با توجه به روایات، امام عصر(علیه السلام) به همراه چه کسانی و در صورت چه عواملی و در چه زمانی ظهور می کند؟

چگونگی قیام:
با توجه به روایات به صورت خلاصه می‌توان چنین گفت:
وقتی مردم جهان آماده پذیرش حضرت شدند، با دیدن علایم ظهور نگاه‌ها متوجه مکه می‌شود. حضرت مهدی(عج) با اذن و امر خدا همراه با 313نفر از یاران در مسجد الحرام ظاهر می‌شوند و با معرفی خود ظهور را اعلام کرده و مردم را به سوی خدا و پیروی از خود دعوت می‌کند. با اعلام ظهور، یاران دیگر حضرت نیز به طرف مکه حرکت می‌کنند تا اینکه جمعیت یاران به ده هزار نفر می‌رسد و حضرت خروج می‌کند. مکه را به تصرف در می‌آورد و پس از اصلاح امور به طرف مدینه حرکت می‌کند. با تصرف این شهر و اصلاح امور آن به سمت عراق به راه می‌افتد. البته در طول حرکت یاران دیگری نیز به سپاه حضرت افزوده می‌شود. در عراق پس از ارشاد و راهنمایی، به جنگ با معاندان و لشکر ظالم سفیانی می‌پردازد که در نهایت به پیروزی حضرت و کشته شدن سفیانی و سپاه او می‌انجامد. سپس حضرت برای فتح بیت المقدس اقدام می‌کند. نزول حضرت عیسی(ع) و نماز خواندن ایشان پشت سر امام مهدی(ع) باعث می‌شود افراد زیادی از اهل کتاب به اسلام گرایش پیدا کنند و سر انجام با فرستادن یاران به نقاط مختلف عالم و فتح آن ، پیروزی نهایی برای اسلام رقم می‌خورد.باید توجه داشت حرکت حضرت با تبلیغ و تبیین حقیقت آغاز می‌شود. او پیام‌آور صلح و راستی است. او برای نجات می‌آید، او رحمت الهی بر بندگان است. او ضد ظلم و شرک و فساد است. لذا ابتدا دعوت به حقیقت می‌کند و سپس در صورت تقابل و عناد افراد، با آنان می‌جنگد.

از مجموعه روایات ظهور و قیام امام زمان (عج) استفاده می شود که آن حضرت ظهور و حرکت حق طلبانه خود را این گونه به انجام می رساند:
1 خروج از مدینه،
2 ورود به مکه و اعلام علنی ظهور،
3 ورود به کوفه به همراه لشکر خود و تسخیر پایتخت و قرار دادن آن و اعلام حکومت جهانی،
4 ورود به قسطنطنیه و انطاکیه و تسخیر آن،
5 حمله به فلسطین اشغالی و همراهی حضرت عیسی (ع) با آن حضرت،
6 تسخیر بیت المقدس و نابودی یهودیان و صهیونیسم و کشته شدن دجال .
این قیام به مدت هشت ماه طول می کشد؛ چنان که امام حسین (ع) می فرماید: (تضع سیفه علی عاتقه ثمانیه اشهر)؛(او اسلحه خود را به مدت هشت ماه به دوش خواهد داشت) (اثبات الهداه، ج 3 ، ص 466)
امام زمان (عج) پس از اعلام ظهور در مکه به سوی کوفه حرکت می کند و بعد از فتح آنجا و نبردی سخت با مخالفان مکتب اهل بیت، آنجا را تسخیر می کند و مقر حکومت خود قرار می دهد.
امام باقر (ع) می فرماید:‌ (قائم آل محمد بین رکن و مقام ابراهیم در مسجد الحرام ظهور می کند و نماز می گزارد. سپس از آنجا بیرون آمده و با یارانش به سوی کوفه حرکت می کند و آنجا مقر او می گردد). (همان، ص 548)
پس از ظهور حضرت مهدی (عج) و گشودن شهرها و کشورهای گوناگون، برخی از شهرها و قبایل به رویارویی با حضرت می پردازند که به وسیله لشکریان امام سرکوب می شوند امام صادق (ع) می فرماید: سیزده شهر و طایفه هستند که مردم آن با حضرت قائم به نبرد می پردازند و حضرت با آنان می جنگد: مردم مکه، مدینه، شام، بنی امیه، بصره، دمنسیان، کردها، و اعراب قبایل بنی ضبه، غنی، باهله، از سرزمین ری) (الغیبه نعمانی، ص 299)
با پی ریزی نظام الهی و حکومت جهانی امام عصر (عج) و فروپاشی قدرت های شیطانی، شعله های جنگ فرو می نشیند و دیگر قدرتی باقی نمی ماند که بتواند با ارتش مهدی (عج) به رویارویی برخیزد. از این رو ساز و برگ نظامی در بازارها بدون تقاضا می ماند و در نتیجه ارزان و بی خریدار می شود.
به هر حال از مجموع روایات می توان مراحل ظهور و تشکیل حکومت را چنین معرفی کرد:
1 مرحله نخست ظهور و آشکار شدن که تنها در اراده و علم الهی است.
2 مرحله بعد قیام و نهضت به امر الهی و خروج بر ستمگران و مبارزه با دشمنان است.
3 مرحله بعدی تثبیت و شکل گیری و شکل گیری نهایی حکومت جهانی است.
همه اینها نیز هشت ماه طول می کشد.
امام باقر (ع) در تفسیر آیه (الذین ان مکنا هم فی الارض ...) می فرماید: (این آیه به حق آل محمد (ص)، حضرت مهدی (عج) و یاران او است که خداوند آنها را مالک شرق و غرب جهان نموده، آیین اسلام را پیروز می کند و بدعت ها و باطل ها را به دست او و یارانش نابود می سازد... تا اینکه از ستم نشانه ای نمی ماند) (تفسیر قمی، ج2، ص 87)
پس از استقرار و تثبیت دولت مهدوی، در کوفه، آن حضرت خود به طور مستقیم حاکمان و والیان جهان را با دستورات مهمی به سراسر جهان اعزام خواهد کرد؛ چنان که در روایتی آمده است: (مهدی یارانش را به سراسر دنیا گسیل می دارد و به آنان دستور می دهد که عدل و احسان را شیوه خود سازند و آنها را فرمان روایان کشورهای جهان می گرداند و به آنان فرمان می دهد که شهرها را آباد سازند). (یوم الخلاص، ج 2، ص 65)
یاران و همراهان
با مراجعه به روایات نام بعضی از پیامبران الهی را می توان یافت که در حکومت مهدی (عج) حضور خواهند داشت و آن حضرت را یای خواهند کرد. مهم ترین آنان حضرت عیسی است. در روایتی علاوه بر ایشان، نام حضرت ادریس، خضر و الیاس نیز آمده است که در کنار امام مهدی (عج) حضور دارند (کافی ج1 ص 242-247 ؛کشف الحق ص 186).علاوه بر این بزرگوران، روایات اشاره به حضور افرادی شاخص و برجسته نیز دارد که جزو ارکان حکومت جهانی امام مهدی (عج)به شمار می روند، مانند: اصحاب کهف، یوشع بن نون، مقداد،مالک اشتر ، سلمان، ابودجانه انصاری، یاران موسی و ...
به همین جهت در روایتی آمده است:(له رجال الهیون یقیمون دعوته و ینصرونه هم الوزراء له یتحملون اثقال المملکه عنه و یعینونه علی ما قلده الله)؛ (گروهی از مردان الهی، دور او گرد می آیند، دعوتش را سرپا نگه می دارند و او را یاری می کنند. آنان وزیران او هستند که سنگینی مسائل کشوری را بر عهده می گیرند وا و را در مسئولیت بزرگی که خداوند به عهده اش گذاشته است یاری می کنند) (بشاره الاسلام ص 297).

اهل سنت هم روایتی نقل کرده‌اند که معنای آن این است چگونه خواهید بود هنگامی که فرزند مریم در میان شما نازل گردد؛ در حالی که امام شما از خود شما است. (مسند احمد، صحیح بخاری و مسلم و سنن بیهقی؛ طبق نقل تفسیر نمونه، ج 4، ص 205) همچنین از برخی روایات که در مجامع روایی شیعه و سنی آمده زنده بودن حضرت عیسی استفاده می‌شود؛ از جمله امام باقر(ع) می‌فرماید: در صاحب این امر (امام زمان) چهار سنت پیامبر هست... و اما سنتی که از عیسی دارد، این که گفته می‌شود او مرده است در حالی که نمرده و زنده است. (بحارالانوار، ج 14، ص 238) زنده بودن حضرت خضر و عیسی - علیهما السلام - واقعیت دارد ولی نه به این معنا که مبعوث شده‌اند. بلکه هنوز ازدنیا نرفته‌اند. قرآن مجید در مورد حضرت عیسی (ع) صریحا فرموده است: (ماقتلوه و ما صلبوه و لکن رفعه الله الیه؛ آنان وی را نکشته وبه صلیب نکشیدند (نتوانستند) بل خدایش او را بالا برد). در دین مسیح مسلم است که حضرت عیسی روزی ظهور می کند و بشریت را نجات می دهد. در روایات ما نیز مسلم است که روزی حضرت عیسی ظهور می کند و پشت سر امام زمان(عج) مسیحیان را به حق دعوت می نماید و به واسطه ایشان، بسیاری از مسیحیان به حضرت مهدی و دین مبین اسلام می گروند. بنابراین اصل زنده بودن ایشان امکان وقوعی دارد و محال عقلی نیست و همچنان که ولادت ایشان خارق العاده بوده، ادامه حیات ایشان نیز به صورت خارق العاده ادامه یافته است. اما درباره کیفیت آن و چگونگی حضور ایشان در آسمان ها به روشنی معلوم نیست (برگرفته از تقریرات تفسیر آل عمران، استاد جوادی آملی).
. تعداد یاران مرد
درباره تعداد لشکریان و یاران امام زمان (عج) روایات گوناگونی در دسترس است. برخی روایات، تعداد آنان را سی صد و سیزده نفر یادآور شده اند و برخی روایات، از ده هزار نفر و بیش تر سخن می گویند.
در اینجا به بعضی از این موارد اشاره می شود:
1 نیروهای مخصوص:
یونس پسر ظبیان می گوید: خدمت امام صادق (ع) بودم که ایشان نامی از یاران حضرت قائم به میان آورد و فرمود :( آنان سی صد و سیزده تن هستند و هر یک خود را در میان سی صد نفر می بیند)(دلائل الامامه ص 320)
امام زین العابدین (ع) می فرماید: (آنان که از بستر خود برای یاری امام قائم (عج) ناپدید می شوند، سی صد و سیزده نفر به تعداد اهل بدر هستند که صبح آن شب (صبح روز بعد) در مکه گرد می آیند). ( دلائل الامامه ص 320)
2 ارتش مهدی (عج)
ابوبصیر می گوید: مردی از اهالی کوفه، از امام صادق (ع) پرسید: چند نفر با حضرت قائم (عج) قیام می کنند؟ مردم می گویند : همراهان حضرت به تعداد سربازان بدر یعنی سی صد و سیزده نفرند. امام (ع) فرمود: (حضرت مهدی ظهور نمی کند مگر با ارتشی قوی و نیرومند و ارتش قدرتمند کم تر از ده هزار نیروی رزمنده نخواهد داشت).
امیر مومنان (ع) می فرماید: (مهدی حداقل با لشکر دوازده هزار نفری و حداکثر پانزده هزار نفری ظهور می کند. رعب و ترس از نیروی نظامی او، پیشاپیش سپاهیانش در حرکت است. هیچ دشمنی با ایشان روبه رو نمی شود، جز این که شکست می خورد. آن حضرت و سپاهیانش در راه خدا به سرزنش کسی نمی اندیشند. شعار لشکریانش این است: بمیران، بمیران). (ابن طاووس ، ملاحم، ص 65)
3 گارد حفاظت:
کعب می گوید: مردی از بنی هاشم، در بیت المقدس منزل می کند. تعداد نیروهای محافظ وی دوازده هزار نفرند و در روایت دیگری می گوید: تعداد محافظان وی سی و شش هزار نفرند و بر سر هر یک از بزرگ راه های منتهی به بیت المقدس، دوازده هزار نفر مستقر می شوند. برخی از روایات از سیزده زن نام می برند که هنگام ظهور امام ، با حضرتش هستند و شاید آنان از کسانی اند که از نیروهای ابتدایی حضرت مهدی می باشند. برخی از روایات نیز عدد زنانی را که به حضرت یاری می رسانند،چهار صد نفر یا هفت هزار و هشتصد نفر ذکر کرده اند و آنان زنانی هستند که پس از قیام، حضرت را همراهی می کنند و در کارها به آن حضرت یاری می رسانند.
در کتاب فتن ابن حماد آمده است، تعداد مؤمنان به هنگام خروج دجال، دوازده هزار مرد و هفتهزار و هفتصد یا هشتصد زن هستند.(فتن، ص151)
امام باقر(ع) می فرماید: ( به خدا سوگند! سیصد و اندی نفر(اصحاب خاص مهدی(عج)) خواهند آمد و پنجاه زن در میان آنان است.)(الغیبه نعمانی، ص279) مفضل بن عمر می گوید: امام صادق(ع) فرمود: همراه حضرت قائم(عج)، سیزده زن هستند)؛ عرض کردم: آنان چه می کنند و چه نقشی دارند؟ فرمود: ( زخمی ها را مداوا می کنند و از بیماران پرستاری می نمایند؛ همچنان که همراه رسول خدا(ص) بودند ... .)(اثبات الهداه، ج3، ص75)
در برخی از روایات نیز تنها به همراه بودن زنان؛ اکتفا کرده و تعدادشان را ذکر نکرده اند ... .
با توجه به این روایات،‌ روشن می شود که تا هفت-هشت هزار زن در میان لشکریان خواهدند بود که از این تعداد، سیزده تن جز یاران خاص قرار خواهند گرفت. بر این اساسی اران وسربازان امام زمان(عج)، به دو دسته تقسیم می‌شوند، .
دسته‌ اول، یاران خاص آن حضرتند که مطابق روایات معصومین(ع)، سیصد و سیزده نفر می‌باشندو انتخاب آنها در دست خدا وبر اساس لیاقت ها وشایستگی ها و شرایط خاصی است... اما دسته دوم ،پیروان و دلباختگان آن حضرتند که در ردیف دسته اول نیستند؛ولی در هر زمان وبا هرشرایطی می توانند از سربازان امام محسوب شوند شوند:
همچنین . یارانی خواهند بود که با عنایت الهی و به برکت مقدم امام زمان از قبرها برمی‌خیزند و زنده می‌شوند (هم از امت‌های گذشته و هم از امت اسلام).
3. یارانی که همراه حضرت عیسی(ع) از آسمان فرود می‌آیند.بنابر منابع اسلام، سیزده زن نیز هنگام ظهور حضرت زنده شده و در لشکر امام، به مداوای مجروحان جنگی و سرپرستی بیماران خواهند پرداخت؛ از جمله ام البنین، سمیه، نسیبه و ... (اثبات الهداه، ج 3، ص 575)

برای مطالعه بیشتر ر.ک:
1. آینده جهان، رحیم کارگر
2. امام مهدی(عج) از ولادت تا ظهور، سیدمحمدکاظم قزوینی
3. مهدویت (پس از ظهور)، رحیم کارگر (نشر معارف)
porseman.org