کیفیت تسلط امام زمان (عج) بر تمام جهان چگونه خواهد بود عادی یا معجزه؟

آیت الله صافی گلپایگانی در این زمینه می‌فرماید:
بر حسب روایات و احادیث شریفه، وقتی حضرت صاحب الامر(عج) ظاهر می‌‌شود، نخست سیصد و سیزده نفر نفر از خواص اصحاب آن حضرت در مکه معظمه در خدمت ایشان حاضر می‌‌شوند و وقتی عده‌‌ی اصحاب و اجتماع کنندگان به ده هزار نفر رسید، از مکه خارج می‌‌شوند و قیام خود را آغاز می‌‌کنند. مثلا در کتاب الارشاد از شیخ مفید(ره) حدیثی از امام صادق(ع) در مورد ظهور حضرت قائم(عج) نقل شده که در ضمن آن آمده است: (و قد وافاه ثلاثمائة و بضعة عشر رجلا فیبایعونه و یقیم بمکه حتی یتم اصحابه عشرة آلاف نفس ثم یسیر منها الی المدینه؛ (به نقل از منتخب الأثر، ص 468) و در بسیاری احادیث دیگر به جای ثلاث مائة و بضعة عشر (سیصد و چند نفر) دقیقا مشخص شده است که آن افراد اولیه ثلاث مائة و ثلاثة عشر (سیصد و سیزده نفر) بوده‌‌اند.(رک: منتخب الأثر، صص 475 - 6)
غلبه‌‌ی آن حضرت و حکومت جهانی اسلام هم ممکن است به طور اعجاز و خرق عادت انجام یابد و هم ممکن است با فراهم شدن اسباب و علل ظاهری باشد. ممکن است به هر دو نوع واقع شود؛ چنان که پیشرفت و غلبه‌‌ی پیامبر اکرم(ص) و قوای اسلام به هر دو نوع بود.
اما به طور اعجاز و خرق عادت، محتاج به توضیح نیست که حصول چنین غلبه‌‌ی مطلق برای آن حضرت، به خواست خداوند امری ممکن و معقول و با وعده‌‌های صریح و بشارت‌‌های حتمی است که در قرآن مجید و احادیث متواتر داده شده است که بدون شبهه حاصل خواهد شد و خداوند به مصداق آیه‌‌ی: کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة باذن الله (بقره 249/2: چه بسیار گروه‌‌های اندکی که به اذن خدا بر گروه‌‌های پر جمعیت غلبه کرده‌‌اند)، آن حضرت و اصحابش را بر تمام ملل غالب خواهد ساخت.
اما از لحاظ اسباب علل ظاهری، حصول چنین فتح و غلبه و تشکیل آن حکومت الهی ممکن و عملی خواهد بود؛ زیرا آن حضرت در موقعی ظهور خواهد کرد که اوضاع و احوال اجتماعی و اخلاقی و سیاسی، زمینه را برای پذیرش آن حضرت آماده کرده است. شاهد این حقیقت، همان ظهور رسول اکرم(ص) و پیشرفت سریع اسلام در قرن اول است که یکی از علل ظاهری آن، پیروزی‌‌های پیاپی، فساد اوضاع اجتماعی و اداری ایران و روم بود و این که مردم این کشورها را برای قبول یک دعوت الهی و حکومت عدالت جویانه آماده کرده بود و اوضاع جهان برای قبول دعوت حضرت امام زمان(عج) -که همان دعوت به اسلام و قرآن است- مطابق روایات، به مراتب از اوضاع عالم در زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) آماده‌‌تر خواهد بود. (آیت الله صافی گلپایگانی، پاسخ به ده پرسش، صص 19 - 22، با تلخیص فراوان)
البته آنچه صحیح‌‌تر به نظر می‌‌رسد، این است که این غلبه در نتیجه‌‌ی هر دو خواهد بود؛ زیرا مطابق احادیث، این غلبه جز در سایه‌‌ی نبردهای سخت و کمرشکن حاصل نمی‌‌شود؛ یا در وصف صلابت و استواری اصحاب امام(ع)، مطالب عظیمی گفته شده است. (رک: منتخب الأثر، ص 486)همچنین بر ضرورت آماده شدن زمینه برای ظهور ایشان تأکید شده است که همه‌‌ی این موارد، بر نقش علل ظاهری در این غلبه دلالت دارد. از طرف دیگر، باز در احادیث درباره‌‌ی امدادهای الهی نسبت به ایشان مطالب متعددی آمده است و اساسا یکی از سنت‌‌های الهی، امداد غیبی رساندن به کسانی است که در راه او گام برمی‌‌دارند: و لینصرن الله من ینصره(حج 40/22: و قطعا خداوند کسی را که به یاری [دین) او برخیزد، یاری می‌‌کند) که این‌ها بر تأثیر عوامل غیبی در این غلبه دلالت دارد. (برای بحثی کلی درباره‌ی نقش امدادهای غیبی در امور مؤمنان، رک: مرتضی مطهری، امدادهای غیبی در زندگی بشر)
در پایان، توجه به یک نکته اهمیت دارد و آن این است که در روایات متعددی، تعبیر (قیام بالسیف) آمده است. (چنان که آیت الله صافی گلپایگانی نیز متذکر شده است: مقصود از خروج با شمشیر، مأموریت به جهاد و توسل به اسلحه برای اعلای کلمه‌ی حق است [نه این که ضرورتا استفاده از شمشیر، مراد باشد.) بنابراین قیام با شمشیر، کنایه از قیام با اسلحه و پیکار و جهاد و همچنین تعیین نوع مأموریت آن حضرت است و این که آن حضرت، مأمور به مصالحه با کفار نیست. البته بدیهی است که آن حضرت و اصحابش از هر اسلحه‌‌ای که در زمان ظهور ایشان متداول و استعمال آن مورد نیاز باشد، برای جهاد با کافران و ستمکاران استفاده خواهند کرد. (پاسخ به ده پرسش، ص 24)