چگونگی تحقق غیبت برای ما روشن نیست. اما در مورد سرداب میتوان گفت:
سرداب عبارت است از طبقه پایین ساختمان که در مناطق گرمسیر به جهت حفاظت از گرمای شدید می سازند، و این نوع ساختمان در غالب خانه های عراق مشاهده می شود و سامرا نیز از آن مستثنی نبوده است. امام هادی(ع) در خانه خود به جهت آسایش اهل بیتش و محافظت از گرما، چنین سردابی ساخته بودند که بعد از شهادتش به ارث، منتقل به امام عسکری(ع) شد.
مطابق تاریخ، حضرت مهدی(ع) از زمان ولادت از دیدگان مردم خصوصا حکام مخفی بود. و بعد از شهادت پدرش بر جسد او نماز گذارد و رسما غیبت خود را از آن خانه آغاز نمود. و از آنجا که سکونت حضرت و سایر اعضای خانواده در آن سرداب بوده است، لذا مکان غیبت را به آن سرداب مقدس نسبت میدهند. این سرداب برای شیعیان اهل بیت(ع) از آن جهت مقدس شمرده شده است که امام زمان و پدر و جدش در آن سرداب به سر برده و عبادت به جای آوردهاند.
البته برخی می گویند غیبت نیز از همان سرداب آغاز شد و برخی نیز این امر را مسلم نمی دانند.
گفتنی است به علت تولد و زندگی مخفیانه امام در زمان حیات پدر و همچنین آغاز غیبت با شهادت پدر و به امامت رسیدن ایشان، اظهار نظر پیرامون محل شروع غیبت مشکل است. به علاوه که این امر مسئله ای فرعی است. آنچه مهم است این است که ما یقین داریم حضرت در طول دوران غیبت در میان مردم بوده و در مجامع شرکت می کنند نه اینکه امام تا زمان ظهور در سرداب مخفی شده اند.
