چرا بعضی افراد، هنگام خواندن زیارتنامه امام زمان (عج) دست بر روی سرشان می‌گذارند؟

پرسش:
فلسفه این که برخی افراد در مواقعی که زیارتنامه امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) را می‌خوانند و یا نام قائم را می‌شنوند، دست خود را روی سر می‌گذارند چیست؟

پاسخ:
چنان که اطلاع دارید در میان مردم مرسوم است وقتی که کلمه قائم بر زبان جاری شد، بلند می‌شوند و دست بر سر می‌گذارند. این رفتار در بین تمام شیعیان بلاد معمول بوده و هست. نقل شده که امام رضا (علیه السلام) در یکی از مجالس خراسان حضور داشت، کلمه قائم که گفته شد پس آن جناب ایستاد و دست مبارکش را بر سر نهاده و فرمود: (اللهم عجل فرجه و سهل مخرجه)(1)
این عمل در عصر امام صادق (علیه السلام) نیز معمول بوده است. خدمت آن جناب عرض شد: علت چیست که در موقع ذکر قائم باید قیام کرد؟ حضرت در جواب فرمود: (صاحب الامر غیبتی دارد بسیار طولانی، و از کثرت لطف و محبتی که به دوستانش دارد، هر کس که وی را به لقب قائم؛ که مشعر است به دولت او و اظهار تأثری است از غربت او، یاد کند آن جناب هم نظر لطفی به او خواهد نمود. چون در این حال، مورد توجه امام واقع می‌شود، سزاوار است از باب احترام به پا خیزد و تعجیل فرجش را از خدا بخواهد.)(2)

پس این رفتار شیعیان ریشه مذهبی دارد و اظهار ادب و شعاری است، گر چه وجوبش معلوم نیست.
آنچه شما در سؤال خود فرموده‌اید نیز از همین جهت است. مفهوم انتظار که حقیقت بسیار عمیقی دارد ظواهری دارد که شخص منتظر واقعی خود را به آن آداب مقیّد می‌کند و یکی از این آداب همین است که شما فرمودید.

پی‌نوشت‌ها:
1. کتاب الزام الناصب، چاپ سال1351، ص81
2. همان، ص81
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام