حساب اشخاص در دست خدا است. هیچ کس حق ندارد دربارة کسی به طور قاطع اظهار نظر کند که اهل بهشت است یا اهل دوزخ. کسی جز خدا و فردی که مأذون از طرف خدا است (مثل پیامبر و امام) نمی تواند به دیگری وعدة بهشت بدهد، چون باطن افراد و عاقبت آنان را فقط خدا میداند و عالِمان به غیب هم به اذن الهی و علم خدادادی می توانند عاقبت امر کسی را بدانند. از این رو از طرف خود نمی توانیم قاطعانه اظهار نظر کنیم که چه کسی حتماً بهشتی است یا جهنمی، و نمی توانیم به کسی وعدة بهشت بدهیم. در صدر اسلام مواردی پیش آمده که برخی از مسلمانان از این قبیل اظهار نظرهای بیجا کرده اند و رسول اکرم(ص) از آنها جلوگیری کرده است. وقتی عثمان بن مظعون از دنیا رفت، زنی از انصار به نام امّ علاء که ظاهراً زن مردی بود که عثمان بن مظعون در خانة او می زیست و مهمان او بود در حضور رسول اکرم(ص) جنازة وی را مخاطب ساخته و گفت: بهشت تو را گوارا باد! با این که عثمان بن مظعون مرد جلیل القدری بود و رسول خدا(ص) در مرگ او سخت گریستند و خود را روی جنازة وی انداختند و او را بوسیدندک ولی از اظهار نظر زن خشمگین شدند و فرمود: از کجا می دانی؟ چرا ندانسته قضاوت می کنی؟! مگر به تو وحی شده است؟! مگر تو از حساب خَلق خدا آگاهی؟ زن عرض کرد: وی همنشین شما و جنگجوی مجاهد شما بود. رسول اکرم(س) فرمود: "من فرستادة خدایم و نمی دانم با من چگونه رفتار خواهد شد".[1] این جمله عین مضمون یکی از آیات است: "بگو من از میان پیامبران، اوّلین نیستم و خبر ندارم که با من یا با شما چگونه رفتار میشود".[2] البته یک فرد عالِم میتواند اوصاف بهشتیان را ذکر کند، بدون تعیین مصداق یا فردی و با توجه به آیات و روایات بگویند که به طور کلی چه کسانی اهل بهشت هستند. پی نوشتها: 1 - مرتضی مطهری، عدل الهی، ص 328؛ اسدالغابه، عثمان بن مظعون. 2 - احقاف (46) آیه 9. eporsesh.com
حساب اشخاص در دست خدا است. هیچ کس حق ندارد دربارة کسی به طور قاطع اظهار نظر کند که اهل بهشت است یا اهل دوزخ. کسی جز خدا و فردی که مأذون از طرف خدا است (مثل پیامبر و امام) نمی تواند به دیگری وعدة بهشت بدهد، چون باطن افراد و عاقبت آنان را فقط خدا میداند و عالِمان به غیب هم به اذن الهی و علم خدادادی می توانند عاقبت امر کسی را بدانند. از این رو از طرف خود نمی توانیم قاطعانه اظهار نظر کنیم که چه کسی حتماً بهشتی است یا جهنمی، و نمی توانیم به کسی وعدة بهشت بدهیم.
در صدر اسلام مواردی پیش آمده که برخی از مسلمانان از این قبیل اظهار نظرهای بیجا کرده اند و رسول اکرم(ص) از آنها جلوگیری کرده است. وقتی عثمان بن مظعون از دنیا رفت، زنی از انصار به نام امّ علاء که ظاهراً زن مردی بود که عثمان بن مظعون در خانة او می زیست و مهمان او بود در حضور رسول اکرم(ص) جنازة وی را مخاطب ساخته و گفت: بهشت تو را گوارا باد! با این که عثمان بن مظعون مرد جلیل القدری بود و رسول خدا(ص) در مرگ او سخت گریستند و خود را روی جنازة وی انداختند و او را بوسیدندک ولی از اظهار نظر زن خشمگین شدند و فرمود: از کجا می دانی؟ چرا ندانسته قضاوت می کنی؟! مگر به تو وحی شده است؟! مگر تو از حساب خَلق خدا آگاهی؟ زن عرض کرد: وی همنشین شما و جنگجوی مجاهد شما بود. رسول اکرم(س) فرمود: "من فرستادة خدایم و نمی دانم با من چگونه رفتار خواهد شد".[1]
این جمله عین مضمون یکی از آیات است: "بگو من از میان پیامبران، اوّلین نیستم و خبر ندارم که با من یا با شما چگونه رفتار میشود".[2]
البته یک فرد عالِم میتواند اوصاف بهشتیان را ذکر کند، بدون تعیین مصداق یا فردی و با توجه به آیات و روایات بگویند که به طور کلی چه کسانی اهل بهشت هستند.
پی نوشتها:
1 - مرتضی مطهری، عدل الهی، ص 328؛ اسدالغابه، عثمان بن مظعون.
2 - احقاف (46) آیه 9.
eporsesh.com
- [سایر] برای چه اعمالی وعده بهشت داده شده است؟
- [سایر] ترتیب وقوع وعده های الهی، نظیر: ظهور امام زمان (علیه السلام)، قیامت، بهشت، جهنم، و... چگونه است؟
- [سایر] پرسش:آیا دیگر ادیان به بهشت نمیروند؟ تکلیف این افراد در قیامت چیست بهشت یا جهنم؟
- [سایر] برای کسانی که بهشتی در دنیا برای خود ساخته اند، چگونه می توان با وعده بهشت، آنها را جذب دین کرد؟
- [سایر] در مورد وعده تمام یاران پیامبر به بهشت که با توجه به آیه 100 سوره توبه " وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلُونَ..." خداوند ذکر کرده چه جوابی دارید؟
- [سایر] سن افراد در جهنم و بهشت چقدر خواهد بود؟
- [سایر] سن افراد در جهنم و بهشت چقدر خواهد بود؟
- [سایر] سن افراد در جهنم و بهشت چقدر خواهد بود؟
- [سایر] آیا بهشت و جهنمی که وعده داده شده، هم اکنون خلق شده است؟ آیا قیامت یا صحرای محشر و حسابرسی کره زمین خواهد بود؟
- [سایر] آیا درست است که پیامبر(ص) به طلحه وعده بهشت دادند، با اینکه بعدها طلحه از مسببان جنگ جمل بوده است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] جایز نیست که بیشتر از مخارج یک سال به یک سیّد فقیر خمس بدهند.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی بعد از غروب شب عید فطر بمیرد، باید فطره او و افراد تحت تکفل او را از مال او بدهند، ولی اگر پیش از غروب بمیرد، واجب نیست فطره او و خانوادهاش را از مال او بدهند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خمس را باید دو قسمت کرد: یک قسمت آن سهم سادات است و بنابر احتیاط واجب باید یا به مجتهد جامع الشرایط بدهند یا با اذن او به سید فقیر یا سید یتیم یا به سیدی که در سفر درمانده شده بدهند، و نصف دیگر آن سهم امام (علیه السلام)است که در شرایط فعلی هر فردی آن را فقط به مرجع تقلید خود بدهد یا با اجازه مستقیم از دفتر ایشان مصرف نماید.
- [آیت الله سیستانی] خمس را باید دو قسمت کنند : یک قسمت آن سهم سادات است و باید به سیّد فقیر ، یا سیّد یتیم ، یا به سیّدی که در سفر درمانده شده ، بدهند ، و نصف دیگر آن سهم امام علیهالسلام است ، که در این زمان باید به مجتهد جامع الشرایط بدهند ، یا به مصرفی که او اجازه میدهد برسانند . و احتیاط لازم آن است که او مرجع أعلم ، مطلع بر جهات عامه باشد .
- [آیت الله وحید خراسانی] خمس را باید دو قسمت کنند یک قسمت ان سهم سادات است و باید به ولی سید یتیم فقیر داده شود که در مصارف او صرف کند و یا به سید فقیر و یا به سیدی که در سفر درمانده شده بدهند و احتیاط واجب این است که سهم سادات را به اجازه فقیه عادل بدهند و نصف دیگر ان سهم امام علیه السلام است که در این زمان باید به فقیه عادل عارف به مصارف ان بدهند یا به مصرفی که او اجازه می دهد برسانند و بنابر احتیاط باید ان فقیه عادل اعلم باشد
- [آیت الله مظاهری] خمس را باید در این زمان به مجتهد جامع الشرایط یا وکیل او بدهند که آنها صرف سادات فقیر و تقویت اسلام مخصوصاً اداره حوزههای علمیّه بنمایند، و اگر خود بخواهد به سیّد فقیری بدهد یا به مصرف دیگری برساند باید از مجتهد جامع الشرایط یا وکیل او اجازه بگیرد و بدون اجازه نمیتواند آن را به مصرف برساند.
- [آیت الله جوادی آملی] .همسرِ فرزند و شوهر دختر، واجب النفقه افراد شمرده نمیشوند, بنابراین می توان هزینه های این ها را در صورتی که سید فقیر باشند، از خمس(سهم سادات) مال خود پرداخت کرد.
- [آیت الله اردبیلی] سیّد میتواند صدقات واجب یا مستحب خود را به سیّد یا غیر سیّد بدهد و غیر سیّد میتواند صدقه مستحب خود را به سیّد بپردازد، ولی نمیتواند صدقه واجب خود نظیر زکات مال و زکات فطره را به سیّد بدهد، و چنانچه پرداخت کفّارات و ردّ مظالم بر غیر سیّد واجب شود، بنابر احتیاط واجب نمیتواند آن را به سیّد بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که سیّد نیست، نمیتواند به سیّد فطره بدهد و چنانچه دهنده فطریّه سیّد نباشد ولی نانخور او سیّد باشد یا بر عکس، بنابر احتیاط واجب نمیتواند فطریّه او را به سیّد بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] خمس را باید دو قسمت کنند : یک قسمت آن سهم سادات است ، بنابر احتیاط واجب باید با اذن مجتهد جامع الشرائط به سیّد فقیر ، یا سیّد یتیم ، یا به سیّدی که در سفر درمانده شده ، بدهند و نصف دیگر آن سهم امام ( علیه السّلام ) است که در این زمان باید به مجتهد جامع الشّرائط بدهند ، یا به مصرفی که او اجازه می دهد برسانند . ولی اگرانسان بخواهد سهم امام را به مجتهدی که از او تقلید نمی کند بدهد ، در صورتی به او اذن داده می شود که بداند آن مجتهد و مجتهدی که از او تقلید می کند ، سهم امام را به یک طور مصرف می کنند .