حضرت مهدی (عج) ثمره طلب مغفرت از خداوند را چه می‌دانند؟

شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان(علیه السلام) می فرمایند: (إِذا اسْتَغْفَرْتَ اللّهَ فَاللّهُ یَغْفِرُ لَکَ؛ اگر از خداوند، طلب مغفرت کنی، خداوند نیز تو را خواهد آمرزید.)[1]

شرح حدیث:
مرحوم کلینی(رحمت الله علیه) این حدیث شریف را در ضمن حدیثی از امام زمان(علیه السلام) نقل کرده است. حاصل حدیث آن است که شخصی به نام یمانی به سامرا وارد می شود. از طرف امام زمان(علیه السلام)کیسه ای که در آن دو دینار و دو لباس بود، به دست او می رسد. او به سبب کمی هدایا آن ها را رد می کند؛ ولی بعد از مدّتی از این عمل خود پشیمان می گردد و نامه ای می نویسد و پوزش می خواهد و در دل خود، ضمن توبه، نیت می کند که اگر دوباره این هدیه برای او فرستاده شود، آن را بپذیرد. بعد از مدّتی، هدیه به دست او می رسد، و در توقیعی، حضرت(علیه السلام) به یمانی اشاره کرده، می فرماید:
تو، با ردّ هدیه ی ما، اشتباه کردی و اگر طلب مغفرت از خداوند کنی، خداوند تو را خواهد بخشید.
از این توقیع شریف دو نکته استفاده می شود:
1. امام زمان(علیه السلام) عالم به سرّ و خفیّات است و از اعمال و حتّی نیّات ما آگاه است؛ لذا در روایتی، امام صادق(علیه السلام)، در ذیل آیه ی شریفِ: (قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللّهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ)[2]. می فرماید:
(مراد از مؤمنین امامان اند)[3].
2. طلب مغفرت از خداوند عزّوجلّ، سبب غفران گناهان است. با در نظر گرفتن این که طلب، امری قلبی است و احتیاج به لفظ ندارد، از حدیث شریف چنین استفاده می شود که مجرّد طلب مغفرت (پشیمانی و عزم بر عدم بازگشت به گناه) در تحقّق مغفرت الهی و قبولی توبه کافی است. البتّه توبه ی کامل شرایطی دارد، که امیرالمؤمنین(علیه السلام)، در حدیثی، به آن اشاره کرده است[4].

پی نوشتها:
[1]. کافی، ج1، ص521، ح13 ؛ کمال الدین، ج2، ص490، ح13 ؛ ارشاد، ج2، ص361 ؛ إعلام الوری، ج2، ص264 ؛ کشف الغمة، ج3، ص251 ؛ بحارالأنوار، ج51، ص329، ح52 و مدینة العاجز، ج8، ص85 .
[2]. سوره ی توبه، آیه ی 105؛ بگو عمل کنید! پس به زودی، خداوند و رسولش و مؤمنان، عمل شما را می بینند.
[3]. تفسیر برهان، ج2، ص838، ح2 .
[4]. ر.ک: نهج البلاغة، حکمت417 ؛ بحارالأنوار، ج6، ص36 37، ح59 .
منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدی(علیه السلام)، علی اصغر رضوانی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).