حدیث ثقلین
زندگی شجره‌نامه، واقعه غدیر، لیلة المبیت، یوم‌الدار، جانشینی پیامبر، سال‌شمار زندگی، نوادگان
حدیث ثقلین چگونه دلالت بر وجود امام زمان (عج) دارد؟
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: (ان تارک فیکم خلیفتین کتاب الله حبل ممدود ما بین السماء و الارض او ما بین السماء الی الارض، و عترتی اهل بیتی و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض(1)؛ همانا من دو جانشین را در میان شما می‌گذارم، کتاب خدا (قرآن) ریسمان کشیده شد مابین آسمان و زمین یا مابین آسمان تا زمین، و عترتم (اهل بیتم)، و همانا این دو از یکدیگر جدا نمی‌شوند تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.) در این حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرمایند: کتاب و عترت تا قیامت از یکدیگر جدا نمی شوند، مطابق این گفتار اگر زمانی عدل کتاب که همان عترت است در روی زمین نباشد لازم می‌آید که این دو از یکدیگر جدا شده باشند و این با ظاهر حدیث مخالف است. ابن حجر مکی می‌گوید: در احادیثی که سفارش به اهل‌بیت شده به این نکته اشاره دارد که تا روز قیامت زمین خالی از اهل‌بیتی که اهلیت هدایت دارند نخواهد بود، همان گونه که کتاب عزیز چنین است و لذا اهل‌بیت، امان برای اهل زمین معرفی شده‌اند و نیز در روایات آمده است: در هر قوم و دسته‌ای عدولی از اهل‌بیت من است.(2) حافظ سمهودی می‌گوید: از این حدیث (ثقلین) استفاده می‌شود که هر زمان باید فردی از اهل‌بیت که سزاوار تمسک به اوست تا روز قیامت موجود باشد تا امر به تمسکی که در روایت به آنها شده معنا پیدا کند همان گونه که کتاب عزیز چنین است. و لذا اهل بیت امان اهل زمین معرفی شده‌اند که هر گاه از روی زمین بروند، زمین نیز نابود خواهد شد.(3) همین معنا از علامه مناوی در شرح جامع الصغیر سیوطی رسیده است.(4) نتیجه این که از حدیث ثقلین که مورد اتفاق بین شیعه و سنی بوده و از احادیث متواتر است به خوبی استفاده می‌شود که در هر زمان امام معصومی از عترت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل‌بیت معصوم او باید موجود باشد، امامی که اهلیت برای اقتدا و تمسک را داشته باشد. کسی که خود به هدایت مطلق رسیده و از ضلالت به دور است و لذا می‌تواند دیگران را نیز به هدایت مطلق رسانده و از مطلق ضلالت گمراهی دور کند. چنین شخصی در این زمان غیر از حضرت مهدی علیه السلام نیست. پی‌نوشت‌ها: 1- مسند احمد، ج 5، ص 181. 2- صواعق المحرقه، ص 90 3- جواهر العقدین. 4- فیض القدیر، ج 3، ص 15. منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: (ان تارک فیکم خلیفتین کتاب الله حبل ممدود ما بین السماء و الارض او ما بین السماء الی الارض، و عترتی اهل بیتی و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض(1)؛ همانا من دو جانشین را در میان شما می‌گذارم، کتاب خدا (قرآن) ریسمان کشیده شد مابین آسمان و زمین یا مابین آسمان تا زمین، و عترتم (اهل بیتم)، و همانا این دو از یکدیگر جدا نمی‌شوند تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.) در این حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرمایند: کتاب و عترت تا قیامت از یکدیگر جدا نمی شوند، مطابق این گفتار اگر زمانی عدل کتاب که همان عترت است در روی زمین نباشد لازم می‌آید که این دو از یکدیگر جدا شده باشند و این با ظاهر حدیث مخالف است. ابن حجر مکی می‌گوید: در احادیثی که سفارش به اهل‌بیت شده به این نکته اشاره دارد که تا روز قیامت زمین خالی از اهل‌بیتی که اهلیت هدایت دارند نخواهد بود، همان گونه که کتاب عزیز چنین است و لذا اهل‌بیت، امان برای اهل زمین معرفی شده‌اند و نیز در روایات آمده است: در هر قوم و دسته‌ای عدولی از اهل‌بیت من است.(2) حافظ سمهودی می‌گوید: از این حدیث (ثقلین) استفاده می‌شود که هر زمان باید فردی از اهل‌بیت که سزاوار تمسک به اوست تا روز قیامت موجود باشد تا امر به تمسکی که در روایت به آنها شده معنا پیدا کند همان گونه که کتاب عزیز چنین است. و لذا اهل بیت امان اهل زمین معرفی شده‌اند که هر گاه از روی زمین بروند، زمین نیز نابود خواهد شد.(3) همین معنا از علامه مناوی در شرح جامع الصغیر سیوطی رسیده است.(4) نتیجه این که از حدیث ثقلین که مورد اتفاق بین شیعه و سنی بوده و از احادیث متواتر است به خوبی استفاده می‌شود که در هر زمان امام معصومی از عترت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل‌بیت معصوم او باید موجود باشد، امامی که اهلیت برای اقتدا و تمسک را داشته باشد. کسی که خود به هدایت مطلق رسیده و از ضلالت به دور است و لذا می‌تواند دیگران را نیز به هدایت مطلق رسانده و از مطلق ضلالت گمراهی دور کند. چنین شخصی در این زمان غیر از حضرت مهدی علیه السلام نیست. پی‌نوشت‌ها: 1- مسند احمد، ج 5، ص 181. 2- صواعق المحرقه، ص 90 3- جواهر العقدین. 4- فیض القدیر، ج 3، ص 15. منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
پاسخ:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: (ان تارک فیکم خلیفتین کتاب الله حبل ممدود ما بین السماء و الارض او ما بین السماء الی الارض، و عترتی اهل بیتی و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض(1)؛ همانا من دو جانشین را در میان شما می‌گذارم، کتاب خدا (قرآن) ریسمان کشیده شد مابین آسمان و زمین یا مابین آسمان تا زمین، و عترتم (اهل بیتم)، و همانا این دو از یکدیگر جدا نمی‌شوند تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.)
در این حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرمایند: کتاب و عترت تا قیامت از یکدیگر جدا نمی شوند، مطابق این گفتار اگر زمانی عدل کتاب که همان عترت است در روی زمین نباشد لازم می‌آید که این دو از یکدیگر جدا شده باشند و این با ظاهر حدیث مخالف است.
ابن حجر مکی می‌گوید: در احادیثی که سفارش به اهل‌بیت شده به این نکته اشاره دارد که تا روز قیامت زمین خالی از اهل‌بیتی که اهلیت هدایت دارند نخواهد بود، همان گونه که کتاب عزیز چنین است و لذا اهل‌بیت، امان برای اهل زمین معرفی شده‌اند و نیز در روایات آمده است: در هر قوم و دسته‌ای عدولی از اهل‌بیت من است.(2)
حافظ سمهودی می‌گوید: از این حدیث (ثقلین) استفاده می‌شود که هر زمان باید فردی از اهل‌بیت که سزاوار تمسک به اوست تا روز قیامت موجود باشد تا امر به تمسکی که در روایت به آنها شده معنا پیدا کند همان گونه که کتاب عزیز چنین است. و لذا اهل بیت امان اهل زمین معرفی شده‌اند که هر گاه از روی زمین بروند، زمین نیز نابود خواهد شد.(3)
همین معنا از علامه مناوی در شرح جامع الصغیر سیوطی رسیده است.(4)
نتیجه این که از حدیث ثقلین که مورد اتفاق بین شیعه و سنی بوده و از احادیث متواتر است به خوبی استفاده می‌شود که در هر زمان امام معصومی از عترت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل‌بیت معصوم او باید موجود باشد، امامی که اهلیت برای اقتدا و تمسک را داشته باشد. کسی که خود به هدایت مطلق رسیده و از ضلالت به دور است و لذا می‌تواند دیگران را نیز به هدایت مطلق رسانده و از مطلق ضلالت گمراهی دور کند. چنین شخصی در این زمان غیر از حضرت مهدی علیه السلام نیست.
پی‌نوشت‌ها:
1- مسند احمد، ج 5، ص 181.
2- صواعق المحرقه، ص 90
3- جواهر العقدین.
4- فیض القدیر، ج 3، ص 15.
منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
- [سایر] حدیث «کشتی نجات بودن اهل‌بیت»، چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] احادیث دوازده خلیفه، چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] چگونه احادیث «وجوب معرفت امام» بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] حدیث «اهل‌بیت، امان اهل زمین هستند»، چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] آیه ارسال چگونه بر ظهور امام زمان(عج) دلالت دارد؟
- [سایر] آیه اولی الامر (سوره نساء، آیه 59) چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] آیه صادقین (سوره توبه، آیه 119) چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] برهان لزوم عقل بالفعل چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] برهان تقابل قطبین چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] برهان علت غایی چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اشهدً انّ علیاً ولیً اللهِ جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از اشهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ ، به قصد قربت گفته شود . و چون در امثال زمان ما ، شعا ر تشیع محسوب می شود در هر جا که اظهار این شعار مستحسن و لازم باشد ، گفتن آن هم مستحسن و لازم است . ترجمه اذان و اقامه اللهَ اکبرً یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند اشهدً ان لا الهَ الاّ اللهً یعنی شهادت می دهم که غیر خدائی که یکتا و بی همتا است خدای دیگر سزاوار پرستش نیست . اشَهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی علیه و آله و سلم پیغمبر و فرستادة خداست . اشهدً ان علیاً امیر المؤمنینَ ولیّ الله یعنی شهادت می دهم که حضرت علی (علیه الصلاهَ و السلام ) امیر المؤمنین ولی خدا بر همة خلق است حیّ علیَ الصلاهِ یعنی بشتاب برای نماز . حیّ علی الفلاحِ یعنی بشتاب برای رستگاری . حیّ علی خیرِ العملِ یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است . قَد قامتِ الصلاهُ یعنی بتحقیق نماز بر پا شد . لا الهَ الاّ اللهُ یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اشهد ان علیا ولی اللّه جزو اذان و اقامه نیست؛ ولی خوب است بعد از اشهد ان محمدا رسول اللّه به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه اللّه اکبر: یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. اشهد ان لا اله الا اللّه: یعنی شهادت می دهم که خدائی سزاوار پرستش نیست جز خدائی که یکتا و بی همتا است. اشهد ان محمدا رسول اللّه: یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبداللّه (ص) پیغمبر و فرستاده خدا است. اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی اللّه: یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاه و السلام امیر مؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حی علی الصلاه: یعنی بشتاب برای نماز. حی علی الفلاح: یعنی بشتاب برای رستگاری. حی علی خیر العمل: یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قد قامت الصلاه: یعنی به تحقیق نماز بر پا شد. لا اله الا اللّه: یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است.