امام زمان (عج) چه مبنایی برای محبت و دوستی اهل بیت (ع) بیان نمودند؟

شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان(علیه السلام) می فرمایند: (إِجْعَلُوا قَصْدَکُمْ إِلَیْنا بِالْمَوَدَّةِ عَلَی السُّنَّةِ الْواضِحَةِ، فَقَدْ نَصَحْتُ لَکُمْ، وَاللّهُ شاهِدٌ عَلَیَّ وَعَلَیْکُمْ؛ هدف و قصد خویش را نسبت به محبّت و دوستی ما اهل بیت عصمت و طهارت بر مبنای عمل به سنّت و اجرای احکام الهی قرار دهید؛ پس همانا که موعظه ها و سفارش های لازم را نمودم، و خداوند متعال نسبت به همه ی ما و شما گواه است.)[1]

شرح حدیث:
بین ابن ابی غانم قزوینی با جماعتی از شیعیان در مورد جانشینی امام حسن عسکری(علیه السلام) اختلاف شد، ابن ابی غانم معتقد بود که ایشان رحلت نمود، در حالی که جانشینی برای خود معرفی نکرد، ولی جماعت شیعیان با او به مخالفت پرداختند و معتقد بودند که امام حسن عسکری(علیه السلام) برای خود جانشینی را تعیین نموده است؛ لذا نامه ای به امام زمان(علیه السلام) نوشتند و این موضوع را برای حضرت بازگو کردند. حضرت(علیه السلام) در جواب نامه، به خطّ خود، مطالبی مرقوم داشتند که از آن جمله، حدیث فوق است.
حضرت در آن نامه ابتدا به تقوا و پرهیزکاری امر می کند و سپس می فرماید:
تسلیم ما باشید و هر چه را نمی دانید به ما باز گردانید، بر ما است که حقیقت را بیان کنیم ... به راست و چپ منحرف نشوید و محبّت و دوستی خود را نسبت به ما با اطاعت از دستورهای ما، که همان شریعت محمّدی است، ثابت عملی سازید.
از این حدیث به خوبی استفاده می شود که ادعای محبت کافی نیست و محبّ حقیقی کسی است که به دستورهای محبوب خود عمل می کند.
امام باقر(علیه السلام) می فرماید:
مذاهب شما را دور نکند؛ به خدا سوگند، شیعیان ما کسانی هستند که خدا را اطاعت می کنند.[2]
امام صادق(علیه السلام) می فرماید:
شیعیان ما اهل ورع و کوشش، اهل وفا و امانت داری، اهل زهد و عبادت و اصحاب پنجاه و یک رکعت در شبانه روزند؛ شب ها بیدارند و روزها روزه دارند؛ زکات اموال خود را می پردازند؛ حجّ خانه ی خدا را به جا می آورند و از هر کار حرامی اجتناب می کنند.[3]
هم چنین امام صادق(علیه السلام) در جایی دیگر می فرماید:
کسی که به زبان بگوید شیعه ام، ولی در عمل و آثار با ما مخالفت کند، از شیعیان ما نیست. شیعیان ما کسانی هستند که با زبان و قلب با ما موافق اند و آثار ما را متابعت و به اعمال ما عمل می کنند.[4]

پی نوشتها:
[1]. الغیبة، طوسی، ص286، ح245 ؛ احتجاج، ج2، ص279 ؛ بحارالأنوار، ج53، ص179، ح9.
[2]. کافی، ج2، ص73، ح1 ؛ وسائل الشیعة، ج15، ص233، ح20360.
[3]. بحار الأنوار، ج65، ص167، ح23 ؛ وسائل الشیعة، ج4، ص57، ح4498.
[4]. بحار الأنوار، ج65، ص164، ح13 ؛ وسائل الشیعة، ج15، ص247، ح20409.

منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدی(علیه السلام)، علی اصغر رضوانی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).