معراج پیامبر اکرم‌(ص) جسمانی بود یا ‌روحانی؟
اولاً حضرت‌ ‌در حال معراج بیدار بود و ثانیاً جسم داشت. منتها بخشی از سیر او ‌مربوط به زمین و بخشی دیگر مربوط به ملکوت بود. الآن که ما در این مکان در حال ‌صحبت کردن هستیم و این معارف الهی هم مطرح می‌شود اولاً بیدار هستیم، ثانیاً ‌جسم داریم، ثالثاً گفتگو، دیدن و شنیدن ماجسمانی است رابعاً فهمیدن ماجسمانی ‌نیست‌.‌ ممکن است در جمع ما کسی باشد که این معارف را متوجه نشود و درک نکند ‌هرچند جسمش این‌جا حضور داشته باشد. مثلاً کودکی که در جمع ماست می‌بیند و ‌می‌شنود و بیدار هم هست ولی پیام و محتوای مطالب مطرح شده را درک نمی‌کند‌.‌ در مورد معراج پیامبر هم این مطلب مطرح است. بخشی از معراج مربوط به جسم ‌است یعنی همان سیر شبانه از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی ”سُبْحانَ الّذی اَسری ‌بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ المَسْجِدِ الْحَرامِ اِلَی الْمَسْجِدِ الاَقْصَی الّذی بارَکْنا حَوْلَهُ“(1) اما بخشی ‌دیگر از معراج که مربوط به مشاهده انبیا و سدرة المنتهی و گفتگو با جبرئیل و دریافت ‌وحی و رسیدن به مقام قاب قوسین و امثال ذلک است جسمانی نبوده، گرچه پیامبر در ‌این قسمت جسم داشته و بیدار هم بوده است، ولی درک آن حقایق والا بوسیله روح ‌صورت می‌گرفته است.‌ اگر قرار باشد همه‌ ‌معراج جسمانی تلقی شود لازمه‌اش آن است که آنجا که قرآن ‌می‌فرماید ”دَنی فَتَدَلّی فَکانَ قابَ قَوْسَینِ اَوْ اَدْنی“(2) جسمانی باشد، یعنی دُنُوّ (یعنی ‌نزدیک شدن)، قاب قوسین (که نشانه شدت نزدیکی است)، سدرة المنتهی و… هم ‌جسمانی باشد در حالی که جسمانی بودن این امور محال است‌.‌ ‌ ‌(1) سوره اسراء، آیه‌ 1‌‌.‌ ‌(2) سوره‌ ‌نجم، آیه‌ 9.‌ ( آیةالله جوادی آملی )
عنوان سوال:

معراج پیامبر اکرم‌(ص) جسمانی بود یا ‌روحانی؟


پاسخ:

اولاً حضرت‌ ‌در حال معراج بیدار بود و ثانیاً جسم داشت. منتها بخشی از سیر او ‌مربوط به زمین و بخشی دیگر مربوط به ملکوت بود. الآن که ما در این مکان در حال ‌صحبت کردن هستیم و این معارف الهی هم مطرح می‌شود اولاً بیدار هستیم، ثانیاً ‌جسم داریم، ثالثاً گفتگو، دیدن و شنیدن ماجسمانی است رابعاً فهمیدن ماجسمانی ‌نیست‌.‌
ممکن است در جمع ما کسی باشد که این معارف را متوجه نشود و درک نکند ‌هرچند جسمش این‌جا حضور داشته باشد. مثلاً کودکی که در جمع ماست می‌بیند و ‌می‌شنود و بیدار هم هست ولی پیام و محتوای مطالب مطرح شده را درک نمی‌کند‌.‌
در مورد معراج پیامبر هم این مطلب مطرح است. بخشی از معراج مربوط به جسم ‌است یعنی همان سیر شبانه از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی ”سُبْحانَ الّذی اَسری ‌بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ المَسْجِدِ الْحَرامِ اِلَی الْمَسْجِدِ الاَقْصَی الّذی بارَکْنا حَوْلَهُ“(1) اما بخشی ‌دیگر از معراج که مربوط به مشاهده انبیا و سدرة المنتهی و گفتگو با جبرئیل و دریافت ‌وحی و رسیدن به مقام قاب قوسین و امثال ذلک است جسمانی نبوده، گرچه پیامبر در ‌این قسمت جسم داشته و بیدار هم بوده است، ولی درک آن حقایق والا بوسیله روح ‌صورت می‌گرفته است.‌
اگر قرار باشد همه‌ ‌معراج جسمانی تلقی شود لازمه‌اش آن است که آنجا که قرآن ‌می‌فرماید ”دَنی فَتَدَلّی فَکانَ قابَ قَوْسَینِ اَوْ اَدْنی“(2) جسمانی باشد، یعنی دُنُوّ (یعنی ‌نزدیک شدن)، قاب قوسین (که نشانه شدت نزدیکی است)، سدرة المنتهی و… هم ‌جسمانی باشد در حالی که جسمانی بودن این امور محال است‌.‌

‌(1) سوره اسراء، آیه‌ 1‌‌.‌
‌(2) سوره‌ ‌نجم، آیه‌ 9.‌

( آیةالله جوادی آملی )





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین