نام و معانی سوره‌های قرآن را ذکر کنید؟ - پرسش و پاسخ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی (امین)

سوره‌های قران

فهرست سوره‌های قرآن:

معانی

این علم یکی از ارکان بلاغت محسوب می‌شود و اصول و قواعدی را آموزش می‌دهد که می‌توان با آنها لفظ را مطابق با مقتضای حال، به کار برد، اموری هم چون تقدیم، تأخیر و حذف و یا ذکر هر یک از ارکان جمله و نیز ایجاز و اطناب و فصل و وصل کلام به هم.... مباحث این علم را تشکیل می‌دهند. [۱]مقتضای حال، رکن اساسی این علم است. چرا که موقعیت مخاطب نقش فراوانی در شکل دهی به جمله دارد و گوینده و نویسنده باید کلام خود را به نوعی شکل دهد که مخاطب هم آن را به خوبی بفهمدو هم آزرده نشود. و این وظیفه علم معانی است.به عبارت بهتر مراد از معانی در علم معانی، معانی ثانویه است. یعنی اغراضی که متکلم دارد و به خاطر همان اغراض، اسلوب خاصی به کلام خود می‌دهد. [۲] و مثلاً یک جمله‌امری مثل «برف را ببین» به جای جمله خبری «برف زیادی باریده است» به کار برده می‌شود. تا تعجب متکلم ابراز شود. [۳]

محمد هادی معرفت

محمد هادی معرفت (۱۳۰۹-۱۳۸۵ش) از عالمان شیعه و محققان علوم قرآنی است. در کربلا متولد شد و خاندانش از نوادگان شیخ عبدالعالی میسی هستند. تحصیلات حوزوی را در حوزه‎های علمیه کربلا، نجف و قم گذراند و سپس در کنار فقه و اصول، توان خود را در تفسیر و علوم قرآن گذارد. کتاب‌هایی از وی در این عرصه باقی مانده،که صیانة القرآن من التحریف و التفسیر و المفسرون از جمله آن‌هاست. محمد هادی معرفت در دی ۱۳۸۵ شمسی درگذشت و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.

حروف مقطعه قران

حروف مقطعه قرآن، حروف واقع در آغاز بعضی از سوره‌های قرآن؛ فواتح سور است.

جمع قران کریم

این مقاله را این پرسش آغاز می کنیم، آیا قرآن در زمان پیامبر گرامی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم جمع آوری شده است یا پس از درگذشت وی؟. هر گاه در زمان خود پیامبر گردآوری شده است پس اینکه گفته شده عثمان قرآن را جمع آوری نموده مقصود از آن چیست؟!

سوره‌های قران

فهرست سوره‌های قرآن:

ایه 33 احزاب

آیه ۳۳ احزاب یا آیه تطهیر به آیه ۳۳ سوره احزاب، در باره پاک بودن اهل بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از هر نوع پلیدی اطلاق می‌شود.

اسامی پیامبر

مشهورترین نام پیامبر، «محمد» (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و لقب مشهور ایشان، «مصطفی» و کنیه مشهورش «ابوالقاسم» است.

پیامبر اسلام

مُحَمَّد بن عَبدُاللّه بن عَبدُالمُطّلِب بن هاشم (عام الفیل–۱۱ق)، پیامبر اسلام، از پیامبران اولوالعزم و آخرین پیامبر الهی. معجزه اصلی او قرآن است و مردم را به یکتاپرستی و اخلاق نیک دعوت کرد.

حضرت ابراهیم

حضرت ابراهیم علیه السلام مشهور به ابراهیم خلیل، دومین پیامبر اولوالعزم، جد بزرگ دو گروه، عرب از طریق پسرش حضرت اسماعیل(ع) و بنی اسرائیل از طریق فرزند دیگرش اسحاق است.

بهشت و جهنم

یکی از آسیبهای عقل گرائی، تحلیل عناوین معرفتی با توهمات غیر علمی است. نتیجه این روش نادرست، انکار برخی معارف را به دنبال دارد. انکار وجود بهشت و جهنم از جمله مسائلی است که اکثر معتزله به سبب اتخاذ این روش به آن دچار شده‌اند.

روز رستاخیز

یَوْمُ الْبَعْث به معنای روز برانگیخته شدن‌ یکی از نامهای قیامت است که در قرآن هم آمده است.

سید محمدرضا

سیدمحمدرضا ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سیّدمحمدرضا بن سیدمحمدمهدی بحرالعلوم، سیّدمحمدرضا بن سیدمحمدمهدی بحرالعلوم تنها پسر بازمانده از بحرالعلوم• سید محمدرضا سعیدی، از علمای معاصر شیعه و از مبارزان و شهدای انقلاب• سید محمدرضا شیرازی، معروف به مجدد ثانی و صاحب موسوعه صد و ده جلدی «الفقه» و اولین نوه آیت‌الله العظمی سید میرزا مهدی شیرازی• سید محمد رضا گلپایگانی، از مراجع بزرگ و علمای معاصر شیعه• سید محمد رضا جلالی حسینی‌، از عالمان و محققان و نسخه شناسان معاصر

علوم قرانی

علوم قرآن عبارت است از مجموعه علومی كه برای فهمیدن و شناخت هرچه بیشتر و دقیق‌تر قرآن، آموختن آن لازم است. لذا برای هر مفسر و محقق قرآنی شناخت این علوم لازم است.

تاریخ قران

کتاب تاریخ قرآن کتابی است به زبان آلمانی در حوزه پژوهشهای قرآنی و منسوب به تئودور نولدکه.

حروف مقطعه

حروفِ مُقَطَّعَه، یک یا چند حرف که در آغاز ۲۹ سوره قرآن کریم، پس از بَسْمَلَه، قرار دارند و جداجدا و گسسته خوانده می‌شوند.

قران کریم

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) اصحابش قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

چهارپایان

انعام، نامی برای چهارپایان دامی می‌باشد.

حبیب الله

حبیب‌الله ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ملا حبیب الله شریف کاشانی، یکی از علما و مراجع بزرگ شیعی• ملاحبیب‌الله باغنوی شیرازی، از علمای ایرانی در قرن دهم هجری و متبحّر در علوم عقلی• میرزا حبیب الله رشتی، از بزرگ‌ترین فقهای جهان تشیع و یگانه‌ی دوران خود• حبیب‌الله ثابت پارسال، سرمایه‌دار و بازرگان بهائی و مؤسس تلویزیون ایران

حضرت مریم

مریم بنت عمران که به عنوان زنی مطهّره در قرآن از ایشان یاد شده است، بانویی پاکدامن و انسان نمونه‏ ای است که خداوند ایشان را به عنوان الگو و نمونه انسانها معرفی کرده است.

حضرت یوسف

داستان یوسف(ع) در قرآن به عنوان «اَحسَنُ القِصَص؛ نیکوترین داستان‌ها» معرفی شده، چنان که در آیه ۳ سوره یوسف می‌خوانیم خداوند می‌فرماید:«نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیک أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَینا إِلَیک هذَا الْقُرْآنَ؛ ما بهترین سرگذشتها را از طریق این قرآن ـ که به تو وحی کردیم ـ بر تو بازگو می‌کنیم.» [۱]

حضرت یونس

یونس(ع)از پیامبران بنی اسرائیل است كه بعد از سلیمان ظهور كرد، و بعضی او را از نوادگان حضرت ابراهیم(ع) دانسته‌اند [۱] [۲]، و به خاطر این كه در شكم ماهی قرار گرفت، با لقب «ذو النّون» (نون به معنی ماهی است) و «صاحب الحوت» خوانده می‌شد.

محمد هادی

محمدهادی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمدهادی تهرانی، فقیه و اصولی قرن سیزدهم• محمدهادی بیرجندی هادوی، فقیه و شاعر امامی قرن سیزدهم و چهاردهم• محمدهادی مازندرانی، مؤلف و خوش‌نویس اواخر دروه صفوی• محمدهادی معرفت، از علمای معاصر• محمد هادی بن معین الدین محمد الشریف الشیرازی، معروف به آصف شیراز مولف الکشف الوافی فی شرح اصول الکافی

عقد نکاح

نکاح در لغت بنابر مشهور به معنی وطی است. پس استعمال آن در عقد و تزویج مجاز خواهد بود.

فخرفروشی

فخرفروشی: احساس برتری نسبت به دیگران داشتن؛ به خود مباهات و افتخار کردن را گویند.

حضرت نوح

حضرت نوح علیه السلام نخستین پیامبر اولوالعزم بود که خداوند او را با کتاب و شریعت مبعوث فرمود. شریعت و کتاب او نخستین شریعت و کتابی بود که مشتمل بر قوانین و احکام الهی بوده است. حضرت نوح دومین پدر نسل کنونی انسان است و بجز آدم و ادریس که قبل از او بودند، نسبت سایر پیغمبران الهی به او منتهی می‌گردد.

حضرت هود

یكی از پیامبرانی كه نام او در قرآن (ده بار) آمده، و یك سوره به نام او نامیده شده، حضرت هود(ع)است.

خیر کثیر

کوثر، واژه‌ای قرآنی به معنای خیر زیاد است؛ این کلمه با کثیر ارتباط لفظی دارد،و یک بار در قرآن، در سوره کوثر آمده است. [۱]

جمع قران

جمع و تالیف قرآن به شکل کنونی، در یک زمان صورت نگرفته،بلکه به مرور زمان و به دست افراد و گروه‌های مختلف انجام شده است.

ال عمران

آل عِمران، از اعلام قرآنی به معنای خاندان عمران. منظور از آن عیسی و مریم است که خدا در قرآن از آنان به نیکی یاد کرده است. البته برخی منظور از آن را موسی و هارون دانسته‌اند.

ایت الله

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

پیامبران

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

ابراهیم

حضرت ابراهیم علیه السلام مشهور به ابراهیم خلیل، دومین پیامبر اولوالعزم، نیای بزرگ عرب از طریق پسرش حضرت اسماعیل(ع) و بنی اسرائیل از طریق پسر دیگرش حضرت اسحاق (ع) است.

غار حرا

کوه حِراء، در شهر مکه، اولین جایگاه نزول وحی بر حضرت محمد (ص) که به همین دلیل جبل النور (کوه نور) هم خوانده می‌شود. غار حِراء در این کوه واقع است و پیامبر(ص) پیش از اسلام هر سال مدتی را در آن به خلوت و عبادت می‌گذراند[۱] و خدا آن حضرت را در آنجا به رسالت مبعوث کرد.

رستاخیز

از نام های مشهور روز رستاخیز یوم القیامه است که در قرآن مکرر به آن اشاره شده است.

روشنایی

روشنايى نور، روشنى، مقابل تاريکى را روشناي مي گويند.از آن به مناسبت در باب طهارت و صلح سخن گفته ‌اند.

شرح صدر

یکی از مفاهیم اخلاقی که در قرآن و تعالیم اهل‌بیت بر آن تأکید شده است، شرح صدر می‌باشد. از آیات قرآن برمی‌آید که شرح صدر ابزاری است که پیامبران الهی در مسیر رسالت خویش از آن بهره می‌گرفتند و در سایه این موهبت الهی، به تبلیغ دین و ارشاد مردم می‌پرداختند. این ویژگی در پیامبران الهی مانند نوح علیه السلام ، ابراهیم علیه السلام و موسی علیه السلام یافت می‌شود. تجلی بیشتر شرح صدر در اخلاق حسنه پیامبر گرامی‌اسلام صلی الله علیه وآله است که هم‌ردیف سایر معجزات پیامبران دیگر شمرده شده است.

شهر مکه

مَکّه نام شهری است در کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان که اعمال حج در آن انجام می‌شود.

محمدرضا

محمدرضا ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمدرضا حکیمی، معروف به ابوالملّه، از علمای مبارز مشروطه‌خواه• محمدرضا اصفهانی، از علمای قرن چهاردهم• محمدرضا بن عبدالمطلب تبریزی، فقیه، خطیب، خوش‌نویس و شاعر شیعی قرن دوازدهم• محمدرضا تنکابنی، از علمای قرن چهاردهم• محمدرضا جباری‌، از محققین حوزه علمیه قم• محمدرضا جرقوئیه‌ای، از علمای شهید معاصر• محمدرضا قمشه‌ای، وی شخصیت برجسته علمی در رشته حکمت و عرفان• محمدرضا کرمانی، از علمای معاصر و از مبارزین با طاغوت• محمدرضا مسجدشاهی، معروف به آقا رضا اصفهانی، فقیه و دانشمند معاصر• محمدرضا مظفر، از علمای شیعه است• محمدرضا معزّی دزفولی، از علما و فقهای معاصر• محمدرضا مهدوی کنی، یکی از علمای فعال در مبارزات سیاسی در مقابل رژیم شاه• محمدرضا والی زاده معجزی، محقق و پژوهشگر معاصر• محمد رضا توسلی محلاتی، از نمایندگان امام خمینی در حج ۱۴۰۰ق./ ۱۳۵۹ ش. و ۱۴۰۱ ق./۱۳۶۰ ش• محمد رضا فوادیان‌، از نویسندگان معاصر• محمد رضا لاهوری مولوی، از صوفیان شیعه مذهب هند در قرن یازدهم هجری قمری • سیّدمحمدرضا بن سیدمحمدمهدی بحرالعلوم، سیّدمحمدرضا بن سیدمحمدمهدی بحرالعلوم تنها پسر بازمانده از بحرالعلوم• سید محمدرضا سعیدی، از علمای معاصر شیعه و از مبارزان و شهدای انقلاب• سید محمدرضا شیرازی، معروف به مجدد ثانی و صاحب موسوعه صد و ده جلدی «الفقه» و اولین نوه آیت‌الله العظمی سید میرزا مهدی شیرازی• سید محمد رضا گلپایگانی، از مراجع بزرگ و علمای معاصر شیعه• سید محمد رضا جلالی حسینی‌، از عالمان و محققان و نسخه شناسان معاصر

منافقان

از نخستین روزی که اسلام به مدینه وارد شد نفاق هم در این شهر شکل گرفت. منافقان در صفوف مؤمنان رخنه می‌کردند و با گوش‌های شنوایی که در میان مؤمنان داشتند تخم تردید و ضعف و شکست را در میان آنان می‌پراکندند.

منافقون

منافقون ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره منافقون، به ترتیب مصحف شصت و سومین، و به ترتیب نزول صد و چهارمین سوره قرآن و مدنی• منافقون (نفاق)، از ماده نفق و نفاق و اطلاق شده بر فرد ایمان ظاهرساز

ممتحنه

سوره ممتحنه، از سوره‌های مدنی قرآن کریم، شصتمین سوره به ترتیب کتابت و نود و یکمین سوره به ترتیب نزول.

مناظره

مناظره در لغت «مباحثه کردن درباره‌ی حقیقت و ماهیت چیزی، یا با هم سؤال و جواب کردن است».

نایینی

محمدحسین در سال ۱۲۴۰ ش. / ۱۲۷۷ ق. در شهر نایین و در خاندانی فاضل و محیطی روحانی و خانه‌ای پر مهر و عطوفت، قدم به عرصه گیتی نهاد و با قدوم مبارک خود آن خانه را رونق و صفایی افزون بخشید. [۱]پدر او شیخ الاسلام میرزا عبدالرحیم، از خاندان بزرگ منوچهری بود که در شهر اصفهان پدرانش - پشت به پشت - لقب شیخ الاسلامی داشتند. خاندان نایینی در اصفهان به بهره‌مندی از خوبیها شهره عام و خاص و از نظر علم و دینداری زبانزد همگان بودند و خانه ایشان در زمان بروز مشکلات پناه مستمندان بود.

نازعات

سوره نازعات به این مناسبت «‌نازعات‌» می‌نامند چون با سوگند خداوند به نازعات آغاز می‌گردد. از نظر حجم از سوره‌های مفصلات یعنی از سوره‌های نسبتا کوچک است. سیزدهمین سوره از سوره هایی است که با سوگند آغاز می‌گردد و شامل پنج سوگند پیاپی است.

مرسلات

هفتاد و هفتمین سوره قرآن مرسلات نام دارد؛ انتخاب نام «مرسلات» برای این سوره به تناسب نخستین آیه این سوره است؛ [۱] [۲]چون این سوره با کلمه «و المرسلات» آغاز شده، این سوره «مرسلات» نام گرفته است.

مطففین

سوره مطففین یا سوره تطفیف هشتاد و سومین سوره قرآن کریم است.

مجادله

سوره مجادله سوره پنجاه و هشتم قرآن کریم است.

کافرون

کافرون ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره کافرون، یکصد و نهمین سوره قرآن کریم • کافران، کافر یا همان فاعل کفر به معنی فرد بدون ایمان

شکافتن

پاره کردن به معنای شکافتن، دریدن است واز آن در بابهاى طهارت، حج و کفارات سخن رفته است.

عنکبوت

عنکبوت ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره عنکبوت، بیست و نهمین سوره قرآن کریم• خانه عنکبوت، از باب تشبیه در برخی آیات قرآن کاربردهای دیگر• عنکبوت (حشره)، از حشرات و دارای احکام خاص در فقه اسلامی

عیب‌جو

عیب جویی یکی از رذایل اخلاقی است که قرآن با تعبیرهای مختلف از آن نهی کرده و عیب جو رامورد نکوهش قرار داده است. [۱]

عادیات

سوره عادیات صدمین سوره قرآن کریم است و از آن در باب صلات نام برده‌اند.

خورشید

خورشید به معنای آفتاب است. از آن در بابهای طهارت، صلات و نکاح سخن رفته است.

ذاریات

سوره ذاریات، ۵۱ سورۀ قرآن کریم در ترتیب مصحف می‌باشد.

خاندان

آل، خانواده، عائله، خاندان، تیره، اهل، عشیره، پیروان، وابستگان به یک معنی هستند.

پیروزی

موفقیت در نبرد و شکست دشمن به یاری خداوند را پیروزی گویند.

بخشنده

جود صفت نیکو است و در روایات به آن توصیه شده است. این عنوان به مناسبت در باب زکات و صوم به کار رفته است.

الحاقه

سوره‌ حاقّه یکی از سوره‌های قرآن کریم است. از آن به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

انشراح

اِنْشِراح‌، نود و چهارمین‌ سوره‌ از قرآن‌ مجید، دارای‌ ۸ آیه‌، ۲۹ کلمه‌ و ۱۰۲ حرف‌ است. از این سوره در باب صلات سخن رفته است.

انشقاق

اِنْشِقاق‌، نام‌ هشتاد و چهارمین‌ سوره‌ از قرآن‌ مجید، دارای ۲۵ (یا ۲۳) آیه‌، ۱۱۹ کلمه‌ و ۴۳۶ حرف است‌ و بحث درباره این سوره در باب صلات آمده است.

انفطار

اِنْفِطار، نام‌ هشتاد و دومین‌ سوره‌ از قرآن‌ مجید، دارای ۱۹ آیه‌، ۸۸ کلمه‌ و ۳۲۵ حرف‌ است. از این سوره به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

فروتنی

تواضع، به معنای فروتنی، از فضائل اخلاقی است که در قرآن و حدیث و متون اخلاقی و عرفانی بر آن تأکید شده است. این واژه در اخلاق دینی مسلمانان جایگاهی ویژه دارد که آن را از حد صرف فضیلتی ممدوح فرا‌تر می‌برد. متون دینی سرشار از نمونه‌های اخلاقی تواضع است و بسیاری از بزرگان دین، به این صفت ستوده شده‌اند.

انبیاء

سوره انبیاء سوره بیست و یکم قرآن کریم و هفتاد و سومين سوره‌ در ترتیب نزول و از سوره‌های مکی است. در این سوره نام شانزده پیامبر آمده و به همین دلیل انبیاء نامیده شده است. از موضوعات اساسی سوره انبیاء توحید، نبوت و معاد است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که هرکس سوره انبیاء را بخواند خدا با او به آسانی حساب می‌کند و او را می‌بخشاید و همه پیامبرانی که نامشان در قرآن است او را سلام می‌گویند.

مومنون

سوره مؤمنون با اشاره به اوصاف مومنان آغاز می‌شود در دو جا و مجموعا در ۱۶ آیه ۱۵ صفت از صفات مؤمنان را بیان می‌کند، از نظر حجم از سوره‌های مئون و متوسط و کمی کمتر از نیم جزء قرآن است.

اجتماع

واژه اجتماع ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اجتماع (فقه)، به معنای جمع شدن چند چیز باهم و دارای کاربرد در فقه• اجتماع (منطق)، به هم پیوستن و باهم گردآمدن و دارای کاربرد در منطق

شاعران

این رده تنها حاوی زیرردهٔ زیر است.

اشکار

آشکار به شیء یا فرد پیدا در مقابل شیء یا فرد پنهان و نهان اطلاق می‌شود و از آن در بابهای زکات، خمس، جهاد، تجارت، نکاح و حدود سخن رفته است.

قیامت

قیامت، بنابر آموزه‌های اسلامی نام روزی است که تمام انسان‌ها به خواست الهی برای محاسبه اعمالی که در دنیا انجام داده‌اند در پیشگاه الهی جمع می‌شوند. پیش از این روز وقایعی شگفت در زمین و آسمان روی می‌دهد که به اشراط الساعه معروف است. قرآن و روایات تاکید دارند که زمان قیامت، بر کسی جز خدا معلوم نیست.

منابع

جهت بحث مربوط به قابل اعتماد بودن یک منبع خاص ویکی‌شیعه:تابلوی اعلانات منابع معتبر را ببینید.

احزاب

احزاب ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره احزاب، سی و سومین سوره در ترتیب مصحف و از سوره‌های مدنی• احزاب قرآن، تقسیم هر جزء قرآن به چهار حزب• احزاب دینی، پیدایش احزاب و گروه‌های دینی، پدیده‌ای منفی و ناصواب

احقاف

احقاف ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره احقاف، چهل و ششمین سوره قرآن کریم و از سوره‌های مکی• صحرای احقاف، صحراى ناهموار با تپّه‌هاى شنى، همان سرزمين قوم عاد

اشیاء

شی‌ء: چیز را گویند و جمع آن اشیاء می‌باشد. از آن به مناسبت در باب وصیّت و اقرار سخن گفته‌اند.

اظهار

اظهار در دو معنای آشکار کردن و ادای حرف از مخرج بدون ادغام و غنّه. از اظهار به مفهوم نخست به مناسبت در باب‌های طهارت، حج، جهاد، تجارت، تفلیس، صدقات، نکاح، طلاق، لعان، و حدود سخن رفته است. اظهار به مفهوم دوم از اصطلاحات دانش تجوید است و از آن به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

فاتحه

سوره فاتحه یا حمد نخستین سوره قرآن کریم، ملقب به ام الکتاب. این سوره از سوره‌های «قصار» است که در عین اختصار، بنا بر روایات، در معنا بزرگ و «ام الکتاب» و اساس قرآن است. سورهٔ فاتحه، در نمازهای واجب و مستحب خوانده می‌شود و محتوای اصلی آن، توحید و سپاس خداوند است.

شعراء

سوره شُعَراء دوازدهمین سوره از سوره‌های بیست و نه گانه مقطعات است. این سوره به خاطر بیان حال شعرا و اشاره به شاعران حقگو و باطل گو در اواخر این سوره، شعراء نامیده شده است. نام دیگر این سوره جامعه است.

صافات

سوره صافات سی‌وهفتمین سوره قرآن به ترتیب کتابت و چهلمین سوره به ترتیب نزول و از سوره‌های مکی است. این سوره با ۱۸۲ آیه بر محور توحید، تهدید مشرکان و بشارت مؤمنین است. بنابر روایات، خواندن سوره یس و صافات در روز جمعه و دعا کردن بعد از آن، موجب استجابت دعا است.

انعام

سوره انعام، انعام نامگذاری شده است چون در طی ۱۵ آیه در این سوره از انعام (احشام، چهارپایان) سخن به میان آمده است. از نظر حجم و کمیت از سوره‌های طوال هفتگانه و یکی از سوره‌های طولانی قرآن است و احکام فقهی و اعتقادی در این سوره آمده است.

تغابن

سوره تَغابُن شصت و چهارمین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن که در جزء ۲۸ قرآن جای گرفته است. این سوره را تغابن می‌نامند چون در آیه ۹ این سوره روز قیامت، یوم التغابن (روز غبن و حسرت) نامیده شده است. معاد و روز جزاء، مسأله آفرینش انسان، و چند دستور اخلاقی و اجتماعی مانند توکل به خدا، پسندیدگی قرض الحسنه و قرض دادن در راه خدا و اجتناب از بُخل از موضوعات این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر(ص) آمده كسى كه سوره تغابن را قرائت كند، مرگ ناگهانی از او دفع می‌شود.

حجرات

سوره حُجُرات چهل و نهمین سوره قرآن و از سوره‌های مدنی است. این سوره، درباره آداب برخورد با پیامبر(ص) و نیز اخلاق اجتماعی همچون سوء ظن، تَجَسُّس و غیبت، سخن می‌گوید. آیه اُخُوت از آیات مشهور سوره حجرات است که مؤمنان را برادر یکدیگر معرفی کرده و بیان داشته است که در صورت وقوعِ درگیری میان آنان، دیگر مسلمانان وظیفه دارند آنان را آشتی دهند.

انفال

اَنْفال‌، اصطلاحى‌ قرآنى‌ و فقهى‌ كه‌ در فقه امامیه عبارت‌ است از اموالى‌ كه‌ از جانب‌ خداوند در اختیار پیامبر اکرم(ص) و پس‌ از آن‌ حضرت‌ در اختیار امامان‌(ع‌) قرار گرفته‌ و در عصر غیبت‌ نیز در اختیار امام زمان(عج) است‌. غنیمت‌های برجسته جنگ‌ها، قله کوه‌ها، دریاها، زمین‌های موات، بستر رودخانه‌ها، مال بدون وارث از جمله موارد مربوط به انفال است.

توحید

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

تحریم

حرام، در فقه اسلامی، به عملی گفته می‌شود که ترک آن از مردم خواسته شده و انجام آن مستوجب عقاب است. حرمت، از احکام پنجگانه فقهی، و به معنای ممنوعیت انجام کار حرام است.

اسراء

سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَ‌یٰ بِعَبْدِهِ لَيلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَ‌امِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِي بَارَ‌کْنَا حَوْلَهُ لِنُرِ‌يهُ مِنْ آياتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ‌﴿۱﴾ (ترجمه: منزّه است آن [خدایی‌] که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی -که پیرامون آن را برکت داده‌ایم- سیر داد، تا از نشانه‌های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست.﴿۱﴾)[ ۱۷–۱]

اصحاب

صَحابَه به مسلمانانی گفته می‌شود که پیامبر اکرم(ص) را ملاقات کرده‌اند و تا پایان عمر به او ایمان داشته‌اند. شمار صحابه پیامبر (ص) را بیش از ۱۰۰ هزار نفر دانسته‌اند. بنابر نظریه رسمی اهل سنت، همه صحابه عادل بوده‌اند و چنانچه عملی خلاف عدالت از آنان سر زده باشد، به سبب خطای در اجتهاد بوده است، ولی از نظرگاه شیعه، صحابه از این لحاظ با دیگر مسلمانان فرقی ندارند و عدالت هر یک از آنها باید به طریق معتبر ثابت شود. برای زنان نیز تعبیر صحابیات به کار رفته است.

اعراف

اعراف ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره کند:

اوایل

الاوائل ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد: • الاوایل (شوشتری)، اثر محمدتقی شوشتری، درباره اولین‌ها در امور مختلف، با استفاده از احادیث اهل بیت (علیه‌السّلام) و اخبار و تاریخ، به زبان عربی• الأوائل‌ (ابوهلال عسکری)، نوشته ابو هلال عسکری، حسن بن عبدالله بن سهل (وفات - ۳۹۵ ه) شاعر، ادیب، لغت‌شناس در موضوع اوائل و به زبان عربی• اوائل (سرآغازها)، آگاهی درباره سرآغاز یا نخستین‌ها، عشق‌ به‌ آگاهی‌ از سرآغاز پدیده‌های جهان‌• اوائل المقالات (شیخ مفید)، تالیف شیخ مفید از مهمترین کتب کلامی شیعه

انجیر

معادل عربی انجیر، «تین» است واژه تین در شعر کهن عربی به‌کار رفته و پیش از اسلام در عربستان رواج داشته است. [۱] [۲]شاید به همین جهت برخی واژه‌پژوهان قرآنی، این کلمه را عربی دانسته‌اند با این حال آرتور جفری آن را واژه‌ای غیر عربی معرفی کرده که احتمالا از زبان آرامی گرفته شده است. [۳]

پارچه

پارچه به تاروپودهای درهم تنیده از الیاف پنبه، پشم و مانند آن گفته می شود. از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلاة، تجارت، شفعه و قضاء سخن رفته است.

پرواز

به پريدن پرواز گفته می‌شود که از آن در باب صید و ذباحه ياد شده است.

تاریخ

زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

جاثیه

جاثیه، چهل و پنجمین سوره قرآن کریم در ترتیب مصحف و شصت و پنجمین سوره در ترتیب نزول است، که پس از سوره دخان و پیش از سوره احقاف قرار دارد. [۱] [۲] [۳]

تفاخر

خود ستایی و فخر فروشی بر یکدیگر را تفاخر گویند.

تکاثر

تکاثر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره تکاثر، یکصد و دومین سوره قرآن کریم• تکاثر (اخلاق)، فخرفروشی به زیادی مال و تعداد اولاد و ...

تکویر

سوره تکویر هشتاد و یکمین سوره قرآن کریم و بنا به اجماع مفسران از اولین سورهای مکی است.

جماعت

جماعت‌، مفهومی ‌حدیثی‌ ناظر به‌ حفظ‌ همبستگی‌ مسلمانان‌؛ هم‌چنین‌ به ‌باهم‌ خواندن‌ نماز در اصطلاح ‌فقهی‌، نماز جماعت ‌گفته ‌می‌شود.واژه جماعت ‌به‌ معنای ‌گروه‌ مردم، [۱] [۲] هم‌ معنا با واژه‌های ‌مَجمع‌ و مجموع‌، از ریشه‌ ج‌ م‌ ع‌ است‌. [۳] [۴]از این واژه به مناسبت در باب‌هاى صلات، خمس، حج، احیاء موات، حدود و قصاص به کار رفته است.

حکومت

حکومت به توسعه یا تضییق تعبدی دلیل محکوم، توسط دلیل حاکم اطلاق می‌شود. حکومت چهار معنی دارد:۱.به معنای ناظر و مفسر بودن دلیلى نسبت به دلیلى دیگر.۲.حکومت مقابل کشف.۳.قضاوت.۴.ارش جنایت.

حیوان

حیوان، واژه ای عربی که بر هرگونه ذی روح اطلاق می شود و انسان را نیز، که او را حیوان ناطق می‌خوانند، در بر می گیرد. [۱] [۲] [۳]در منابع دینی و متون فقهی این واژه غالباً به موجود ذی روحِ فاقد خرد و تعقل اطلاق شده است که معادل آن در زبان فارسی کنونی جانور است.

زلزله

زلزله یا زلزال ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره زلزال، نود ونهمين سوره قرآن کریم در ترتيب مصحف• زلزله (فقه)، لرزش زمین و تکان خوردن شدید زمین

زنبور

زنبور از اقسام حشرات می باشد.

ساختن

بنا کردن ساختمان را ساختن گویند. از این عنوان به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، زکات، حج، جهاد و غصب سخن گفته‏اند.

غاشیه

هشتاد و هشتمین سوره قرآن، سوره «غاشیه» است. انتخاب نام «غاشیه» برای این سوره به تناسب نخستین آیه این سوره است؛ [۱] [۲]چون در آیه اول این سوره کلمه «الغاشیه» آمده است. هل اتاک حدیث الغاشیه ؛آیا داستان غاشیه (روز قیامت که حوادث وحشتناکش همه را فرا می‌گیرد) به تو رسیده است؟! [۳]

فرقان

فرقان ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: • سوره فرقان، بیست و پنجمین سوره قرآن کریم• فرقان (قرآن)، یکی از نام‌های قرآن کریم

قارعه

سوره قارعه، یکصد و یکمین سوره قرآن کریم بوده و در مکه نازل شده است.

غنیمت

غنیمت به معنی فیی‌ء و مالی است که عاید شخص می‌شود. [۱]

ستاره

هر يك از اجسام نورانى آسمان كه در شب می درخشد ستاره یا اختر نامیده می‌شود و از احکام مرتبط با آن به مناسبت در بابهاى صلات و تجارت سخن گفته‌اند.

شناخت

شناخت مجموع حالت‌ها و فرآیندهای روانی مانند تفکر، استدلال، درک و تولید زبان، دریافت حواس پنجگانه، آموزش، آگاهی، احساسات و… می‌باشد.

لقمان

لقمان ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای شخصیت‌های ذیل باشد: قرآن• سوره لقمان، سی و یکمین سوره قرآن کریم و از سوره‌های مکی• سجده لقمان، نام سوره‌ای در قرآن کریم و نام دیگر سوره سجده• لقمان حکیم، نام حکیم مشهور و نام‌برده شده در قرآن کریم

ماعون

ماعون ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره ماعون، یکصد و هفتمین سوره قرآن کریم• آیه ماعون، آیه ۷ سوره ماعون، در مذمت خودداری از قرض و یا بذل امور جزئی به دیگران

معارج

سوره معارج، هفتادمین سوره قرآن بوده و نام دیگر آن سوره سأل است.

معرفت

شناخت مجموع حالت‌ها و فرآیندهای روانی مانند تفکر، استدلال، درک و تولید زبان، دریافت حواس پنجگانه، آموزش، آگاهی، احساسات و… می‌باشد.

مشورت

مشورت به معنای شوری، رایزنی و شور کردن‌ است، و دین اسلام به مشورت کردن در امور فردی و اجتماعی اهمیت زیادی داده است، و برای مشورت کننده فواید و آثار زیادی در روایات بیان شده، و لذا در قرآن کریم و روایات اسلامی سفارش به مشورت کردن شده است و البیه باید مشورت با افراد با تجربه و صاحب عقل و درایت باشد.

واقعه

سوره واقعه، سوره‌ پنجاه و ششم قرآن بوده و در مکه نازل شده است.

ارامش

آرامش‌ به آرام بودن، عدم حرکت و همچنین به معنی سکون داشتن و طمأنینه است که در باب صلات آمده است.

بینه

شاهدانی كه شهادت آنها می‌تواند يك امر را اثبات كند.

ماده

منشاء و منبع آب (چاه و چشمه ماده دارند برخلاف آب حوض)

همزه

واژه همزه ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره همزه، یکصد و چهارمین سوره قرآن کریمادبیات• همزه (حرف)، شکلی از ملحقات حرف «الف» (صامت) در الفبای فارسی• اسقاط همزه، عدم تلفظ یکی از دو همزه• تخفیف همزه، تسهیل در ادای همزه

یوسف

یوسف ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: قرآن• سوره یوسف، دوازدهمین سوره از سوره‌های قرآن کریم به ترتیب مصحف• حضرت یوسف، فرزند حضرت یعقوب (علیه‌السلام) و از انبیاء بزرگ الهی اعلام و اشخاص• یوسف بن عبدالقادر اسیر، اَسیر، یوسف‌ بن‌ عبدالقادر بن‌ محمد حسینی‌ ۲۳۰-۳۰۷ق‌/ ۸۱۵- ۸۸۹م‌، ادیب‌، فقیه‌، شاعر و روزنامه نگار لبنانی• یوسف بن علی هذلی‌بسکری، عالم نحوی نابینا و متکلم و عالم به قرائات شاذّ و مشهور قرآن در قرن پنجم• یوسف بن حسن تفکری، تَفَکُّری، یوسف بن حسن، زاهد و محدّث و فقیه شافعی قرن پنجم• یوسف بن احمد درازی بحرانی، بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم درازی بحرانی، فقیه و محدّث اخباری معتدل و متتبّع پر اثرِ قرن دوازدهم• یوسف بن ابراهیم برم، بَرْم، یوسف بن ابراهیم، رهبر جنبش سیاسی ـ دینی خراسان در نیمه دوم سده دوم• یوسف بن عمر ثقفی، حاکم یمن و فرمانروای عراق در اواخر عصر اموی• یوسف بن محمد بیاسی، بیّاسی، یوسف بن محمد بن ابراهیم انصاری اندلسی، مورخ و ادیب قرن هفتم• یوسف بن موسی جمال‌ملطی، جمال‌ مَلَطی‌، یوسف‌ بن ‌موسی‌، فقیه ‌و قاضی‌ حنفی ‌قرن هشتم• یوسف بن یحیی قرشی‌بویطی، بُوَیْطی، ابویعقوب، یوسف بن یحیی قرشی از فقها و محدثان عامه و جانشین شافعی• یوسف زیدان، نویسنده، مورخ و پژوهشگر مصری• یوسف عادلشاه، مؤسس سلسلۀ عادلشاهیان دکن• یوسف مدنی تبریزی‌، از علمای معاصر شیعه• یوسف بن یعقوب دمشقی، ابن مجاور، ابوالفتح نجم الدین یوسف بن یعقوب بن محمد بن علی شیبانی دمشقی (۶۰۱- ۶۹۰ ق)، مورخ و جغرافی نگار• یوسف بن ابوساج، از حکمرانان بنی‌ساج

یونس

یونس ممکن اشاره به معانی ذیل باشد: قرآن• سوره یونس، دهمین سوره از سوره‌های قرآن کریم• حضرت یونس، از پیامبران بنی اسرائیل اعلام و اشخاص• یونس کوچک خان جنگلی، از علما و مبارزان معاصر شیعه

نفاق

کلمات کلیدی: قرآن، نفاق، دوروئی، انحراف.

هفته

ایّام هفته:منظوراز آن ،روز شنبه تا جمعه می باشد وازآن به مناسبت در باب‌ هاى طهارت، صلاة، صوم، حج و نکاح سخن رفته است.

نساء

نساء ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره نساء، چهارمین سوره قرآن کریم و از سوره‌های مدنی• آیه ۱۲ نساء، آیه سهم الارث برادر و خواهر مادرى، نازل شده در زمستان کاربردهای دیگر• بیعت نساء، بیعت زنان با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم پس از فتح مکّه در سال هشتم هجری• باب النساء، از درهای مسجد النبی، کنار باب جبرئیل• نساء، جنس مؤنث و مقابل مرد، دارای احکام خاص در فقه اسلامی

مریم

مریم ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: قرآن • سوره مریم، نوزدهمین سوره از قرآن کریم• مریم بنت عمران، بانوی باعظمت و مادر حضرت عیسی (علیه‌السلام) کاربردهای دیگر• بخورمریم، بخورِ مَرْیَم (به ضَم یا فتح باء)، یا گاهی شَجَره مریم، اصطلاحی مجهول‌الاصل و اطلاق شده به چند گیاه دارویی

مزمل

سوره مزمل را به این مناسبت «‌مُزَّمِّل‌» می‌نامند که با (یا أَیهَا الْمُزَّمِّلُ ) آغاز می‌شود. در این سوره از آیات ۱ تا ۸ حکم نماز شب هم بر پیامبر(ص) و هم بر صحابه، واجب اعلام می‌گردد. سپس خداوند در آخرین آیه همین سوره وجوب آن را جز برای پیامبر(ص)، از دیگران برمی دارد.

ظاهر

ظاهر، مقابل باطن؛ بخش آشکار یا بیرونی از هر چیز یا هر شخص؛ از الفاظ فتوا آنچه بر حسب لغت از لفظ فهمیده می‌شود؛ و همچنین در مقابل نصّ است.

مدثر

هفتاد و چهارمین سوره از قرآن کریم به نام مدثر می‌باشد.

کشور

آبادی و شهر که محل سکنی و زندگی انسانها می‌باشد را بلد و بلدة گویند. از این عنوان در بیشتر ابواب فقهی همچون طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت، ضمان، وکالت، نکاح، اطعمه و اشربه، غصب و قضاء به مناسبت سخن رفته است.

قدرت

قدرت یکی از صفات الهی است.

شوری

شوری ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره شوری، سوره شوری (حم عسق‌): چهل و دومین ‌سوره قرآن کریم• مشورت، مشورت به معنای شوری، رایزنی و شور کردن‌

صعود

صعود یعنی بالا رفتن؛ مقابل نزول است.

طارق

سوره طارق، هشتاد و ششمین سوره قرآن کریم بوده و در مکه نازل شده است.

طلوع

طلوع، دمیدن و بر آمدن خورشید و مانند آن را گویند.

سرعت

تندى و شتاب در حرکت یا کار را سرعت گویند. از احکام مرتبط با آن در بابهایى نظیر طهارت، صلات، حج، اطعمه و اشربه و دیات سخن گفته‌اند.

سفره

سفره چیزی است که بر زمین پهن می شود و روی آن غذا می خورند‏.

علوم

منظور از علوم در این نوشته، دانش‌های بشری است که همواره مورد توجه اکید دین اسلام نیز بوده است.

غافر

سوره غافر (یا سوره مؤمن، یا سوره حم المؤمن) چهلمین سوره قرآن کریم می باشد.از آن در باب صلات سخن گفته‌اند.

زانو

زانو قسمتی از بدن است که بین ران وساق پا قرار دارد.

زینت

قرآن زن را مکلف کرده است که باید خودش را بپوشاند ولی مرد را مکلف نکرده است، یعنی این تکلیف متوجه زن است نه متوجه مرد.

رحمن

سوره الرّحمن [۱] به پنجاه و پنجمین سوره قرآن اطلاق می شود. بحث درباره این سوره در باب صلات آمده است.

حشره

حشرات جانوران ریز و نیز ساکن درون زمین هستند. از آن در بابهای طهارت، حج، تجارت، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‏اند.

خضوع

خضوع‌ از فضایل اخلاقی است. از احکام آن در بابهای صلات، حج و تجارت سخن گفته‌اند.

خطاب

خطاب ، مخاطب قرار دادن ديگرى را گویند و از آن در باب قضاء سخن گفته‌اند.

دخان

سوره دخان سوره چهل و چهارم قرآن بوده و در جزء بیست وپنجم قرآن قرار دارد و مکی می‌باشد.

دسته

واژه حزب ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • حزب (فقه)، به معنای گروه و دارای کاربرد در فقه اسلامی• حزب (سیاست)، به معنای گروه، گردآورده برای اهداف سیاسی

حروف

الفاظ مفردِ فاقد معنای مستقل را حروف گویند.حرف، از اقسام لفظ مفرد بوده و عبارت است از لفظی که معنای مستقلی ندارد، بلکه در افاده معنا نیاز به غیر دارد؛ به بیان دیگر، به کمک غیر بر معنا دلالت می‌کند، مانند: کلمه «مِن» که به تنهایی بر معنای مستقل (ابتدا) دلالت نمی‌کند، مگر آن که متعلق آن ذکر شود، مانند: «خرجت من المدینة». [۱] [۲] [۳] [۴]

بروج

بروج ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره بروج، هشتاد و پنجمین سوره قرآن کریم• بروج (برج‌های آسمان)، در عربی، در معانی گوناگونی مانند دژ، کاخ، ستاره بزرگ و درخشان و در اصطلاح، برج‌های آسمان

بقره

بَقَره‌، دومین‌ و طولانی‌ترین‌ سوره قرآن‌ مجید، دارای‌ تعداد واحد موضوعی‌ رکوع‌، ۲۸۶ آیه و ۶۲۲۱ کلمه و ۲۶۹۵۱ حرف‌ است. [۱] [۲] [۳]

نکاح

می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.

جمعه

جمعه ، هفتمین روز هفته که دارای جنبه عبادی، فقهی و اجتماعی مهمی در فرهنگ اسلامی است. از این رو در منابع دینی از آداب و اعمال خاصی، همچون غسل و نماز جمعه برای آن یاد شده است. بنا بر پاره‌ای روایات بسیاری وقایع مهم تاریخی در این روز رخ داده، یا در آینده به وقوع خواهد پیوست.

جهنم

جَهَنَّم یا دوزخ جایگاهی در جهان پس از مرگ که انسان تباهکار در آن سزای اعمال خود را خواهد دید. در قرآن افزون بر نام جهنم، نام‌های متعدد دیگری مانند جَحیم، سَقَر و سَعیر نیز ناظر به جهنم یا طبقه‌ای از آن به کار رفته و در بسیاری موارد نیز صرفاً به صورت «النار» (آتش) از آن یاد شده است. در فرهنگ ایران، نام دوزخ بازمانده از ایران باستان به عنوان معادلی برای جهنم کاربرد داشته است. جهنم نه تنها در نصوص دینی از قرآن و حدیث بازتاب وسیعی داشته، بلکه در حیطه دانش‌هایی چون کلام، فلسفه و عرفان نظری هم مباحثی را به خود اختصاص داده است.

بهشت

بهشت یا جنت، به باور مسلمانان، جایگاهی در جهان آخرت که بندگان درستکار و سعادتمند در آن ساکن شده و از نعمت‌های الهی برخوردار می‌شوند. محل سکونت حضرت آدم و حوا، پیش از هبوط به زمین نیز به همین نام خوانده شده است.

توبه

توبه به معنای بازگشت بنده به سوی خدا، یکی از اصطلاحات پرتکرار در قرآن و روایات است. در ۶۹ آیه قرآن به موضوع توبه پرداخته شده و با بیان محبت الهی نسبت به توبه‌کنندگان، مردم را به توبه نصوح دعوت می‌کند. در احادیث نیز جایگاه و اهمیت توبه مورد تأکید قرار گرفته و از تأخیر آن نهی شده است. در بخش دیگری از احادیث، با تقسیم گناهان به حق اللهی و حق الناسی راه‌های توبه از اقسام گناهان بیان شده است.

حدید

سوره حَدید پنجاه و هفتمین سوره قرآن به ترتیب کتابت و نود و چهارمین سوره به ترتیب نزول و از سوره‌های مدنی است. این سوره به دلیل آمدن کلمه “حدید‌” در آیه ۲۵، حدید نام گرفته است. سوره حدید بعد از سوره إسراء، دومین سوره از سوره‌های هفتگانه مسبّحات است و از نظر حجم از گروه سوره‌های مفصلات به شمار می‌آید. موضوع اصلی این سوره تشویق به انفاق است و به موضوعاتی مانند توحید و صفات الهی نیز می‌پردازد. آیه قرض‌الحسنه (مَن ذَا الَّذِي يُقْرِ‌ضُ اللَّـهَ قَرْ‌ضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ‌ كَرِ‌يمٌ) ازجمله آیات مشهور این سوره به شمار می‌آید. در روایات، درک حضرت مهدی(ع) و نوشته شدن در گروه مؤمنان از خواص خواندن این سوره ذکر شده است.

سجده

سَجده، اصطلاحی برای عملی عبادی به معنای نهادن پیشانی بر زمین، نشانه خضوع فرد در مقابل خدا، که در فرهنگ اسلامی از برترین عبادات به شمار آمده است. مسلمانان در نمازهای روزانه خود واجب است در هر رکعت دو بار سجده کنند.

زخرف

سوره زخرف چهل و سومین سوره قرآن و از سوره‌های مکی است. این سوره چهارمین سوره از سوره‌های حامیمات است. دلیل نام‌گذاری آن، استفاده از کلمه «زخرف» در آیه ۳۵ است. محور اصلی این سوره، انذار و هشدار به انسان است. ایمنی از عذاب قبر و ورود به بهشت ازجمله فضایل قرائت این سوره در روایات است.

سباء

سوره سبأ سی و چهارمین سوره قرآن، از سوره‌های مکی است و به مناسبت شرح سرگذشت قوم "سبا" به نام "سبا" ناميده شده است.

فاطر

سوره فاطر یا ملائکه سی‌ و پنجمین سوره و از سوره‌های مَکّی قرآن که در جزء ۲۲ قرآن جای گرفته است. این سوره را از آن رو که با حمد الهی آغاز می‌شود، جزو سوره‌های حامدات دانسته‌اند.

فصلت

سوره فُصِّلَت‌ْ، چهل و یکمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء ۲۴ و ۲۵ قرآن جای گرفته است. «فصلت» به معنی شرح و تفصيل دادن‌ و جدا كردن و روشن ساختن مطالب از هم است. واژه فصلت در آيه سوم آمده و به همين جهت اين سوره به اين نام‌ شهرت یافته است‌. موضوع اِعراض كفار از قرآن، وحدانيت خدا، نبوت خاتم الانبياء (ص)، معاد و اشاره به سرگذشت قوم عاد و ثمود از موضوعات مطرح شده در آن است. در فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر(ص) آمده هر كس سوره فصلت را قرائت كند، به تعداد تمامی حروف تشكیل دهنده این سوره، ده حسنه به او داده می‌شود. آیه ۳۷ این سوره دارای سجده واجب است.

طلاق

واجب:نمازهای یومیه • نماز جمعه • نماز عید • نماز آیات ·  نماز میت نمازهای مستحب: نماز شب • نماز غفیله • نماز جعفر طیار • نماز امام زمان نماز باران • نماز شب قدر • نماز شب اول قبر • نماز شکر • سایر نمازها

عمان

عُمّان کشوری است در جنوب غربی آسیا، واقع در شرق جزیرة العرب و شرقِ کشور عربستان سعودی. این کشور به دلیل قرار گرفتن در جنوب تنگه هرمز دارای اهمیت استراتژیک است. اسلام دین رسمی این کشور است و شیعیان سومين گروه مذهبی این کشور را تشکیل می‌دهند و در سیاست و اقتصاد از نفوذ بالایی برخوردارند.

قریش

قریش، از مشهورترین و مهم‌ترین قبایل عرب در حجاز که پیامبر اکرم(ص) نیز از آن قبیله بوده است. بیشتر نسب‌شناسان عقیده دارند که قریش لقب نضر بن کنانه، جد دوازدهم پیامبر(ص) است؛ از این رو هر طایفه‌ای که نسب‌اش به «نضر بن کنانه» برسد، قرشی خوانده می‌شود و از قبیله قریش به شمار می‌آید.

اعلی

اعلی ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره اعلی، هشتاد و هفتمین سوره قرآن، دارای‌ ۱۹ آیه‌، ۷۸ کلمه‌ و ۲۹۴ حرف‌• افق اعلی، جایگاه دریافت وحی الهی به وسیله رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) کاربردهای دیگر• اعلی القیم، بالاترین قیمتها و بحث شده در باب‌های رهن، عاریه، اجاره، نکاح و غصب

کوثر

کوثر، واژه‌ای قرآنی به معنای «خیر فراوان» است؛ این کلمه با «کثیر» ارتباط لفظی دارد،و یک بار در قرآن، در سوره کوثر آمده است.[۱]

هاشم

هاشم بن عبدمَناف بن قُصَی بن کِلاب بن مُرَّه، جد دوم رسول خدا(ص) و از صاحب‌منصبان قبیله قریش در مکه که نسب تیره‌های بنی هاشم به او می‌رسد. پس از حلف المطیبین، دو منصب سقایت (آب دادن به حاجیان) و رفادت (غذادادن به حاجیان) به او رسید.

زنان

فاطمه بنت اسد

اهن

آهن به فلز معروف به همین نام اطلاق می شود.

ابر

تودۀ بخار پراکنده در جوّ را ابر گویند. در باب‌های طهارت، صلات، صوم و حج به مناسبت از آن سخن رفته است.

نجم

سوره نجم، پنجاه‌وسومین سوره قرآن که مکی است و ۶۲ آیه دارد و در جزء بیست‌هفتم قرآن جای گرفته است. از موضوعات مطرح در این سوره، داستان به معراج رفتن پیامبر(ص) است. خداوند در این سوره مشرکان را به سبب بت‌هایی که می‌پرستند نکوهش می‌کند و از معاد سخن می‌گوید.

هود

سوره هود داستان حضرت هود، پیامبر قوم عاد را به طور مشروح بیان می‌کند و پنجمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه آغاز می‌شود. این سوره از سوره‌های مئون و از لحاظ حجم و اندازه متوسط است و حدود دوسوم یک جزء قرآن را تشکیل می‌دهد.

مکه

مکه، مقدس‌ترین شهر مسلمانان و زادگاه اسلام و پیامبر اکرم(ص)، واقع در شبه جزیره عربستان. بکّه، بلدالحرام، بلدالامین و ام‌القری از نام‌های دیگر آن است.

ملک

فرشته یا مَلَک (جمع آن ملائکه) موجوداتی نامرئی و فراطبیعی، که مأمور اجرای اوامر خدا در دنیا و آخرت‌اند. فرشتگان دسته‌ها و وظایف مختلفی دارند مانند: نوشتن نامه اعمال، آوردن وحی بر اولیاء، حفاظت از انسانها و یاری مؤمنان، رساندن روزی مادی و معنوی، گرفتن جان‌ها، دعا و استغفار کردن برای مؤمنان، هدایت قلبها، مأموران عذاب. گروهی از فرشتگان نیز فارغ از امور دنیا به عبادت خدا و رکوع و سجود مشغولند.

علق

سوره عَلَق یا إِقرا نود و ششمین سوره قرآن و اولین سوره‌ای (به نظر بیشتر مفسران) که بر پیامبر (ص) نازل شد. این سوره مکی است نوزده آیه دارد و در جزء سی‌ام قرآن واقع شده است. نام سوره برگرفته از آیه دوم آن است که اشاره به خلقت انسان از خون بسته (علق ) دارد.

حشر

سوره حَشْر از سوره‌های هفت گانه «‌مُسَبِّحات‌» است که با تسبیح و نیایش الهی یعنی «‌سَبَّحَ لله‌» آغاز می‌گردد. آیات سه‌گانه‌ پایانی این سوره، جامع صفیات جلال و جمال و اسماء حُسنی و عُظمای الهی است. داستان یهود بنی نضیر و شکست خوردن و تبعید آنان توسط مسلمانان از مطالب عمده این سوره است. احکام تقسیم اموال و غنایمی که بدون جنگ نصیب مسلمانان می‌شود، ملامت منافقان و افشای اعمال منافقانه و خیانت آمیز آنان نسبت به مسلمانان و توصیف و تمجید از فداکاری‌های مهاجران، از موضوعات این سوره است.

رعد

سوره رعد، سیزدهمین سورهٔ قرآن و جزو سوره‌های مدنی است که در جزء سیزدهم قرآن جای گرفته است. رعد به معنای غرش آسمان است و از آیه سیزدهم گرفته شده است. این سوره درباره توحید و قدرت خداوند، حقانیت قرآن و نبوت پیامبر اسلام، رستاخیز و وصف بهشت و جهنم سخن می‌گوید.

صدر

صدر می‏‌تواند به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

جزء

جزء یکی از معیارهای تقسیم قرآن. هر جزء معادل یک سی‌ام قرآن کریم و تقریباً معادل بیست صفحه از آن به خط عثمان طه است. هر جزء به چهار حزب و هر حزب به چهار ربع حزب تقسیم می‌شود. جزء سی‌ام با داشتن ۳۷ سوره بیشترین تعداد سوره را دارا است. در برخی فرهنگ‌ها، جزء‌های قرآنی را به نام شماره آن جزء یا به نام کلمه آغازکننده جزء می‌خوانند.

بلد

واژه بلد ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره بلد، نام یکی از سوره‌های قرآن کریم• بلد (آبادی)، به معنای آبادی• شهر بلد، شهری واقع در کشور عراق

بشر

بشر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: • بشر (انسان)، موجود قائم بر دو پا و مسمی به آدم و انسان • بشر حافی، بِشر حافی، مکنّی به ابونصر مَروزی، عارف ، محدث و فقیه• بشر بن ابی‌خازم، بِشر بن اَبی خازِم، شاعر بزرگ قبیله بنی اسد در پایان دوره جاهلی (ح ۵۲۵ـ۵۹۵ میلادی)• بشر بن براء انصاری، بِشر بن بَراء، صحابی و انصاری• بشر بن حسن، بِشْر فرزند امام حسن (علیه‌السلام)• بشر بن حویطر قانصی، بشر بن حویطر قانصی یکی از سپاهیان عمر بن سعد در واقعه کربلا• بشر بن خوط، از سپاهیان امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) در‌ نبرد جمل و نیز از سپاهیان عمر بن سعد در واقعه کربلا• بشر بن سری، بِشْرِ بْن‌ِ سَری‌ّ، ابوعمرو د ۹۵ق‌/۱۱م‌، محدث‌ بصری‌ مکی‌• بشر بن صفوان کلبی، بِشْرِ بْن‌ِ صَفْوان‌ِ کلْبی‌، از امرای‌ مشهور عصر اموی‌• بشر بن غیاث مریسی، بِشر بن غَیّاث بن ابی کریمه عبدالرحمان مَرّیسی، متکلم و فقیه حنفی قرن سوم• بشر بن مروان بن حکم، بِشْر بن مروان بن حَکَم، ابومروان، امیر اموی، فرزند مروان خلیفه و قُطَیَّه، دختر بِشر (از خاندان بنی جعفر بن کِلاب از قبیله قیس)• بشر بن معتمر، بِشر بن مُعتَمِر، ابوسهل، مشهور به هلالی، رئیس معتزله بغداد و شاعر و ادیب قرن دوم و سوم• بشر بن موسی اسدی‌بغدادی، بِشْر بن موسی، ابوعلی بن صالح بن شیخ بن عَمِیره اسدی بغدادی، از محدثان اهل سنت (۱۹۰ـ ۲۸۸)• بشر بن ولید بن عبدالملک، بِشر بن وَلید بن عبدالملک، امیر اموی و یکی از فرزندان متعدّد ولید، ششمین خلیفه اموی• بشر بن ولید بن عبدالملک، امیر اموی و یکی از فرزندان متعدّد ولید، ششمین خلیفه اموی

پله

مرتبه و پایه‏ای از نردبان، منبر و مانند آن را پله می گویند و از آن به مناسبت در بابهای صلات، حج و صلح یاد شده است.

جمع

جمع معانی زیادی در کاربردهای مختلف دارد که در مقاله ذیل به آن پرداخته می شود.

حجر

واژه حجر ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: قرآن• سوره حجر، پانزدهمین سوره قرآن کریم در ترتیب مصحف• آیه حجر، آیه ۷۵ سوره نحل فقه• حجر (فقه)، از مباحث مهمِ فقه و حقوق درباره اسباب ممنوع شدن اشخاص از تصرفات مالی• استقبال حجر، یکی از مستحبات مسجدالحرام کاربردهای دیگر• حجر بن جندب، بنا به قولی از شهدای کربلا• حجر بن حر، بنا به قولی از شهدای کربلا• حجر بن عدی کندی، معروف به حجرالخیر، صحابی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و از یاران خاص حضرت علی (علیه‌السلام) و از بزرگان و فضلای کوفه

حرا

حِراء، از کوه‌های مشهور مکه که وحی اولین‌ بار در آنجا بر حضرت محمد صلی‌الله علیه‌ وآله نازل شد و از این‌رو به آن جبل‌ النور نیز گفته‌اند.

تین

تین ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره تین، نود و‌ پنجمین سوره قرآن کریم• انجیر، میوه مشهور و در عربی، معادل تین

جدل

جدل، اصطلاحی در فسلفه، منطق، کلام و یکی از صناعات خمس در منطق است.

دود

دود: مادّه‌اى شبیه بخار،که پدید آمده از سوختن اجسام است.

خبر

خبر به دو معنای مقابل انشاء و حدیث آمده است. از عنوان یاد شده در فقه، در بابهایی نظیر اجتهاد و تقلید، طهارت و صلات و در اصول فقه، بحث تعادل و تراجیح، سخن گفته‌اند.

رمز

نوعی کنایه ، دارای خفا را رمز گویند.

خون

خون‌ از نجاسات است که در قلب و رگها جریان دارد. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌ اند.

زمر

سوره زمر، سى و نهمین سوره قرآن کریم می باشد.

روم

روم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره روم، سى‌امین سوره قرآن کریم• سرزمین روم، در منابع عربی و اسلامی قدیم، سرزمین‌های آسیای صغیر

عبس

سوره عبس، هشتادمین سوره قرآن بوده و نام دیگر آن سوره سفره می باشد.

عسل

عسل غذای شیرینی است که اغلب به صورت مایع بوده و از زنبور عسل به دست می‌آید.

عصر

عصر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره عصر، یکصد و سومین سوره قرآن کریم• عصر (زمان)، به معنای زمان

فتح

سوره فتح، چهل و هشتمین سوره قرآن بوده و در جزء بیست و ششم واقع شده و از سوره‌های مدنی است. [۱] [۲]

فجر

فجر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره فجر، هشتاد و نهمین سوره قرآن کریم• فجر (سپیده صبح)، معنای سپیده صبح

قدر

سوره نود و هفتمین سوره قرآن می‌باشد.

فیل

فیل ممکن است، اشاره به معانی ذیل باشد: • سوره فیل، صد و پنجمین سوره قرآن کریم• اصحاب فیل، سپاهی به فرماندهی ابرهه به قصد تخریب خانه کعبه• فیل (حیوان)، بزرگ‌ترین جانور خاک زی

شمس

شمس ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره شمس، نود و یکمین سوره قرآن کریم• شمس و قمر، سیاره مخصوص در مرکز منظومه شمسی

فلق

سوره فلق، یکصد و سیزدهمین سوره قرآن کریم می باشد.

ضحی

سوره ضحی، نود و سومین سوره قرآن کریم بوده و در مکه نازل شده است.

شیء

شی‌ء: چیز را گویند و جمع آن اشیاء می‌باشد. از آن به مناسبت در باب وصیّت و اقرار سخن گفته‌اند.

صبح

سحرگاه زمان راز و نیاز و نیایش با خالق و هنگام استجابت دعاست.

قصص

سوره قصص در مورد داستان سرایی یا قَصَص مربوط به بعضی از انبیاء است. واژه «‌قَصص‌» در آیه ۲۵ آمده است و از آیه ۳ تا ۴۶ داستان زندگی حضرت موسی(ع) به تفصیل بیان شده است.

قوم

قومیت و ناسیونالیسم در قالب اختلافات قومی و مذهبی منبع بی‌ثباتی ساختار‌های سیاسی و موجب بروز بحران‌ها و خشونت‌های شدید در جوامع گردیده است.

قلم

قلم وسیله‌ای است که به وسیله آن مقدرات جهان ثبت می‌شود. قلم، مجرای فیض الهی است.

قمر

قمر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره قمر، پنجاه و چهارمین سوره قرآن معروف به سوره اقتربت• شمس و قمر، سیاره آسمانی در حال گردش به دور کره زمین• شق القمر، یکی از معجزات پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)

کهف

سوره اصحاب کهف هیجدهمین سوره قرآن کریم می باشد.

گاو

شتر، گاو و گوسفند را بهیمة الانعام گویند.

ماه

قمر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره قمر، پنجاه و چهارمین سوره قرآن معروف به سوره اقتربت• شمس و قمر، سیاره آسمانی در حال گردش به دور کره زمین• شق القمر، یکی از معجزات پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)

لیل

لیل ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره لیل، نود و دومین سوره قرآن• لیل، زمان بین غروب آفتاب تا طلوع فجر صادق و مقابل روز

مسد

تَبَّت، صد و یازدهمین سوره از قرآن کریم ، دارای ۵ آیه ، ۲۴ کلمه و ۸۱ حرف می‌باشد.

ناس

سوره ناس، یکصد و چهاردهمین سوره قرآن کریم بوده و در مدینه نازل شده است.

نبا

نبأ ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره نبا، هفتاد و هشتمین سوره قرآن کریم• آیه نبأ، آیه ۶ سوره حجرات، دلیل قرآنی حجیت خبر واحد• نبأ عظیم، خبر ناگهانی ابهام‌انگیز بزرگ و مورد اختلاف

نحل

نحل ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره نحل، سوره شانزدهم قرآن کریم و از سوره‌های مکی• نحل، از اقسام حشرات و دارای احکامی در فقه اسلامی

نمل

نام دیگر سوره نمل، سوره حضرت سلیمان عليه السلام بوده و این سوره بيست و هفتمين سوره قرآن است.

نصر

واژه نصر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره نصر، یکصد و دهمین سوره قرآن کریم و از سوره‌های مدنی• آیه نصر، آیه ۶۲ انفال، از آیات مرتبط با فضایل امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) کاربردهای دیگر• نصر، به معنای یاری کردن و بحث شده در باب‌های صلات، حج، تجارت، ضمان، اجاره، اطعمه و اشربه، غصب و دیات

نوح

نوح ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سوره نوح، هفتاد و یکمین سوره از قرآن کریم• حضرت نوح، نخستین پیامبر اولوالعزم و دومین پدر نسل کنونی انسان

نور

نور ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره نور، بيست و چهارمين سوره قرآن کریم و از سوره‌های مدنی• آیه نور، آیه ۳۵ نور، مشتمل بر اطلاق نور آسمان و زمین بر خداوند سبحان• آیه ۶ نور، آیه ۰۰۶ نور یا آیه لعان به آیه ۶ نور، در باره اجرای نفرین خاص بین زن و شوهر کاربردهای دیگر• نور (مفهوم)، به معنای روشنایی و اطلاق شده بر معانی مختلف در متون دینی

وقت

آن (دم- وقت)، یکی از مباحث فلسفه می‌باشد.

هبه

هبه یکی از اقسام عقود می باشد.

عقد

پيمان، عهد. صيغه ايجاب و قبول در معاملات (خصوصاً در ازدواج) عقد بيع: قرارداد خريد و فروش عقد دائم: قرارداد ازدواج دائم، پيمان ازدواج دائم عقد غير دائم: قرارداد ازدواج موقت، پيمان ازدواج موقت

حج

زيارت خانه خدا و اعمال مربوط به آن

یس

سوره یس، سی و ششمین سوره قرآن کریم است.

طه

سوره طه بيستمين سوره قرآن کریم می‌باشد.

شب

شب زمان بین غروب آفتاب تا طلوع فجر صادق و مقابل روز هست؛ و از احکام آن در بابهای زیادی نظیر طهارت، صلات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، نکاح، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

ال

آل، خانواده، عائله، خاندان، تیره، اهل، عشیره، پیروان، وابستگان، همه به یک معنا هستند. مقصود از «‌آل محمد‌» اهل بیت معصوم آن حضرتند همانطور که مقصود از «‌آل ابراهیم‌» در آیه ۱۲۴ سوره بقره ذریۀ معصوم حضرت ابراهیم است.

جن

جن، بنابر متون دین اسلام، موجودی اسرارآمیز است که مانند انسان دارای شعور، اختیار و تکلیف است. بنابر برخی آیات و روایات، جن، آفریده شده از آتش و یا آمیخته‌ای از آتش است. قرآن در ۲۲ آیه از جن یاد می‌کند و هفتاد و دومین سوره آن نیز جن نام دارد.

صف

سوره صَف از سوره‌های مدنی قرآن و شصت و یکمین سوره قرآن به ترتیب کتابت و صد و نهمین سوره به ترتیب نزول است. این سوره را به این مناسبت «‌صفّ‌» می‌نامند که این کلمه در آیه ۴ همین سوره آمده است. از موضوعات این سوره، تسبیح و تقدیس خداوند، سرزنش و توبیخ کسانی که گفتارشان با کردارشان مطابقت ندارد، پیروزی نهایی دین خدا و جهانگیر شدن نور آن و عبث بودن تلاش مخالفان برای جلوگیری از آن و تشویق انسان‌ها به ایمان به خدا، جهاد با مال و جان و انفاق در راه خدا که موجب آمرزش گناهان است.