آیه اولی الامر (سوره نساء، آیه 59) چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
خداوند متعال می فرماید: (اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم(1)؛ خدا و رسول و صاحبان امری را که از میان خود شماست اطاعت کنید.) از آیه فوق به خوبی استفاده می‌شود که در هر عصر و زمانی باید امام معصومی در قید حیات باشد، او را اطاعت نماییم، اطاعتی که همانند اطاعت خداوند است. مقصود از (اولی الامر) در آیه فوق همان صاحبان شأن و امر و نهی است. کسانی که امور مردم در اختیار آنان است و آنان غیر از معصومین کسانی دیگر نیستند زیرا آیه دلالت بر وجوب اطاعت به طور مطلق و بدون هیچ قید و شرطی دارد و این مستلزم عصمت آنان است وگرنه منجر به تناقض می شود، به جهت آن که اطاعت خدا و رسول بدون هیچ قید و شرطی واجب است، حال اگر اولی الامر معصوم نباشند و در برخی از موارد اشتباه یا سهو و نسیان داشته باشند و در عین حال اطاعت آن‌ها به طور مطلق واجب باشد، مستلزم تناقض در وجوب اطاعت است. نتیجه این که مقصود از (اولی الامر) در آیه، معصومین است که در هر زمان باید فردی از آن‌ها باشد تا اطاعت گردد، و در این زمان کسی جز حضرت مهدی علیه السلام نیست. از جمله روایات متواتری که انطباق آیه فوق را بر اهل‌بیت علیهم السلام تأیید می‌کند حدیث معروف (ثقلین)است؛ زیر پیامبر صلی الله علیه و آله در آن حدیث امر به اطاعت از کتاب و عترت و اهل بیت معصوم خود کرده که همان (اولی الامر) در آیه فوق هستند و در آن نیز امر به اطاعت مطلق کرده است. و نیز آیه شریفه (انما انت منذر و لکل قوم هاد(2)؛ و احادیث (دوازده خلیفه) نیز بر این برداشت از آیه فوق دلالت دارد. به همین جهت است که برخی از علمای اهل سنت نیز قائل به نزول آیه فوق در شأن اهل بیت علیهم السلام شده‌اند از قبیل: 1- ابن حیان اندلسی.(3) 2- نیشابوری.(4) 3- محمد صالح کشفی ترمذی.(5) 4- قندوزی حنفی.(6) 5- حموینی شافعی.(7) 6- حاکم حسکانی.(8) حاکم حسکانی به سندش از مجاهد در تفسیر آیه فوق نقل کرده که این آیه در شأن امیرالمومنین علیه السلام نازل شد هنگامی که پیامبر صلّی الله علیه و آله او را جانشین خود در مدینه قرار داد. پی‌نوشت‌ها: 1- سوره نساء، آیه 59. 2- سوره رعد، آیه 7. 3- البحر المحیط، ج 3، ص 278. 4- حاشیه جامع البیان طبری، ج 5، ص 208. 5- المناقب المرتضوی، ص 56. 6- ینابیع المودة، ص 134. 7- فرائد السمطین، ج 1، ص 314. 8- شواهد التنزیل، ج 3، ص 1200. منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
عنوان سوال:

آیه اولی الامر (سوره نساء، آیه 59) چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟


پاسخ:

خداوند متعال می فرماید: (اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم(1)؛ خدا و رسول و صاحبان امری را که از میان خود شماست اطاعت کنید.)
از آیه فوق به خوبی استفاده می‌شود که در هر عصر و زمانی باید امام معصومی در قید حیات باشد، او را اطاعت نماییم، اطاعتی که همانند اطاعت خداوند است.
مقصود از (اولی الامر) در آیه فوق همان صاحبان شأن و امر و نهی است. کسانی که امور مردم در اختیار آنان است و آنان غیر از معصومین کسانی دیگر نیستند زیرا آیه دلالت بر وجوب اطاعت به طور مطلق و بدون هیچ قید و شرطی دارد و این مستلزم عصمت آنان است وگرنه منجر به تناقض می شود، به جهت آن که اطاعت خدا و رسول بدون هیچ قید و شرطی واجب است، حال اگر اولی الامر معصوم نباشند و در برخی از موارد اشتباه یا سهو و نسیان داشته باشند و در عین حال اطاعت آن‌ها به طور مطلق واجب باشد، مستلزم تناقض در وجوب اطاعت است. نتیجه این که مقصود از (اولی الامر) در آیه، معصومین است که در هر زمان باید فردی از آن‌ها باشد تا اطاعت گردد، و در این زمان کسی جز حضرت مهدی علیه السلام نیست.
از جمله روایات متواتری که انطباق آیه فوق را بر اهل‌بیت علیهم السلام تأیید می‌کند حدیث معروف (ثقلین)است؛ زیر پیامبر صلی الله علیه و آله در آن حدیث امر به اطاعت از کتاب و عترت و اهل بیت معصوم خود کرده که همان (اولی الامر) در آیه فوق هستند و در آن نیز امر به اطاعت مطلق کرده است.
و نیز آیه شریفه (انما انت منذر و لکل قوم هاد(2)؛ و احادیث (دوازده خلیفه) نیز بر این برداشت از آیه فوق دلالت دارد. به همین جهت است که برخی از علمای اهل سنت نیز قائل به نزول آیه فوق در شأن اهل بیت علیهم السلام شده‌اند از قبیل:
1- ابن حیان اندلسی.(3)
2- نیشابوری.(4)
3- محمد صالح کشفی ترمذی.(5)
4- قندوزی حنفی.(6)
5- حموینی شافعی.(7)
6- حاکم حسکانی.(8)
حاکم حسکانی به سندش از مجاهد در تفسیر آیه فوق نقل کرده که این آیه در شأن امیرالمومنین علیه السلام نازل شد هنگامی که پیامبر صلّی الله علیه و آله او را جانشین خود در مدینه قرار داد.

پی‌نوشت‌ها:
1- سوره نساء، آیه 59.
2- سوره رعد، آیه 7.
3- البحر المحیط، ج 3، ص 278.
4- حاشیه جامع البیان طبری، ج 5، ص 208.
5- المناقب المرتضوی، ص 56.
6- ینابیع المودة، ص 134.
7- فرائد السمطین، ج 1، ص 314.
8- شواهد التنزیل، ج 3، ص 1200.

منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین