شرح پرسش: چرا نباید نام اصلی حضرت مهدی (عج) که همنام حضرت محمد (ص) است را به کار برد؟ آیا نام اصلی ایشان را بیان کردن، دارای اشکال شرعی است؟ پاسخ: حضرت مهدی (عج) از ذریه و خاندان پیامبر اسلام است همنام و همکنیه پیامبر و شبیهترین به آن حضرت است، نام مقدس او محمد، کنیهاش ابوالقاسم و القابش مهدی، حجت، قائم، صاحب الزمان و... میباشد. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: (لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله عزوجل ذلک الیوم حتی یبعث الله رجلا من ولدی اسمه اسمی و کنیته لحنیتی یملا الارض قسطاً وعدلاً کما ملیت ظلماً و جوراً؛ اگر از روزگار دنیا فقط یک روز باقی بمانده باشد، خداوند بزرگ آن روز را طولانی میگرداند تا در آن روز خداوند ظهور مردی را مسجل سازد که از خاندان من است نامش همنام من (محمد)، و کنیهاش هم کنیه من (ابولقاسم)، تا عدل و داد در زمین بر قرار ساخته و ظلم و ستم را از بین ببرد.) به مقتضای اخبار کثیره معتبره قریب به تواتر، به حسب معنی حرمت بودن این اسم مبارک است در مجالس و محافل تا ظهور با سرور آن حضرت. و این حکم از حضایص آن حضرت است و مسلم در نزد قدمای امامیه از فقها و متکلمین و محدثین میباشد. حتی آن که شیخ اقدم، ابو محمد حسن بن موسی نوبختی درباره غیبت صغری در کتاب فرق و مقالات در ذکر فرقه دوازدهم شیعه بعد از وفات امام حسن عسکری (ع) فرموده است که: (ایشان امامیهاند). آن گاه مذهب و عقیده ایشان را نقل میکند میگوید: (لایجوز ذکر اسمه و لا السؤال عن مکانه حتی یؤمن بذلک) از این کلام در این مقام معلوم میشود که این حکم از خصایص مذهب امامیه است و از احدی از ایشان خلافی نقل نشده. دلیل سید نعمت الله جزایری درباره حرمت بردن نام مخصوص آن حضرت که ایشان در شرح عیون الاخبار قول به حرمت را نسبت به اکثر علما داده و دلیل آن نیز اخبار معتبره کثیره است. که ما در اینجا به دو نمونه از آن اشاره مینمائیم: 1 حدیث سیزدهم از باب پنجم از نصوص خاصه که شیخ جلیل فضل بن شاذان در کتاب غیبت خود روایات کرده از جابر انصاری که جندل بن جناده که از یهودیان خیبر بود خدمت رسول اکرم (ص) رسید و بعد از چند سؤال از اسامی و اوصیای آن جناب پرسید یک یک را اسم بردند تا به نام امام حسن عسکری (ع)، آن گاه فرمود: (بعد از آن غایب گردد از مردمان امامی از ایشان). جندل گفت: یا رسول الله حسن از ایشان غایب گردد؟ حضرت فرمود: (نه، ولیکن پسر او، حجت غایب گردد و غیبتی طولانی). جندل گفت: نام او چه باشد؟ رسول خدا (ص) فرمود: (نام برده نشود تا زمانی که خداوند او را ظاهر سازد.) 2 حدیث بیست و هفتم، آنجا که از ابراهیم بن فارسی نیشابوری روایت کرده که چون خدمت امام حسن عسکری (ع) رسید و حضرت حجت (عج) در پهلوی پدر بزرگوارش نشسته بود و از ضمیر او خبر داد پس از حالات آن جناب پرسید. حضرت فرمود: (او فرزند من و خلیفه بعد از من است بعد از من). تا آن که گفت از نام آن حضرت پرسیدم. حضرت فرمود: (همنام و همکنیه پیامبر (ص) است و حلال نیست کسی را که او را به نام او یا به کنیه او ذکر کند تا زمانی که ظاهر سازد.) منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
شرح پرسش:
چرا نباید نام اصلی حضرت مهدی (عج) که همنام حضرت محمد (ص) است را به کار برد؟ آیا نام اصلی ایشان را بیان کردن، دارای اشکال شرعی است؟
پاسخ:
حضرت مهدی (عج) از ذریه و خاندان پیامبر اسلام است همنام و همکنیه پیامبر و شبیهترین به آن حضرت است، نام مقدس او محمد، کنیهاش ابوالقاسم و القابش مهدی، حجت، قائم، صاحب الزمان و... میباشد.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: (لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله عزوجل ذلک الیوم حتی یبعث الله رجلا من ولدی اسمه اسمی و کنیته لحنیتی یملا الارض قسطاً وعدلاً کما ملیت ظلماً و جوراً؛
اگر از روزگار دنیا فقط یک روز باقی بمانده باشد، خداوند بزرگ آن روز را طولانی میگرداند تا در آن روز خداوند ظهور مردی را مسجل سازد که از خاندان من است نامش همنام من (محمد)، و کنیهاش هم کنیه من (ابولقاسم)، تا عدل و داد در زمین بر قرار ساخته و ظلم و ستم را از بین ببرد.)
به مقتضای اخبار کثیره معتبره قریب به تواتر، به حسب معنی حرمت بودن این اسم مبارک است در مجالس و محافل تا ظهور با سرور آن حضرت. و این حکم از حضایص آن حضرت است و مسلم در نزد قدمای امامیه از فقها و متکلمین و محدثین میباشد. حتی آن که شیخ اقدم، ابو محمد حسن بن موسی نوبختی درباره غیبت صغری در کتاب فرق و مقالات در ذکر فرقه دوازدهم شیعه بعد از وفات امام حسن عسکری (ع) فرموده است که: (ایشان امامیهاند). آن گاه مذهب و عقیده ایشان را نقل میکند میگوید: (لایجوز ذکر اسمه و لا السؤال عن مکانه حتی یؤمن بذلک)
از این کلام در این مقام معلوم میشود که این حکم از خصایص مذهب امامیه است و از احدی از ایشان خلافی نقل نشده.
دلیل سید نعمت الله جزایری درباره حرمت بردن نام مخصوص آن حضرت که ایشان در شرح عیون الاخبار قول به حرمت را نسبت به اکثر علما داده و دلیل آن نیز اخبار معتبره کثیره است. که ما در اینجا به دو نمونه از آن اشاره مینمائیم:
1 حدیث سیزدهم از باب پنجم از نصوص خاصه که شیخ جلیل فضل بن شاذان در کتاب غیبت خود روایات کرده از جابر انصاری که جندل بن جناده که از یهودیان خیبر بود خدمت رسول اکرم (ص) رسید و بعد از چند سؤال از اسامی و اوصیای آن جناب پرسید یک یک را اسم بردند تا به نام امام حسن عسکری (ع)، آن گاه فرمود: (بعد از آن غایب گردد از مردمان امامی از ایشان). جندل گفت: یا رسول الله حسن از ایشان غایب گردد؟ حضرت فرمود: (نه، ولیکن پسر او، حجت غایب گردد و غیبتی طولانی). جندل گفت: نام او چه باشد؟ رسول خدا (ص) فرمود: (نام برده نشود تا زمانی که خداوند او را ظاهر سازد.)
2 حدیث بیست و هفتم، آنجا که از ابراهیم بن فارسی نیشابوری روایت کرده که چون خدمت امام حسن عسکری (ع) رسید و حضرت حجت (عج) در پهلوی پدر بزرگوارش نشسته بود و از ضمیر او خبر داد پس از حالات آن جناب پرسید. حضرت فرمود: (او فرزند من و خلیفه بعد از من است بعد از من). تا آن که گفت از نام آن حضرت پرسیدم. حضرت فرمود: (همنام و همکنیه پیامبر (ص) است و حلال نیست کسی را که او را به نام او یا به کنیه او ذکر کند تا زمانی که ظاهر سازد.)
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
- [سایر] حضرت مهدی (عج) دارای چه خوصیاتی است؟
- [سایر] آیا حضرت مهدی (عج) احکام جدید می آورند؟
- [سایر] آیا امام زمان (عج) احکام جدید می اورند ؟
- [سایر] یاران اصلی امام زمان (عج) چند نفرند و از چه شهرهایی هستند؟
- [سایر] آیا می توان گفت که مهمترین و اصلی ترین شرط و عامل ظهور امام زمان(عج) اقبال عمومی مردم نسبت به امام زمان(عج) و معرفت اسلامی است؟ چرا؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] آیا مقام امام زمان(عج) در شهر (نعمانیه) دارای سند است؟
- [سایر] چرا امام زمان (عج) دارای اسامی، القاب و کنیههای مختلفی هستند؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] چرا امام زمان (عج) دارای اسامی، القاب و کنیههای مختلفی هستند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِق. یعنی از زنم فاطمه در مقابل مهر او جدا شدم پس او رهاست، و اگر دیگری را وکیل کند وکیل باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَةُ مُوَکِّلِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِق. و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (علی مهرها) (لمهرها) بگوید، اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَتِی فَاطِمَةَ عَلی مَا بَذَلَتْ مَهْرِها فَهِیَ طالِقَ ) مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل آنچه بذل کرده او، پس او رهاست. و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلِی فَاطِمَةَ عَلی مَا بَذَلَتْ فَهِیَ طالِق و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (عَلی مَا بَذَلَتْ بمَا بَذَلَتْ) بگوید، اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند؛ چنانچه مثلا اسم زن فاطمه باشد؛ باید بگوید بارات زوجتی فاطمه علی ما بذلت فهی طالق یعنی من و زنم فاطمه در مقابل بذل کرده او از هم جدا شدیم پس او رها است. و اگر دیگری را وکیل کند؛ وکیل باید بگوید: عن قبل موکلی بارات زوجته فاطمه علی ما بذلت فهی طالق و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (علی ما بذلت) ، (بما بذلت) بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر شوهر بخواهد صیغهی مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید:(بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِی طالِقٌ)؛ یعنی مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او پس او رهاست و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید:(بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِی طالِقٌ) و در هر دو صورت اگر به جای کلمة (عَلی مَهْرِها) (بمَهْرها) بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] اگر شوهر بخواهد صیغ مبارات را بخواند، چنانچه مثلًا اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: (بارأُتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلْتْ فَهِیَ طالِق) یعنی من و زنم فاطمه در مقابل بذل کردة او از هم جدا شدیم پس او رها است، و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: (عَنْ قِبَلِ مُوَکِّلِی بارَأُتُ زَوْجَتَهُ فاطِمَة عَلی ما بَذَلَتْ فَهِیَ طالِق) ودر هر دو صورت اگر بهجای کلم (علی ما بذلت) (بما بذلت) بگوید اشکال ندارد.