از روایات معراج بر می آید که نمازهای واجب پنج گانه روزانه در سال معراج , یکجا و باهم واجب شده است.(1) البته از روایات به دست می آید که جبرئیل قبل از بعثت روش وضو گرفتن و نماز خواندن را به حضرت محمد صلی الله علیه و آله یاد داد و آن حضرت پس از چهل سالگی مامور به خواندن نماز شد ولی هنوز اوقات نماز تعیین نشده بود و پیامبر در هر وقتی نماز را به صورت دو رکعتی می خواند.(2) یعنی همه نمازها قبلا دو رکعتی بوده و بعدا در شب معراج جزئیات آن و تغییر و تحول آنها به پیامبر(ص) اعلام شده و در مدینه رسما با این جزئیات واجب شده است.(3) چنانچه برخی گزارش های تاریخی(4) و نیز برخی روایات وجود دارد مبنی بر اینکه نماز های یومیه در شب معراج بر پیامبر واجب شده است. علامه طباطبایی می فرماید: بعضی گفته‌ اند : به طوری که از اخبار بر می ‌آید ،نمازهای واجب در شب معراج واجب شده، در سوره اسراء فرموده: أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلی‌ غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ اما این سخن درست نیست، برای اینکه آنچه از داستان شب معراج مسلم است، و روایات معراج بر آن دلالت دارد، تنها این است که نمازهای پنجگانه یومیه در آن شب با شکل خاص خود یعنی دو رکعت ،دو رکعت واجب شد، هیچ دلالتی ندارد بر اینکه قبل از آن شب به صورت دیگر تشریع نشده بود، بلکه در بسیاری از آیات سوره‌های مکی و از آن جمله سوره‌ هایی که قبل از سوره اسراء نازل شده، نظیر سوره مدثر و مزمل و غیر آن دو سخن از نماز کرده، به‌ تعبیرهایی مختلف از آن یاد نموده، هر چند که کیفیت آن را ذکر نکرده، اما این قدر هست که نمازهای قبل از معراج مشتمل بر مقداری تلاوت قرآن و نیز مشتمل بر سجده بوده است. (5) پی نوشتها: 1. وسائل الشیعه ج 3 ص 5 باب 2 , ابواب اعدادالفرائض ؛ تاریخ تحقیقی اسلام ج 1 ص 407 , محمد هادی یوسفی غروی 2. برای مطالعه روایات مربوط به نماز به تاریخ تحقیقی اسلام ج 1 ، ص 318 تا 327 مراجعه کنید 3. ترجمه المیزان، ج13، ص46) 4. الطبقات ‌الکبری،ترجمه محمود مهدوی دامغانی‌،ج‌1،ص:199 تهران، ناشر : انتشارات فرهنگ و اندیشه، 1374ش 5. ترجمه تفسیر المیزان،‌ ج‌20، ص: 551 منبع:سایت انوار طاها
از روایات معراج بر می آید که نمازهای واجب پنج گانه روزانه در سال معراج , یکجا و باهم واجب شده است.(1)
البته از روایات به دست می آید که جبرئیل قبل از بعثت روش وضو گرفتن و نماز خواندن را به حضرت محمد صلی الله علیه و آله یاد داد و آن حضرت پس از چهل سالگی مامور به خواندن نماز شد ولی هنوز اوقات نماز تعیین نشده بود و پیامبر در هر وقتی نماز را به صورت دو رکعتی می خواند.(2)
یعنی همه نمازها قبلا دو رکعتی بوده و بعدا در شب معراج جزئیات آن و تغییر و تحول آنها به پیامبر(ص) اعلام شده و در مدینه رسما با این جزئیات واجب شده است.(3)
چنانچه برخی گزارش های تاریخی(4) و نیز برخی روایات وجود دارد مبنی بر اینکه نماز های یومیه در شب معراج بر پیامبر واجب شده است. علامه طباطبایی می فرماید:
بعضی گفته اند : به طوری که از اخبار بر می آید ،نمازهای واجب در شب معراج واجب شده، در سوره اسراء فرموده:
أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلی غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ
اما این سخن درست نیست، برای اینکه آنچه از داستان شب معراج مسلم است، و روایات معراج بر آن دلالت دارد، تنها این است که نمازهای پنجگانه یومیه در آن شب با شکل خاص خود یعنی دو رکعت ،دو رکعت واجب شد، هیچ دلالتی ندارد بر اینکه قبل از آن شب به صورت دیگر تشریع نشده بود، بلکه در بسیاری از آیات سورههای مکی و از آن جمله سوره هایی که قبل از سوره اسراء نازل شده، نظیر سوره مدثر و مزمل و غیر آن دو سخن از نماز کرده، به تعبیرهایی مختلف از آن یاد نموده، هر چند که کیفیت آن را ذکر نکرده، اما این قدر هست که نمازهای قبل از معراج مشتمل بر مقداری تلاوت قرآن و نیز مشتمل بر سجده بوده است. (5)
پی نوشتها:
1. وسائل الشیعه ج 3 ص 5 باب 2 , ابواب اعدادالفرائض ؛ تاریخ تحقیقی اسلام ج 1 ص 407 , محمد هادی یوسفی غروی
2. برای مطالعه روایات مربوط به نماز به تاریخ تحقیقی اسلام ج 1 ، ص 318 تا 327 مراجعه کنید
3. ترجمه المیزان، ج13، ص46)
4. الطبقات الکبری،ترجمه محمود مهدوی دامغانی،ج1،ص:199 تهران، ناشر : انتشارات فرهنگ و اندیشه، 1374ش
5. ترجمه تفسیر المیزان، ج20، ص: 551
منبع:سایت انوار طاها
- [سایر] چگونگی معراج پیامبر(ص) را توضیح دهید؟
- [سایر] چگونگی معراج پیامبر (ص) را بیان کنید؟
- [سایر] معراج پیامبر اکرم(ص) جسمانی بود یا روحانی؟
- [سایر] معراج پیامبر اعظم(ص) در چه زمانی واقع گردید؟
- [سایر] منظور از «معراج» پیامبراکرم(ص) چیست و در قرآن و حدیث، چگونه به مسأله معراج پیامبر پرداخته شده است؟
- [سایر] آیا در شب معراج پیامبر(ص) که زنان را در حال عذاب عریان میدیده بر آنها محرم بود؟
- [سایر] لطفاً در خصوص معراج توضیح دهید که اولاً: معراج چیست؟ ثانیاً: آیا پیامبران دیگری به جز حضرت محمد (ص) هم به معراج رفته اند؟ در روایتی از امام صادق (ع) وارد شده است: پیامبر اکرم (ص) در حدود 120 مرتبه به معراج رفته اند. لطفاً در خصوص اختلافاتی که در باره دفعات رفتن پیامبر به معراج وارد شده است و همچنین از حیث زمان رفتن به معراج که ما جشنی به پا می داریم توضیح فرمایید؟ نیز زمانی که پیامبر به معراج سفر نموده بودند، در آن جا چه دیدند و نحوه برگشتشان از معراج چگونه بود؟ و هنگامی که برگشتند، چه کاری انجام دادند؟
- [سایر] احکام اختصاصی پیامبر(ص) چیست؟
- [سایر] احکام اختصاصی پیامبر(ص) در قران چیست؟
- [سایر] با سلام؛ در مباحث معراج آیا روایاتی در مورد مردان از امت پیامبر (ص) و کیفیت عذاب آنها و نوع گناهشان آمده است یا نه؟
- [آیت الله خوئی] خواندن قرآن در نماز، غیر از چهار آیهای که سجدة واجب دارد و در احکام جنابت صفحه (49) گفته شد و نیز دعا کردن در نماز اشکال ندارد. ولی احتیاط مستحب آن است که به غیر عربی دعا نکند. توضیح المسائل 153 مبطلات نماز ..... ص : 152
- [آیت الله مکارم شیرازی] در احکام رکوع فرقی بین نماز واجب و مستحب نیست، حتی زیادی رکوع بنابر احتیاط واجب.
- [آیت الله سبحانی] فردی که به حد تکلیف رسیده ولی معترف به وجود خدا و یا وحدانیّت و یا نبوت پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) یا معاد(روز قیامت) نباشد بنابر احتیاط واجب نجس است. و همچنین اگر کسی یکی از احکام ضروری اسلام (مانند وجوب نماز و روزه و حج) را انکار کند و در نظر او ملازم با انکار یکی از امور یادشده باشد، نیز نجس می باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بر هر مسلمانی واجب است احکام معاملات را به مقداری که معمولاً مورد احتیاج او است یاد بگیرد و بر علما واجب است این احکام را به مردم بیاموزند.
- [آیت الله جوادی آملی] .صلوات بر پیغمبر( ص) از مستحبات مؤکّد است, چنانکه مستحب است هر وقت نام مبارک آن حضرت مانند محمد( ص)و احمد( ص)،نیز لقب و کنیه( ص) آن حضرت مانند مصطفی( ص) و ابوالقاسم( ص)گفته یا شنیده شود، بر آن حضرت و آل او صلوات فرستاده شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر پدر و مادر از دنیا رفتند، بر اولاد واجب است به فکر آنها باشند و اگر آنها را فراموش کردند و خیرات و مبرّات برای آنها نفرستادند، پدر و مادر در عالم برزخ آنها را عاق میکنند و گناه عاقّ پدر و مادر برایشان نوشته میشود. [1]. اسراء، 23. [2]. لقمان، 15.
- [آیت الله بهجت] اگر دو همسفر یکی معتقد به مقدار مسافت شرعی، یعنی هشت فرسخ است و دیگری معتقد است که هشت فرسخ نیست، باید هر کدام به وظیفه خود عمل کند و بنابر احتیاط واجب هیچ کدام به دیگری اقتدا نکند.
- [آیت الله سبحانی] بنابر احتیاط واجب کسی که مرض خوره یا پیسی دارد، نباید امام جماعت شود. احکام جماعت:
- [آیت الله نوری همدانی] بنابر احتیاط واجب کسی که مرض خورده یا پیسی دارد ، نباید امام جماعت شود . احکام جماعت
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر و یا مادر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، قضای آن بر پسر بزرگتر واجب نیست. احکام روزه مسافر