خداوند متعال می فرماید: (اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم(1)؛ خدا و رسول و صاحبان امری را که از میان خود شماست اطاعت کنید.) از آیه فوق به خوبی استفاده میشود که در هر عصر و زمانی باید امام معصومی در قید حیات باشد، او را اطاعت نماییم، اطاعتی که همانند اطاعت خداوند است. مقصود از (اولی الامر) در آیه فوق همان صاحبان شأن و امر و نهی است. کسانی که امور مردم در اختیار آنان است و آنان غیر از معصومین کسانی دیگر نیستند زیرا آیه دلالت بر وجوب اطاعت به طور مطلق و بدون هیچ قید و شرطی دارد و این مستلزم عصمت آنان است وگرنه منجر به تناقض می شود، به جهت آن که اطاعت خدا و رسول بدون هیچ قید و شرطی واجب است، حال اگر اولی الامر معصوم نباشند و در برخی از موارد اشتباه یا سهو و نسیان داشته باشند و در عین حال اطاعت آنها به طور مطلق واجب باشد، مستلزم تناقض در وجوب اطاعت است. نتیجه این که مقصود از (اولی الامر) در آیه، معصومین است که در هر زمان باید فردی از آنها باشد تا اطاعت گردد، و در این زمان کسی جز حضرت مهدی علیه السلام نیست. از جمله روایات متواتری که انطباق آیه فوق را بر اهلبیت علیهم السلام تأیید میکند حدیث معروف (ثقلین)است؛ زیر پیامبر صلی الله علیه و آله در آن حدیث امر به اطاعت از کتاب و عترت و اهل بیت معصوم خود کرده که همان (اولی الامر) در آیه فوق هستند و در آن نیز امر به اطاعت مطلق کرده است. و نیز آیه شریفه (انما انت منذر و لکل قوم هاد(2)؛ و احادیث (دوازده خلیفه) نیز بر این برداشت از آیه فوق دلالت دارد. به همین جهت است که برخی از علمای اهل سنت نیز قائل به نزول آیه فوق در شأن اهل بیت علیهم السلام شدهاند از قبیل: 1- ابن حیان اندلسی.(3) 2- نیشابوری.(4) 3- محمد صالح کشفی ترمذی.(5) 4- قندوزی حنفی.(6) 5- حموینی شافعی.(7) 6- حاکم حسکانی.(8) حاکم حسکانی به سندش از مجاهد در تفسیر آیه فوق نقل کرده که این آیه در شأن امیرالمومنین علیه السلام نازل شد هنگامی که پیامبر صلّی الله علیه و آله او را جانشین خود در مدینه قرار داد. پینوشتها: 1- سوره نساء، آیه 59. 2- سوره رعد، آیه 7. 3- البحر المحیط، ج 3، ص 278. 4- حاشیه جامع البیان طبری، ج 5، ص 208. 5- المناقب المرتضوی، ص 56. 6- ینابیع المودة، ص 134. 7- فرائد السمطین، ج 1، ص 314. 8- شواهد التنزیل، ج 3، ص 1200. منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
خداوند متعال می فرماید: (اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم(1)؛ خدا و رسول و صاحبان امری را که از میان خود شماست اطاعت کنید.)
از آیه فوق به خوبی استفاده میشود که در هر عصر و زمانی باید امام معصومی در قید حیات باشد، او را اطاعت نماییم، اطاعتی که همانند اطاعت خداوند است.
مقصود از (اولی الامر) در آیه فوق همان صاحبان شأن و امر و نهی است. کسانی که امور مردم در اختیار آنان است و آنان غیر از معصومین کسانی دیگر نیستند زیرا آیه دلالت بر وجوب اطاعت به طور مطلق و بدون هیچ قید و شرطی دارد و این مستلزم عصمت آنان است وگرنه منجر به تناقض می شود، به جهت آن که اطاعت خدا و رسول بدون هیچ قید و شرطی واجب است، حال اگر اولی الامر معصوم نباشند و در برخی از موارد اشتباه یا سهو و نسیان داشته باشند و در عین حال اطاعت آنها به طور مطلق واجب باشد، مستلزم تناقض در وجوب اطاعت است. نتیجه این که مقصود از (اولی الامر) در آیه، معصومین است که در هر زمان باید فردی از آنها باشد تا اطاعت گردد، و در این زمان کسی جز حضرت مهدی علیه السلام نیست.
از جمله روایات متواتری که انطباق آیه فوق را بر اهلبیت علیهم السلام تأیید میکند حدیث معروف (ثقلین)است؛ زیر پیامبر صلی الله علیه و آله در آن حدیث امر به اطاعت از کتاب و عترت و اهل بیت معصوم خود کرده که همان (اولی الامر) در آیه فوق هستند و در آن نیز امر به اطاعت مطلق کرده است.
و نیز آیه شریفه (انما انت منذر و لکل قوم هاد(2)؛ و احادیث (دوازده خلیفه) نیز بر این برداشت از آیه فوق دلالت دارد. به همین جهت است که برخی از علمای اهل سنت نیز قائل به نزول آیه فوق در شأن اهل بیت علیهم السلام شدهاند از قبیل:
1- ابن حیان اندلسی.(3)
2- نیشابوری.(4)
3- محمد صالح کشفی ترمذی.(5)
4- قندوزی حنفی.(6)
5- حموینی شافعی.(7)
6- حاکم حسکانی.(8)
حاکم حسکانی به سندش از مجاهد در تفسیر آیه فوق نقل کرده که این آیه در شأن امیرالمومنین علیه السلام نازل شد هنگامی که پیامبر صلّی الله علیه و آله او را جانشین خود در مدینه قرار داد.
پینوشتها:
1- سوره نساء، آیه 59.
2- سوره رعد، آیه 7.
3- البحر المحیط، ج 3، ص 278.
4- حاشیه جامع البیان طبری، ج 5، ص 208.
5- المناقب المرتضوی، ص 56.
6- ینابیع المودة، ص 134.
7- فرائد السمطین، ج 1، ص 314.
8- شواهد التنزیل، ج 3، ص 1200.
منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
- [سایر] آیه صادقین (سوره توبه، آیه 119) چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] آیه هدایت (سوره اعراف، آیه 118) چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] آیه نذیر (سوره فاطر، آیه 24)، چگونه دلالت بر وجود امام زمان (عج) دارد؟
- [سایر] آیه انذار (سوره رعد، آیه7)، چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
- [سایر] آیه ارتداد (سوره مائده، آیه 54) چگونه بر ظهور امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟
- [سایر] آیه ارسال چگونه بر ظهور امام زمان(عج) دلالت دارد؟
- [سایر] آیه 105 سوره انبیاء، چگونه بر ظهور امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟
- [سایر] آیه 33 سوره توبه، چگونه بر ظهور امام زمان علیه السلام دلالت دارد؟
- [سایر] از آیه 71 سوره اسراء، چگونه برای اثبات وجود امام زمان (عج) استفاده میشود؟
- [سایر] آیه 68 سوره یس با طول عمر امام زمان (عج) چگونه سازش دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله سیستانی] نماز غفیله یکی از نمازهای مستحبّی است که بین نماز مغرب و عشا خوانده میشود . و در رکعت اول آن ، بعد از حمد باید بجای سوره این آیه را بخوانند : (وَذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادی فِی الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ إلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیْناهُ مِنَ الغَمِ ّ وَکَذلِکَ نُنْجِی المُؤْمِنِین) . و در رکعت دوم بعد از حمد بجای سوره این آیه را بخوانند : (وَعِنْدَهُ مَفاتِحُ الغَیْبِ لا یَعْلَمُها إلاّ هُوَ وَیَعْلَمُ ما فِی البَرِ ّ وَالبَحْرِ وَما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إلاّ یَعْلَمُها وَلا حَبَّةٍ فِی ظُلُماتِ الاَرْضِ وَلا رَطبٍ وَلا یابسٍ إلاّ فِی کِتابٍ مُبینٍ) . و در قنوت بگویند : (اللّهُمَّ اِنّی اَسأَلُکَ بِمَفاتِح الغَیْبِ الَّتِی لا یَعْلَمُها إلاّ اَنْتَ اَنْ تُصَلّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَفْعَل بِی کَذا وکَذا) . وبجای کلمه کذا وکذا حاجتهای خود را بگویند و بعد بگویند : (اللّهُمَّ اَنْتَ وَلِیُّ نِعْمَتِی وَالقادِرُ عَلی طَلِبَتِی تَعْلَمُ حاجَتِی فَاَسْالُکَ بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَعَلیْهِمُ السَّلامُ لَمّا قَضَیْتَها لِی) .
- [آیت الله سبحانی] مستحب است در شب اول قبر، دو رکعت نماز لیلة الدفن برای میّت بخوانند و دستور آن این است که در رکعت اول بعد از حمد یک مرتبه آیة الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قدر (انّا أنزلناه) بخوانند و بعد از سلام نماز بگویند: اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد و آلِ مُحَمَّد و ابْعَثْ ثَوابَها إلی قَبْرِ فلان و به جای فلان، اسم میّت را بگویند.
- [امام خمینی] مستحب است در شب اول قبر دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانند. و دستور آن این است که در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه آیة الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه سوره "انا انزلناه" بخوانند، و بعداز سلام نماز بگویند: "اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان" و به جای کلمه فلان، اسم میت را بگویند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است در شب اول قبر دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانند و دستور آن این است که در رکعت اول بعد از حمد یک مرتبه (آیة الکرسی) و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره (إنّا أنزلناه) بخوانند و بعد از سلام نماز بگویند: (اللّهمّ صَلِّ علی محمَّدٍ و آلِ محمّدٍ، وابْعَثْ ثوابَها إلی قَبْرِ فُلانٍ) و به جای کلمه فلان اسم میت را بگویند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است در شب اول قبر دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانند و دستور ان این است که در رکعت اول بعد از حمد یک مرتبه ایه الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره انا انزلناه را بخوانند و بعد از سلام نماز بگویند اللهم صل علی محمد و ال محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان و به جای کلمه فلان اسم میت را بگویند