برهان لطف چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟

در تقریر برهان لطف بر وجود امام زمان علیه السلام ابتدا به مقدماتی اشاره می‌کنیم:

1- به یک جهت لطف به دو قسم تقسیم می شود:
الف : لطف محصل: لطفی که با آن، مکلف به اختیار خویش طاعت را برمی‌گزیند.
ب : لطف مقرب: لطفی که مکلف با آن، به انجام واجبات نزدیک‌تر و از ارتکاب محرمات دور می‌شود.

2- متکلمان عدلیه اعم از امامیه و معتزله، لطف را بر خداوند واجب می‌دانند، زیرا او بندگان خود را عبث و بیهوده نیافریده است لذا هر چه را که در رسیدن آن‌ها به هدف موثر است باید انجام دهد که از آن جمله لطف است.
قاعده لطف مقرب ایجاب می‌کند که در میان جامعه امامی باشد که محور حق بوده و جامعه را از خطای مطلق باز دارد از همین رو است که می‌گوییم: اجماع حجت است. قاعده لطف اقتضا می‌کند که رئیسی در میان مردم باشد، رئیسی که نمی‌تواند نسبت به جامعه بی تفاوت باشد تا اگر همه جامعه به بیراهه رفتند آن‌ها را هدایت کند و نگذارد که امت، اجتماع بر باطل کنند.
صفار به سند خود از امام صادق علیه السلام نقل کرده که حضرت فرمود: (ان الله جل و عز أجل و أعظم من ان یترک الارض بغیر امام(1)؛ همانا خداوند عزوجل جلیل‌تر از آن است که زمین را بدون امام رها کند.)

الطاف وجود امام غایب
1- حراست از دین خداوند در سطح کلی؛
مرحوم شریف العلماء می‌فرماید: (به طور حتم وجود امام در زمان غیبت، لطف است و از جمله لطف آن حفظ شریعت و نفی اتفاق بر باطل و ارشاد مردم به حق است.) (2)

2- تربیت نفوس مستعد؛
بر خلاف تصور برخی که گمان کرده‌اند رابطه امام با مردم در زمان غیبت به طور کلی قطع می‌شود، ولی حق این است که این چنین نیست بلکه مطابق برخی روایات گروهی از افراد قابل و نفوس مستعد از نور وجود آن حضرت بهره‌مند می‌شوند.

3- وجود امام، سبب بقای مذهب؛
جامعه شناسان و روانکاوان معتقدند که اعتقاد به وجود امام و رهبر هر چند غایب می‌تواند اثر عمیقی در جوامع دینی و غیر دینی داشته باشد. در جنگ احد برای تضعیف روحیه مردم شایعه قتل پیامبر را منتشر کردند.

4- تأثیر وجود الگو در پیشرفت بشر؛
از امتیازات اساسی ادیان الهی آن است که اگر بشارت به امری می‌دهند در ابتدا برای آن الگویی معرفی می‌کنند تا مردم با توجه به او خود را به کمال مطلق نزدیک کنند و می‌دانیم که بهترین الگو، امام و مقتدای کامل و زنده است.

پی‌نوشت‌ها:
1- بصائر الدرجات، ص 485، باب 10، ح 3.
2- کشف القناع، ص 148.

منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران