گاه گفته می شود:خداوند قبلاً آینده انسان را به طور اجمال برای آنها بیان فرموده بود.در حالی که بعضی احتمال داده اند:ملائکه خودشان این مطلب را از کلمه (فِی الأَرْض) (در روی زمین) دریافته بودند; زیرا می دانستند انسان از خاک آفریده می شود،و ماده، به خاطر محدودیتی که دارد طبعاً مرکز نزاع و تزاحم است،چه این که جهان محدود مادی،نمی تواند طبع زیاده طلب انسان ها را اشباع کند،حتی اگر همه دنیا را به یک فرد بدهند باز ممکن است سیر نشود،این وضع،مخصوصاً در صورتی که توام با احساس مسئولیت کافی نباشد سبب فساد و خونریزی می شود.بعضی دیگر از مفسران معتقدند: پیشگوئی فرشتگان به خاطر آن بوده که آدم، نخستین مخلوق روی زمین نبود، بلکه پیش از او نیز مخلوقات دگری بودند که به نزاع و خونریزی پرداختند، پرونده سوء پیشینه آنها سبب بدگمانی فرشتگان نسبت به نسل آدم شد! این تفسیرهای سه گانه، چندان منافاتی با هم ندارند یعنی ممکن است همه این امور سبب توجه فرشتگان به این مطلب شده باشد، و اتفاقاً این یک واقعیت بود که آنها بیان داشتند، و لذا خداوند هم در پاسخ هرگز آن را انکار نفرمود، بلکه اشاره کرد در کنار این واقعیت، واقعیت های مهم تری درباره انسان و مقام او وجود دارد که فرشتگان از آن آگاه نیستند.آنها فکر می کردند اگر هدف، عبودیت و بندگی است که ما مصداق کامل آن هستیم، همواره غرق در عبادتیم و از همه کس سزاوارتر به خلافت! بی خبر از این که عبادت آنها با توجه به این که شهوت و غضب و خواست های گوناگون در وجودشان راه ندارد با عبادت و بندگی این انسان که امیال و شهوات او را احاطه کرده و شیطان از هر سو او را وسوسه می کند، تفاوت فراوانی دارد، اطاعت و فرمانبرداری این موجود طوفان زده کجا؟ و عبادت آن ساحل نشینان آرام و سبک بار کجا؟! آنها چه می دانستند از نسل این آدم، پیامبرانی همچون محمّد، ابراهیم،نوح، موسی و عیسی(علیهما السلام) و امامانی همچون ائمه اهل بیت(علیهم السلام) و بندگان صالح و شهیدان جانباز و مردان و زنانی که همه هستی خود را عاشقانه در راه خدا می دهند قدم به عرصه وجود خواهند گذاشت، افرادی که گاه فقط یک ساعت تفکر آنها برابر با سال ها عبادت فرشتگان است! منبع:تفسیر نمونه، جلد 1، صفحه 214.
گاه گفته می شود:خداوند قبلاً آینده انسان را به طور اجمال برای آنها بیان فرموده بود.در حالی که بعضی احتمال داده اند:ملائکه خودشان این مطلب را از کلمه (فِی الأَرْض) (در روی زمین) دریافته بودند; زیرا می دانستند انسان از خاک آفریده می شود،و ماده، به خاطر محدودیتی که دارد طبعاً مرکز نزاع و تزاحم است،چه این که جهان محدود مادی،نمی تواند طبع زیاده طلب انسان ها را اشباع کند،حتی اگر همه دنیا را به یک فرد بدهند باز ممکن است سیر نشود،این وضع،مخصوصاً در صورتی که توام با احساس مسئولیت کافی نباشد سبب فساد و خونریزی می شود.بعضی دیگر از مفسران معتقدند: پیشگوئی فرشتگان به خاطر آن بوده که آدم، نخستین مخلوق روی زمین نبود، بلکه پیش از او نیز مخلوقات دگری بودند که به نزاع و خونریزی پرداختند، پرونده سوء پیشینه آنها سبب بدگمانی فرشتگان نسبت به نسل آدم شد! این تفسیرهای سه گانه، چندان منافاتی با هم ندارند یعنی ممکن است همه این امور سبب توجه فرشتگان به این مطلب شده باشد، و اتفاقاً این یک واقعیت بود که آنها بیان داشتند، و لذا خداوند هم در پاسخ هرگز آن را انکار نفرمود، بلکه اشاره کرد در کنار این واقعیت، واقعیت های مهم تری درباره انسان و مقام او وجود دارد که فرشتگان از آن آگاه نیستند.آنها فکر می کردند اگر هدف، عبودیت و بندگی است که ما مصداق کامل آن هستیم، همواره غرق در عبادتیم و از همه کس سزاوارتر به خلافت! بی خبر از این که عبادت آنها با توجه به این که شهوت و غضب و خواست های گوناگون در وجودشان راه ندارد با عبادت و بندگی این انسان که امیال و شهوات او را احاطه کرده و شیطان از هر سو او را وسوسه می کند، تفاوت فراوانی دارد، اطاعت و فرمانبرداری این موجود طوفان زده کجا؟ و عبادت آن ساحل نشینان آرام و سبک بار کجا؟! آنها چه می دانستند از نسل این آدم، پیامبرانی همچون محمّد، ابراهیم،نوح، موسی و عیسی(علیهما السلام) و امامانی همچون ائمه اهل بیت(علیهم السلام) و بندگان صالح و شهیدان جانباز و مردان و زنانی که همه هستی خود را عاشقانه در راه خدا می دهند قدم به عرصه وجود خواهند گذاشت، افرادی که گاه فقط یک ساعت تفکر آنها برابر با سال ها عبادت فرشتگان است!
منبع:تفسیر نمونه، جلد 1، صفحه 214.
- [سایر] خداوند چه نیازی به گذاشتن خلیفه در زمین دارد؟
- [سایر] ارتباط «انسان کامل» با مقام خلافت الهی چگونه است؟
- [سایر] چرا خداوند وقتی میخواست انسان را بیافریند به ملائکه گفت: (من میخواهم انسان خلق کنم که خلیفه در روی زمین باشد) چه لزومی داشت با آنها درمیان بگذارد؟
- [سایر] چرا ابلیس به محض سرپیچی از دستور خداوند، از درگاه الهی رانده شد، ولی در اعتراض فرشتگان به اصل خلقت انسان، چنین اتفاقی نیفتاد؟
- [سایر] روح چیست؟ایا خدا ی تعالی روح دارد؟ایاواقعا خدا از روح خود در مادمیده(نعوذباالله یعنی قسمتی از وجودش را به ما داده)؟ ایا منظور ازروح فرشته ی مقرب درگاه الهی است و خداوند از او دروجود ما دمیده؟
- [سایر] می خواستم بپرسم که چرا خداوند در سوره بقره فرموده است که حضرت ادم خلیفه من بر روی زمین است مگر حضرت ادم اول دربهشت نبوده است یا شاید بهشت اولیه روی زمین بوده
- [سایر] با توجه به اینکه ابلیس از فرشتگان مقرب خدا بود و از خود اختیاری نداشت، چگونه از فرمان الهی امتناع ورزید؟
- [سایر] ریشه لغوی اسامی فرشتگان الهی (نکیر) و (منکر) چیست؟ چرا به آنان نکیر و منکر میگویند؟ در کدام آیه از قرآن کریم خداوند تبارک و تعالی درباره این دو فرشته صحبت میفرمایند؟
- [سایر] بر اساس نامه ششم نهج البلاغه (نامه امیرالمؤمنین به معاویه) در بعد خلافت، ایشان خلافت خود را ناشی از انتصاب الهی می دانند یا بیعت مردم؟ چرا ولی فقیه مستقیما از طرف مردم انتخاب نمی شود؟
- [سایر] اگر لازمه بقا و حیات انسانی حب ذات است، چگونه کسانی میتوانند خود را از حب ذات برهانند و به مقام خلافت الهی برسند؟
- [آیت الله نوری همدانی] تیمم در فضای غصبی باطل نیست ، پس اگر در ملک خود ، دستها را به زمین بزند و بی اجازه داخل ملک داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد ، تیمم او باطل نمی شود .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . لازمه ایمان به خداوند متعال و ایمان به انبیاء عظام صلوات الله علیهم اجمعین و ایمان به احکام الهی آن است که شخص مؤمن، قلباً از منکر و معصیت خداوند متعال، منزجر باشد، و منکر را قلباً انکار کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تیمم در فضای غصبی باطل است پس اگر در ملک خود، دست ها را به زمین بزند، و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دست ها را به پیشانی بکشد باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تیمم در فضای غصبی باطل نیست، پس اگر در ملک خود، دستها را بر زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را بر پیشانی بکشد، تیمم او باطل نمی شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] تیمم در فضای غصبی مثل این که در ملک خود دست ها را به زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دست ها را به پیشانی بکشد بنابر احتیاط باطل است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] تیمم در فضای غصبی باطل است؛ پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد؛ تیمم او باطل می باشد.
- [امام خمینی] تیمم در فضای غصبی باطل نیست. پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد، تیمم او باطل نمی شود.
- [آیت الله خوئی] تیمم در فضای غصبی باطل است، پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بیاجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد، تیمم او باطل میباشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] تیمّم در فضای غصبی باطل است، پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بیاجازه داخل ملک دیگری شود ودستها را به پیشانی بکشد، تیمّم او باطل میباشد.
- [آیت الله بروجردی] تیمّم در فضای غصبی باطل است، پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بیاجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد، تیمّم او باطل میباشد.