آیا اندیشه مهدویت مختص مسلمانان است؟
باور به ظهور شخصی که جهان را پر از عدل و داد کرده و ریشه های ظلم و ستم را می چیند اختصاص به اسلام نداشته بلکه، شامل ادیان مختلف الهی و آسمانی می شود و در اسلام، مسیحیت،[1] یهودیت[2] و زرتشت[3] و... به ظهور این شخص نوید داده شده است. بنابراین می توان گفت تمامی ادیان به آمدن موعودی مصلح باور دارند که این موعود در اندیشه زردتشت سوشیاتت،[4] در اندیشه مسیحیت حضرت مسیح و غیره... و در اسلام حضرت مهدی(عج) است که قرآن و سنت به آمدن آن بشارت داده اند. امّا در مورد این که مهدویت یعنی چه؟ باید اذعان داشت لغت مهدویت برگرفته از امام مهدی(عج) است. "خلاصه و حقیقت مهدویت، منتهی شدن سیر جوامع جهان به سوی جامعه واحد و سعادت عمومی، امنیت و رفاه، تعاون و همکاری، همبستگی همگانی حکومت حق و عدل جهانی، غلبه حق بر باطل، غلبه جنودالله بر جنود شیطان نجات مستضعفان و نابودی مستکبران، و خلافت مؤمنان و شایستگان به رهبری یک رجل و ابرمرد الهی است که موعود انبیاء و ادیان و دوازدهمین اوصیاء و خلفای پیغمبر آخرالزمان است."[5] امّا از آنجا که نام آن منجی در میان مسلمانان مهدی(عج) است، این اندیشه را به اندیشه مهدویت نامیده اند هر چند سایر ادیان به آن اندیشه موعودگرایی و ... می گویند. به هرحال، مهدویت، یک اندیشه و تفکر برگرفته از کتابهای آسمانی است که با فطرت و سنن عالم خلقت موافق است و در میان شیعیان در این اندیشه مباحث مهم ذیل بررسی می شود. 1. موعودگرایی و منجی‌گرایی در ادیان ابراهیمی و غیرابراهیمی. 2. مسأله مهدی باوری و موعودگرایی در اهل سنت. 3. اعتقاد به مهدویت از منظر شیعه که خود، مباحث ذیل را در بر دارد. الف: مسأله ولادت و نسب و کودکی امام زمان(عج). ب: ویژگی‌های امام زمان(عج). ج: مسأله انحراف در مهدویت و فرقه های انحراف. د: مسأله غیبت امام زمان(عج). ذ: مسأله علائم و زمینه های ظهور حضرت حجت(عج). ر: مسأله وقایع ظهور و حکومت جهانی آن حضرت. و... بنابراین مهدویت، تعریف خاصی ندارد بلکه شامل یک اعتقاد می شود که مباحثی را در بردارد و کسی که می خواهد به این مقوله بپردازد بایستی به مطالب ذکر شده با دقت، بپردازد. منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. تاریخ عصر ظهور، و مابعد الظهور (عصر غیبت)، محمد صدر. 2. اصالت مهدویت، آیت الله صافی، ج اول تا سوم، انتشارات حضرت معصومه. 3. او خواهد آمد، مهدی پور، نشر برقعی. امام مهدی(عج): برای تعجیل فرج زیاد دعا کنید، چرا که همین دعا موجب گشایش برای خود شماست. شیخ صدوق، کمال الدین، ج 2، ص 485، دارالفکر پی نوشتها: [1]. انجیل لوقا / باب 12 / آیات 40-35. [2]. کتاب مقدس / سفر مزامیر داود / مزمور 37. [3]. اوستا، بخش یناهات / 46. [4]. همان. [5]. لطف الله صافی گلپایگانی، اصالت مهدویت، ج 2، بخش 4، ص 19، انتشارات حضرت معصومه، قم. منبع: اندیشه قم
عنوان سوال:

آیا اندیشه مهدویت مختص مسلمانان است؟


پاسخ:

باور به ظهور شخصی که جهان را پر از عدل و داد کرده و ریشه های ظلم و ستم را می چیند اختصاص به اسلام نداشته بلکه، شامل ادیان مختلف الهی و آسمانی می شود و در اسلام، مسیحیت،[1] یهودیت[2] و زرتشت[3] و... به ظهور این شخص نوید داده شده است.
بنابراین می توان گفت تمامی ادیان به آمدن موعودی مصلح باور دارند که این موعود در اندیشه زردتشت سوشیاتت،[4] در اندیشه مسیحیت حضرت مسیح و غیره... و در اسلام حضرت مهدی(عج) است که قرآن و سنت به آمدن آن بشارت داده اند.
امّا در مورد این که مهدویت یعنی چه؟ باید اذعان داشت لغت مهدویت برگرفته از امام مهدی(عج) است.
"خلاصه و حقیقت مهدویت، منتهی شدن سیر جوامع جهان به سوی جامعه واحد و سعادت عمومی، امنیت و رفاه، تعاون و همکاری، همبستگی همگانی حکومت حق و عدل جهانی، غلبه حق بر باطل، غلبه جنودالله بر جنود شیطان نجات مستضعفان و نابودی مستکبران، و خلافت مؤمنان و شایستگان به رهبری یک رجل و ابرمرد الهی است که موعود انبیاء و ادیان و دوازدهمین اوصیاء و خلفای پیغمبر آخرالزمان است."[5]
امّا از آنجا که نام آن منجی در میان مسلمانان مهدی(عج) است، این اندیشه را به اندیشه مهدویت نامیده اند هر چند سایر ادیان به آن اندیشه موعودگرایی و ... می گویند.
به هرحال، مهدویت، یک اندیشه و تفکر برگرفته از کتابهای آسمانی است که با فطرت و سنن عالم خلقت موافق است و در میان شیعیان در این اندیشه مباحث مهم ذیل بررسی می شود.

1. موعودگرایی و منجی‌گرایی در ادیان ابراهیمی و غیرابراهیمی.
2. مسأله مهدی باوری و موعودگرایی در اهل سنت.
3. اعتقاد به مهدویت از منظر شیعه که خود، مباحث ذیل را در بر دارد.
الف: مسأله ولادت و نسب و کودکی امام زمان(عج).

ب: ویژگی‌های امام زمان(عج).
ج: مسأله انحراف در مهدویت و فرقه های انحراف.
د: مسأله غیبت امام زمان(عج).
ذ: مسأله علائم و زمینه های ظهور حضرت حجت(عج).
ر: مسأله وقایع ظهور و حکومت جهانی آن حضرت.
و...

بنابراین مهدویت، تعریف خاصی ندارد بلکه شامل یک اعتقاد می شود که مباحثی را در بردارد و کسی که می خواهد به این مقوله بپردازد بایستی به مطالب ذکر شده با دقت، بپردازد.

منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. تاریخ عصر ظهور، و مابعد الظهور (عصر غیبت)، محمد صدر.
2. اصالت مهدویت، آیت الله صافی، ج اول تا سوم، انتشارات حضرت معصومه.
3. او خواهد آمد، مهدی پور، نشر برقعی.
امام مهدی(عج):
برای تعجیل فرج زیاد دعا کنید، چرا که همین دعا موجب گشایش برای خود شماست.
شیخ صدوق، کمال الدین، ج 2، ص 485، دارالفکر

پی نوشتها:
[1]. انجیل لوقا / باب 12 / آیات 40-35.
[2]. کتاب مقدس / سفر مزامیر داود / مزمور 37.
[3]. اوستا، بخش یناهات / 46.
[4]. همان.
[5]. لطف الله صافی گلپایگانی، اصالت مهدویت، ج 2، بخش 4، ص 19، انتشارات حضرت معصومه، قم.
منبع: اندیشه قم





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین