چه چیز باعث شد تا پیامبر نگران ارتداد امت شود؟

1- آیات قرآنی حاکی از آن است که پیامبر "ص" در دوران حیات خود از آینده ی جامعه ی اسلامی سخت نگران بود و با مشاهده ی یک سلسله حوادث ناگوار این احتمال در ذهن او قوت می گرفت که ممکن است گروه یا گروههایی پس از درگذشت او به دوران جاهلی بازگردند و سنن الهی را به دست فراموشی بسپارند.
این احتمال هنگامی در ذهن او قوت گرفت که در جنگ احد، وقتی شایعه ی کشته شدن پیامبر از طرف دشمن در میدان نبرد منتشر شد، با چشمان خود مشاهده کرد که اکثر قریب به اتفاق مسلمانان راه فرار را در پیش گرفته، به کوهها و نقاط دور دست پناه بردند و برخی تصمیم گرفتند که از طریق تماس با سرکرده ی منافقان "عبدالله بن ابی" از ابوسفیان امان بگیرند. و عقاید مذهبی آنان چنان سست و بی پایه شد که درباره ی خدا گمان بد بردند و افکار غلط به خود راه دادند. قرآن مجید از این راز چنین پرده بر می دارد: ''و طائفة قد اهمتهم انفسهم یظنون بالله غیر الحق ظن الجاهلیة یقولون هل لنا من الامر من شی ء'' "آل عمران: 153؛
گروهی از یاران پیامبر چنان در فکر جان خود بودند که درباره ی خدا گمانهای باطل، به سان گمانهای دوران جاهلیت، می بردند و می گفتند: آیا چاره ای برای ما هست؟
قرآن کریم در آیه ای دیگر تلویحاً از اختلاف و دو دستگی یاران رسول خدا "ص" پس از رحلت او خبر داده، می فرماید:
''و ما محمد الارسول قد خلت من قبله الرسل افان مات او قتل انقلبتم علی اعقابکم و من ینقلب علی عقبیه فلن یضر الله شیئاً و سیجزی الله الشاکرین''. "آل عمران: 144"
محمد فقط پیامبری است که پیش از او نیز پیامبران آمده اند. آیا اگر بمیرد یا کشته شود شما به افکار و عقاید جاهلیت باز می گردید؟ هر کس عقبگرد کند ضرری به خدا نمی رساند و خداوند سپاسگزاران را پاداش نیک می دهد.
این آیه از طریق تقسیم اصحاب پیامبر به دو گروه ''مرتجع به عصر جاهلی'' و ''ثابت قدم و سپاسگزار'' تلویحاً می رساند که پس از درگذشت پیامبر اکرم "ص" ممکن است مسلمانان دچار اختلاف و دو دستگی شوند.

منبع:فروغ ولایت آیت الله العظمی سبحانی ص160