امام زمان
امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در بابهای خمس و حج یاد شده است.
راه های دوستی با امام زمان (علیه السلام) کدام است؟
در ابتدا، لازم است این موضوع را مطرح کنیم که خداوند، در قرآن مجید، محبّت و دوستی همه ی اهل بیت(علیهم السلام) و همین طور تنها ذخیره و یادگار آل عصمت و طهارت، حضرت مهدی(علیه السلام) را بر همگان واجب کرده است و دوستی آنان را اجر و مزد رسالت پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) قرار داده است. خداوند به پیامبر(صلی الله علیه وآله) در این باره می فرماید: (قُلْ لا أَسْألُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی)؛[1] بگو: (من، از شما، جز مودّت و محبّت خویشاوندانم، اجر و مزدی برای رسالت نمی خواهم). با توجّه به این که مودّت و دوستی آنان، منفعتی برای ایشان نیست، بلکه نفع آن برای دوستداران است و بهره های بی پایانی را در دنیا و آخرت به همراه دارد، در این مورد نیز می فرماید: (قُلْ ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْر فَهُوَ لَکُمْ)؛[2]بگو: (هر اجر و پاداشی از شما خواسته ام، برای خود شما است). در حقیقت، این دوستی ها، موجب ارتباط روحی و معنوی است که راه سیر به سوی خدا را فراهم می آورد و سلوک انسان را در جهت اراده ی حق، شکل می دهد، خداوند می فرماید: (قُلْ ما أَسْألُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْر إِلاّ مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً)؛[3] بگو: (من، در برابر (آن رسالت)، هیچ گونه پاداشی از شما نمی خواهم، مگر کسی که بخواهد راهی به سوی پروردگارش برگزیند). با محبّت امام زمان (علیه السلام) است که زمینه های اطاعت از او فراهم می آید و با اطاعت از او است که راه کمال انسان هموار می شود. با توجّه به این مطالب، معلوم می شود که دوستی و محبّت، اساس و پایه ی دین، بلکه مساوی دین است. امام صادق(علیه السلام) می فرماید: (هل الدین إلاّ الحبّ؛[4] آیا دین، چیزی جز دوستی است؟). امام زمان (علیه السلام) فرموده است: (هر یک از شما، باید به آن چه که او را به مقام محبّت و دوستی ما نزدیک می کند، عمل کند).[5] از این رو، اگر عبادتی یا عملی مستحبی یا دعا و زیارتی خاص، بتواند مقدمه ای برای ایجاد محبّت بیش تر به امام زمان (علیه السلام) باشد، انجام دادن آن، وظیفه خواهد بود و به فرمان صریح آن بزرگوار، برعهده ی شیعیان قرار گرفته است. بنابراین، اگر ما به تکالیف شرعی خود عمل کنیم و به وظایفی که از سوی ائمه(علیهم السلام) برای شیعیان در دوره ی ظهور توصیه شده، عمل کنیم، از دوستداران واقعی آن حضرت خواهیم بود. برای شناخت هر چه بهتر راه های دوستی امام زمان(علیه السلام) فهرست وار، به برخی از آن وظایف اشاره می شود: 1. کسب معرفت و شناخت نسبت به امام زمان(علیه السلام). 2. مأیوس نشدن در دوره ی غیبت. 3. دعا کردن برای امام زمان(علیه السلام) بویژه دعا برای تعجیل فرج آن حضرت. 4. تلاش برای فراهم ساختن زمینه ی ظهور. 5. تهذیب نفس و تقوا پیشگی و پرهیز از گناه. 6. دعا برای سلامتی امام زمان(علیه السلام). برخی دانشمندان اسلامی، نزدیک به هشتاد وظیفه برای منتظران ذکر کرده اند.[6] پی نوشتها: [1]. شوری: 23. [2]. سباء: 47. [3]. فرقان: 57. [4]. ابونصر سمرقندی، تفسیر عیاشی، ج 1، ص 168. [5]. ابومنصور احمد بن علی طبرسی، احتجاج، ج 2، ص 599. [6]. برای اطلاع بیش تر ر.ک: میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم. منبع: امام مهدی علیه السلام، رسول رضوی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1384).
در ابتدا، لازم است این موضوع را مطرح کنیم که خداوند، در قرآن مجید، محبّت و دوستی همه ی اهل بیت(علیهم السلام) و همین طور تنها ذخیره و یادگار آل عصمت و طهارت، حضرت مهدی(علیه السلام) را بر همگان واجب کرده است و دوستی آنان را اجر و مزد رسالت پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) قرار داده است. خداوند به پیامبر(صلی الله علیه وآله) در این باره می فرماید: (قُلْ لا أَسْألُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی)؛[1] بگو: (من، از شما، جز مودّت و محبّت خویشاوندانم، اجر و مزدی برای رسالت نمی خواهم). با توجّه به این که مودّت و دوستی آنان، منفعتی برای ایشان نیست، بلکه نفع آن برای دوستداران است و بهره های بی پایانی را در دنیا و آخرت به همراه دارد، در این مورد نیز می فرماید: (قُلْ ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْر فَهُوَ لَکُمْ)؛[2]بگو: (هر اجر و پاداشی از شما خواسته ام، برای خود شما است). در حقیقت، این دوستی ها، موجب ارتباط روحی و معنوی است که راه سیر به سوی خدا را فراهم می آورد و سلوک انسان را در جهت اراده ی حق، شکل می دهد، خداوند می فرماید: (قُلْ ما أَسْألُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْر إِلاّ مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً)؛[3] بگو: (من، در برابر (آن رسالت)، هیچ گونه پاداشی از شما نمی خواهم، مگر کسی که بخواهد راهی به سوی پروردگارش برگزیند). با محبّت امام زمان (علیه السلام) است که زمینه های اطاعت از او فراهم می آید و با اطاعت از او است که راه کمال انسان هموار می شود. با توجّه به این مطالب، معلوم می شود که دوستی و محبّت، اساس و پایه ی دین، بلکه مساوی دین است. امام صادق(علیه السلام) می فرماید: (هل الدین إلاّ الحبّ؛[4] آیا دین، چیزی جز دوستی است؟). امام زمان (علیه السلام) فرموده است: (هر یک از شما، باید به آن چه که او را به مقام محبّت و دوستی ما نزدیک می کند، عمل کند).[5] از این رو، اگر عبادتی یا عملی مستحبی یا دعا و زیارتی خاص، بتواند مقدمه ای برای ایجاد محبّت بیش تر به امام زمان (علیه السلام) باشد، انجام دادن آن، وظیفه خواهد بود و به فرمان صریح آن بزرگوار، برعهده ی شیعیان قرار گرفته است. بنابراین، اگر ما به تکالیف شرعی خود عمل کنیم و به وظایفی که از سوی ائمه(علیهم السلام) برای شیعیان در دوره ی ظهور توصیه شده، عمل کنیم، از دوستداران واقعی آن حضرت خواهیم بود. برای شناخت هر چه بهتر راه های دوستی امام زمان(علیه السلام) فهرست وار، به برخی از آن وظایف اشاره می شود: 1. کسب معرفت و شناخت نسبت به امام زمان(علیه السلام). 2. مأیوس نشدن در دوره ی غیبت. 3. دعا کردن برای امام زمان(علیه السلام) بویژه دعا برای تعجیل فرج آن حضرت. 4. تلاش برای فراهم ساختن زمینه ی ظهور. 5. تهذیب نفس و تقوا پیشگی و پرهیز از گناه. 6. دعا برای سلامتی امام زمان(علیه السلام). برخی دانشمندان اسلامی، نزدیک به هشتاد وظیفه برای منتظران ذکر کرده اند.[6] پی نوشتها: [1]. شوری: 23. [2]. سباء: 47. [3]. فرقان: 57. [4]. ابونصر سمرقندی، تفسیر عیاشی، ج 1، ص 168. [5]. ابومنصور احمد بن علی طبرسی، احتجاج، ج 2، ص 599. [6]. برای اطلاع بیش تر ر.ک: میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم. منبع: امام مهدی علیه السلام، رسول رضوی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1384).
پاسخ:
در ابتدا، لازم است این موضوع را مطرح کنیم که خداوند، در قرآن مجید، محبّت و دوستی همه ی اهل بیت(علیهم السلام) و همین طور تنها ذخیره و یادگار آل عصمت و طهارت، حضرت مهدی(علیه السلام) را بر همگان واجب کرده است و دوستی آنان را اجر و مزد رسالت پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) قرار داده است. خداوند به پیامبر(صلی الله علیه وآله) در این باره می فرماید: (قُلْ لا أَسْألُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی)؛[1] بگو: (من، از شما، جز مودّت و محبّت خویشاوندانم، اجر و مزدی برای رسالت نمی خواهم).
با توجّه به این که مودّت و دوستی آنان، منفعتی برای ایشان نیست، بلکه نفع آن برای دوستداران است و بهره های بی پایانی را در دنیا و آخرت به همراه دارد، در این مورد نیز می فرماید: (قُلْ ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْر فَهُوَ لَکُمْ)؛[2]بگو: (هر اجر و پاداشی از شما خواسته ام، برای خود شما است).
در حقیقت، این دوستی ها، موجب ارتباط روحی و معنوی است که راه سیر به سوی خدا را فراهم می آورد و سلوک انسان را در جهت اراده ی حق، شکل می دهد، خداوند می فرماید: (قُلْ ما أَسْألُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْر إِلاّ مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً)؛[3] بگو: (من، در برابر (آن رسالت)، هیچ گونه پاداشی از شما نمی خواهم، مگر کسی که بخواهد راهی به سوی پروردگارش برگزیند). با محبّت امام زمان (علیه السلام) است که زمینه های اطاعت از او فراهم می آید و با اطاعت از او است که راه کمال انسان هموار می شود.
با توجّه به این مطالب، معلوم می شود که دوستی و محبّت، اساس و پایه ی دین، بلکه مساوی دین است. امام صادق(علیه السلام) می فرماید: (هل الدین إلاّ الحبّ؛[4] آیا دین، چیزی جز دوستی است؟).
امام زمان (علیه السلام) فرموده است: (هر یک از شما، باید به آن چه که او را به مقام محبّت و دوستی ما نزدیک می کند، عمل کند).[5] از این رو، اگر عبادتی یا عملی مستحبی یا دعا و زیارتی خاص، بتواند مقدمه ای برای ایجاد محبّت بیش تر به امام زمان (علیه السلام) باشد، انجام دادن آن، وظیفه خواهد بود و به فرمان صریح آن بزرگوار، برعهده ی شیعیان قرار گرفته است.
بنابراین، اگر ما به تکالیف شرعی خود عمل کنیم و به وظایفی که از سوی ائمه(علیهم السلام) برای شیعیان در دوره ی ظهور توصیه شده، عمل کنیم، از دوستداران واقعی آن حضرت خواهیم بود.
برای شناخت هر چه بهتر راه های دوستی امام زمان(علیه السلام) فهرست وار، به برخی از آن وظایف اشاره می شود:
1. کسب معرفت و شناخت نسبت به امام زمان(علیه السلام).
2. مأیوس نشدن در دوره ی غیبت.
3. دعا کردن برای امام زمان(علیه السلام) بویژه دعا برای تعجیل فرج آن حضرت.
4. تلاش برای فراهم ساختن زمینه ی ظهور.
5. تهذیب نفس و تقوا پیشگی و پرهیز از گناه.
6. دعا برای سلامتی امام زمان(علیه السلام).
برخی دانشمندان اسلامی، نزدیک به هشتاد وظیفه برای منتظران ذکر کرده اند.[6]
پی نوشتها:
[1]. شوری: 23.
[2]. سباء: 47.
[3]. فرقان: 57.
[4]. ابونصر سمرقندی، تفسیر عیاشی، ج 1، ص 168.
[5]. ابومنصور احمد بن علی طبرسی، احتجاج، ج 2، ص 599.
[6]. برای اطلاع بیش تر ر.ک: میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم.
منبع: امام مهدی علیه السلام، رسول رضوی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1384).
- [سایر] امام زمان (عج) چه مبنایی برای محبت و دوستی اهل بیت (ع) بیان نمودند؟
- [سایر] چرا به حضرت مهدی علیه السلام، صاحب الزمان می گویند؟
- [سایر] راه های دوستی با امام زمان (علیه السلام) کدام است؟
- [سایر] راههای دوستی با امام زمان چیست؟
- [سایر] امام مهدی علیه السلام فرزند کیست؟
- [سایر] شباهتهای امام مهدی (عج) با امام حسین (ع) چیست؟
- [سایر] امام مهدی (عج) چگونه به یاد امام حسین (ع) هستند؟
- [سایر] ارتباط غرب با ظهور امام مهدی علیه السلام چیست؟
- [سایر] آیا از ظهور امام مهدی(علیه السلام) باید ترسید؟
- [سایر] ارتباط غرب با ظهور امام مهدی(علیه السلام) چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان هیجده جمله است : اللهً اکبرُ چهار مرتبه اشهدً ان لا الهَ الا اللهً ، اشهدً انّ محّمداً رسولً اللهِ ، حیّ علی الصلاهِ، حیَّ علی الفلاحِ ، حیّ علی خیرِ العملِ ، الله اکبرُ ، لا الهَ الا اللهً هر یک دو مرتبه ، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اول اذان و یک مرتبه لا اِلَه الّا اللهً از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حیّ علی خیرِ العملِ باید دو مرتبه قد قامتِ الصلاهً اضافه نمود .
- [آیت الله سبحانی] اذان هیجده جمله است: اللّهُ أَکْبَر چهار مرتبه. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، حَیَّ عَلَی الصَّلاَةِ، حَیَّ عَلَی الفَلاَح، حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ، اللّهُ أَکْبَر، لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أَکْبَر از اول اذان و یک مرتبه لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ اضافه نمود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اذان هیجده جمله است: "اللهُ أکْبَرُ" چهار مرتبه؛ "أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ" "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله" "حَیَّ عَلی الصّلاة" "حَیَّ عَلَی الْفَلاَح" "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل" "اللهُ أَکْبَرُ" "لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله" هر یک دو مرتبه. اقامه هفده جمله است یعنی: دو مرتبه "اللهُ أکْبَرُ" از اول اذان و یک مرتبه "لا إِلَهَ إِلاَّ الله" از آخر آن کم می شود وبعد از گفتن "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل"باید دو مرتبه "قَدْ قامَتِ الصَّلاة" اضافه نمود.
- [آیت الله خوئی] اذان هیجده جمله است:" الله اکبر" چهار مرتبه،" اشهد ان لا اله الا الله، أشهد ان محمداً رسول الله، حی علی الصلاة، حی علی الفلاح، حی علی خیر العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر یک دو مرتبه، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه" الله اکبر" از اوّل اذان، و یک مرتبه" لا اله الا الله" از آخر آن کم می‌شود، و بعداز گفتن" حی علی خیر العمل" باید دو مرتبه" قد قامت الصلاه" اضافه نمود.