در ذیل تفسیر آیه مبارکه : ( و لمن خاف مقام ربّه جنتّان فبایّ الاء ربّکما تکذّبان ذواتا افنان فیها عینان تجریان فیهما من کل فاکهه زوجان متکئین علی فرش بطائنها من استبرق و جنی الجنّتین دان )(1) :آمده است : دو باغ بهشت است برای کسانی که از مقام پروردگار، خائف و ترسانند دارای انواع نعمتها و درختان پرطراوت است و در آنها دو چشمه دائماً جریان دارد و این در حالی است که خائفان از مقام خدا بر فرشهایی تکیه کرده اند که آستر آنها از پارچه های ابریشمین است و میوه های رسیده آن دو باغ بهشتی در دسترس همگان است. و اما جنتان ( دو باغ بهشت ) ممکن است بهشت اول مادی و جسمانی باشد و بهشت دوم، معنوی و روحانی و آیه ای دیگر از قرآن تأیید این مطلب را می کند آنجا که می فرماید : ( للذین اتقّوا عند ربّهم جنّات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و ازواج مطهّره و رضوان من الله ) (2) :در این آیه نیز علاوه بر بهشت جسمانی که نهرها از زیر درختان آن می گذرد و همسران پاک در آن هستند از بهشت معنوی که خشنودی خداست سخن می گوید. و باتوجه به این تفسیر دو نهری که در آن جاری است یکی چشمه معنوی که چشمه معرفت می باشد دیگری چشمه مادی مانند چشمه های آب زلال ( طهور یا تسنیم ) و یا عسل و شیر می باشد. و اشاره به آستری از جنس ابریشم گرانقیمت دلالت بر رویه و اصل پشتی با ارزشی می کند چرا که معمولاً آستر به علت اینکه مشهود نیست از چیز کم اهمیت است و در نتیجه کم اهمیت ترین جنسهای آن جهان، پر اهمیت ترین و با ارزشترین جنسهای این جهان است و بدیهی است که متاع پرارزش آن در مخیله و تصور ما نمی گنجد. پی نوشت: 1- رحمن / 54 - 46. 2- آل عمران / 15. منبع: تصویر بهشت و بهشتیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم
بهشت خائفان از مقام خداوند، چه خصوصیاتی دارد؟
در ذیل تفسیر آیه مبارکه : ( و لمن خاف مقام ربّه جنتّان فبایّ الاء ربّکما تکذّبان ذواتا افنان فیها عینان تجریان فیهما من کل فاکهه زوجان متکئین علی فرش بطائنها من استبرق و جنی الجنّتین دان )(1) :آمده است : دو باغ بهشت است برای کسانی که از مقام پروردگار، خائف و ترسانند دارای انواع نعمتها و درختان پرطراوت است و در آنها دو چشمه دائماً جریان دارد و این در حالی است که خائفان از مقام خدا بر فرشهایی تکیه کرده اند که آستر آنها از پارچه های ابریشمین است و میوه های رسیده آن دو باغ بهشتی در دسترس همگان است.
و اما جنتان ( دو باغ بهشت ) ممکن است بهشت اول مادی و جسمانی باشد و بهشت دوم، معنوی و روحانی و آیه ای دیگر از قرآن تأیید این مطلب را می کند آنجا که می فرماید : ( للذین اتقّوا عند ربّهم جنّات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و ازواج مطهّره و رضوان من الله ) (2) :در این آیه نیز علاوه بر بهشت جسمانی که نهرها از زیر درختان آن می گذرد و همسران پاک در آن هستند از بهشت معنوی که خشنودی خداست سخن می گوید. و باتوجه به این تفسیر دو نهری که در آن جاری است یکی چشمه معنوی که چشمه معرفت می باشد دیگری چشمه مادی مانند چشمه های آب زلال ( طهور یا تسنیم ) و یا عسل و شیر می باشد. و اشاره به آستری از جنس ابریشم گرانقیمت دلالت بر رویه و اصل پشتی با ارزشی می کند چرا که معمولاً آستر به علت اینکه مشهود نیست از چیز کم اهمیت است و در نتیجه کم اهمیت ترین جنسهای آن جهان، پر اهمیت ترین و با ارزشترین جنسهای این جهان است و بدیهی است که متاع پرارزش آن در مخیله و تصور ما نمی گنجد.
پی نوشت:
1- رحمن / 54 - 46.
2- آل عمران / 15.
منبع: تصویر بهشت و بهشتیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم
- [سایر] طبقات و درجات بهشت چگونه است؟ و آیا غیر از دو بهشت خائفان بهشت دیگری هم وجود دارد؟
- [سایر] بهشت مؤمنین دارای چه خصوصیاتی است؟
- [سایر] نهرهای چهارگانه جاری در بهشت چه نام دارد و دارای چه خصوصیاتی است؟
- [سایر] آیا هر شخص که در جنگ کشته می شود شهید است و جایگاهش در بهشت است؟ مقام شهداء نزد خداوند متعال تا چه حد و مرتبه ای است؟
- [سایر] چگونه بهشت تجلی گاه اسماء و صفات خداوند است؟
- [سایر] چرا باید بر محمد و آل محمد صلوات بفرستیم مگر مقام آنها در بهشت والا نیست پس چه نیازی به درود فرستادن ماست؟
- [سایر] وقتی شیطان به آدم سجده نکرد، خدا او را از بهشت بیرون کرد. چطور شیطان توانست دوباره وارد بهشت شود و آدم و حوا را گول بزند؟
- [سایر] کسانی گفتهاند که یک بهشت برای خدا و یک بهشت دیگر برای مردم وجود دارد. اگر حقیقت دارد، در این باره توضیح مختصری دهید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] یک خبر موثّق دارای چه خصوصیّاتی است؟
- [سایر] چرا خداوند جهنم، بهشت و فرشتگان را از دید انسانها مخفی نگه داشت؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به خیال این که برای خواندن یک رکعت نماز - با خصوصیاتی که در مسأله 477 گفته شد - وقت ندارد نماز نخواند و بعد بفهمد وقت داشته، باید قضای آن نماز را به جا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] خصوصیاتی را که مالک در خرید و فروش معین می کند مثل ان که عامل کالای معینی را بخرد و به مبلغ معینی بفروشد عامل باید مراعات نماید وگرنه معامله فضولی است و صحت ان متوقف بر اجازه مالک است
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن ماهی های کوچک زنده اشکال دارد، مگر برای درمان در مقام ضرورت.
- [آیت الله اردبیلی] جهاد از واجبات دین و دری از درهای بهشت است که خداوند آن را برای اولیای خود گشوده است(1) و در جهت حفظ کیان اسلام و امنیت مسلمانان و دفاع در مقابل هجوم کافران و ناپاکان و یاری مستضعفان، مورد تأکید قرآن و معصومان علیهمالسلام قرار گرفته است. امّتی که از جهاد روی گردانند، جامه ذلّت و خواری و ردای بلا و گرفتاری بپوشند و با حقارت و پستی از انصاف و عدالت محروم شوند.
- [آیت الله اردبیلی] (اَشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ) یعنی: (شهادت میدهم که هیچ معبودی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یگانه است و شریک ندارد.) (وَأشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ) یعنی: (شهادت میدهم که محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم بنده خدا و فرستاده اوست.) (أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ) یعنی: (خدایا بر محمد و آل محمد رحمت فرست.) (وَتَقَبَّلْ شَفاعَتَهُ وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ) یعنی: (و شفاعت پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم را قبول کن و مقام آن حضرت را نزد خود بلند فرما.) (اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) یعنی: (سلام بر تو ای پیامبر و رحمت و برکات خدا بر تو باد.) (اَلسَّلامُ عَلَیْنا وَعَلی عِبادِ اللّهِ الصّالِحینَ) یعنی: (سلام خداوند بر ما نمازگزاران و تمام بندگان نیکوکار او باد.) (اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) یعنی: (سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما باد.)
- [آیت الله سیستانی] اگر چیزی که غصب کرده از بین برود ، در صورتی که قیمی باشد مثل گاو و گوسفند باید قیمت آن را بدهد و قیمی به چیزی میگویند : که مثل آن از جهت خصوصیاتی که در جلب تقاضا دخالت دارد فراوان نیست ، و چنانچه قیمت بازار آن بواسطه اختلاف عرضه و تقاضا فرق کرده باشد ، باید قیمت وقتی را که تلف شده بدهد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نصاب معدن، 15 مثقال معمولی طلای سکهدار است، که مساوی با بیست مثقال شرعی است، یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده به 15 مثقال طلا برسد، باید خمس آن را بدهد، و احتیاط آن است که مخارجی را که برای به دستآوردن مصرف کرده، در مقام احتساب نصاب کم نکند، و در مقام ادای خمس آنچه را پس از کمکردن این مخارج باقی میماند، بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگرچه بعضی از ان روایاتی که مستند حکم است در مقام بیان استحباب و کراهت شرعی نیست بلکه بیان کننده منفعت و ضرری است که بر ان امور مرتب می شود
- [امام خمینی] اگر ارتباط علمای اعلام با ظلمه، موجب تقویت آنها شود یا موجب تبرئه آنها پیش افراد بیاطلاع شود، یا موجب جرأت آنها گردد، یا موجب هتک مقام علم شود، واجب است ترک آن.
- [آیت الله وحید خراسانی] قبل از ورود در احکام نماز اشاره به دو نکته لازم است اول اهمیت نماز در قران مجید نزدیک به صد مورد از نماز گفتگو شده و اشاره به دو مورد ان کافیست بعد از ان که خداوند متعال حضرت ابراهیم علیه السلام را به مقام نبوت و رسالت و خلت اختیار نمود و به کلمات ازمایش و مبتلا کرد و ان حضرت کلمات را اتمام نمود به مقام امامت نایل شد و ان قدر عظمت مقام امامت بعد از ان همه مقامات در نظرش جلوه کرد که قال و من ذریتی گفت و از برای فرزندان من هم جواب شنید لا ینال عهدی الظالمین پیمان من به ظالمین نمی رسد و در عظمت نماز همین اندازه بس که ان کس که خداوند متعال برای او مقام امامت را خواست و او برای ذریه اش مسالت کرد بعد از طی تمام مقامات در جوار خانه خدا از خداوند متعال خواست رب اجعلنی مقیم الصلوه و من ذریتی پروردگارا مرا اقامه کننده نماز قرار بده و ذریه مرا و همچنین بعد از ان که ذریه خود را در نزد بیت مسکن داد گفت ربنا انی اسکنت من ذریتی بواد غیر ذی زرع عند بیتک المحرم ربنا لیقیموا الصلوه پروردگار ما هر اینه من از ذریه خودم مسکن دادم به بیابان بدون زرع نزد خانه محترم تو پروردگارا برای این که اقامه نماز بنمایند در قران مجید یک سوره به نام مومنون است و در ان مومنان به خصوصیاتی معرفی شده اند و اول خصوصیتی که به ان ابتدا شده این است که الذین هم فی صلاتهم خاشعون انان که همانا در نمازشان خاشعند و اخر خصوصیتی هم که به ان ختم می شود و الذین هم علی صلواتهم یحافظون و ان چنان کسانی که همانها بر نمازهایشان محافظت دارند پس افتتاح ایمان و ختم ایمان به نماز است و ثمره ان هم این ایه است اولیک هم الوارثون الذین یرثون الفردوس هم فیها خالدون و از سنت همین اندازه بس است که از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند بعد از معرفت خدا چیزی را افضل از این صلوات پنجگانه نمی دانم و عدم علم از ان حضرت علم به عدم است و این روایت بیان کلام خداست و خداوند متعال هم در قران مجید می فرماید ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین الذین یومنون بالغیب و یقیمون الصلوه بعد از ایمان به غیب اقامه نماز ذکر شده است و در عظمت نماز همین اندازه کفایت می کند که جامع تر از نماز بین عبادات عبادتی یافت نمی شود زیرا این عبادتی است مشتمل بر عبادت فعلی و بر عبادت قولی و عبادت فعلی ان شامل افعال عبادی از رکوع و سجود و قیام و قعود است و عبادت قولی ان شامل قرایت و ذکر و جامع جمیع معارف الهیه از تسبیح و تکبیر و تحمید و تهلیل که ارکان اربعه معارف حضرت حق سبحانه و تعالی است و مشتمل است بر تمام عبادات ملایکه مقربین که عده ای از انها عبادتشان در قیام است و عده ای در قعود و جمعی در رکوع و جمعی در سجود و عناوینی که برای نماز در روایات وارد شده زیاد است که از ان جمله است راس الدین و اخر وصایا الانبیاء و احب الاعمال و خیر الاعمال و قوام الاسلام و استقبال الرحمن منهاج الانبیاء و به یبلغ العبد الی الدرجه العلیا