دفع بلا از اهل زمین به واسطه وجود امام زمان (عج) به چه چیزی تشبیه شده است؟

شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان(علیه السلام) می فرمایند: (إِنّی لاََمانٌ لاَِهْلِ الاَْرْضِ کَما أَنَّ النُّجُومَ أَمانٌ لاَِهْلِ السَّماءِ؛ همانا، من، امان و مایه ی ایمنی برای اهل زمینم؛ همان گونه که ستاره ها، سبب ایمنی اهل آسمان اند.)[1]

شرح حدیث:
این کلام، قسمتی از جواب هایی است که امام زمان(علیه السلام)، در پاسخ به نامه ی اسحاق بن یعقوب فرموده است. اسحاق در این نامه، از علت غیبت سؤال می کند. حضرت بعد از جواب و بیان علّت غیبت، به این نکته اشاره دارد که وجود امام در غیبت، بی فایده و اثر نیست؛ از فواید امام این است که وجود او سبب ایمنی برای اهل زمین است؛ همان گونه که ستارگان آسمان مایه ی ایمنی برای اهل آسمان اند. در روایات صحیح دیگری نیز به همین مضمون اشاره شده است. در آن روایات آمده است: اگر حجت در زمین نباشد، زمین و اهل آن، دگرگون و مضطرب خواهند شد.
در تشبیه امان بودن امام زمان(علیه السلام) برای اهل زمین، به امان بودن ستارگان برای اهل آسمان، وجوه تشابهی نهفته است که به دو مورد از آن ها اشاره می کنیم:

1. همان گونه که از جهت تکوینی، وجود ستارگان و کیفیّت وضع آن ها موجب امان و آرامش کرات و سیارات و کهکشان هاست، وجود امام زمان(علیه السلام) نسبت به موجودات زمین نیز چنین است.

2. همان گونه که به سبب ستارگان، شیاطین از آسمان ها رانده شدند و امان و آرامش برای اهالی آسمان ها، از جمله ملائکه فراهم شد، وجود امام زمان(علیه السلام) نیز تکویناً و تشریعاً سبب طرد شیاطین از اهل زمین، خصوصاً انسان ها خواهد بود.

پی نوشت:
[1]. کمال الدین، ج2، ص485، ح10 ؛ الغیبة، شیخ طوسی، ص292، ح247 ؛ احتجاج، ج2، ص284 ؛ إعلام الوری، ج2، ص272 ؛ کشف الغمة، ج3، ص340 ؛ الخرائج و الجرائح، ج3، ص1115 ؛ بحارالأنوار، ج53، ص181، ح10.

منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدی علیه السلام، علی اصغر رضوانی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).