اصولاً باید توجه داشت که اگر موضوع غیبت، این گونه نقاط مکتوم بماند، ایجاد شکّ و شبهه ای نمی نماید؛ چنانکه روشن شدن آن نیز در ثبوت و اثبات اصل غیبت مداخله ندارد؛ و وقتی غیبت شخصی امام(ع) و مخفی بودن ایشان معقول و منطقی باشد (چنانکه هست و به آن ایمان داریم) مخفی بودن این خصوصیات به طریق اولی معقول و منطقی خواهد بود. و جهل به این گونه امور، دلیل بر هیچ مطلبی نخواهد شد. این پرسش ها، با پرسش از اینکه امام(ع) اکنون در چه نقطه ای است؟ یا با ما چند متر یا چند هزار کیلومتر فاصله دارد؟ یا امروز چه غذایی میل فرموده است؟ یا چند ساعت استراحت کرده و چه مقدار راه پیمایی نموده؛ فرقی ندارد و بی اطلاعی ما از آن، به جایی ضرر نمی رساند و عقیده ای را متزلزل نمی سازد، خدایی که به حکمت بالغه و قوّه قاهره و مصلحت تامّه خود، امام را در پرده غیبت قرار داده اس قادر است این خصوصیات را نیز طبق مصلحت از مردم پنهان سازد. مع ذلک برای این که به این پرسش، پاسخ مختصری داده شود، عرض می کنیم بر حسب آنچه از بعضی از احادیث، و حکایات معتبر استفاده می شود، امام روحی له الفدا در غیبت کبری در مکان خاصّی و در شهر معیّنی استقرار دایم ندارند که از آن مکان و آن شهر خارج نگردند و به محل دیگر تشریف نبرند، بلکه برای انجام وظایفی و تکالیفی به مسافرت و سیر و حرکت، انتقال از مکانی به مکان دیگر، می پردازند. و در اماکن مختلف بر حسب بعضی از حکایات، زیارت شده اند. و از جمله شهرهایی که مسلم به مقدّ) مبارکشان مزیّن شده است. مدینه طیّبه، مکه مکرّمه، نجف اشرف، کوفه، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد، قم و بغداد است. و مقامات و اماکنی که آن حضرت در آن اماکن تشریف فرما شده اند، متعدد است؛ مانند مسجد جمکران قم، مسجد کوفه، مسجد سهله، مقام حضرت صاحب الامر در وادی السلام نجف و در حلّه، و بعید نیست که اقامت گاه اصلی ایشان، یا اماکنی که بیشتر آمد و شدشان در آنجاها است، مکّه معظمه و مدینه طیبه و عتبات مقدّسه باشد.(1) در احادیث آمده که در موسم حج حاضر می شود و در اعمال حج شرکت می کند، او مردم را می شناسد امّا مردم او را نمی شناسند. (2) همچنین از امام صادق(ع) روایت شده که صاحب الامر(ع) از این جهت به یوسف شباهت دارد که برادران یوسف با این که عاقل و دانا بودند و قبلاً هم با وی معاشرت داشتند، وقتی وارد بر او شدند تا خود را معرفی ننمودند او را نشناختند و با این که بین او ویعقوب بیش از هجده روز فاصله نبوده یعقوب از وی اطلاعی نداشت، پس چرا این مردم انکار می کنند که خدا همین عمل را نسبت به حجت خود حضرت صاحب الامر نیز انجام دهد؟!آن جناب هم، در بین مردم تردّد کند و در بازارشان راه برود و بر فرش شان قدم بگذارد ولی او را نشناسند و به همین وضع زندگی کند تا هنگامی که خدا اذنش دهد، خودش را معرفی نماید.(3) معرفی منابع برای مطالعه بیشتر: 1- مجله پرسمان، شماره 3 2- مجله موعود، پیش شماره 1 3- فصلنامه تخصّصی انتظار 4- جزیره خضراء، افسانه یا واقعیت، امینی، عاملی، علامه شوشتری 5- موعود شناسی، علی اصغر رضوانی پی نوشتها: 1.لطف الله صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، چاپ بهمن، ج 3، نوبت چاپ: سوم، ص27 ؛ منتخب الاثر، ف 4، ج 14، ص370. 2.علامه محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج52، ص152. 3.علامه محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج 52، ص154. منبع : پورتال جامع مهدویت
اصولاً باید توجه داشت که اگر موضوع غیبت، این گونه نقاط مکتوم بماند، ایجاد شکّ و شبهه ای نمی نماید؛ چنانکه روشن شدن آن نیز در ثبوت و اثبات اصل غیبت مداخله ندارد؛ و وقتی غیبت شخصی امام(ع) و مخفی بودن ایشان معقول و منطقی باشد (چنانکه هست و به آن ایمان داریم) مخفی بودن این خصوصیات به طریق اولی معقول و منطقی خواهد بود. و جهل به این گونه امور، دلیل بر هیچ مطلبی نخواهد شد.
این پرسش ها، با پرسش از اینکه امام(ع) اکنون در چه نقطه ای است؟ یا با ما چند متر یا چند هزار کیلومتر فاصله دارد؟ یا امروز چه غذایی میل فرموده است؟ یا چند ساعت استراحت کرده و چه مقدار راه پیمایی نموده؛ فرقی ندارد و بی اطلاعی ما از آن، به جایی ضرر نمی رساند و عقیده ای را متزلزل نمی سازد، خدایی که به حکمت بالغه و قوّه قاهره و مصلحت تامّه خود، امام را در پرده غیبت قرار داده اس قادر است این خصوصیات را نیز طبق مصلحت از مردم پنهان سازد.
مع ذلک برای این که به این پرسش، پاسخ مختصری داده شود، عرض می کنیم بر حسب آنچه از بعضی از احادیث، و حکایات معتبر استفاده می شود، امام روحی له الفدا در غیبت کبری در مکان خاصّی و در شهر معیّنی استقرار دایم ندارند که از آن مکان و آن شهر خارج نگردند و به محل دیگر تشریف نبرند، بلکه برای انجام وظایفی و تکالیفی به مسافرت و سیر و حرکت، انتقال از مکانی به مکان دیگر، می پردازند. و در اماکن مختلف بر حسب بعضی از حکایات، زیارت شده اند.
و از جمله شهرهایی که مسلم به مقدّ) مبارکشان مزیّن شده است. مدینه طیّبه، مکه مکرّمه، نجف اشرف، کوفه، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد، قم و بغداد است. و مقامات و اماکنی که آن حضرت در آن اماکن تشریف فرما شده اند، متعدد است؛ مانند مسجد جمکران قم، مسجد کوفه، مسجد سهله، مقام حضرت صاحب الامر در وادی السلام نجف و در حلّه، و بعید نیست که اقامت گاه اصلی ایشان، یا اماکنی که بیشتر آمد و شدشان در آنجاها است، مکّه معظمه و مدینه طیبه و عتبات مقدّسه باشد.(1)
در احادیث آمده که در موسم حج حاضر می شود و در اعمال حج شرکت می کند، او مردم را می شناسد امّا مردم او را نمی شناسند. (2) همچنین از امام صادق(ع) روایت شده که صاحب الامر(ع) از این جهت به یوسف شباهت دارد که برادران یوسف با این که عاقل و دانا بودند و قبلاً هم با وی معاشرت داشتند، وقتی وارد بر او شدند تا خود را معرفی ننمودند او را نشناختند و با این که بین او ویعقوب بیش از هجده روز فاصله نبوده یعقوب از وی اطلاعی نداشت، پس چرا این مردم انکار می کنند که خدا همین عمل را نسبت به حجت خود حضرت صاحب الامر نیز انجام دهد؟!آن جناب هم، در بین مردم تردّد کند و در بازارشان راه برود و بر فرش شان قدم بگذارد ولی او را نشناسند و به همین وضع زندگی کند تا هنگامی که خدا اذنش دهد، خودش را معرفی نماید.(3)
معرفی منابع برای مطالعه بیشتر:
1- مجله پرسمان، شماره 3
2- مجله موعود، پیش شماره 1
3- فصلنامه تخصّصی انتظار
4- جزیره خضراء، افسانه یا واقعیت، امینی، عاملی، علامه شوشتری
5- موعود شناسی، علی اصغر رضوانی
پی نوشتها:
1.لطف الله صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، چاپ بهمن، ج 3، نوبت چاپ: سوم، ص27 ؛ منتخب الاثر، ف 4، ج 14، ص370.
2.علامه محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج52، ص152.
3.علامه محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج 52، ص154.
منبع : پورتال جامع مهدویت
- [سایر] امام مهدی علیه السلام در کجا زندگی میکند؟
- [سایر] چرا به حضرت مهدی علیه السلام، صاحب الزمان می گویند؟
- [سایر] آیا مثلث برمودا همان جزیره خضرا و محل زندگی امام زمان علیه السلام است؟
- [سایر] محل زندگی امام زمان علیه السلام بعد از ظهورشان کجا خواهد بود؟
- [سایر] آیا سرداب، محل ظهور امام زمان علیه السلام است؟
- [سایر] امام مهدی علیه السلام فرزند کیست؟
- [سایر] محل غیبت امام مهدی(عج) کجاست؟
- [سایر] آیا سرداب محل زیارت امام زمان علیه السلام است؟
- [سایر] چرا امام زمان (عج) در عصر غیبت پنهان زندگی میکنند؟
- [سایر] مکان زندگی امام زمان (علیه السلام) کجاست؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان هیجده جمله است : اللهً اکبرُ چهار مرتبه اشهدً ان لا الهَ الا اللهً ، اشهدً انّ محّمداً رسولً اللهِ ، حیّ علی الصلاهِ، حیَّ علی الفلاحِ ، حیّ علی خیرِ العملِ ، الله اکبرُ ، لا الهَ الا اللهً هر یک دو مرتبه ، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اول اذان و یک مرتبه لا اِلَه الّا اللهً از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حیّ علی خیرِ العملِ باید دو مرتبه قد قامتِ الصلاهً اضافه نمود .
- [آیت الله سبحانی] اذان هیجده جمله است: اللّهُ أَکْبَر چهار مرتبه. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، حَیَّ عَلَی الصَّلاَةِ، حَیَّ عَلَی الفَلاَح، حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ، اللّهُ أَکْبَر، لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أَکْبَر از اول اذان و یک مرتبه لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ اضافه نمود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اذان هیجده جمله است: "اللهُ أکْبَرُ" چهار مرتبه؛ "أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ" "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله" "حَیَّ عَلی الصّلاة" "حَیَّ عَلَی الْفَلاَح" "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل" "اللهُ أَکْبَرُ" "لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله" هر یک دو مرتبه. اقامه هفده جمله است یعنی: دو مرتبه "اللهُ أکْبَرُ" از اول اذان و یک مرتبه "لا إِلَهَ إِلاَّ الله" از آخر آن کم می شود وبعد از گفتن "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل"باید دو مرتبه "قَدْ قامَتِ الصَّلاة" اضافه نمود.
- [آیت الله خوئی] اذان هیجده جمله است:" الله اکبر" چهار مرتبه،" اشهد ان لا اله الا الله، أشهد ان محمداً رسول الله، حی علی الصلاة، حی علی الفلاح، حی علی خیر العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر یک دو مرتبه، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه" الله اکبر" از اوّل اذان، و یک مرتبه" لا اله الا الله" از آخر آن کم میشود، و بعداز گفتن" حی علی خیر العمل" باید دو مرتبه" قد قامت الصلاه" اضافه نمود.