا ضمغ (مغافیه) (که بوی نامناسبی داشت) خورده‌ای و پیامبر حساسیت زیادی به بوی بد و نامناسب داشت.
به این ترتیب روزی پیامبر صلی الله علیه و آله نزد حفصه آمد او این سخن را به پیامبر گفت: حضرت فرمود من مغافیه نخورده‌ام بلکه عسل نوشیده ام من سوگند یاد می‌کنم که دیگر از آن عسل ننوشم. ولی این سخن را به کسی مگو، ولی سرانجام او این راز را فاش کرد. بعداً معلوم شد اصل این قضیه توطئه‌ای بوده است. پیامبر سخت ناراحت شد و آیات اول سوره تحریم نازل گشت.
مسأله‌ای که در شأن نزول ذکر شده هیچ‌گونه منافاتی با عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ندارد.[1] هرچند بعضی از مفسرین این شأن نزول را قبول ندارند.[2]
بنابراین نوشیدن عسل توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در منزل یکی از همسرانش و حوادث بعدی که پیش آمد امری طبیعی است و اتفاق افتادن چنین رخدادی از شأن و عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نمی‌کاهد و اصولاً پیامبر نه مرتکب کار حرامی شده و نه عمل مکروهی از آن حضرت سرزده است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. علامه طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، (تهران، دارالکتب الاسلامیة)، ج 19، ص 382391.
2. ابراهیم امینی، آیین همسرداری، قم، انتشارات اسلامی.
3. طبرسی، ابوعلی‌الفضل بن الحسن، مجمع‌البیان، (بیروت، دارمکتبة الحیاة)، ج 6، ص 119121.
4. فضل الله سید محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن، ج22.
5. عروسی هویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج5.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 17، ص 241250.
[2] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 19، ص 382.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین